Hefur áhrif á væntingarnar 6. júlí 2007 06:00 Sú ákvörðun félagsmálaráðherra að lækka hámarkslán íbúðalánasjóðs er mikilvægt innlegg í baráttunni gegn verðbólgu. Þar með leggur ráðherrann mikilvægt lóð á vogarskála þess að verja skuldug íslensk heimili fyrir hárri verðbólgu og stuðlar að því að vextir geti lækkað fyrr en ella. Félag fasteignasala hefur barist fyrir því að lánshlutfall haldist hátt og fært fyrir því þau rök að þessi lán hafi ekki áhrif á eftirspurn á húsnæðismarkaði og valdi þar með ekki hækkun húsnæðisverðs og aukinni veltu. Nú er ljóst að fasteignasalar hafa af því nokkurn hag að mikið líf sé á fasteignamarkaði. Í ljósi slíkra hagsmuna má auðvitað velta því fyrir sér hvers vegna andstaða er af þeirra hálfu við lækkun lánshlutfall, ef það hefur engin áhrif á markaðinn. Hin rök þeirra um að Íbúðalánasjóður tryggi samkeppni mætti allt eins svara með því að telja æskilegt að ríkið stofnaði fasteignasölu. Staðreyndin er sú og það hefur komið fram í gagnrýni Seðlabankans og alþjóðastofnana að það er fordæmi ríkisins og inngrip á húsnæðismarkaði sem hvetur hann áfram og kyndir undir hækkun fasteignaverðs með tilheyrandi hækkunum. Vera ríkisins á markaði skekkir myndina og því fagnaðarefni að félagsmálaráðherra taki á málum og hefji nú vinnu við að skerpa á félagslegum áherslum húsnæðiskerfisins á kostnað markaðsinngrips þar sem einkamarkaður á að vera fullfær um að veita almennilega þjónustu. Opinn og frjáls markaður snýst um væntingar. Þannig hefur ákvörðun um lækkað lánshlutfall áhrif á slíkar væntingar og draga þar með úr spennu í hagkerfinu. Seðlabankinn ákvað í gær að halda vöxtum óbreyttum, en það sem olli styrkingu krónunnar og breyttum væntingum á markaði var að í rökstuðningi bankans kom skýrt fram að ekki er fyrirhugað að óbreyttu að hefja lækkun stýrivaxta á þessu ári. Undirliggjandi verðbólga er enn töluverð og hægar hefur dregið úr einkaneyslu en vonast var til. Hækkandi fasteignaverð á sinn þátt í því að heimilin treysta sér í meiri skuldir sem aftur veldur meiri neyslu. Það er því mikilvægur liður í að ná tökum á þenslunni að fasteignamarkaður kólni. Stjórnvöld hafa undanfarin ár sýnt alltof lítinn skilning á mikilvægi þess að stýra væntingum á markaði í rétta átt. Þannig voru svartsýnisraddir jafnharðar kveðnar niður af ráðherrum á síðasta kjörtímabili. Aleiðingin er auðvitað sú að væntingarvísitala sýnir taumlitla og óraunsæja bjartsýni. Framundan er mikill niðurskurður aflaheimilda sem mun bitna hart á landsbyggðinni. Þegar við bætist hátt vaxtastig og sterkur gjaldmiðill verður vandinn víða úti á landi verulegur. Lækkun hámarksláns ætti því að vera talsmönnum landsbyggðar sérstakt ánægjuefni þar sem það stuðlar að mýkri aðlögun hagkerfisins og lækkandi vöxtum. Hætt er við að skammgóður vermir hárra húsnæðislána kólni hratt í þjóðarskónum og fúlni í þokkabót þegar bakreikningur verðbólgunnar verður sendur. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Hafliði Helgason Mest lesið Hvað á ég að gera í því? María Rut Hinriksdóttir Skoðun Væri ekki bara hreinlegra að vísa manni úr landi? Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Ríkisstjórnin seilist í sjóði erfiðisvinnufólks Jóhann Páll Jóhannsson Skoðun Skortur á serótónín Gunnar Dan Wiium Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa Skoðun Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun Látum þá hlæja því þeir tapa hvort sem er Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Halldór 21.09.2024 Halldór Ég vil ekki þennan veruleika Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir Skoðun Orkunýlendan Ísland? Bjarni Jónsson Skoðun
