Gervihnattapólitík Ólafur Þ. Stephensen skrifar 1. júlí 2011 07:00 Þeir sem vilja flýta vegaframkvæmdum og fjármagna þær með veggjöldum virðast ekki hafa hugsað málið til enda. Lífeyrissjóðirnir hafa verið reiðubúnir að lána til stórframkvæmda á borð við tvöföldun Suðurlands- og Vesturlandsvegar gegn því að veggjöld stæðu undir endurgreiðslum á lánunum, enda er lítið fé í ríkissjóði til stórframkvæmda. Einkaframkvæmd, þar sem veggjöld standa undir endurgreiðslum á fjármögnuninni, getur vissulega verið bráðsnjöll leið til að ráðast í samgönguframkvæmdir sem annars myndu þurfa að bíða lengi á teikniborðinu. Hvalfjarðargöngin eru prýðilegt dæmi um slíka framkvæmd hér á landi. En þau uppfylla fleiri skilyrði sem þurfa að vera fyrir hendi svo að skynsamlegt og sanngjarnt sé að rukka veggjöld af ökumönnum. Göngin fólu í sér gríðarlega styttingu á fjölfarinni leið og ökumenn eiga val um aðra leið, þar sem ekki eru tekin veggjöld. Reyndar er það svo, ekki sízt eftir mikla hækkun eldsneytisverðs, að líklega er ódýrara fyrir flesta að fara göngin en að aka Hvalfjörðinn. Fleiri framkvæmdir gætu uppfyllt þessi skilyrði, til dæmis Sundabraut og göng undir Vaðlaheiði. Eins og Ögmundur Jónasson innanríkisráðherra benti á í grein hér í blaðinu fyrr í vikunni fela hugmyndir um breikkun veganna á Suðvesturlandi hins vegar ekki í sér neina styttingu og aðrar gjaldfrjálsar leiðir eru ekki í boði. Bæði Félag íslenzkra bifreiðaeigenda og sveitarfélög suðvestanlands hafa lagzt gegn veggjöldum og bent á að með þeim væri íbúum svæðisins mismunað. Þeir þyrftu þá einir landsmanna að borga fyrir dagleg afnot af vegunum – ofan á aðra skatta sem lagðir eru á bíleigendur, eins og bifreiða- og eldsneytisgjöld. Kristján Möller, fyrrverandi samgönguráðherra, fór mikinn á fundi Samtaka atvinnulífsins um samgönguframkvæmdir í fyrradag og gagnrýndi eftirmann sinn fyrir að drífa ekki í framkvæmdum. Kristján sagði að aldrei hefði staðið til að bæta veggjöldum ofan á aðra skatta, heldur hefði átt að endurskoða alla gjaldtöku af bifreiðum. Hvað á hann við með því? Væntanlega það sem hann sagði á þingi í fyrra, að taka bæri upp rafræna innheimtu af bifreiðum í gegnum gervihnött, þannig að menn yrðu rukkaðir eftir því hvað þeir ækju mikið og önnur gjöld féllu niður á móti. Það er alveg ágæt hugmynd og innanríkisráðherrann tók í grein sinni undir að það væri framtíðin. En gervihnattakerfið er bara ekki komið í loftið og allsendis óvíst hvenær slík gjaldtaka verður tæknilega framkvæmanleg. Hún rímar því illa við „flýtiframkvæmdir“. Því hefur verið haldið fram að réttast væri að drífa bara framkvæmdirnar af stað og finna svo út úr því á framkvæmdatímanum hvernig skynsamlegast sé að rukka fólk fyrir afnot af vegakerfinu. Það er afleit hugmynd og líkleg til að enda með ósköpum. Afstaða innanríkisráðherra í málinu er því vel skiljanleg. Ef menn eru ekki búnir að finna út hvaðan peningar fyrir stórframkvæmdum í vegamálum eiga að koma og hvernig hægt er að haga gjaldtöku með sanngjörnum hætti er réttast að bíða með þær og vera ekkert að flýta sér. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ólafur Stephensen Mest lesið Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir Skoðun Til hamingju Íslendingar með nýja Óperu Andri Björn Róbertsson Skoðun Stærðfræðikennari sem kann ekki að reikna? (Og getur ekki lært það!) Brynjólfur Þorvarðsson Skoðun Ráðherra gengur fram án laga Svanur Guðmundsson Skoðun
