Jafnvægið og innviðirnir Hafliði Helgason skrifar 2. nóvember 2016 07:00 Það er að bera í bakkafullan lækinn að ræða ákvörðun kjararáðs um laun stjórnmálamanna. Ákvörðunin og viðbrögðin við henni tala sínu máli og eru áminning um það hversu mikilvægt er að huga að jafnvægi þegar ákvarðanir eru teknar. Á komandi kjörtímabili mun verða mikil þörf fyrir jafnvægiskúnstir til að halda sér á línu hagsældar og stöðugleika. Á sama tíma og svigrúm í hagkerfinu er uppurið, stöndum við frammi fyrir syndum fortíðar í uppbyggingu innviða. Í dag kemur út skýrsla sem fjármálafyrirtækið Gamma hefur gert um fjárfestingu í innviðum og fjallað er um í Markaðnum sem fylgir blaðinu í dag. Skýrslan er afar áhugaverð og frábært innlegg í þarfa umræðu um nauðsynlega uppbyggingu innviða samfélagsins. Fjárfestingar í innviðum eru einhver arðbærustu verkefni sem samfélög geta ráðist í. Innviðirnir styðja við aðra verðmætasköpun samfélagsins og skapa ný tækifæri til framtíðar. Hér er bæði átt við efnahagslega innviði og samfélagslega innviði. Í skýrslu Gamma er sjónum beint að efnahagslegum innviðum svo sem samgöngum, orkuframleiðslu og flutningum og fjarskiptum. Fyrir liggur gríðarleg þörf fyrir að auka slíka fjárfestingu og er uppsöfnuð þörf ein og sér 230 milljarðar króna. Þar við bætist svo þörf á næstu árum til að fylgja eðlilegri uppbyggingu. Við núverandi kringumstæður þarf ríkið á næstu árum að skila afgangi. Krónan styrkist og enn sem komið er eru engin teikn um veikingu hennar í bráð. Á síðustu árum hafa erlendir sjóðir aukið mjög fjárfestingar í uppbyggingu innviða. Slík verkefni henta vel langtímafjárfestum. Um tíma var á teikniborðinu slíkur sjóður meðal nokkurra lífeyrissjóða, en ekki varð af stofnun hans. Aðkoma fagfjárfesta að innviðaverkefnum er í senn æskileg og skynsamleg. Fram kemur í skýrslunni að fjárfestar gera ekki háa ávöxtunarkröfu þegar kemur að slíkum fjárfestingum og vextir eru sögulega lágir. Ýmsar leiðir eru færar í því að einkaaðilar komi að slíkum fjárfestingum. Hvalfjarðargöngin eru dæmi um slíkt. Á Norðurlöndum hafa víða verið farnar blandaðar leiðir í fjármögnun innviðaverkefna með góðum árangri. Til þess að skapa skilyrði fyrir slíkt þyrfti lagaumgjörð að vera skýr. Nærtækt er að horfa til Norðurlandanna í þeim efnum og skapa skynsamlega umgjörð utan um verkefni, þar sem fagfjárfestar taka áhættu af þeim í stað skattborgara. Fjölmörg verkefni falla vel að þessu. Nærtækast er að horfa á mikla fjárfestingarþörf flugstöðvarinnar og bráðnauðsynlegar fjárfestingar í flutningsneti orku. Ekki má heldur gleyma að slík verkefni krefjast undirbúnings og því þarf ný ríkisstjórn og þing þegar að skapa skynsamlegan lagaramma til að grípa tækifærin. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Fastir pennar Hafliði Helgason Mest lesið Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson Skoðun Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir Skoðun Augnablikið Magnús Jóhann Hjartarson Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson Skoðun Gott frumvarp, en hvað með verklagið? Bogi Ragnarsson Skoðun Þjóðin stendur með sjúkraliðum Sandra B. Franks Skoðun Árið 2023 kemur aldrei aftur Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir Skoðun
Það er að bera í bakkafullan lækinn að ræða ákvörðun kjararáðs um laun stjórnmálamanna. Ákvörðunin og viðbrögðin við henni tala sínu máli og eru áminning um það hversu mikilvægt er að huga að jafnvægi þegar ákvarðanir eru teknar. Á komandi kjörtímabili mun verða mikil þörf fyrir jafnvægiskúnstir til að halda sér á línu hagsældar og stöðugleika. Á sama tíma og svigrúm í hagkerfinu er uppurið, stöndum við frammi fyrir syndum fortíðar í uppbyggingu innviða. Í dag kemur út skýrsla sem fjármálafyrirtækið Gamma hefur gert um fjárfestingu í innviðum og fjallað er um í Markaðnum sem fylgir blaðinu í dag. Skýrslan er afar áhugaverð og frábært innlegg í þarfa umræðu um nauðsynlega uppbyggingu innviða samfélagsins. Fjárfestingar í innviðum eru einhver arðbærustu verkefni sem samfélög geta ráðist í. Innviðirnir styðja við aðra verðmætasköpun samfélagsins og skapa ný tækifæri til framtíðar. Hér er bæði átt við efnahagslega innviði og samfélagslega innviði. Í skýrslu Gamma er sjónum beint að efnahagslegum innviðum svo sem samgöngum, orkuframleiðslu og flutningum og fjarskiptum. Fyrir liggur gríðarleg þörf fyrir að auka slíka fjárfestingu og er uppsöfnuð þörf ein og sér 230 milljarðar króna. Þar við bætist svo þörf á næstu árum til að fylgja eðlilegri uppbyggingu. Við núverandi kringumstæður þarf ríkið á næstu árum að skila afgangi. Krónan styrkist og enn sem komið er eru engin teikn um veikingu hennar í bráð. Á síðustu árum hafa erlendir sjóðir aukið mjög fjárfestingar í uppbyggingu innviða. Slík verkefni henta vel langtímafjárfestum. Um tíma var á teikniborðinu slíkur sjóður meðal nokkurra lífeyrissjóða, en ekki varð af stofnun hans. Aðkoma fagfjárfesta að innviðaverkefnum er í senn æskileg og skynsamleg. Fram kemur í skýrslunni að fjárfestar gera ekki háa ávöxtunarkröfu þegar kemur að slíkum fjárfestingum og vextir eru sögulega lágir. Ýmsar leiðir eru færar í því að einkaaðilar komi að slíkum fjárfestingum. Hvalfjarðargöngin eru dæmi um slíkt. Á Norðurlöndum hafa víða verið farnar blandaðar leiðir í fjármögnun innviðaverkefna með góðum árangri. Til þess að skapa skilyrði fyrir slíkt þyrfti lagaumgjörð að vera skýr. Nærtækt er að horfa til Norðurlandanna í þeim efnum og skapa skynsamlega umgjörð utan um verkefni, þar sem fagfjárfestar taka áhættu af þeim í stað skattborgara. Fjölmörg verkefni falla vel að þessu. Nærtækast er að horfa á mikla fjárfestingarþörf flugstöðvarinnar og bráðnauðsynlegar fjárfestingar í flutningsneti orku. Ekki má heldur gleyma að slík verkefni krefjast undirbúnings og því þarf ný ríkisstjórn og þing þegar að skapa skynsamlegan lagaramma til að grípa tækifærin.
Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir Skoðun
Listnám er lífsbjörg – opið bréf til ráðherra mennta, félags og heilbrigðismála, til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Dagbjört Andrésdóttir Skoðun