Hvenær mun maður drepa mann? Þórarinn Þórarinsson skrifar 17. mars 2005 00:01 Offramboð á rangnefndum "raunveruleikasjónvarpsþáttum" og vinsældir þeirra í sjónvarpi hljóta að fara að vekja alvarlegar spurningar um siðferðiskennd Íslendinga og annarra Vesturlandabúa sem kokgleypa þessa vitleysu sem er sprottin upp úr rotþróm amerískrar dægurmenningar. Vinsælasti og þekktasti þátturinn í raunveruleikasjónvarpinu er óumdeilanlega Survivor sem Skjár einn hefur sýnt við miklar vinsældir. Uppskriftin að þeim þætti er orðin ansi þreytt en enn endist fólk samt til þess að fylgjast með einhverju hyski reyna að komast af á eyðieyjum, leysa þrautir og svíkja hvert annað til þess að læsa klónum í miljón dollara verðlaunaféð sem hlotnast þeim sem stendur einn uppi sem sigurvegari.Survivor er einna meinleysislegasta tegund "raunveruleikasjónvarpsþátta" þó hann sigli undir sama falska flaggi og annað dót sem er sett undir þennan hatt en það er auðvitað galið að reyna að selja Survivor sem einhvers konar veruleika. Þættirnir eru þræl "pródúseraðir", sömu senurnar eru margteknar og svo er efnið sorterað, valið og klippt þannig að eftir stendur sýndarraunveruleiki sem með "listrænni blekkingu" er framreiddur sem fúlasta alvara.Vont versnarAmerica´s Next Top Model er öllu skuggalegri útfærsla á Survivor hugmyndinni en þar er ungum konum kennt að selja líkama sinn með skyndinámskeiðum í kynferðislegum stellingum og melluglottum. Ekki tekur svo betra við í The Bachelor og Bachelorette þar sem um það bil 20 konur eru leiddar undir ríkan griðung og látnar berjast um að fara með kauða upp að altarinu eða öfugt. Það eina sem er raunverulegt við þessa þætti er að á ferðinni er dulbúið vændi. Þetta ætti að vera nógu slæmt en Kaninn getur alltaf toppað sig í vitleysunni og siðleysinu þó hámarkinu hljóti fljótlega að verða náð með tilkomu Extreme Makeover og The Swan þar sem fólki, sem glímir við andleg mein tengd meintum útlitsgöllum sem samræmast ekki stöðluðu fegurðarskyni nútímans, er gefinn kostur á að umbreyta sér með lýtaaðgerðum.The Swan gengur lengst í þessari firru en þar keppa "ófríðar" konur um það hver þeirra verður flottust með brjóstastækkunum, fitusogi og lýtaaðgerðum sem felast aðallega í því að mölbrjóta andlit þeirra, kinnbein og nef og byggja upp á nýtt.Íslendingar hafa rembst við að gera sínar útgáfur af þessum bjánaþáttum og nægir að nefna fegurðarbrölt Ruthar Reginalds á Stöð 2 sem hratt af stað heitum deilum um siðferðisskildur lýtalækna. Það dæmi floppaði en nú hefur Skjár einn teflt fram Heiðari snyrti ásamt húsmæðraskólakennara til þess að taka íslenska skítalabba í gegn og kenna þeim að klæða sig og taka til í kringum sig. Hver vill missa af þessu sjónvarpsefni? Þetta er bæði áhugavert, spennandi og síðast en ekki síst svo ofboðslega raunverulegt.Allt í plati Raunveruleikasjónvarpið á nefnilega að sýna "venjulegt folk í óvenjulegum aðstæðum". Merkilegt. Þetta var eitt helsta viðfangsefni spennumyndakóngsins Alfreds Hitchcock. Myndirnar hans voru bara ekta framleiðsla, þar sem leikarar túlkuðu Jón og Gunnu í undarlegum aðstæðum og ég fæ ekki betur séð en að raunveruleikasjónvarpið lúti sömu lögmálum, að flestu leyti, nema auðvitað að þar túlka venjulegir leppalúðar sjálfa sig við undarlegar aðstæður. Afþreyingu á nefnilega að framleiða. Hún hefur alltaf verið framleidd og verður alltaf framleidd, óháð því hvort markhópurinn sé gluggagægirinn innra með okkur eða ekki. Það eina sem þessi súra "raunveruleika"-tenging hefur umfram alvöru tilbúna afþreyingu er að það sendir skýr skilaboð til dofinna sjónvarpsáhorfenda að það sé allt í lagi að gera hvað sem er fyrir peninga, kynlíf eða augnabliks frægð og nokkra dálksentimetra í Séð og Heyrt.Stephen King skrifaði árið 1982 söguna The Running Man, en þar segir frá samnefndum sjónvarpsþætti sem gengur út á það að þátttakendur eiga að reyna að komast lífs af, hundeltir af þrautþjálfuðum morðingjum. Myndavélar eru úti um allar trissur, svona eins og í kvikmyndinni The Truman Show og áhorfið eykst jafnt og þétt eftir því sem hringurinn þrengist utan um dauðadæmdan flóttamanninn. Yrði það ekki alveg magnað ef þessi hugmynd Kings að hrollvekju yrði að raunveruleika í raunveruleikasjónvarpi, þegar Survivor hefur gengið sér til húðar og það verður búið að misbjóða þátttakendum í The Swan og álíka þáttum svo gjörsamlega andlega og líkamlega að það er ekkert eftir nema að myrða þá? