Opnari staða Þorsteinn Pálsson skrifar 19. janúar 2009 06:00 Uffe Elleman Jensen, fyrrum utanríkisráðherra Danmerkur, svaraði á dögunum spurningum Boga Ágústssonar í einum af vönduðum þáttum hans. Sá hiklausi talsmaður Evrópusamvinnu vék þar að Íslandi og Evrópusambandinu. Heilræði hans var að taka ekki endanlega ákvörðun um aðild nema sannfæring hjartans byggi að baki. Í þessu ljósi eru úrslit á þingi Framsóknarflokksins athyglisverð. þar var samþykkt með afgerandi hætti að sækja um aðild að Evrópusambandinu. Á sama tíma var kjörinn nýr ungur formaður sem verið hefur fremur reikandi í rásinni í þeirri afstöðu. Niðurstaðan vekur efasemdir um sannfæringu flokkshjartans. Þrátt fyrir þetta og núverandi stærð Framsóknarflokksins verður að líta svo á að ákvarðanir þingsins í Evrópumálum og endurnýjun í forystu hafi opnað tiltölulega lokaða stöðu á taflborði stjórnmálanna. Hvernig úr því teflist er ekki rakið. Reynslan ein sker þar úr. Sjálfstæðisflokkurinn hefur ekki lokið endurmati á afstöðu sinni til Evrópusambandsins. Dómsmálaráðherra hefur haft óumdeilda forystu fyrir þeim sem andvígir eru aðild. Af yfirlýsingum hans má ráða að hann er nokkuð viss um að þeir sem fylgja honum að málum ráði niðurstöðu komandi landsfundar. Að því gefnu að mat dómsmálaráðherra sé rétt blasa þrír ríkisstjórnarkostir við þegar kosið hefur verið að nýju síðar á þessu ári eða fyrri hluta þess næsta. Þeir kostir ráðast nokkuð af því hvort Samfylkingin breytir um stefnu og gerir aðildarumsókn að skilyrði fyrir ríkisstjórnarþátttöku. Fari svo að Samfylkingin setji slíkt skilyrði er líklegast að kosið verði um hvort hún og Framsóknarflokkurinn fái meirihluta til stjórnarmyndunar eða VG og Sjálfstæðisflokkurinn. Eins og skoðanakannanir standa er líklegt að VG og Sjálfstæðisflokkurinn hefðu betur. Hagnýti Framsóknarflokkurinn nýja málefnastöðu sína gætu slíkar kosningar eigi að síður orðið tvísýnar. Hinn kosturinn er að Samfylkingin setji aðildarumsókn ekki að skilyrði fyrir stjórnarþátttöku og stjórnarmyndun að loknum næstu kosningum. Við þær aðstæður eru mestar líkur á að Samfylkingin og VG myndi næstu ríkisstjórn. Bakland Samfylkingarinnar horfir þangað. Það er því trúlegasta niðurstaðan. Evrópumálin fara þá væntanlega í nýjan biðleikjafarveg. Fari endurmat Sjálfstæðisflokksins á annan veg en dómsmálaráðherra reiknar með, þannig að forystan fái umboð til að sækja um aðild, opnast taflstaðan enn meir. Í kjölfar þess væri unnt að mynda nýja breiðfylkingarríkisstjórn með núverandi stjórnarflokkum, Framsóknarflokknum og hluta Frjálslynda flokksins. Hún hefði það meginhlutverk að setja umsóknarferlið af stað og ákveða brýnustu ráðstafanir til skemmri tíma. Kosningar færu eftir sem áður fram síðar í ár eða fyrir mitt næsta ár. Menn deila um hvort Evrópuumræðan á að hafa forgang fram yfir þær stóru og brýnu bráðaaðgerðir sem við blasa. Sannleikurinn er sá að stjórnmálin þurfa að gera hvort tveggja í senn að takast á við bráðavandann og leggja línur til lengri tíma. Þeir sem ekki geta glímt við tvö slík verkefni í einu hafa ekki ríkt erindi eins og aðstæður eru í íslenskum stjórnmálum. Vitaskuld geta ný framboð breytt þessari stöðumynd. Því fyrr sem kosningar verða er þó líklegt að áhrif þeirra verði minni. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Þorsteinn Pálsson Mest lesið Flokkur fólksins eða flokkun fólksins? Halldóra Lillý Jóhannsdóttir Skoðun Íslendingar flytja út fisk og líka ofbeldismenn Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Hver ætlar að bera ábyrgð á mannslífi? Sævar Þór Jónsson Skoðun Betri nýting á tíma og fjármunum Reykjavíkurborgar 2/3 Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun 30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun Horfumst í augu Kristín Thoroddsen Skoðun Lægjum öldurnar Halla Hrund Logadóttir Skoðun Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun Er aldur bara tala? Teitur Guðmundsson Skoðun Saga Israa á Gaza og hvernig hægt er að verða að liði Katrín Harðardóttir,Israa Saed Skoðun