Sú ákvörðun félagsmálaráðherra að lækka hámarkslán íbúðalánasjóðs er mikilvægt innlegg í baráttunni gegn verðbólgu. Þar með leggur ráðherrann mikilvægt lóð á vogarskála þess að verja skuldug íslensk heimili fyrir hárri verðbólgu og stuðlar að því að vextir geti lækkað fyrr en ella. Félag fasteignasala hefur barist fyrir því að lánshlutfall haldist hátt og fært fyrir því þau rök að þessi lán hafi ekki áhrif á eftirspurn á húsnæðismarkaði og valdi þar með ekki hækkun húsnæðisverðs og aukinni veltu. Nú er ljóst að fasteignasalar hafa af því nokkurn hag að mikið líf sé á fasteignamarkaði. Í ljósi slíkra hagsmuna má auðvitað velta því fyrir sér hvers vegna andstaða er af þeirra hálfu við lækkun lánshlutfall, ef það hefur engin áhrif á markaðinn. Hin rök þeirra um að Íbúðalánasjóður tryggi samkeppni mætti allt eins svara með því að telja æskilegt að ríkið stofnaði fasteignasölu. Staðreyndin er sú og það hefur komið fram í gagnrýni Seðlabankans og alþjóðastofnana að það er fordæmi ríkisins og inngrip á húsnæðismarkaði sem hvetur hann áfram og kyndir undir hækkun fasteignaverðs með tilheyrandi hækkunum. Vera ríkisins á markaði skekkir myndina og því fagnaðarefni að félagsmálaráðherra taki á málum og hefji nú vinnu við að skerpa á félagslegum áherslum húsnæðiskerfisins á kostnað markaðsinngrips þar sem einkamarkaður á að vera fullfær um að veita almennilega þjónustu. Opinn og frjáls markaður snýst um væntingar. Þannig hefur ákvörðun um lækkað lánshlutfall áhrif á slíkar væntingar og draga þar með úr spennu í hagkerfinu. Seðlabankinn ákvað í gær að halda vöxtum óbreyttum, en það sem olli styrkingu krónunnar og breyttum væntingum á markaði var að í rökstuðningi bankans kom skýrt fram að ekki er fyrirhugað að óbreyttu að hefja lækkun stýrivaxta á þessu ári. Undirliggjandi verðbólga er enn töluverð og hægar hefur dregið úr einkaneyslu en vonast var til. Hækkandi fasteignaverð á sinn þátt í því að heimilin treysta sér í meiri skuldir sem aftur veldur meiri neyslu. Það er því mikilvægur liður í að ná tökum á þenslunni að fasteignamarkaður kólni. Stjórnvöld hafa undanfarin ár sýnt alltof lítinn skilning á mikilvægi þess að stýra væntingum á markaði í rétta átt. Þannig voru svartsýnisraddir jafnharðar kveðnar niður af ráðherrum á síðasta kjörtímabili. Aleiðingin er auðvitað sú að væntingarvísitala sýnir taumlitla og óraunsæja bjartsýni. Framundan er mikill niðurskurður aflaheimilda sem mun bitna hart á landsbyggðinni. Þegar við bætist hátt vaxtastig og sterkur gjaldmiðill verður vandinn víða úti á landi verulegur. Lækkun hámarksláns ætti því að vera talsmönnum landsbyggðar sérstakt ánægjuefni þar sem það stuðlar að mýkri aðlögun hagkerfisins og lækkandi vöxtum. Hætt er við að skammgóður vermir hárra húsnæðislána kólni hratt í þjóðarskónum og fúlni í þokkabót þegar bakreikningur verðbólgunnar verður sendur.
Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun
Samrýmist það samfélagslegri ábyrgð ef fyrirtæki þitt er aðili að Viðskiptaráði? Andri Snær Magnason Skoðun