Gatnamál á villigötum 14. apríl 2005 00:01 Auglýsingar Umferðarstofu hafa svo sannarlega vakið athygli og núna sitja margir foreldrar í umferðinni og skammast sín fyrir hvernig þeir tala og skammast út í aðra á meðan þeir eru að keyra. Þetta er stór auglýsingaherferð og maður hlýtur að spyrja sig hvort það sé svona algengt að foreldrar og aðrir skammist í umferðinni. Sennilega er það þó markmið Umferðarstofu að fá foreldrar til að vellta því fyrir sér hvernig ökumenn þeir eru allment, en ekki bara að huga að orðbragðinu. En orðbragðið varð fyrir valinu, og það hittir í mark vegna þess að langflestir kannast við að haga sér svona.Hvað er það sem ergir okkur svona í umferðinni? Af hverju erum við sífellt að skammast út í það að Íslendingar séu hrikalegir bílstjórar og kunni ekki að fara eftir umferðarreglunum og enginn virðist hugsa um að láta umferðina ganga, heldur bara að komast sjálfur leiðar sinnar, skítt með hina! Ekki virðist gatnakerfið létta undir með fólki að keyra almennilega því ef eitthvað er þá er það stútfullt af furðulegum beygjum, krókum og hringtorgum sem eru ekkert nema óskiljanleg, rugla ökumenn í rýminu og pirra þá. Nú rísa mislæg gatnamót út um allan bæ og maður hefði ætlað að þau væru til þess fallinn að létta á umferðinni svo hún geti gengið greiðlega. En allt annað virðist vaka yfir gatnamála yfirvöldum, því ef eitthvað er þá flækir hún umferðina til muna. Fólk er að stoppa á ljósum upp á brú og taka stórar beygjur þvert yfir þar sem erfitt er að átta sig á hvert beygjan liggur. Allt er þetta til þess fallið að auka slysahættu til muna þegar markmiðið er víst það að draga úr hraða. Það sem gerist hinsvegar að aksturstefna bílanna er sífellt að mætast og ekki er alltaf hægt að treysta á það að ljósin stoppi menn. Væri ekki mun gáfulegra að setja gatnamótin þannig upp að hægt sé að keyra greiðlega án þess að þurfa sífellt að stoppa til að hleypa í gegn bílum sem eru að koma úr annari átt? Það mætti halda að gatnamálayfirvöld hafi aldrei séð eða heyrt um slík gatnamót en þau eru til víða í hinum vestræna heimi og virka bara mjög vel. Hjá Útvarpi Umferðarráði kom það eitt sinn fram að allt gatnakerfið miðaði við að hægja á umferðinni því hraðinn væri okkar helsti óvinur. Furðulegt viðhorf á tímum þegar hraði skiptir öllu, en skiljanlegt þó þegar litið er til þess að flest alvarleg umferðarslys koma til vegna hraðaksturs. En slysin verða einnig þegar bílar mætast úr ólíkri átt. Aftur á móti er það spurning hvort þetta sé rétta leiðin til þess að draga úr hræðilegum umferðaslysum. Því miður verður sennilega aldrei hægt að koma alveg í veg fyrir þau en það er skylda yfirvalda og þeirra sem skipuleggja göturnar að minnka hættuna eins og hægt er. Væri því ekki betra að láta umferðina flæða og reyna að draga úr því að bílar séu að mætast og keyra í veg fyrir hvern annan? Mislæg gatnamót ættu að virka alveg eins og þau gera annarstaðar í hinum siðmenntaða heimi þar sem fólk fer upp á brú og keyrir svo af henni og niður á hraðbrautina án þess að þurfa að stoppa. Allt stopp og öll ljós hægja vissulega á umferðinni en þau hægja ef til vill einum of á henni, og þar af leiðandi eru aftanákeyrslur daglegt brauð. Í íbúahverfum eru allir sammála um að það þurfa að draga úr hraða og gæta þess að menn keyri varlega, en þegar kemur að stofnbrautum sem liggja í gegnum borgina og flestir keyra daglega, ætti að vera að minnsta kosti ein braut ljóslaus endanna á milli með mislægum gatnamótum þannig að bílar sem koma að henni geti farið inn á hana og af án þess að þurfa að stoppa. Líklega myndi meðalhraði aukast en menn væru minna að keyra