Þótt september hafi farið vel af stað einkenndi ákveðin neikvæðni síðustu viðskiptadaga á markaði. Valdimar Ármann, framkvæmdastjóri sjóða hjá GAMMA, segir að eftir góða byrjun á mörkuðum í upphafi hausts hafi samverkandi fréttir og áhyggjur hafa haft neikvæð áhrif á stemninguna í lok mánaðarins, en svo hafi birt aftur til um helgina og léttara yfir mörkuðum á ný í byrjun þessarar viku.
Í samantekt yfir þróun vísitalna GAMMA í september kemur fram að markaðsvísitala GAMMA lækkaði um 1,6%, ríkistryggð skuldabréfavísitala hækkaði um 0,3%, vísitala fyrirtækjaskuldabréfa hækkaði um 1,2% og hlutabréfavísitala GAMMA lækkaði um 3,5%. Nokkur sveifla var undir lok mánaðarins á gengi hlutabréfa einstakra fyrirtækja hlutabréfavísitölunni. Þannig lækkuðu bréf Icelandair Group um 11,9% í mánuðinum og bréf Granda um 10,1%, á meðan hækkun bréfa var mest hjá Sjóvá, 8,9%.
„Eftir ágæta byrjun á mörkuðum í september eftir jákvæðar fréttir af lækkun vaxta og hækkun á lánshæfismati sem urðu til þess að markaðir voru jákvæðir og sterkir í september er athyglisvert hvernig tveir síðustu dagar mánaðarins skáru sig úr,“ segir Valdimar. „Þeir voru niður um fjögur prósent eða þar um á hlutabréfamarkaði þannig að mánuðurinn endaði á frekar neikvæðum nótum, alveg öfugt við það hvernig hann byrjaði.“
Valdimar segir líklegt að nokkrar samverkandi neikvæðar fréttir, sem þó eigi það sameiginlegt að tengjast ekki grunngreiningu á stöðu fyrirtækjanna eða efnahagslífsins, hafi haft áhrif á stemninguna á markaði í lok mánaðarins. „Það var töluverð umræða um gosóróa í Kötlu sem gat haft neikvæð áhrif á flugiðnað og ferðaþjónustu, svo var misreikningur Hagstofunnar sem olli því að verðbólga var aðeins meiri en talið var og því minnkuðu kannski líkur á frekari vaxtalækkunum sem hafði neikvæð áhrif á skuldabréfamarkaðinn og þar af leiðandi líka á hlutabréfamarkað.“
Einnig hafi haft áhrif neikvæðar fréttir af erlendum mörkuðum vegna stöðu Deutsche Bank þar sem aðeins hafi hrikt í stoðum. „Þangað til reyndar um miðjan dag á föstudag þótt það hafi ekki náð að smitast inn í íslenska markaði fyrir lokun, að bankinn væri í samningaviðræðum vegna sekta í Bandaríkjunum og staða hans að batna.“
Dregið úr óróa
Valdimar segir mörg þessara mála hafa skýrst um helgina og dregið úr óróa. Þannig hafi hægst um í Kötlu á ný og rætt um hræringarnar sem hefðbundna hausthrinu og Deutsche Bank að jafna sig. Í dag, mánudag, hafi markaðir opnað töluvert betur.
Gott gengi bréfa Sjóvá telur Valdimar Ármann að hluta mega rekja til sölu Lindarhvols, eignarhaldsfélags ríkisins, á hlut sínum í félaginu. „Það biðu margir eftir því og ekki óeðlilegt að þegar væntingar eru um útboð eða aukið framboð á bréfum, að þá haldi menn að sér höndum þangað til salan er um garð gengin. Þetta hefur neikvæð áhrif á verðmyndun hlutabréfsins þangað til að útboðinu verður og þá verður verðmyndun aftur eðlileg.“
Á hinum endanum sé svo Icelandair sem átt hafi mjög erfiðan mánuð. „En þar má líka telja til sölu innherja á bréfum á föstudag sem kom ofan á aðrar fréttir og svo aðeins hækkandi olíuverð.“ Lækkun á bréfum Granda fylgi markaðnum að einhverju leyti auk þess sem við bætist neikvæðar fréttir vegna mögulegs verkfalls sjómanna.
„Í raun varð samt lítil breyting á einhverjum grunnhagstærðum. Margir samverkandi þættir urðu til þess að stemning datt niður á markaði í lok mánaðar. En stærsta breytingin eftir mánuðinn er náttúrlega sú að Icelandair hefur haldið áfram að minnka mikið og er niður um um það bil 40% frá sínu hæsta gengi og vægi þess á íslenskum hlutabréfamarkaði að minnka umtalsvert þar sem fyrirtækið er að minnka í hlutfalli við önnur fyrirtæki. . Icelandair er þá ekki eins ráðandi í hlutfalli við önnur fyrirtæki á markaði eins og það var í byrjun árs, sem kann að vera jákvætt fyrir markaðinn í heild sinni.“
Hvað skuldabréfamarkað varði segir Valdimar hann hafa haldið áfram sömu þróun og byrjaði eftir vaxtalækkunina í byrjun september. „Hún kom frekar á óvart og skuldabréfamarkaður verðlagði í raun inn frekari vaxtalækkanir þar til þessi verðbólguskekkja hjá Hagstofunni kom í ljós. Í lok mánaðar fór þá aftur að bera á að verðtryggð skuldabréf urðu eftirsóknarverðari en þau óverðtryggðu, bæði vegna þess að verðbólga er aðeins meiri en gert hafði verið ráð fyrir og töluvert há núna í septembermánuði og eins vegna þess að verðbólguvæntingar höfðu lækkað mikið á mánuðinum. Það var í raun orðið hagstætt að færa sig úr óverðtryggðu yfir í löng verðtryggð skuldabréf.“
