Oft glæsilegt Jónas Sen skrifar 10. september 2011 11:00 Frá upphafstónleikum vetrarins. Mynd/Harpa.is Tónleikar. Þriðji píanókonsert Rakmaninoffs og fimmta sinfónía Sjostakóvitsj. Sinfóníuhljómsveit Íslands. Einleikari: Víkingur Heiðar Ólafsson. Stjórnandi: Vladimir Ashkenazy. Eldborgarsalur Hörpu. Þeir eru margir píanókonsertarnir sem gera miklar kröfur til einleikarans. En Everestfjallið í píanóheiminum er líklega þriðji konsertinn eftir Rakmaninoff. Hann er svínslega erfiður. Ofurhraðar, flóknar nótnarunur eru óteljandi; heljarstökkin eftir hljómborðinu eins og áhættuatriði í geimtrylli. Konsertinn hefur verið fluttur nokkrum sinnum á tónleikum Sinfóníuhljómsveitar Íslands. Hann fékk að hljóma enn á ný á upphafstónleikum vetrarins núna í vikunni. Að þessu sinni var Víkingur Heiðar Ólafsson í einleikshlutverkinu, en stjórnandi Vladimir Ashkenazy. Ashkenazy er sjálfur hættur að spila á píanó, en hann var óumdeilanlega einn mesti píanóleikari heims. Ef ég man rétt eru til þrjár mismunandi upptökur á plötum með honum þar sem hann spilar þriðja konsertinn eftir Rakmaninoff. Þær eru hver annarri magnaðri. Að leika einleik í þessum konsert, þar sem hljómsveitarstjórinn er slíkt ofurmenni, og gera það skammlaust, er afrek í sjálfu sér. Víkingur var með langflest á hreinu, allskyns tækniatriði voru prýðilega af hendi leyst. Hann lék skýrt og af öryggi. Margt í öðrum kaflanum var flott og ofsafenginn hraði síðasta kaflans var aðdáunarverður. Það var samt ekki allt sannfærandi. Þótt túlkunin hafi vissulega skartað töfrandi augnablikum var hún býsna dauf í það heila í fyrri hluta verksins. Stígandin hefði oft mátt vera markvissari. Flutningurinn var dálítið svarthvítur, ýmist algerlega innhverfur eða allt var á fullu. Fyrir bragðið gerðist ekki nóg í tónlistinni. Heildaryfirbragðið var svo litlaust. Það vantaði spennuna sem myndast þegar listamaðurinn leyfir frásögninni í tónlistinni að byggjast upp í trylling – án þess að flýta sér að gera það. Útkoman var mun betri eftir því sem á leið. Segja má að Víkingur hafi virkilega komist í gang í seinni hluta konsertsins. Þá var líka gaman! Hitt verkið á efnisskránni, fimmta sinfónían eftir Sjostakóvitsj, var almennt betur heppnað. Ashkenazy nær einstaklega vel að segja sögu í tónum, og í rússneskri tónlist er hann á heimavelli. Í þessu verki er dramatíkin allsráðandi, frá afar þunglyndislegum ládeyðuköflum upp í rafmagnaða hápunkta. Hljómsveitin spilaði af fagmennsku, strengirnir voru flottir, málm- og tréblásturinn hnitmiðaður, og allt annað eins og best verður á kosið. Samhljómurinn var líka fallegur og ég dáðist sérstaklega að bassalínunum, sem komu sérlega vel út. Helst mátti finna að því að undiraldan í rólegu köflunum var ekki nógu ógnandi. Túlkunin var ef til vill of stílhrein, Ashkenazy vissi nákvæmlega hvað hann vildi og hann kom því fumlaust til skila. En af of mikilli skynsemi. Fyrir bragðið greip tónlistin mann ekki. Jónas Sen Niðurstaða: Ég hef farið á skemmtilegri tónleika um ævina. Mest lesið Galopnar sig og segist ætla að breyta hlutunum Lífið Freðinn faðir, fáránlegir fasistar og fyrsta flokks bíó Gagnrýni Baunar á kókaða söngkonu fyrir baktal Tónlist „Ákvað að skilja hana eftir þar og athuga hversu langt ég kæmist“ Lífið Skilin að borði og sæng eftir 28 ára hjónaband Lífið Óöruggur eftir að kærastan stundaði hópkynlíf erlendis Lífið „Rétturinn sem fjölskyldan þín mun elska og biðja um aftur og aftur“ Lífið Frumsýning á Vísi: Iceguys trylla þjóðina enn og aftur í nýju myndbandi Tónlist Markmiðið að græða ekkert og „helst tapa pening“ Menning Útbjó lágkolvetna prógram fyrir systur sína sem léttist strax og fékk meiri orku Lífið Fleiri fréttir Freðinn faðir, fáránlegir fasistar og fyrsta flokks bíó Veisla fyrir augu og eyru Ekki er allt gull sem glóir Þeir fátæku borga brúsann Auður í Bæjarbíói: Frá slaufun í standandi fagnaðarlæti Alvöru bíó en hægt brenna Eldarnir Er Lína Langsokkur woke? Kórtónleikar: Heilög naumhyggja eða heilalaust suð Barnaefni fyrir fullorðna Balta bregst bogalistin Þú heyrðir rétt: klassík getur verið skemmtileg Sjá meira
Tónleikar. Þriðji píanókonsert Rakmaninoffs og fimmta sinfónía Sjostakóvitsj. Sinfóníuhljómsveit Íslands. Einleikari: Víkingur Heiðar Ólafsson. Stjórnandi: Vladimir Ashkenazy. Eldborgarsalur Hörpu. Þeir eru margir píanókonsertarnir sem gera miklar kröfur til einleikarans. En Everestfjallið í píanóheiminum er líklega þriðji konsertinn eftir Rakmaninoff. Hann er svínslega erfiður. Ofurhraðar, flóknar nótnarunur eru óteljandi; heljarstökkin eftir hljómborðinu eins og áhættuatriði í geimtrylli. Konsertinn hefur verið fluttur nokkrum sinnum á tónleikum Sinfóníuhljómsveitar Íslands. Hann fékk að hljóma enn á ný á upphafstónleikum vetrarins núna í vikunni. Að þessu sinni var Víkingur Heiðar Ólafsson í einleikshlutverkinu, en stjórnandi Vladimir Ashkenazy. Ashkenazy er sjálfur hættur að spila á píanó, en hann var óumdeilanlega einn mesti píanóleikari heims. Ef ég man rétt eru til þrjár mismunandi upptökur á plötum með honum þar sem hann spilar þriðja konsertinn eftir Rakmaninoff. Þær eru hver annarri magnaðri. Að leika einleik í þessum konsert, þar sem hljómsveitarstjórinn er slíkt ofurmenni, og gera það skammlaust, er afrek í sjálfu sér. Víkingur var með langflest á hreinu, allskyns tækniatriði voru prýðilega af hendi leyst. Hann lék skýrt og af öryggi. Margt í öðrum kaflanum var flott og ofsafenginn hraði síðasta kaflans var aðdáunarverður. Það var samt ekki allt sannfærandi. Þótt túlkunin hafi vissulega skartað töfrandi augnablikum var hún býsna dauf í það heila í fyrri hluta verksins. Stígandin hefði oft mátt vera markvissari. Flutningurinn var dálítið svarthvítur, ýmist algerlega innhverfur eða allt var á fullu. Fyrir bragðið gerðist ekki nóg í tónlistinni. Heildaryfirbragðið var svo litlaust. Það vantaði spennuna sem myndast þegar listamaðurinn leyfir frásögninni í tónlistinni að byggjast upp í trylling – án þess að flýta sér að gera það. Útkoman var mun betri eftir því sem á leið. Segja má að Víkingur hafi virkilega komist í gang í seinni hluta konsertsins. Þá var líka gaman! Hitt verkið á efnisskránni, fimmta sinfónían eftir Sjostakóvitsj, var almennt betur heppnað. Ashkenazy nær einstaklega vel að segja sögu í tónum, og í rússneskri tónlist er hann á heimavelli. Í þessu verki er dramatíkin allsráðandi, frá afar þunglyndislegum ládeyðuköflum upp í rafmagnaða hápunkta. Hljómsveitin spilaði af fagmennsku, strengirnir voru flottir, málm- og tréblásturinn hnitmiðaður, og allt annað eins og best verður á kosið. Samhljómurinn var líka fallegur og ég dáðist sérstaklega að bassalínunum, sem komu sérlega vel út. Helst mátti finna að því að undiraldan í rólegu köflunum var ekki nógu ógnandi. Túlkunin var ef til vill of stílhrein, Ashkenazy vissi nákvæmlega hvað hann vildi og hann kom því fumlaust til skila. En af of mikilli skynsemi. Fyrir bragðið greip tónlistin mann ekki. Jónas Sen Niðurstaða: Ég hef farið á skemmtilegri tónleika um ævina.
Mest lesið Galopnar sig og segist ætla að breyta hlutunum Lífið Freðinn faðir, fáránlegir fasistar og fyrsta flokks bíó Gagnrýni Baunar á kókaða söngkonu fyrir baktal Tónlist „Ákvað að skilja hana eftir þar og athuga hversu langt ég kæmist“ Lífið Skilin að borði og sæng eftir 28 ára hjónaband Lífið Óöruggur eftir að kærastan stundaði hópkynlíf erlendis Lífið „Rétturinn sem fjölskyldan þín mun elska og biðja um aftur og aftur“ Lífið Frumsýning á Vísi: Iceguys trylla þjóðina enn og aftur í nýju myndbandi Tónlist Markmiðið að græða ekkert og „helst tapa pening“ Menning Útbjó lágkolvetna prógram fyrir systur sína sem léttist strax og fékk meiri orku Lífið Fleiri fréttir Freðinn faðir, fáránlegir fasistar og fyrsta flokks bíó Veisla fyrir augu og eyru Ekki er allt gull sem glóir Þeir fátæku borga brúsann Auður í Bæjarbíói: Frá slaufun í standandi fagnaðarlæti Alvöru bíó en hægt brenna Eldarnir Er Lína Langsokkur woke? Kórtónleikar: Heilög naumhyggja eða heilalaust suð Barnaefni fyrir fullorðna Balta bregst bogalistin Þú heyrðir rétt: klassík getur verið skemmtileg Sjá meira