Líkt og með verðhækkanir á olíu og hveiti, sem og á hrávöru og málmum, er álverðshækkunin rakin til innrásar Rússa í Úkraínu og viðskiptabanns Vesturlanda á Rússland. Fyrirtæki í Evrópu hafa í gegnum tíðina keypt mikið af áli frá Rússum og stjórnendur þeirra óttast skort.
Fyrir Úkraínudeiluna síðustu vikur hafði það aðeins gerst þrívegis áður að verð á áli færi yfir 3.000 dollara tonnið. Fyrra met var árið 2008 þegar álverð fór í 3.124 dollara. Árið 2006 fór það í 3.094 dollara tonnið en það rauf einnig þrjúþúsund dollara múrinn í október í haust þegar orkuverð náði hæstu hæðum í Evrópu. Verðið hefur haldist yfir 3.000 dollurum frá því um miðjan janúar og yfir 3.500 dollurum frá því um miðja síðustu viku.
Það er til marks um hvað verðið núna er orðið ævintýralega hátt að í ársbyrjun 2021 fagnaði Gunnar Guðlaugsson, forstjóri Norðuráls og stjórnarformaður Samáls, því þegar verðið fór yfir 2.000 dollara tonnið, sagði hækkunina gríðarlega mikilvæga fyrir íslenskt efnahagslíf. Það var 40 prósenta hækkun frá því vorið 2020, þegar verðið fór niður undir 1.400 dollara tonnið.
Landsvirkjun skýrði í síðasta mánuði frá því að tekjur fyrirtækisins á síðasta ári hefðu aldrei verið meiri, hagnaður fyrir óinnleysta fjármagnsliði hefði numið 29,5 milljörðum króna, og að stjórn fyrirtækisins myndi leggja til við aðalfund að 15 milljarða króna arður yrði greiddur í ríkissjóð. Þessi góða afkoma var einkum rakin til hagstæðra ytri skilyrða á ál- og orkumörkuðum.
Í fyrra upplýsti forstjóri Landsvirkjunar að 35 prósent af heildarorkusölu fyrirtækisins væri beintengd heimsmarkaðsverði á áli. Orkusamningar við Alcoa Fjarðaál á Reyðarfirði og Rio Tinto í Straumsvík eru tengdir álverði og samningur Norðuráls á Grundartanga er tengdur raforkuverði í Evrópu.