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Í brennidepli Þórarinn Þórarinsson Mest lesið Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens Skoðun Mega bara íslenskir karlmenn nauðga konum á Íslandi? Guðný S. Bjarnadóttir Skoðun Nýbygging þýðir ekki gallalaus eign Annþór Kristján Karlsson Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir Skoðun Börn í skugga stríðs Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir Skoðun Opið bréf til mennta- og barnamálaráðherra Gunnar Örn Vopnfjörð Þorsteinsson Skoðun Skoðun Skoðun Stormur í Þjóðleikhúsinu Bubbi Morthens skrifar Skoðun Börn í skugga stríðs Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Opið bréf til mennta- og barnamálaráðherra Gunnar Örn Vopnfjörð Þorsteinsson skrifar Skoðun Hvernig gerum við Grundarhverfi enn betra? Ævar Harðarson skrifar Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar Skoðun 120km hraði á Keflavíkurveginum og netsölur með áfengi Jón Páll Haraldsson skrifar Skoðun Lausnin liggur fyrir – Landspítali þarf að stíga skrefið Sandra B. Franks skrifar Skoðun Auðbeldi SFS Örn Bárður Jónsson skrifar Skoðun Skjárinn og börnin Daðey Albertsdóttir,Silja Björk Egilsdóttir,Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun „Er stjúpmamma þín vond eins og í Öskubusku?“ Hafdís Bára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Af hverju er Framsóknarfólk hamingjusamast? Árelía Eydís Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Norska leiðin hefur gefist vel – í Póllandi Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Opið hús fyrir útvalda Björn Brynjúlfur Björnsson skrifar Skoðun Af hverju hræðist fólk kynjafræði? Eydís Ásbjörnsdóttir skrifar Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar Skoðun Hópnauðganir/svartheimar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Valdið og samvinnuhugsjónin Kjartan Helgi Ólafsson skrifar Skoðun NPA breytti lífinu mínu Sveinbjörn Eggertsson skrifar Skoðun Hefur þú tilkynnt um ofbeldi gegn barni? Alfa Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Gildi kærleika og mannúðar Toshiki Toma skrifar Skoðun Hvernig tryggjum við samkeppnishæfni þjóðar? Jón Skafti Gestsson skrifar Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Flottu kjötauglýsingarnar í blöðunum... Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Grafarvogsgremjan Þorlákur Axel Jónsson skrifar Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Fjármögnuðu stríðsvél Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugleiðingar á páskum Ámundi Loftsson skrifar Skoðun Gremjan í Grafarvogi Davíð Már Sigurðsson skrifar Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar Skoðun Móttaka skemmtiferðaskipa - hlustað á íbúa Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Sjá meira
Offramboð á rangnefndum "raunveruleikasjónvarpsþáttum" og vinsældir þeirra í sjónvarpi hljóta að fara að vekja alvarlegar spurningar um siðferðiskennd Íslendinga og annarra Vesturlandabúa sem kokgleypa þessa vitleysu sem er sprottin upp úr rotþróm amerískrar dægurmenningar. Vinsælasti og þekktasti þátturinn í raunveruleikasjónvarpinu er óumdeilanlega Survivor sem Skjár einn hefur sýnt við miklar vinsældir. Uppskriftin að þeim þætti er orðin ansi þreytt en enn endist fólk samt til þess að fylgjast með einhverju hyski reyna að komast af á eyðieyjum, leysa þrautir og svíkja hvert annað til þess að læsa klónum í miljón dollara verðlaunaféð sem hlotnast þeim sem stendur einn uppi sem sigurvegari.Survivor er einna meinleysislegasta tegund "raunveruleikasjónvarpsþátta" þó hann sigli undir sama falska flaggi og annað dót sem er sett undir þennan hatt en það er auðvitað galið að reyna að