Skoðun

Þjórs­ár­ver ekki þess virði?

Þorgerður María Þorbjarnardóttir skrifar

Það hvað við metum til verðmæta er mismunandi manna á milli. Sem betur fer þá eigum við tól sem búið er að þróa og sammælast um að sé góð til að meta hvaða virkjanaframkvæmdir skuli alls ekki ráðast í og hvaða virkjanahugmyndir geti farið áfram í frekara leyfisveitingaferli.

Skoðun

Hættu­leg utan­ríkis­stefna for­seta Banda­ríkjanna

Kristján Reykjalín Vigfússon skrifar

Fjölmargar rannsóknir benda til þess að utanríkisstefna Donald Trump á hans fyrra kjörtímabili 2017 til 2021 hafi leitt til óstöðugleika í alþjóðasamskiptum og í alþjóðakerfinu og á endanum veikt stöðu Bandaríkjanna sem forysturíkis á alþjóðavettvangi. Stacy E. Goddard prófessor í stefnumótun (strategy) kemst að þeirri niðurstöðu að Trump hafi smám saman fallið frá fyrri utanríkisstefnu Bandaríkjanna sem hafði haldist nokkuð óbreytt frá seinni heimsstyrjöld burt séð frá því hvort Demókratar eða Repúblikanar hafi verið við völd.

Skoðun

(orku)Sjálfstæði þjóðar

Benedikt Kristján Magnússon skrifar

Í dag, 17. júní 2025, fögnum við 81 árs afmæli íslenska lýðveldisins. Við það tækifæri er viðeigandi að rifja upp hvernig Ísland varð fullvalda ríki og loks lýðveldi. Slíkt gerðist ekki bara með pólitískum hætti og stjórnarskrárbreytingum – heldur líka með því hvernig landsmenn tóku í eigin hendur lykilþætti í efnahagskerfi þjóðarinnar.

Skoðun

Samræmd próf

Jón Torfi Jónasson skrifar

Undanfarin ár hefur verið rætt um samræmd próf og kröfur gerðar um að þau væru notuð. Í þessari umræðu speglast sterk réttlætiskennd og mikill metnaður fyrir velferð barna í íslensku skólakerfi. Ég tel þó að hugmyndin að baki samræmdum prófum, ætluð nytsemi þeirra og áhrif sem ekki hefur verið hugsað út í, sé að flestu leyti erfiðara og flóknara viðfangsefni en oft er látið í veðri vaka, enda eru á flestum málum fleiri en ein hlið.

Skoðun

Opið bréf til ráð­herra Flokks fólksins, vegna vanda söng­náms

Aileen Soffía Svensdóttir skrifar

Vorið 2023 útskrifaðist ég með burtfararpróf frá Söngskóla Sigurðar Demetz. Þar fékk ég tækifæri til að stunda söngnám, sem mig hafði alltaf langað til, á mínum forsendum án þess þó að slegið væri af námskröfum. Þetta hefur reynst mér afar dýrmætt þar sem ég bý við fötlun sem lýsir sér i kvíðaröskun og einbeitingarskorti.

Skoðun

Gervi­greind sem jafnréttistæki: Skóli án að­greiningar

Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar

Í fyrri greinum hefur ég fjallað um hvernig gervigreind getur létt álagi af kennurum (Sjá hér) og hvernig hún getur umbylt skólakerfinu með nýstárlegum hugmyndum (Sjá hér). En stærsta spurningin er sú mikilvægasta: hvaða þýðingu hefur þetta fyrir nemandann sjálfan? Sérstaklega þá sem þurfa mest á stuðningi að halda?

Skoðun

Verða boðaðar kjara­bætur örorkulífeyristaka að veru­leika eða ekki?

Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar

Hinn 1. september nk. tekur gildi breytt örorkulífeyriskerfi sem ætlað er að færa flestum örorkulífeyristökum á Íslandi bætt kjör. Hjá stórum hópi lífeyristaka mun þó ekki verða nein kjarabót þar sem nauðsynlegar breytingar á greiðslum örorkulífeyris frá lífeyrissjóðum hafa ekki verið gerðar. Hópurinn sem um ræðir eru einstaklingar sem eiga bæði rétt á örorkulífeyri frá almannatryggingum og lífeyrissjóðum.

