Hvernig er velferðin tryggð? Ólafur Stephensen skrifar 13. maí 2011 07:00 Stundum þarf að benda á sjálfsagða hluti, sem eiga að liggja í augum uppi og vera á hvers manns vitorði en eru það af einhverjum orsökum ekki. Þetta er gert í svokallaðri skoðun Viðskiptaráðs, sem sagt var frá hér í blaðinu í vikunni. Viðskiptaráð bendir á þá staðreynd að „sterkur einkageiri og uppbygging atvinnugreina sem skapa verðmæti er forsenda þess að hið opinbera hafi burði til að veita þá þjónustu sem því er falið að veita". Þetta skýra samhengi virðist hins vegar hafa farið að verulegu leyti framhjá þeim sem ráða nú efnahagsstefnunni. Umsvif hins opinbera hafa ekki verið skorin niður til samræmis við samdráttinn í tekjum ríkisins vegna efnahagskreppunnar, heldur hafa verið lagðir stórauknir skattar á atvinnulíf og launþega til að brúa bilið, en um leið er tafið fyrir því að einkageirinn nái sér á strik. Viðskiptaráð hefur reiknað út svokallaðan stuðningsstuðul atvinnulífsins, þ.e. hvað hver starfsmaður í einkageiranum stendur með þeim verðmætum sem hann skapar undir afkomu margra annarra sem eru ýmist starfsmenn hins opinbera eða þiggja af því lífeyri, styrki og bætur. Útkoman er sú að hver starfsmaður á almennum vinnumarkaði stóð á síðasta ári að baki 1,54 öðrum. Hlutfallið hefur hækkað úr 1,29 árið 2007 og byrðar einkageirans því aukizt um tæplega fimmtung. Í skoðun Viðskiptaráðs er bent á það augljósa; að atvinnurekstur sem byggir á einkaframtaki er undirstaða þess velferðarkerfis sem byggt hefur verið upp á Íslandi. Til að stjórnvöld geti staðið við yfirlýst samfélagsleg markmið þurfi þau að tryggja vöxt og viðgang einkageirans og draga úr áherzlum á atvinnugreinar sem geta ekki staðið undir sér sjálfar heldur byggja á ríkisstuðningi. „Lítið fer fyrir áherslum af þessu tagi í stjórnmálaumræðu um þessar mundir," segir Viðskiptaráð og hefur þar alveg rétt fyrir sér. Skattabreytingar, andúðin á erlendum fjárfestingum í atvinnulífinu í stjórnarliðinu og þær grundvallarbreytingar sem nú er lagt til að gerðar verði á fiskveiðistjórnunarkerfinu eru til merkis um að ríkisstjórnin hefur takmarkaðan skilning á þessu augljósa samhengi. Umræðan eftir hrun hefur verið allt of neikvæð í garð atvinnulífsins í heild og full alhæfinga, í stað þess að horft sé á þá þætti sem fóru úrskeiðis og reynt að læra af mistökunum. Þótt útrás í boði bankanna hafi misheppnazt þýðir það ekki að hægt sé að loka íslenzkt atvinnulíf af frá alþjóðavæðingunni; þá dragast lífskjör hér einungis aftur úr því sem gerist í nágrannalöndunum. Þótt stjórnendur einkafyrirtækja hafi gert mistök og keyrt þau í þrot þurfum við áfram á einkarekstri að halda. Þótt of mikil áhætta hafi verið tekin þurfum við áfram á að halda frumkvöðlum sem eru reiðubúnir að hætta fé sínu við uppbyggingu öflugra fyrirtækja, í þeirri von að þau muni skila þeim arði. Allt þetta er áfram nauðsynlegt til að tryggja velferðina. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Mest lesið Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun Þau eru framtíðin – en fá ekki að njóta nútímans Sigurður Kári Skoðun „Já, hvað með bara að skjóta hann!“ Þórhildur Hjaltadóttir Skoðun Trump les tölvupóstinn þinn Mörður Áslaugarson Skoðun Hvers vegna þegir kristin, vestræn menning? Ómar Torfason Skoðun Feluleikur ríkisstjórnarinnar? Lárus Guðmundsson Skoðun Heimar sem þurfa nýja umræðu! Sigurður Árni Reynisson Skoðun Ísrael – brostnir draumar og lygar Ingibjörg Þóra Haraldsdóttir Skoðun 52 milljarðar/ári x 30 ár = EES Jón Baldvin Hannibalsson Skoðun Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun
Stundum þarf að benda á sjálfsagða hluti, sem eiga að liggja í augum uppi og vera á hvers manns vitorði en eru það af einhverjum orsökum ekki. Þetta er gert í svokallaðri skoðun Viðskiptaráðs, sem sagt var frá hér í blaðinu í vikunni. Viðskiptaráð bendir á þá staðreynd að „sterkur einkageiri og uppbygging atvinnugreina sem skapa verðmæti er forsenda þess að hið opinbera hafi burði til að veita þá þjónustu sem því er falið að veita". Þetta skýra samhengi virðist hins vegar hafa farið að verulegu leyti framhjá þeim sem ráða nú efnahagsstefnunni. Umsvif hins opinbera hafa ekki verið skorin niður til samræmis við samdráttinn í tekjum ríkisins vegna efnahagskreppunnar, heldur hafa verið lagðir stórauknir skattar á atvinnulíf og launþega til að brúa bilið, en um leið er tafið fyrir því að einkageirinn nái sér á strik. Viðskiptaráð hefur reiknað út svokallaðan stuðningsstuðul atvinnulífsins, þ.e. hvað hver starfsmaður í einkageiranum stendur með þeim verðmætum sem hann skapar undir afkomu margra annarra sem eru ýmist starfsmenn hins opinbera eða þiggja af því lífeyri, styrki og bætur. Útkoman er sú að hver starfsmaður á almennum vinnumarkaði stóð á síðasta ári að baki 1,54 öðrum. Hlutfallið hefur hækkað úr 1,29 árið 2007 og byrðar einkageirans því aukizt um tæplega fimmtung. Í skoðun Viðskiptaráðs er bent á það augljósa; að atvinnurekstur sem byggir á einkaframtaki er undirstaða þess velferðarkerfis sem byggt hefur verið upp á Íslandi. Til að stjórnvöld geti staðið við yfirlýst samfélagsleg markmið þurfi þau að tryggja vöxt og viðgang einkageirans og draga úr áherzlum á atvinnugreinar sem geta ekki staðið undir sér sjálfar heldur byggja á ríkisstuðningi. „Lítið fer fyrir áherslum af þessu tagi í stjórnmálaumræðu um þessar mundir," segir Viðskiptaráð og hefur þar alveg rétt fyrir sér. Skattabreytingar, andúðin á erlendum fjárfestingum í atvinnulífinu í stjórnarliðinu og þær grundvallarbreytingar sem nú er lagt til að gerðar verði á fiskveiðistjórnunarkerfinu eru til merkis um að ríkisstjórnin hefur takmarkaðan skilning á þessu augljósa samhengi. Umræðan eftir hrun hefur verið allt of neikvæð í garð atvinnulífsins í heild og full alhæfinga, í stað þess að horft sé á þá þætti sem fóru úrskeiðis og reynt að læra af mistökunum. Þótt útrás í boði bankanna hafi misheppnazt þýðir það ekki að hægt sé að loka íslenzkt atvinnulíf af frá alþjóðavæðingunni; þá dragast lífskjör hér einungis aftur úr því sem gerist í nágrannalöndunum. Þótt stjórnendur einkafyrirtækja hafi gert mistök og keyrt þau í þrot þurfum við áfram á einkarekstri að halda. Þótt of mikil áhætta hafi verið tekin þurfum við áfram á að halda frumkvöðlum sem eru reiðubúnir að hætta fé sínu við uppbyggingu öflugra fyrirtækja, í þeirri von að þau muni skila þeim arði. Allt þetta er áfram nauðsynlegt til að tryggja velferðina.
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun
Greiðsla með Vísakorti tryggir ekki endurgreiðslu – forfallatryggingar gagnslausar þegar mest á reynir Erna Guðmundsdóttir Skoðun
Í minningu sonar – og allra þeirra sem aldrei komu heim Kristín Dýrfjörð,Friðrik Þór Guðmundsson Skoðun