selja Survivor sem einhvers konar veruleika. Þættirnir eru þræl "pródúseraðir", sömu senurnar eru margteknar og svo er efnið sorterað, valið og klippt þannig að eftir stendur sýndarraunveruleiki sem með "listrænni blekkingu" er framreiddur sem fúlasta alvara.Vont versnarAmerica´s Next Top Model er öllu skuggalegri útfærsla á Survivor hugmyndinni en þar er ungum konum kennt að selja líkama sinn með skyndinámskeiðum í kynferðislegum stellingum og melluglottum. Ekki tekur svo betra við í The Bachelor og Bachelorette þar sem um það bil 20 konur eru leiddar undir ríkan griðung og látnar berjast um að fara með kauða upp að altarinu eða öfugt. Það eina sem er raunverulegt við þessa þætti er að á ferðinni er dulbúið vændi. Þetta ætti að vera nógu slæmt en Kaninn getur alltaf toppað sig í vitleysunni og siðleysinu þó hámarkinu hljóti fljótlega að verða náð með tilkomu Extreme Makeover og The Swan þar sem fólki, sem glímir við andleg mein tengd meintum útlitsgöllum sem samræmast ekki stöðluðu fegurðarskyni nútímans, er gefinn kostur á að umbreyta sér með lýtaaðgerðum.The Swan gengur lengst í þessari firru en þar keppa "ófríðar" konur um það hver þeirra verður flottust með brjóstastækkunum, fitusogi og lýtaaðgerðum sem felast aðallega í því að mölbrjóta andlit þeirra, kinnbein og nef og byggja upp á nýtt.Íslendingar hafa rembst við að gera sínar útgáfur af þessum bjánaþáttum og nægir að nefna fegurðarbrölt Ruthar Reginalds á Stöð 2 sem hratt af stað heitum deilum um siðferðisskildur lýtalækna. Það dæmi floppaði en nú hefur Skjár einn teflt fram Heiðari snyrti ásamt húsmæðraskólakennara til þess að taka íslenska skítalabba í gegn og kenna þeim að klæða sig og taka til í kringum sig. Hver vill missa af þessu sjónvarpsefni? Þetta er bæði áhugavert, spennandi og síðast en ekki síst svo ofboðslega raunverulegt.Allt í plati Raunveruleikasjónvarpið á nefnilega að sýna "venjulegt folk í óvenjulegum aðstæðum". Merkilegt. Þetta var eitt helsta viðfangsefni spennumyndakóngsins Alfreds Hitchcock. Myndirnar hans voru bara ekta framleiðsla, þar sem leikarar túlkuðu Jón og Gunnu í undarlegum aðstæðum og ég fæ ekki betur séð en að raunveruleikasjónvarpið lúti sömu lögmálum, að flestu leyti, nema auðvitað að þar túlka venjulegir leppalúðar sjálfa sig við undarlegar aðstæður. Afþreyingu á nefnilega að framleiða. Hún hefur alltaf verið framleidd og verður alltaf framleidd, óháð því hvort markhópurinn sé gluggagægirinn innra með okkur eða ekki. Það eina sem þessi súra "raunveruleika"-tenging hefur umfram alvöru tilbúna afþreyingu er að það sendir skýr skilaboð til dofinna sjónvarpsáhorfenda að það sé allt í lagi að gera hvað sem er fyrir peninga, kynlíf eða augnabliks frægð og nokkra dálksentimetra í Séð og Heyrt.Stephen King skrifaði árið 1982 söguna The Running Man, en þar segir frá samnefndum sjónvarpsþætti sem gengur út á það að þátttakendur eiga að reyna að komast lífs af, hundeltir af þrautþjálfuðum morðingjum. Myndavélar eru úti um allar trissur, svona eins og í kvikmyndinni The Truman Show og áhorfið eykst jafnt og þétt eftir því sem hringurinn þrengist utan um dauðadæmdan flóttamanninn. Yrði það ekki alveg magnað ef þessi hugmynd Kings að hrollvekju yrði að raunveruleika í raunveruleikasjónvarpi, þegar Survivor hefur gengið sér til húðar og það verður búið að misbjóða þátttakendum í The Swan og álíka þáttum svo gjörsamlega andlega og líkamlega að það er ekkert eftir nema að myrða þá?
Skoðun Matvælaframleiðslulandið Ísland – er framtíð án sérþekkingar? Ólöf Guðný Geirsdóttir,Ólafur Ögmundarson skrifar
Skoðun Hlustum á okkar landsliðskonur - sýnum Ísrael rauða spjaldið Hrönn G. Guðmundsdóttir,Ragnhildur Hólmgeirsdóttir skrifar
Skoðun Í minningu Frans páfa - sem tók sér nafn verndardýrlings dýra og náttúru Árni Stefán Árnason skrifar
Skoðun Er ég að svindla? – Um sambýli manns og gervigreindar í sköpun og þekkingu Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar
Skoðun Samlokan á borðinu: Hugleiðingar á föstudeginn langaum sjónvarpsþættina Adolescence Skúli Ólafsson skrifar