Skoðun

Hús­næðis­öryggi – Sam­eigin­leg á­byrgð

Kolbrún Halldórsdóttir skrifar

Ein af grundvallarþörfum hverrar manneskju er að eiga öruggt húsnæði fyrir sig og sína. Húsnæðisöryggi telst jafnframt til mikilvægustu réttinda fólks og raunar nýtur sá réttur verndar í alþjóðasamningum sem Ísland hefur fullgilt.

Skoðun

Sóun á Al­þingi

Lovísa Oktovía Eyvindsdóttir skrifar

Ég er búin að skrifa byrjun þessa pistils fjórtán sinnum. Sex sinnum á hnyttinn hátt, fimm sinnum á alvarlegum nótum og svo þrisvar með myndlíkingum. En ég þarf í raun bara eitt orð til þess að hefja pistilinn, kjarna málið og kveðja: SÓUN.

Skoðun

Veiðigjöldin leið­rétt

Hanna Katrín Friðriksson skrifar

Það hefur sennilega ekki farið fram hjá mörgum að Alþingi hefur nú til meðferðar frumvarp mitt um breytingu á lögum um veiðigjöld þar sem markmiðið er að tryggja þjóðinni sanngjarnari hlutdeild í ágóðanum af nýtingu á fiskveiðiauðlind sinni.

Skoðun

Hvar er mennskan?

Ægir Máni Bjarnason skrifar

Kristrún Frostadottir, Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir og Inga Sæland. Katrín Jakobsdóttir, Bjarni Benediktsson og Sigurður Ingi Jóhannsson. Svona hafa margar færslur mínar byrjað á samfélagsmiðlunum núna sem liðið er á í þessu þjóðarmorði öllu saman, aldrei neitt svar.

Skoðun

Hjúkrunar­fræðingar í takt við nýja tíma

Helga Dagný Sigurjónsdóttir skrifar

Alþjóðadagur hjúkrunarfræðinga var haldinn fyrir um mánuði síðan þann 12.maí og sama dag birti Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin (WHO) metnaðarfulla skýrslu, ,,State of the World’s Nursing 2025”.

Skoðun

NPA mið­stöðin 15 ára

Hallgrímur Eymundsson og Þorbera Fjölnisdóttir skrifa

Notendastýrð persónuleg aðstoð (NPA) er þjónusta sem gerir okkur, sem erum fötluð, kleift að taka stjórn á eigin lífi og aðstoð. NPA byggist á hugmyndafræðinni um sjálfstætt líf og tryggir að við ráðum því hvar og hvernig við búum, og hver veitir okkur aðstoð.

Skoðun

Um­hverfis­ráðherra á réttri leið

Jóhannes Þór Skúlason skrifar

Veitingastaðir og Samtök ferðaþjónustunnar hafa lengi vel bent á seinagang og flækjustig við leyfisveitingaferli þegar kemur að opnum veitingastaða. Þá hefur verið bent á að einfalt væri að gera rekstur veitingastaða skráningarskyldan í stað starfsleyfisskyldu.

Skoðun

Norðurþing treður yfir varnaðar­orð og eignar­rétt

Árni Björn Kristbjörnsson skrifar

Hver þarf samkomulag þegar maður á jarðýtu? Sveitarfélagið Norðurþing hefur tekið upp nýja aðferð í skipulagsmálum sem er bæði einföld og skilvirk. „Láttu sem þú eigir landið, skipuleggðu það á pappír, og komdu svo með tækin.“

Skoðun

Lífið í bænum - fyrir suma

Sigurður Kári Harðarson skrifar

Systir mín er helsta fyrirmynd mín í lífinu. Hún glímir við fleiri áskoranir en mörg okkar, m.a. þroskahömlun, málhömlun og einhverfu, en heldur samt ótrauð áfram að gera það sem henni finnst skemmtilegt. Hún æfir þrjár íþróttir í þremur bæjarfélögum, utan Kópavogs.

