Hamfaradagar Brynhildur Björnsdóttir skrifar 9. ágúst 2019 08:00 Urðarmáni Ari Jóhannesson Útgefandi: Mál og menning Fjöldi síðna: 212 Spánska veikin var ein skelfilegasta farsótt sem gengið hefur yfir landið, ekki hvað síst fyrir það að hún lagðist þyngst á ungt fólk og fólk á besta aldri, þá sem báru uppi samfélagið bæði hvað varðar atvinnulíf og umönnun. Urðarmáni gerist á haustmánuðum 1918 þegar spánska veikin bættist eins og djöflakrydd ofan á eldgos með tilheyrandi öskufalli og nístandi ískulda sem þegar réðu lögum og lofum í Reykjavík og álagið á samfélagið var gríðarlegt, ekki síst á heilbrigðisstarfsfólk. Höfundur bókarinnar Urðarmáni er læknir og sækir efniviðinn í heimildir um þetta tímabil sögunnar og greinilegt á bókinni að hann hefur bæði áhuga og ástríðu fyrir því. Sagan hefst um það leyti sem spánska veikin kemur til landsins og fylgir nokkrum persónum, bæði raunverulegum og ímynduðum af höfundarins hendi gegnum þessa hamfaratíma. Rammi hennar er frásögn læknis í nútímanum eða mjög náinni framtíð sem talar til nemenda sinna þegar skæð inflúensa sem svipar óhugnanlega til þeirrar fyrir rúmum hundrað árum, berst hingað með ferðamönnum og útlit er jafnvel fyrir að eitthvað af sögunni endurtaki sig.xxxUrðarmáni er mjög fallega og vel skrifuð bók og tekst höfundi bæði að viðhalda spennu og draga upp skýra og trúverðuga mynd af Reykjavík frostavetrarins 1918. Persónurnar eru einnig trúverðugar, hvort sem um er að ræða landlækni sem liggur undir ámæli fyrir að bregðast ekki rétt við þeim vágesti sem vitað var að myndi berja að dyrum og leitar krafta í vafasamar veitur, unga grasakonu sem þráir að verða ljósmóðir eða landsþekktan rithöfund sem leitast við að færa ástandið í orð. Lýsingar eru myndrænar og oft auðvelt að sjá fyrir sér hvernig bókin gæti litið út sem skjáverk, annaðhvort í sjónvarpi eða kvikmynd. Fyrst og fremst er þó lesnautn að stílnum sem er bæði meitlaður og háfleygur á köflum en þó læsilegur og aðgengilegur og dregur lesandann að bókinni og efninu. Þó söguefnið sé sótt í raunverulega atburði og fyrirmyndir sóttar í persónur sem voru þátttakendur í þeim er Urðarmáni þó skáldsaga fyrst og fremst enda dregur höfundur enga dul á það og tekur fram í formála. Þessi saga á hiklaust erindi við íslenska lesendur í dag, bæði vegna skemmtanagildis og af sagnfræðilegum og fagurfræðilegum ástæðum.Niðurstaða: Áhugaverð og spennandi saga um aldargamla hamfaradaga. Birtist í Fréttablaðinu Bókmenntir Mest lesið Hraustustu hjón Garðabæjar selja glæsihýsi Lífið Ævintýralegur sumarfögnuður í Haukadal Lífið Kveða orðróminn í kútinn: „Það eru engar deilur“ Lífið Endanlega búið spil hjá Johnson og Martin Lífið Svona hljómar Himinn og jörð í flutningi Svölu Lífið Hvað í ósköpunum gerði James Bond á Íslandi? Leikjavísir Romeo Beckham og Kim Turnbull sögð hætt saman Lífið Unga fólkið sækir í svissnesk TAG Heuer Lífið samstarf „Okkur var ekkert cancelað, nema hann bara gerði það sjálfur“ Tónlist Aron segist hættur í ClubDub Lífið Fleiri fréttir Verðlaunaleikstjóri leikstýrir jólasýningu Þjóðleikhússins Krimmi Elizu Reid á toppnum annan mánuðinn í röð Áslaug Arna, Dóri DNA og Frikki Dór í listapartýi Þjóðin virðist tengja við streituna Birta Sólveig fer með hlutverk Línu Langsokks Emilíana og Víkingur Heiðar meðal tólf tilnefndu Listrænn stjórnandi Bolshoj-ballettsins til margra áratuga látinn Ungfrú Ísland með flestar tilnefningar Stendur fyrir auðmannsgleði í Elliðaárdal Eliza Reid efst á bóksölulistanum Opnaði sumarið með sólríkum stæl Eitt merkilegasta verk 21. aldarinnar á Íslandi Blautir búkar og pylsupartí Mæðgin á stóra sviðinu í Feneyjum með íslenskan arkitektúr Sjá meira