aftan á, í veg fyrir hvorn annan og kæmust hratt og örugglega leiðar sinnar. Mjög líklega myndi umferðaslysum fækka við þetta en ekki fjölga. Annað vandamál sem til kemur með öllum þessum ljósum, sem virðast spretta upp eins og sveppir um alla borg, er að bílarnir menga meira. Við það að stöðva bílinn og taka af stað í sífellu eykst eldsneytisneysla til muna sem þýðir meiri mengun. Fólk er lengur að keyra á milli staða og hver bíll er lengur í umferðinni en ef hann gæti keyrt greiðlega og því er hann lengur í gangi og mengar meira. Umhverfissjónarmið er þáttur sem mjög nauðsynlegt er að hugsa um þegar umferðin er skipulögð því bílamengun er mjög alvarlegt mál. Augljóst er að ekki er hægt að skipuleggja allt gatnakerfið í kringum það eitt að það verði að draga úr hraða því það þarf alltaf að líta á heildarmyndina. Engum líður vel að þurfa alltaf að vera stopp í umferðinni. Skynsemi verður að ráða ferðinni, en það virðist hún ekki hafa gert til þessa. Það sem er mikilvægast er að umferðin flæði vel og fólk komist leiðar sinnar án vandkvæða því þetta er samgöngukerfi þar sem skiptir máli að komast hratt á milli staða, án þess þó að aka hættulega hratt. Fólki er treyst fyrir því að aka bíl, því verður að vera treyst fyrir því að aka skynsamlega en til þess þarf a bjóða upp á skynsamlegt gatnakerfi til að keyra eftir. Víkjum aftur að fyrstu spurningunni um það af hverju við teljum okkur keyra svona illa. Svarið við því er að spyrja á móti: Keyrum við svona illa eða er kerfið sem við keyrum eftir einfaldlega slæmt? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Í brennidepli Kristín Eva Þórhallsdóttir Mest lesið Halldór 4.10.2025 Halldór Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Skoðun Eitt eilífðar smáblóm Þorgerður Katrín Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Betri mönnun er lykillinn Skúli Helgason,Sabine Leskopf skrifar Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Sjá meira
Auglýsingar Umferðarstofu hafa svo sannarlega vakið athygli og núna sitja margir foreldrar í umferðinni og skammast sín fyrir hvernig þeir tala og skammast út í aðra á meðan þeir eru að keyra. Þetta er stór auglýsingaherferð og maður hlýtur að spyrja sig hvort það sé svona algengt að foreldrar og aðrir skammist í umferðinni. Sennilega er það þó markmið Umferðarstofu að fá foreldrar til að vellta því fyrir sér hvernig ökumenn þeir eru allment, en ekki bara að huga að orðbragðinu. En orðbragðið varð fyrir valinu, og það hittir í mark vegna þess að langflestir kannast við að haga sér svona.Hvað er það sem ergir okkur svona í umferðinni? Af hverju erum við sífellt að skammast út í það að Íslendingar séu hrikalegir bílstjórar og kunni ekki að fara eftir umferðarreglunum og enginn virðist hugsa um að láta umferðina ganga, heldur bara að komast sjálfur leiðar sinnar, skítt með hina! Ekki virðist gatnakerfið létta undir með fólki að keyra almennilega því ef eitthvað er þá er það stútfullt af furðulegum beygjum, krókum og hringtorgum sem eru ekkert nema óskiljanleg, rugla ökumenn í rýminu og pirra þá. Nú rísa mislæg gatnamót út um allan bæ og maður hefði ætlað að þau væru til þess fallinn að létta á umferðinni svo hún geti gengið greiðlega. En allt annað virðist vaka yfir gatnamála yfirvöldum, því ef eitthvað er þá flækir hún umferðina til muna. Fólk er að stoppa á ljósum upp á brú og taka stórar beygjur þvert yfir þar sem erfitt er að átta sig á hvert beygjan liggur. Allt er þetta til þess fallið að auka slysahættu til muna þegar markmiðið er víst það að draga úr hraða. Það sem gerist hinsvegar að aksturstefna bílanna er sífellt að mætast og ekki er alltaf hægt að treysta á það að ljósin stoppi menn. Væri ekki mun gáfulegra að setja gatnamótin þannig upp að hægt sé að keyra greiðlega án þess að þurfa sífellt að stoppa til að hleypa í gegn bílum sem eru að koma úr annari átt? Það mætti halda að gatnamálayfirvöld hafi aldrei séð eða heyrt um slík gatnamót en þau eru til víða í hinum vestræna heimi og virka bara mjög vel. Hjá Útvarpi Umferðarráði kom það eitt sinn fram að allt gatnakerfið miðaði við að hægja á umferðinni því hraðinn væri okkar helsti óvinur. Furðulegt viðhorf á tímum þegar hraði skiptir öllu, en skiljanlegt þó þegar litið er til þess að flest alvarleg umferðarslys koma til vegna hraðaksturs. En slysin verða einnig þegar bílar mætast úr ólíkri átt. Aftur á móti er það spurning hvort þetta sé rétta leiðin til þess að draga úr hræðilegum umferðaslysum. Því miður verður sennilega aldrei hægt að koma alveg í veg fyrir þau en það er skylda yfirvalda og þeirra sem skipuleggja göturnar að minnka hættuna eins og hægt er. Væri því ekki betra að láta umferðina flæða og reyna að draga úr því að bílar séu að mætast og keyra í veg fyrir hvern annan? Mislæg gatnamót ættu að virka alveg eins og þau gera annarstaðar í hinum siðmenntaða heimi þar sem fólk fer upp á brú og keyrir svo af henni og niður á hraðbrautina án þess að þurfa að stoppa. Allt stopp og öll ljós hægja vissulega á umferðinni en þau hægja ef til vill einum of á henni, og þar af leiðandi eru aftanákeyrslur daglegt brauð. Í íbúahverfum eru allir sammála um að það þurfa að draga úr hraða og gæta þess að menn keyri varlega, en þegar kemur að stofnbrautum sem liggja í gegnum borgina og flestir keyra daglega, ætti að vera að minnsta kosti ein braut ljóslaus endanna á milli með mislægum gatnamótum þannig að bílar sem koma að henni geti farið inn á hana og af án þess að þurfa að stoppa. Líklega myndi meðalhraði aukast en menn væru minna að keyra aftan á, í veg fyrir hvorn annan og kæmust hratt og örugglega leiðar sinnar. Mjög líklega myndi umferðaslysum fækka við þetta en ekki fjölga. Annað vandamál sem til kemur með öllum þessum ljósum, sem virðast spretta upp eins og sveppir um alla borg, er að bílarnir menga meira. Við það að stöðva bílinn og taka af stað í sífellu eykst eldsneytisneysla til muna sem þýðir meiri mengun. Fólk er lengur að keyra á milli staða og hver bíll er lengur í umferðinni en ef hann gæti keyrt greiðlega og því er hann lengur í gangi og mengar meira. Umhverfissjónarmið er þáttur sem mjög nauðsynlegt er að hugsa um þegar umferðin er skipulögð því bílamengun er mjög alvarlegt mál. Augljóst er að ekki er hægt að skipuleggja allt gatnakerfið í kringum það eitt að það verði að draga úr hraða því það þarf alltaf að líta á heildarmyndina. Engum líður vel að þurfa alltaf að vera stopp í umferðinni. Skynsemi verður að ráða ferðinni, en það virðist hún ekki hafa gert til þessa. Það sem er mikilvægast er að umferðin flæði vel og fólk komist leiðar sinnar án vandkvæða því þetta er samgöngukerfi þar sem skiptir máli að komast hratt á milli staða, án þess þó að aka hættulega hratt. Fólki er treyst fyrir því að aka bíl, því verður að vera treyst fyrir því að aka skynsamlega en til þess þarf a bjóða upp á skynsamlegt gatnakerfi til að keyra eftir. Víkjum aftur að fyrstu spurningunni um það af hverju við teljum okkur keyra svona illa. Svarið við því er að spyrja á móti: Keyrum við svona illa eða er kerfið sem við keyrum eftir einfaldlega slæmt?
Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun
Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun
Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun