Mozart mættur á svið 21. október 2006 11:30 Frumsýning verður í kvöld á Amadeus eftir Peter Shaffer Í efri röð eru Þórunn S. Þorgrímsdóttir leikmyndahönnuður, Hilmir Snær Guðnason sem fer með hlutverk Salieri og Stefán Baldursson leikstjóri. Í fremri röð eru Víðir Guðmundsson og Birgitta Birgisdóttir sem leika hjónakornin Wolfgang Amadeus og Konstönsu konu hans. MYND/Valli Ýmsum hnykkti við þegar tilkynnt var síðastliðið vor að Leikfélag Reykjavíkur hygðist setja Amadeus eftir Peter Shaffer á svið. Þekktu ekki allir kvikmynd Miosar Forman, bæði í stuttri og langri gerð? Róbert Arnfinnsson og Sigurður Sigurjónsson höfðu leikið þá fjandvinina Salieri og Mozart snemma á níunda áratugnum og var verkið svo merkilegt að það ætti erindi á svið? Spurningum af þessu tagi verður svarað í kvöld þegar tjaldið lyftist af stóra sviði Borgarleikhússins og áhorfendur dragast inn í hugarfylgsni tónskáldsins Salieris. Hilmir Snær stendur í fyrsta sinn á stærsta sviði landsins í hlutverki sem rúmar allt verkið. Peter Shaffer er fæddur árið 1926 og óhætt er að fullyrða að leikritið um meðalmanninn Salieri og snillinginn Mozart sé toppurinn á skáldferli hans. Hann er gyðingur frá Liverpool og tók að birta leikverk um þrítugt. Five Finger Exersize (1958) var leikið hér af Ferðaleikhúsinu, Leikfélagið hefur komið á svið tveimur þekktari verka hans, Svartri kómedíu (1965) og Equus (1973). Shaffer hefur átt miklum vinsældum að fagna sem leikskáld. Fyrir utan verkin sem þegar hafa verið nefnd er Royal Hunt of the Sun (1964) þekkt og virt. Shaffer var á sinni tíð við nám í breskri leikritun. Hann var fjarri tilvistarkreppu absúrdismans og laus við verkalýðshyggju eldhússkólans. Hann fór sínar eigin leiðir. Hann var gjarn á að leiða saman guðlega köllun og jarðbundna menn og hvergi tókst honum betur til en í Amadeus. Verkið var nokkuð lengi í vinnslu. Simon Callow leikarinn góðkunni (Four Weddings and a Funeral) lýsti nýlega tilurð verksins en hann var ráðinn í að leika Mozart meðan það var enn í smíðum. Það valt milli borða valdamikilla leikstjóra í London og á endanum hreppti Peter Hall hnossið: Paul Scofield skóp Salieri og Callow Mozart – verkið var sýnt þúsund sinnum í London og New York. Sýning Hall vann öll tiltæk verðlaun beggja vegna Atlantshafsins. Salieri rekur fyrir okkur á gamals aldri hvernig hann kynntist rödd guðs í krakkanum og klámkjaftinum Mozart. Tónlistin hljómar því í gegnum allt verkið og upplýsir okkur áhorfendur um snilli undrabarnsins og um leið erum við leiksoppar leikskáldsins sem vefur okkur um fingur sér. Stefán Baldursson segir hér á síðunni að Shaffer hafi ekki sleppt höndum af verkinu, hafi endursamið það að hluta. Því geta þeir sem sáu og muna sviðsetningu Helga Skúlasonar glatt sig við nýja loga á sviðinu. Hinir sækja þangað nýja reynslu. Leikfélagsmenn tjalda miklu til: hér eru kallaðir til kraftar sem eru áhorfendum Borgarleikhússins nýir: Hilmir Snær, Víðir og Birgitta eiga öll frumraun á stóra sviðinu. Þá snúa Þórunn og Stefán aftur til Leikfélagsins sem eru tíðindi í sjálfu sér. Frumsýningargestir og þeir sem eftir fylgja eiga spennandi kvöldstund í vændum. Menning Mest lesið „Það er alveg hægt að vinna rifrildið en þá tapar sambandið“ Lífið Tjáir sig í fyrsta sinn um bróðurmissinn Lífið Göngutúr með umhverfissálfræðingi: „Árás inn í umhverfið“ og vannýttasta horn borgarinnar Lífið Ein lausn er að liggja hlið við hlið og fróa sér Lífið Best skipulagða geymsla landsins í glæsihúsi við Laugardalinn Lífið Mistök að eyða ekki meiri tíma með börnunum Lífið Kvaddi dramað og flutti fyrir ástina Lífið Púsluðu sig inn í undanúrslit þrátt fyrir hremmingar Lífið Fagnaði 35 árum í sólinni Lífið „Allir vonuðu að þetta yrði stelpa“ Lífið Fleiri fréttir Kynntu dagskrá RIFF 2024 Þakkaði fyrir sig á íslensku Shogun á spjöld sögunnar á Emmy verðlaunahátíðinni Snerting framlag Íslands til Óskarsins „Myndin byggir á minni eigin lífsreynslu“ Hlátur og grátur á Ljósvíkingum Ljósbrot valin besta norræna kvikmyndin Frumsýning á Vísi: Fyrsta stiklan úr Svörtu söndum 2 Ældi næstum úr stressi á Cannes Myndaveisla: Rauður dregill og troðfullt hús á Ljósbroti Snerting hlaut eftirsótt verðlaun Snerting tilnefnd til kvikmyndaverðlauna Norðurlandaráðs Jökull í Kaleo í Glæstar vonir Ljósbrot í forvali til Evrópsku kvikmyndaverðlaunanna Ólafur Darri og Hera Hilmars saman á skjánum í fyrsta sinn Lynch ólíklegur til að leikstýra aftur vegna Covidhræðslu Stórstjörnur í kvikmynd um fundinn í Höfða Sjá meira