Skoðun

Þegar dómarar eru hluti af vandanum og bókun 35

Sigríður Svanborgardóttir skrifar

Á Íslandi hafa margir lært að treysta ekki réttarkerfinu – og það er ekki bara vegna umræðu um vantrausts, heldur oftast vegna reynslu. Þegar dómarar eru ekki lengur hlutlausir eftirlitsaðilar heldur þátttakendur í pólitískri eða samfélagslegri valdablokk, þá snýst réttlæti ekki um lög, heldur um völd.

Skoðun

Sam­ræmt náms­mat er ekki hindrun heldur hjálpar­tæki

Eiríkur Ólafsson skrifar

Nýverið heimsótti Andreas Schleicher, forstöðumaður menntadeildar OECD og höfundur PISA-prófanna, Ísland. Hann lýsti þar yfir áhyggjum sínum og taldi að íslenskir nemendur og kennarar væru í „blindflugi“ vegna skorts á samræmdu námsmati.

Skoðun

Af­lögu­færir, hafið sam­band við söng­skóla í neyð

Gunnar Guðbjörnsson skrifar

Það er sorglegt að þurfa að auglýsa flygil eins af okkar þekktustu tónskáldum til sölu í þeim tilgangi að fjármagna launagreiðslur kennaranna við Söngskóla Sigurðar Demetz (SSD) en þetta neyddist ég til að gera á föstudag.

Skoðun

Að neyðast til að meta sína eigin um­sókn í opin­beran sjóð

Bogi Ragnarsson skrifar

Í framhaldsskólum taka nemendur lokaverkefni sem eru metin út frá skýrum matskvarða. Kennarar veita rökstudda endurgjöf byggða á öllum matsþáttum, og undirþáttum, og útskýra hvernig einkunn er ákvörðuð. Þetta er ekki bara góð venja – heldur sjálfsagður hluti af faglegu og gagnsæju menntakerfi.

Skoðun

Fimm ár í felu­leik

Ebba Margrét Magnúsdóttir skrifar

Í dag 15. júní eru fimm ár síðan ég fékk það staðfest sem mig hafði grunað í nokkurn tíma aðég er með Parkinson sjúkdóminn. Ég kaus að kalla það P dæmið því ég gat ekki sagt orðið. Èg vildi ekki tala um það eða að neinn nema mínir nánustu hefðu vitneskju um þessi örlög mín. Hvað þá að ganga í Parkinson félagið.

Skoðun

Sunnudagsblús ríkis­stjórnarinnar

Jens Garðar Helgason skrifar

Þingfundur á sunnudegi er nánast óþekkt fyrirbæri í sögu Alþingis. Árið 1914 var þing kallað saman vegna upphafs fyrri heimstyrjaldarinnar. Hins vegar hefur það aðeins gerst tvisvar sinnum á lýðveldistímanum, og þá vegna losunar fjármagnshafta og aðdraganda þess.

Skoðun

Hver er í raun í fýlu?

Daði Freyr Ólafsson skrifar

Í pistli sem nýverið birtist hér er því haldið fram að stjórnarandstaðan á Alþingi sé í fýlu og að hún beiti málþófi og þverrandi þátttöku í nefndarstörfum í von um að grafa undan ríkisstjórninni. Þó þessi sýn geti hljómað sannfærandi fyrir þá sem ekki fylgjast náið með þingsköpum, þá er hún bæði einfölduð og villandi.

Skoðun

Tál­sýn um hugsun

Þorsteinn Siglaugsson skrifar

Snemma í júní birti Apple Machine Learning Research nýja rannsókn á stórum mállíkönum (Large Language Models), sem vakið hefur verðskuldaða athygli og bendir til að rökleg geta mállíkana sé takmarkaðri en margir hafa talið.

Skoðun

Hand­hafar sann­leikans og hið gagns­lausa væl

Helgi Héðinsson skrifar

Ríkisstjórnin þreytist ekki á að klappa sjálfri sér á bakið. Ítrekað hefur hún lýst yfir eigin ágæti, samstöðu, árangri og ábyrgð, en þegar grannt er skoðað eru verk hennar ansi langt frá þeim háleitu yfirlýsingum sem almenningi hefur verið boðið upp á.

Skoðun