Hryðjuverk hjartans Friðrika Benónýsdóttir skrifar 25. júní 2015 14:30 Bækur Hryðjuverkamaður snýr heim Eiríkur Bergmann Sögur útgáfa Valur, aðalpersónan í nýrri skáldsögu Eiríks Bergmann Hryðjuverkamaður snýr heim, er smákrimmi úr Breiðholtinu sem eftir mislukkað hryðjuverk á leiðtogafundinum í Höfða 1986 hefur verið í felum í Þýskalandi. Árið 2008 kalla þær upplýsingar að hann eigi 18 ára dóttur, sem hann hefur aldrei vitað af, hann aftur heim til Íslands þar sem fyrrverandi félagar hans úr Breiðholtinu eru orðnir mikils metnir menn í fjármálaheiminum og pólitíkinni. Heimkoman verður óhjákvæmilega til þess að Valur rifjar upp fortíðina og reynir um leið að ná áttum í íslensku útrásarsamfélagi og undirheimum Reykjavíkur þar sem dóttirin, Kolbrá, er komin í slæman félagsskap. Það reynist hægar sagt en gert. Sagan rokkar á milli Breiðholtsins í upphafi níunda áratugarins, Austur-Þýskalands á barmi upplausnar í lok sama áratugar og Berlínar og Reykjavíkur árið 2008. Af þessum sögusviðum eru lýsingarnar á uppvexti Vals í Breiðholtinu til muna best heppnaðar og sömuleiðis er fróðlegt að fylgjast með lýsingum höfundar á aðdraganda hruns Berlínarmúrsins en heldur versnar málið þegar sögutíminn er orðinn 2008. Þar virðist viðmiðið stjórnast alfarið af amerískum glæpamyndum og verður að segjast að allt það umhverfi er hið ótrúverðugasta. Engin tilraun gerð til að kafa í ástand mála í fjármálageiranum, þótt sögusviðið bjóði vissulega upp á það, heldur rekur hér hver æsiviðburðurinn annan og íslenskur lesandi rekur hvað eftir annað upp stór augu þegar lýst er umhverfi og fólki. Glæpaklíkuforinginn Krummi virðist til dæmis hafa dottið inn í söguna úr amerískri melludólgamynd í sínum rjómagulu jakkafötum með blingeyrnalokkana og ekki verður sagan trúverðugri þegar í ljós kemur að skuldabréf sem varða hlutabréfakaup upp á milljónir eru geymd undir lausum gólffjölum á skrifstofu fjármálafyrirtækis. Það eru fjandakornið takmörk fyrir því hversu langt lesandi er tilbúinn að ganga í kaupum á skálduðum heimi þegar hann hefur á ytra borði svona rammgerð tengsl við veruleikann. Sú hugmynd að stilla þessum þremur heimum upp hlið við hlið er góð og lesandinn er fullur forvitni og tilhlökkunar við upphaf lesturs. Byrjunin lofar góðu og endurlitin í Breiðholtið vekja áhuga á að vita meira um það hvernig persónurnar sem þar koma við sögu þróist. Lýsingar á Bader-Meinhof hópnum og áhrifum aðgerða hans á róttæku og reiðu ungu mennina í Fellunum eru líka skemmtilegar og umhugsunarverðar og vel til fundið að rokka á milli aðdragandans að hruni Alþýðulýðveldisins þýska og fjármálabólu Íslands. Það eru því djúp vonbrigði að sagan skuli hálfpartinn renna út í sandinn og enda í amerískri B-mynd.Niðurstaða: Góð hugmynd og góðir sprettir nægja ekki til að gera Hryðjuverkamaður snýr aftur að áhugaverðri skáldsögu. Til þess eru ódýru lausnirnar of margar og sagan ristir of grunnt. Gagnrýni Menning Mest lesið Galopnar sig og segist ætla að breyta hlutunum Lífið Freðinn faðir, fáránlegir fasistar og fyrsta flokks bíó Gagnrýni Baunar á kókaða söngkonu fyrir baktal Tónlist „Ákvað að skilja hana eftir þar og athuga hversu langt ég kæmist“ Lífið Skilin að borði og sæng eftir 28 ára hjónaband Lífið Óöruggur eftir að kærastan stundaði hópkynlíf erlendis Lífið „Rétturinn sem fjölskyldan þín mun elska og biðja um aftur og aftur“ Lífið Frumsýning á Vísi: Iceguys trylla þjóðina enn og aftur í nýju myndbandi Tónlist Útbjó lágkolvetna prógram fyrir systur sína sem léttist strax og fékk meiri orku Lífið Markmiðið að græða ekkert og „helst tapa pening“ Menning Fleiri fréttir Freðinn faðir, fáránlegir fasistar og fyrsta flokks bíó Veisla fyrir augu og eyru Ekki er allt gull sem glóir Þeir fátæku borga brúsann Auður í Bæjarbíói: Frá slaufun í standandi fagnaðarlæti Alvöru bíó en hægt brenna Eldarnir Er Lína Langsokkur woke? Kórtónleikar: Heilög naumhyggja eða heilalaust suð Barnaefni fyrir fullorðna Balta bregst bogalistin Þú heyrðir rétt: klassík getur verið skemmtileg Sjá meira
Bækur Hryðjuverkamaður snýr heim Eiríkur Bergmann Sögur útgáfa Valur, aðalpersónan í nýrri skáldsögu Eiríks Bergmann Hryðjuverkamaður snýr heim, er smákrimmi úr Breiðholtinu sem eftir mislukkað hryðjuverk á leiðtogafundinum í Höfða 1986 hefur verið í felum í Þýskalandi. Árið 2008 kalla þær upplýsingar að hann eigi 18 ára dóttur, sem hann hefur aldrei vitað af, hann aftur heim til Íslands þar sem fyrrverandi félagar hans úr Breiðholtinu eru orðnir mikils metnir menn í fjármálaheiminum og pólitíkinni. Heimkoman verður óhjákvæmilega til þess að Valur rifjar upp fortíðina og reynir um leið að ná áttum í íslensku útrásarsamfélagi og undirheimum Reykjavíkur þar sem dóttirin, Kolbrá, er komin í slæman félagsskap. Það reynist hægar sagt en gert. Sagan rokkar á milli Breiðholtsins í upphafi níunda áratugarins, Austur-Þýskalands á barmi upplausnar í lok sama áratugar og Berlínar og Reykjavíkur árið 2008. Af þessum sögusviðum eru lýsingarnar á uppvexti Vals í Breiðholtinu til muna best heppnaðar og sömuleiðis er fróðlegt að fylgjast með lýsingum höfundar á aðdraganda hruns Berlínarmúrsins en heldur versnar málið þegar sögutíminn er orðinn 2008. Þar virðist viðmiðið stjórnast alfarið af amerískum glæpamyndum og verður að segjast að allt það umhverfi er hið ótrúverðugasta. Engin tilraun gerð til að kafa í ástand mála í fjármálageiranum, þótt sögusviðið bjóði vissulega upp á það, heldur rekur hér hver æsiviðburðurinn annan og íslenskur lesandi rekur hvað eftir annað upp stór augu þegar lýst er umhverfi og fólki. Glæpaklíkuforinginn Krummi virðist til dæmis hafa dottið inn í söguna úr amerískri melludólgamynd í sínum rjómagulu jakkafötum með blingeyrnalokkana og ekki verður sagan trúverðugri þegar í ljós kemur að skuldabréf sem varða hlutabréfakaup upp á milljónir eru geymd undir lausum gólffjölum á skrifstofu fjármálafyrirtækis. Það eru fjandakornið takmörk fyrir því hversu langt lesandi er tilbúinn að ganga í kaupum á skálduðum heimi þegar hann hefur á ytra borði svona rammgerð tengsl við veruleikann. Sú hugmynd að stilla þessum þremur heimum upp hlið við hlið er góð og lesandinn er fullur forvitni og tilhlökkunar við upphaf lesturs. Byrjunin lofar góðu og endurlitin í Breiðholtið vekja áhuga á að vita meira um það hvernig persónurnar sem þar koma við sögu þróist. Lýsingar á Bader-Meinhof hópnum og áhrifum aðgerða hans á róttæku og reiðu ungu mennina í Fellunum eru líka skemmtilegar og umhugsunarverðar og vel til fundið að rokka á milli aðdragandans að hruni Alþýðulýðveldisins þýska og fjármálabólu Íslands. Það eru því djúp vonbrigði að sagan skuli hálfpartinn renna út í sandinn og enda í amerískri B-mynd.Niðurstaða: Góð hugmynd og góðir sprettir nægja ekki til að gera Hryðjuverkamaður snýr aftur að áhugaverðri skáldsögu. Til þess eru ódýru lausnirnar of margar og sagan ristir of grunnt.
Gagnrýni Menning Mest lesið Galopnar sig og segist ætla að breyta hlutunum Lífið Freðinn faðir, fáránlegir fasistar og fyrsta flokks bíó Gagnrýni Baunar á kókaða söngkonu fyrir baktal Tónlist „Ákvað að skilja hana eftir þar og athuga hversu langt ég kæmist“ Lífið Skilin að borði og sæng eftir 28 ára hjónaband Lífið Óöruggur eftir að kærastan stundaði hópkynlíf erlendis Lífið „Rétturinn sem fjölskyldan þín mun elska og biðja um aftur og aftur“ Lífið Frumsýning á Vísi: Iceguys trylla þjóðina enn og aftur í nýju myndbandi Tónlist Útbjó lágkolvetna prógram fyrir systur sína sem léttist strax og fékk meiri orku Lífið Markmiðið að græða ekkert og „helst tapa pening“ Menning Fleiri fréttir Freðinn faðir, fáránlegir fasistar og fyrsta flokks bíó Veisla fyrir augu og eyru Ekki er allt gull sem glóir Þeir fátæku borga brúsann Auður í Bæjarbíói: Frá slaufun í standandi fagnaðarlæti Alvöru bíó en hægt brenna Eldarnir Er Lína Langsokkur woke? Kórtónleikar: Heilög naumhyggja eða heilalaust suð Barnaefni fyrir fullorðna Balta bregst bogalistin Þú heyrðir rétt: klassík getur verið skemmtileg Sjá meira