Uffe Elleman Jensen, fyrrum utanríkisráðherra Danmerkur, svaraði á dögunum spurningum Boga Ágústssonar í einum af vönduðum þáttum hans. Sá hiklausi talsmaður Evrópusamvinnu vék þar að Íslandi og Evrópusambandinu. Heilræði hans var að taka ekki endanlega ákvörðun um aðild nema sannfæring hjartans byggi að baki. Í þessu ljósi eru úrslit á þingi Framsóknarflokksins athyglisverð. þar var samþykkt með afgerandi hætti að sækja um aðild að Evrópusambandinu. Á sama tíma var kjörinn nýr ungur formaður sem verið hefur fremur reikandi í rásinni í þeirri afstöðu. Niðurstaðan vekur efasemdir um sannfæringu flokkshjartans. Þrátt fyrir þetta og núverandi stærð Framsóknarflokksins verður að líta svo á að ákvarðanir þingsins í Evrópumálum og endurnýjun í forystu hafi opnað tiltölulega lokaða stöðu á taflborði stjórnmálanna. Hvernig úr því teflist er ekki rakið. Reynslan ein sker þar úr. Sjálfstæðisflokkurinn hefur ekki lokið endurmati á afstöðu sinni til Evrópusambandsins. Dómsmálaráðherra hefur haft óumdeilda forystu fyrir þeim sem andvígir eru aðild. Af yfirlýsingum hans má ráða að hann er nokkuð viss um að þeir sem fylgja honum að málum ráði niðurstöðu komandi landsfundar. Að því gefnu að mat dómsmálaráðherra sé rétt blasa þrír ríkisstjórnarkostir við þegar kosið hefur verið að nýju síðar á þessu ári eða fyrri hluta þess næsta. Þeir kostir ráðast nokkuð af því hvort Samfylkingin breytir um stefnu og gerir aðildarumsókn að skilyrði fyrir ríkisstjórnarþátttöku. Fari svo að Samfylkingin setji slíkt skilyrði er líklegast að kosið verði um hvort hún og Framsóknarflokkurinn fái meirihluta til stjórnarmyndunar eða VG og Sjálfstæðisflokkurinn. Eins og skoðanakannanir standa er líklegt að VG og Sjálfstæðisflokkurinn hefðu betur. Hagnýti Framsóknarflokkurinn nýja málefnastöðu sína gætu slíkar kosningar eigi að síður orðið tvísýnar. Hinn kosturinn er að Samfylkingin setji aðildarumsókn ekki að skilyrði fyrir stjórnarþátttöku og stjórnarmyndun að loknum næstu kosningum. Við þær aðstæður eru mestar líkur á að Samfylkingin og VG myndi næstu ríkisstjórn. Bakland Samfylkingarinnar horfir þangað. Það er því trúlegasta niðurstaðan. Evrópumálin fara þá væntanlega í nýjan biðleikjafarveg. Fari endurmat Sjálfstæðisflokksins á annan veg en dómsmálaráðherra reiknar með, þannig að forystan fái umboð til að sækja um aðild, opnast taflstaðan enn meir. Í kjölfar þess væri unnt að mynda nýja breiðfylkingarríkisstjórn með núverandi stjórnarflokkum, Framsóknarflokknum og hluta Frjálslynda flokksins. Hún hefði það meginhlutverk að setja umsóknarferlið af stað og ákveða brýnustu ráðstafanir til skemmri tíma. Kosningar færu eftir sem áður fram síðar í ár eða fyrir mitt næsta ár. Menn deila um hvort Evrópuumræðan á að hafa forgang fram yfir þær stóru og brýnu bráðaaðgerðir sem við blasa. Sannleikurinn er sá að stjórnmálin þurfa að gera hvort tveggja í senn að takast á við bráðavandann og leggja línur til lengri tíma. Þeir sem ekki geta glímt við tvö slík verkefni í einu hafa ekki ríkt erindi eins og aðstæður eru í íslenskum stjórnmálum. Vitaskuld geta ný framboð breytt þessari stöðumynd. Því fyrr sem kosningar verða er þó líklegt að áhrif þeirra verði minni.
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun
30 silfurpeningar dýralækna? 125.000 lítrar af blóði tappaðir af 4088 merum (með valdi), af eiðsvörðum dýralæknum, 2023 Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Opið bréf til heilbrigðisráðherra: Iðjuþjálfar – mikilvægur mannauður í geðheilbrigðisþjónustu framtíðarinnar Erna Rut Elvarsdóttir,Lilja Logadóttir, Rebekka Lind Hjaltadóttir,Sandra Dís Sigurðardóttir Skoðun