Mistakist þér endilega Fanney Birna Jónsdóttir skrifar 23. apríl 2014 06:00 Drjúgur tími blaðamanna fer í að renna í gegnum yfirlýsingar og fréttatilkynningar um allt milli himins og jarðar. Þannig er ritstjórnarpóstur Markaðarins nánast alltaf sneisafullur af tilkynningum frá fyrirtækjum um stöðuhækkanir og ráðningar, nýjar fjárfestingar, góða rekstrarafkomu og metsölutilkynningar. Eins og gerist og gengur þá ratar sumt af þessu í blaðið – annað ekki. Eðli málsins samkvæmt er slík upplýsingagjöf mjög einhliða og hlutdræg. Í flestum tilvikum er máluð glansmynd af viðkomandi fyrirtæki sem á sér kannski ekki alltaf stoð í veruleikanum. Það heyrir alla vega til algjörra undantekninga að tilkynningar eða upphrópanir berist um misheppnaðar fjárfestingar, gjaldþrot eða slaka afkomu. Samt gerist það á hverjum degi. Maður verður samt að sýna þessu ákveðinn skilning. Ekkert okkar vill viðra óhreina þvottinn sinn á almannafæri, af hverju ættu fyrirtækin eitthvað að vilja það frekar? Það reynist þannig oft erfitt að fá viðmælendur til að játa að eitthvað gangi illa. Kannski eru menn hræddir við að ef þeir láti vita að það sé erfitt hjá þeim þá láti nýjar fjárfestingar á sér standa. Viðskiptalífið er oft erfitt og viðkvæmt og það er skiljanlegt að menn vilji ekki glata tækifærum af því þeir voru heiðarlegir í fjölmiðlum um stöðu sína. Auðvitað er ekki hægt að gera þá kröfu að forsvarsmenn fyrirtækja hringi í fjölmiðla og segi frá mistökum sínum. Það er hlutverk blaðamanna að finna af sjálfsdáðum þá misbresti í rekstri fyrirtækja sem eiga erindi við almenning. Stundum tekst okkur það, stundum ekki. Eins og gengur. En mörg fyrirtæki eru oft svo lafhrædd við neikvæða umfjöllun að þau bregðast allt of harkalega við saklausum fyrirspurnum blaðamanna um hluti sem myndu alltaf flokkast sem smámál. Þessi ofsafengnu viðbrögð hafa síðan þveröfug áhrif; því þegar fyrirtæki reyna að fela misbrestina, svara með útúrsnúningum og misgáfuðum fjölmiðlafulltrúum þá fá blaðamenn strax á tilfinninguna að þarna sé stórfrétt á ferðinni, sem er heldur ekki rétt mynd af rekstrinum. Þannig getur hræðslan við neikvæða umfjöllun valdið fyrirtækjum mun meiri skaða en það að einfaldlega viðurkenna að mönnum hafi orðið á í messunni. Menn ná engum árangri án þess að þeir að minnsta kosti reyni. En það kemur meira til. Viðmælandi Markaðarins sem vinnur sem yfirmaður í nýsköpunarfyrirtæki í Kaliforníu sagði í janúar skilning á mistökum á Íslandi vera lítinn, það væri áberandi í Kísildalnum hversu mikil þolinmæði væri fyrir því að mönnum mistækist, þar er það daglegt brauð að ný fyrirtæki „floppi“ sem leiði til þess að fjárfestar tapa einhverjum peningum. „Ef menn hætta „heiðarlega“ og fara „heiðarlega“ á hausinn eða leggja niður fyrirtækið þá er mjög mikill skilningur á slíku. Það er litið á það sem góða reynslu að byrja síðan upp á nýtt,“ sagði viðmælandinn í janúar. Það er virkilega dapurt að við séum ekki opnari fyrir umræðu um mistök í viðskiptalífinu. Það vantar sárlega, bæði í fjölmiðla og viðskiptalífið, sem og í þjóðarsálina, það viðhorf að mönnum megi mistakast. Það að fá góða hugmynd, stofna fyrirtæki í kringum hana, selja hana síðan áfram og leggja grunn undir fyrirtæki sem menn vonast til að dafni, veiti fólki störf og skili sínu til þjóðfélagsins er löng vegferð og mun fleiri dyr lokaðar en opnar. Er ekki orðið tímabært að við viðurkennum þá staðreynd? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Fanney Birna Jónsdóttir Mest lesið Háskólinn á Bifröst – Öflugur og sjálfstæður fjarnámsskóli Sólveig Hallsteinsdóttir Skoðun Það eru fleiri fiskar í sjónum og fleiri sjónarmið í hafstjórn Guðbjörg Ásta Ólafsdóttir Skoðun Skapandi menntun skilar raunverulegum árangri Bryngeir Valdimarsson Skoðun Sex ára sáttmáli Davíð Þorláksson Skoðun Heiðursgestur Viðreisnar vill heimsveldi Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun Stjórnendur sem mega ekki stjórna Stefán Vagn Stefánsson Skoðun