Þeir sem vilja flýta vegaframkvæmdum og fjármagna þær með veggjöldum virðast ekki hafa hugsað málið til enda. Lífeyrissjóðirnir hafa verið reiðubúnir að lána til stórframkvæmda á borð við tvöföldun Suðurlands- og Vesturlandsvegar gegn því að veggjöld stæðu undir endurgreiðslum á lánunum, enda er lítið fé í ríkissjóði til stórframkvæmda. Einkaframkvæmd, þar sem veggjöld standa undir endurgreiðslum á fjármögnuninni, getur vissulega verið bráðsnjöll leið til að ráðast í samgönguframkvæmdir sem annars myndu þurfa að bíða lengi á teikniborðinu. Hvalfjarðargöngin eru prýðilegt dæmi um slíka framkvæmd hér á landi. En þau uppfylla fleiri skilyrði sem þurfa að vera fyrir hendi svo að skynsamlegt og sanngjarnt sé að rukka veggjöld af ökumönnum. Göngin fólu í sér gríðarlega styttingu á fjölfarinni leið og ökumenn eiga val um aðra leið, þar sem ekki eru tekin veggjöld. Reyndar er það svo, ekki sízt eftir mikla hækkun eldsneytisverðs, að líklega er ódýrara fyrir flesta að fara göngin en að aka Hvalfjörðinn. Fleiri framkvæmdir gætu uppfyllt þessi skilyrði, til dæmis Sundabraut og göng undir Vaðlaheiði. Eins og Ögmundur Jónasson innanríkisráðherra benti á í grein hér í blaðinu fyrr í vikunni fela hugmyndir um breikkun veganna á Suðvesturlandi hins vegar ekki í sér neina styttingu og aðrar gjaldfrjálsar leiðir eru ekki í boði. Bæði Félag íslenzkra bifreiðaeigenda og sveitarfélög suðvestanlands hafa lagzt gegn veggjöldum og bent á að með þeim væri íbúum svæðisins mismunað. Þeir þyrftu þá einir landsmanna að borga fyrir dagleg afnot af vegunum – ofan á aðra skatta sem lagðir eru á bíleigendur, eins og bifreiða- og eldsneytisgjöld. Kristján Möller, fyrrverandi samgönguráðherra, fór mikinn á fundi Samtaka atvinnulífsins um samgönguframkvæmdir í fyrradag og gagnrýndi eftirmann sinn fyrir að drífa ekki í framkvæmdum. Kristján sagði að aldrei hefði staðið til að bæta veggjöldum ofan á aðra skatta, heldur hefði átt að endurskoða alla gjaldtöku af bifreiðum. Hvað á hann við með því? Væntanlega það sem hann sagði á þingi í fyrra, að taka bæri upp rafræna innheimtu af bifreiðum í gegnum gervihnött, þannig að menn yrðu rukkaðir eftir því hvað þeir ækju mikið og önnur gjöld féllu niður á móti. Það er alveg ágæt hugmynd og innanríkisráðherrann tók í grein sinni undir að það væri framtíðin. En gervihnattakerfið er bara ekki komið í loftið og allsendis óvíst hvenær slík gjaldtaka verður tæknilega framkvæmanleg. Hún rímar því illa við „flýtiframkvæmdir“. Því hefur verið haldið fram að réttast væri að drífa bara framkvæmdirnar af stað og finna svo út úr því á framkvæmdatímanum hvernig skynsamlegast sé að rukka fólk fyrir afnot af vegakerfinu. Það er afleit hugmynd og líkleg til að enda með ósköpum. Afstaða innanríkisráðherra í málinu er því vel skiljanleg. Ef menn eru ekki búnir að finna út hvaðan peningar fyrir stórframkvæmdum í vegamálum eiga að koma og hvernig hægt er að haga gjaldtöku með sanngjörnum hætti er réttast að bíða með þær og vera ekkert að flýta sér.
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun