Ögraðu öllu og hugsaðu út fyrir kassann Magnús Guðmundsson skrifar 29. janúar 2016 09:00 Frans Jacobi, prófessor í gjörningalist, er á meðal fyrirlesara í LHÍ í dag og um helgina. Visir/Stefán Frans Jacobi, prófessor við gjörningalist hjá Listaháskólanum í Bergen, er á meðal fyrirlesara á ráðstefnu myndlistardeildar LHÍ Athöfn – snúin afstaða til hlutarins, sem hefst í dag. Jacobi hefur komið víða við og hefur meðal annars staðið fyrir framúrstefnulegum gjörningi sem fram fór í Bergen á margra vikna tímabili. Markmiðið með gjörningnum var að stuðla að heimsfriði. Jacobi segir að á ráðstefnunni muni fimm listamenn verða með kynningar á sínum verkum. Auk hans eru það Bryndís H. Snæbjörnsdóttir, Johan Grimonprez, Ragnar Kjartansson og Ulrika Ferm. „Allt verður þetta um athöfnina sem er fólgin í sköpun. En þetta hefur verið að þróast frá því á sjöunda áratugnum. Í dag er þetta einn af mikilvægustu eiginleikum nútímalistar. Hér áður fyrr þá hugsuðum við okkur t.d. málverk og í stað þess að horfa á málverkið þá horfum við frekar á hvernig málarinn hreyfir sig. Athöfnina að mála. En nú er þetta meira eins og ákveðin athöfn eða gjörningur eins og það er kallað. Þar sem í stað þess að framleiða ákveðinn listrænan grip þá felst listin í athöfninni sjálfri.“ Jacobi segir að á undanförnum árum hafi vissulega orðið nokkuð hröð þróun innan þessarar listgreinar og þá m.a. fyrir tilstilli internetsins og samfélagsmiðla. „Hér áður snerist þetta alfarið um athöfnina og áhorfendur sem voru á staðnum en núna hefur það bæst við að flest verk fara líka á netið og það má því segja að listamennirnir séu að fást við tvöfaldan veruleika hverju sinni.“Nemendur við Listaháskóla Íslands láta til sín taka við gjörningalistina við fyrirlestur hjá Frans Jacobi. Visir/StefánEitt af einkennum gjörningalistarinnar hefur oft verið sterkur pólitískur veruleiki og Jacobi segir að þessi þróun hafi verið nokkuð stöðug síðustu áratugina og að hans eigin list sé einnig að nokkru leyti innan þessa veruleika. „Já, ég hef fengist við að skapa pólitísk verk. Það snerist einfaldlega um að ákveðin þróun innan samfélagsins kveikti í mér, gerði mig reiðan, og það leiddi til ákveðinna verka. Við getum tekið sem dæmi þessi nýju innflytjendalög í Danmörku sem óneitanlega kveikja í manni með að tjá óánægjuna. Þessi hægri öfgamennska sem er snúin aftur í danskt stjórnmálalíf er mikið áhyggjuefni. Á síðustu tíu til tuttugu árum hef ég orðið var við aukningu á því að listamenn tjái pólitík í sinni list. Að þeir skoði samfélagið, gagnrýni það og reyni að bæta það með sinni list og ég er viss um að það mun verða framhald á því.“ Jacobi segir að það sé þó ekki alltaf gefið að listin og listamennirnir séu í einhvers konar stöðugri stjórnarandstöðu eða hafni alfarið öllu yfirvaldi. „Málið er að þetta er ekki svart hvítur veruleiki og það er ekki gefið að listamaðurinn sé alltaf vinstrimaður eða anarkisti. Ef við skoðum til að mynda skopmyndamálin í Danmörku í vikunni og berum þau saman við skopmyndamálið fyrir tíu árum þá kemur í ljós að þetta er ekki svona einfalt. En tilgangur listarinnar er þó alltaf að vera ögrandi, að minnsta kosti að ögra hugsunum okkar og skoðunum, og listamaður reynir alltaf að nálgast hlutina á nýjan og ferskan hátt. Hugsa út fyrir kassann og fá aðra til þess að gera það líka.“ Menning Mest lesið „Ég fæ morgnana til að vera bara ég“ Tónlist Tæpur helmingur íbúa hefur séð myndina Bíó og sjónvarp Ógleymanlegt fermingarpils enn í uppáhaldi Tíska og hönnun Fréttatía vikunnar: Hollywood stjörnur, þjóðarréttir og pólitík Lífið Aldrei litið betur út þrátt fyrir alvarlegt slys Lífið Geggjað heimatilbúið „Twix“ Lífið Borðar það sem alltaf hefur verið til og léttist og léttist Lífið „Það er alveg hægt að vinna rifrildið, en þá tapar sambandið“ Makamál Ein lausn er að liggja hlið við hlið og fróa sér Lífið Eignaðist alvöru pungsa með alvöru pungsa Lífið Fleiri fréttir Opna fyrstu umboðsstofuna í eigu leikara Baráttan innra með manni eins og ljós og skuggar Bein útsending: Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Bong Joon Ho verður stafrænn heiðursgestur á RIFF Ævar Þór Benediktsson hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Ráðinn markaðs- og kynningarstjóri Tónlistarmiðstöðvar Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Þarf ekkert að þvælast fyrir sjálfri sér „Smá eins og maður sé allsber fyrir framan alþjóð“ Forstöðumaðurinn fannst í Salnum Óður til kvenlíkamans í öllu sínu veldi Óli Egils snýr sér að Ladda eftir Bubba Snæbjörn nýr leikhússtjóri í Tjarnarbíói Sjá meira
Frans Jacobi, prófessor við gjörningalist hjá Listaháskólanum í Bergen, er á meðal fyrirlesara á ráðstefnu myndlistardeildar LHÍ Athöfn – snúin afstaða til hlutarins, sem hefst í dag. Jacobi hefur komið víða við og hefur meðal annars staðið fyrir framúrstefnulegum gjörningi sem fram fór í Bergen á margra vikna tímabili. Markmiðið með gjörningnum var að stuðla að heimsfriði. Jacobi segir að á ráðstefnunni muni fimm listamenn verða með kynningar á sínum verkum. Auk hans eru það Bryndís H. Snæbjörnsdóttir, Johan Grimonprez, Ragnar Kjartansson og Ulrika Ferm. „Allt verður þetta um athöfnina sem er fólgin í sköpun. En þetta hefur verið að þróast frá því á sjöunda áratugnum. Í dag er þetta einn af mikilvægustu eiginleikum nútímalistar. Hér áður fyrr þá hugsuðum við okkur t.d. málverk og í stað þess að horfa á málverkið þá horfum við frekar á hvernig málarinn hreyfir sig. Athöfnina að mála. En nú er þetta meira eins og ákveðin athöfn eða gjörningur eins og það er kallað. Þar sem í stað þess að framleiða ákveðinn listrænan grip þá felst listin í athöfninni sjálfri.“ Jacobi segir að á undanförnum árum hafi vissulega orðið nokkuð hröð þróun innan þessarar listgreinar og þá m.a. fyrir tilstilli internetsins og samfélagsmiðla. „Hér áður snerist þetta alfarið um athöfnina og áhorfendur sem voru á staðnum en núna hefur það bæst við að flest verk fara líka á netið og það má því segja að listamennirnir séu að fást við tvöfaldan veruleika hverju sinni.“Nemendur við Listaháskóla Íslands láta til sín taka við gjörningalistina við fyrirlestur hjá Frans Jacobi. Visir/StefánEitt af einkennum gjörningalistarinnar hefur oft verið sterkur pólitískur veruleiki og Jacobi segir að þessi þróun hafi verið nokkuð stöðug síðustu áratugina og að hans eigin list sé einnig að nokkru leyti innan þessa veruleika. „Já, ég hef fengist við að skapa pólitísk verk. Það snerist einfaldlega um að ákveðin þróun innan samfélagsins kveikti í mér, gerði mig reiðan, og það leiddi til ákveðinna verka. Við getum tekið sem dæmi þessi nýju innflytjendalög í Danmörku sem óneitanlega kveikja í manni með að tjá óánægjuna. Þessi hægri öfgamennska sem er snúin aftur í danskt stjórnmálalíf er mikið áhyggjuefni. Á síðustu tíu til tuttugu árum hef ég orðið var við aukningu á því að listamenn tjái pólitík í sinni list. Að þeir skoði samfélagið, gagnrýni það og reyni að bæta það með sinni list og ég er viss um að það mun verða framhald á því.“ Jacobi segir að það sé þó ekki alltaf gefið að listin og listamennirnir séu í einhvers konar stöðugri stjórnarandstöðu eða hafni alfarið öllu yfirvaldi. „Málið er að þetta er ekki svart hvítur veruleiki og það er ekki gefið að listamaðurinn sé alltaf vinstrimaður eða anarkisti. Ef við skoðum til að mynda skopmyndamálin í Danmörku í vikunni og berum þau saman við skopmyndamálið fyrir tíu árum þá kemur í ljós að þetta er ekki svona einfalt. En tilgangur listarinnar er þó alltaf að vera ögrandi, að minnsta kosti að ögra hugsunum okkar og skoðunum, og listamaður reynir alltaf að nálgast hlutina á nýjan og ferskan hátt. Hugsa út fyrir kassann og fá aðra til þess að gera það líka.“
Menning Mest lesið „Ég fæ morgnana til að vera bara ég“ Tónlist Tæpur helmingur íbúa hefur séð myndina Bíó og sjónvarp Ógleymanlegt fermingarpils enn í uppáhaldi Tíska og hönnun Fréttatía vikunnar: Hollywood stjörnur, þjóðarréttir og pólitík Lífið Aldrei litið betur út þrátt fyrir alvarlegt slys Lífið Geggjað heimatilbúið „Twix“ Lífið Borðar það sem alltaf hefur verið til og léttist og léttist Lífið „Það er alveg hægt að vinna rifrildið, en þá tapar sambandið“ Makamál Ein lausn er að liggja hlið við hlið og fróa sér Lífið Eignaðist alvöru pungsa með alvöru pungsa Lífið Fleiri fréttir Opna fyrstu umboðsstofuna í eigu leikara Baráttan innra með manni eins og ljós og skuggar Bein útsending: Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Bong Joon Ho verður stafrænn heiðursgestur á RIFF Ævar Þór Benediktsson hlýtur verðlaun Guðrúnar Helgadóttur Ráðinn markaðs- og kynningarstjóri Tónlistarmiðstöðvar Verk Arnhildar og félaga valið framlag Íslands á Feneyjatvíæringnum í arkitektúr Lyfjameðferð við meðvirkni: „Æ, ég væri bara til í að taka eina töflu“ „Mann- og listfjandsamleg þvæla“ Salman Rushdie hlýtur verðlaun Halldórs Laxness Þarf ekkert að þvælast fyrir sjálfri sér „Smá eins og maður sé allsber fyrir framan alþjóð“ Forstöðumaðurinn fannst í Salnum Óður til kvenlíkamans í öllu sínu veldi Óli Egils snýr sér að Ladda eftir Bubba Snæbjörn nýr leikhússtjóri í Tjarnarbíói Sjá meira