Drjúgur tími blaðamanna fer í að renna í gegnum yfirlýsingar og fréttatilkynningar um allt milli himins og jarðar. Þannig er ritstjórnarpóstur Markaðarins nánast alltaf sneisafullur af tilkynningum frá fyrirtækjum um stöðuhækkanir og ráðningar, nýjar fjárfestingar, góða rekstrarafkomu og metsölutilkynningar. Eins og gerist og gengur þá ratar sumt af þessu í blaðið – annað ekki. Eðli málsins samkvæmt er slík upplýsingagjöf mjög einhliða og hlutdræg. Í flestum tilvikum er máluð glansmynd af viðkomandi fyrirtæki sem á sér kannski ekki alltaf stoð í veruleikanum. Það heyrir alla vega til algjörra undantekninga að tilkynningar eða upphrópanir berist um misheppnaðar fjárfestingar, gjaldþrot eða slaka afkomu. Samt gerist það á hverjum degi. Maður verður samt að sýna þessu ákveðinn skilning. Ekkert okkar vill viðra óhreina þvottinn sinn á almannafæri, af hverju ættu fyrirtækin eitthvað að vilja það frekar? Það reynist þannig oft erfitt að fá viðmælendur til að játa að eitthvað gangi illa. Kannski eru menn hræddir við að ef þeir láti vita að það sé erfitt hjá þeim þá láti nýjar fjárfestingar á sér standa. Viðskiptalífið er oft erfitt og viðkvæmt og það er skiljanlegt að menn vilji ekki glata tækifærum af því þeir voru heiðarlegir í fjölmiðlum um stöðu sína. Auðvitað er ekki hægt að gera þá kröfu að forsvarsmenn fyrirtækja hringi í fjölmiðla og segi frá mistökum sínum. Það er hlutverk blaðamanna að finna af sjálfsdáðum þá misbresti í rekstri fyrirtækja sem eiga erindi við almenning. Stundum tekst okkur það, stundum ekki. Eins og gengur. En mörg fyrirtæki eru oft svo lafhrædd við neikvæða umfjöllun að þau bregðast allt of harkalega við saklausum fyrirspurnum blaðamanna um hluti sem myndu alltaf flokkast sem smámál. Þessi ofsafengnu viðbrögð hafa síðan þveröfug áhrif; því þegar fyrirtæki reyna að fela misbrestina, svara með útúrsnúningum og misgáfuðum fjölmiðlafulltrúum þá fá blaðamenn strax á tilfinninguna að þarna sé stórfrétt á ferðinni, sem er heldur ekki rétt mynd af rekstrinum. Þannig getur hræðslan við neikvæða umfjöllun valdið fyrirtækjum mun meiri skaða en það að einfaldlega viðurkenna að mönnum hafi orðið á í messunni. Menn ná engum árangri án þess að þeir að minnsta kosti reyni. En það kemur meira til. Viðmælandi Markaðarins sem vinnur sem yfirmaður í nýsköpunarfyrirtæki í Kaliforníu sagði í janúar skilning á mistökum á Íslandi vera lítinn, það væri áberandi í Kísildalnum hversu mikil þolinmæði væri fyrir því að mönnum mistækist, þar er það daglegt brauð að ný fyrirtæki „floppi“ sem leiði til þess að fjárfestar tapa einhverjum peningum. „Ef menn hætta „heiðarlega“ og fara „heiðarlega“ á hausinn eða leggja niður fyrirtækið þá er mjög mikill skilningur á slíku. Það er litið á það sem góða reynslu að byrja síðan upp á nýtt,“ sagði viðmælandinn í janúar. Það er virkilega dapurt að við séum ekki opnari fyrir umræðu um mistök í viðskiptalífinu. Það vantar sárlega, bæði í fjölmiðla og viðskiptalífið, sem og í þjóðarsálina, það viðhorf að mönnum megi mistakast. Það að fá góða hugmynd, stofna fyrirtæki í kringum hana, selja hana síðan áfram og leggja grunn undir fyrirtæki sem menn vonast til að dafni, veiti fólki störf og skili sínu til þjóðfélagsins er löng vegferð og mun fleiri dyr lokaðar en opnar. Er ekki orðið tímabært að við viðurkennum þá staðreynd?
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
Framtíðarskipulag Keldnalands er ekki útópía – og þaðan af síður dystópía Birkir Ingibjartsson Skoðun