Urðarmáni Ari Jóhannesson Útgefandi: Mál og menning Fjöldi síðna: 212 Spánska veikin var ein skelfilegasta farsótt sem gengið hefur yfir landið, ekki hvað síst fyrir það að hún lagðist þyngst á ungt fólk og fólk á besta aldri, þá sem báru uppi samfélagið bæði hvað varðar atvinnulíf og umönnun. Urðarmáni gerist á haustmánuðum 1918 þegar spánska veikin bættist eins og djöflakrydd ofan á eldgos með tilheyrandi öskufalli og nístandi ískulda sem þegar réðu lögum og lofum í Reykjavík og álagið á samfélagið var gríðarlegt, ekki síst á heilbrigðisstarfsfólk. Höfundur bókarinnar Urðarmáni er læknir og sækir efniviðinn í heimildir um þetta tímabil sögunnar og greinilegt á bókinni að hann hefur bæði áhuga og ástríðu fyrir því. Sagan hefst um það leyti sem spánska veikin kemur til landsins og fylgir nokkrum persónum, bæði raunverulegum og ímynduðum af höfundarins hendi gegnum þessa hamfaratíma. Rammi hennar er frásögn læknis í nútímanum eða mjög náinni framtíð sem talar til nemenda sinna þegar skæð inflúensa sem svipar óhugnanlega til þeirrar fyrir rúmum hundrað árum, berst hingað með ferðamönnum og útlit er jafnvel fyrir að eitthvað af sögunni endurtaki sig.xxxUrðarmáni er mjög fallega og vel skrifuð bók og tekst höfundi bæði að viðhalda spennu og draga upp skýra og trúverðuga mynd af Reykjavík frostavetrarins 1918. Persónurnar eru einnig trúverðugar, hvort sem um er að ræða landlækni sem liggur undir ámæli fyrir að bregðast ekki rétt við þeim vágesti sem vitað var að myndi berja að dyrum og leitar krafta í vafasamar veitur, unga grasakonu sem þráir að verða ljósmóðir eða landsþekktan rithöfund sem leitast við að færa ástandið í orð. Lýsingar eru myndrænar og oft auðvelt að sjá fyrir sér hvernig bókin gæti litið út sem skjáverk, annaðhvort í sjónvarpi eða kvikmynd. Fyrst og fremst er þó lesnautn að stílnum sem er bæði meitlaður og háfleygur á köflum en þó læsilegur og aðgengilegur og dregur lesandann að bókinni og efninu. Þó söguefnið sé sótt í raunverulega atburði og fyrirmyndir sóttar í persónur sem voru þátttakendur í þeim er Urðarmáni þó skáldsaga fyrst og fremst enda dregur höfundur enga dul á það og tekur fram í formála. Þessi saga á hiklaust erindi við íslenska lesendur í dag, bæði vegna skemmtanagildis og af sagnfræðilegum og fagurfræðilegum ástæðum.Niðurstaða: Áhugaverð og spennandi saga um aldargamla hamfaradaga.
Birtist í Fréttablaðinu Bókmenntir Mest lesið Hraustustu hjón Garðabæjar selja glæsihýsi Lífið Ævintýralegur sumarfögnuður í Haukadal Lífið Kveða orðróminn í kútinn: „Það eru engar deilur“ Lífið Endanlega búið spil hjá Johnson og Martin Lífið Svona hljómar Himinn og jörð í flutningi Svölu Lífið Hvað í ósköpunum gerði James Bond á Íslandi? Leikjavísir Romeo Beckham og Kim Turnbull sögð hætt saman Lífið Unga fólkið sækir í svissnesk TAG Heuer Lífið samstarf „Okkur var ekkert cancelað, nema hann bara gerði það sjálfur“ Tónlist Aron segist hættur í ClubDub Lífið Fleiri fréttir Verðlaunaleikstjóri leikstýrir jólasýningu Þjóðleikhússins Krimmi Elizu Reid á toppnum annan mánuðinn í röð Áslaug Arna, Dóri DNA og Frikki Dór í listapartýi Þjóðin virðist tengja við streituna Birta Sólveig fer með hlutverk Línu Langsokks Emilíana og Víkingur Heiðar meðal tólf tilnefndu Listrænn stjórnandi Bolshoj-ballettsins til margra áratuga látinn Ungfrú Ísland með flestar tilnefningar Stendur fyrir auðmannsgleði í Elliðaárdal Eliza Reid efst á bóksölulistanum Opnaði sumarið með sólríkum stæl Eitt merkilegasta verk 21. aldarinnar á Íslandi Blautir búkar og pylsupartí Mæðgin á stóra sviðinu í Feneyjum með íslenskan arkitektúr Sjá meira