Ýmsum hnykkti við þegar tilkynnt var síðastliðið vor að Leikfélag Reykjavíkur hygðist setja Amadeus eftir Peter Shaffer á svið. Þekktu ekki allir kvikmynd Miosar Forman, bæði í stuttri og langri gerð? Róbert Arnfinnsson og Sigurður Sigurjónsson höfðu leikið þá fjandvinina Salieri og Mozart snemma á níunda áratugnum og var verkið svo merkilegt að það ætti erindi á svið? Spurningum af þessu tagi verður svarað í kvöld þegar tjaldið lyftist af stóra sviði Borgarleikhússins og áhorfendur dragast inn í hugarfylgsni tónskáldsins Salieris. Hilmir Snær stendur í fyrsta sinn á stærsta sviði landsins í hlutverki sem rúmar allt verkið. Peter Shaffer er fæddur árið 1926 og óhætt er að fullyrða að leikritið um meðalmanninn Salieri og snillinginn Mozart sé toppurinn á skáldferli hans. Hann er gyðingur frá Liverpool og tók að birta leikverk um þrítugt. Five Finger Exersize (1958) var leikið hér af Ferðaleikhúsinu, Leikfélagið hefur komið á svið tveimur þekktari verka hans, Svartri kómedíu (1965) og Equus (1973). Shaffer hefur átt miklum vinsældum að fagna sem leikskáld. Fyrir utan verkin sem þegar hafa verið nefnd er Royal Hunt of the Sun (1964) þekkt og virt. Shaffer var á sinni tíð við nám í breskri leikritun. Hann var fjarri tilvistarkreppu absúrdismans og laus við verkalýðshyggju eldhússkólans. Hann fór sínar eigin leiðir. Hann var gjarn á að leiða saman guðlega köllun og jarðbundna menn og hvergi tókst honum betur til en í Amadeus. Verkið var nokkuð lengi í vinnslu. Simon Callow leikarinn góðkunni (Four Weddings and a Funeral) lýsti nýlega tilurð verksins en hann var ráðinn í að leika Mozart meðan það var enn í smíðum. Það valt milli borða valdamikilla leikstjóra í London og á endanum hreppti Peter Hall hnossið: Paul Scofield skóp Salieri og Callow Mozart – verkið var sýnt þúsund sinnum í London og New York. Sýning Hall vann öll tiltæk verðlaun beggja vegna Atlantshafsins. Salieri rekur fyrir okkur á gamals aldri hvernig hann kynntist rödd guðs í krakkanum og klámkjaftinum Mozart. Tónlistin hljómar því í gegnum allt verkið og upplýsir okkur áhorfendur um snilli undrabarnsins og um leið erum við leiksoppar leikskáldsins sem vefur okkur um fingur sér. Stefán Baldursson segir hér á síðunni að Shaffer hafi ekki sleppt höndum af verkinu, hafi endursamið það að hluta. Því geta þeir sem sáu og muna sviðsetningu Helga Skúlasonar glatt sig við nýja loga á sviðinu. Hinir sækja þangað nýja reynslu. Leikfélagsmenn tjalda miklu til: hér eru kallaðir til kraftar sem eru áhorfendum Borgarleikhússins nýir: Hilmir Snær, Víðir og Birgitta eiga öll frumraun á stóra sviðinu. Þá snúa Þórunn og Stefán aftur til Leikfélagsins sem eru tíðindi í sjálfu sér. Frumsýningargestir og þeir sem eftir fylgja eiga spennandi kvöldstund í vændum.
Menning Mest lesið „Það er alveg hægt að vinna rifrildið en þá tapar sambandið“ Lífið Tjáir sig í fyrsta sinn um bróðurmissinn Lífið Göngutúr með umhverfissálfræðingi: „Árás inn í umhverfið“ og vannýttasta horn borgarinnar Lífið Ein lausn er að liggja hlið við hlið og fróa sér Lífið Best skipulagða geymsla landsins í glæsihúsi við Laugardalinn Lífið Mistök að eyða ekki meiri tíma með börnunum Lífið Kvaddi dramað og flutti fyrir ástina Lífið Púsluðu sig inn í undanúrslit þrátt fyrir hremmingar Lífið Fagnaði 35 árum í sólinni Lífið „Allir vonuðu að þetta yrði stelpa“ Lífið Fleiri fréttir Kynntu dagskrá RIFF 2024 Þakkaði fyrir sig á íslensku Shogun á spjöld sögunnar á Emmy verðlaunahátíðinni Snerting framlag Íslands til Óskarsins „Myndin byggir á minni eigin lífsreynslu“ Hlátur og grátur á Ljósvíkingum Ljósbrot valin besta norræna kvikmyndin Frumsýning á Vísi: Fyrsta stiklan úr Svörtu söndum 2 Ældi næstum úr stressi á Cannes Myndaveisla: Rauður dregill og troðfullt hús á Ljósbroti Snerting hlaut eftirsótt verðlaun Snerting tilnefnd til kvikmyndaverðlauna Norðurlandaráðs Jökull í Kaleo í Glæstar vonir Ljósbrot í forvali til Evrópsku kvikmyndaverðlaunanna Ólafur Darri og Hera Hilmars saman á skjánum í fyrsta sinn Lynch ólíklegur til að leikstýra aftur vegna Covidhræðslu Stórstjörnur í kvikmynd um fundinn í Höfða Sjá meira