Vörumerkið Ísland Jón Kaldal skrifar 10. desember 2008 06:00 Orðspor Íslands og Íslendinga er ekki sérlega beysið úti í heimi þessa dagana. Þetta er auðvitað vond staða. Mun verra er þó að sjálfstraust þjóðarinnar virðist vera sigið niður að sjávarmáli. Það er algjör óþarfi. Vitaskuld hafa hremmingarnar í haust verið þungbærar. Fyrrverandi innistæðueigendur hjá Landsbanka og Kaupþingi í útlöndum hugsa örugglega ekki hlýlega til lands og þjóðar. Og það er rétt að skaðinn nær líka langt út fyrir raðir þeirra sem telja sig hafa verið svikna. Enda hefur hrun íslenska fjármálakerfisins verið til umfjöllunar í fréttamiðlum um allan heim. Í þessum hörmungum öllum er nauðsynlegt að hafa bak við eyrað að trúverðugleiki fjármálafyrirtækja og banka hefur goldið afhroð á heimsvísu. Íslenskir bankar eru þar alls ekki einir á báti. Joseph Stiglitz, Nóbelsverðlaunahafi í hagfræði, gengur svo langt að tala um að það þurfi að kúvenda bankastarfsemi og færa aftur til síns upprunalega hlutverks. Áhugi erlendu pressunnar á Íslandi skapast ekki síst af því að íslensku bankarnir eru á vissan hátt tákngervingar alls þess sem fór úrskeiðis í bankakerfi heimsins. Hrunið þykir reyndar svo stórbrotið að erlendir sérfræðingar segja það muni rata inn í sögu- og kennslubækur sem sérstakt rannsóknardæmi. Á vissan hátt er ákveðið skjól í því að það sem íslensku bankarnir ástunduðu var ekkert einsdæmi, afleiðingarnar voru bara hrikalegri vegna smæðar samfélagsins sem var bakhjarl þeirra. Þegar fram í sækir mun fjármálalíf landsins næsta víst rétta úr kútnum í sæmilega réttum hlutföllum við vaxandi traust almennt í fjármálalífi heimsins. Það er verðugt umhugsunarefni að velta fyrir sér hvaða áhrif hrunið hefur á það sem má kalla vörumerkið Ísland. Sá sem hér skrifar telur það verða hverfandi þegar upp er staðið. Ýmsar ástæður eru þar að baki. Fjármálasnilld varð ekki hluti af ímynd landsins fyrr en eftir einkavæðingu bankanna fyrir nokkrum árum. Sú snilld reyndist auðvitað tómur misskilningur. Það er reyndar spurning hvort hún hafi verið svo útbreidd annars staðar en í hugum okkar sjálfra? Eftir stendur að Ísland hefur áratugum saman verið þekkt fyrir allt annað en bankastarfsemi. Þrír af hverjum fjórum erlendum ferðamönnum sem sækja landið heim segja að meginástæðan fyrir komu þeirra sé ósnortin náttúra landsins. Við þurfum að gæta hennar. Góðar sjávarafurðir, sem fást með ábyrgum veiðum og sjálfbærri nýtingu af miðunum í kringum landið, hafa borið hróður Íslands víða. Íslendingar eru í fremstu röð í nýtingu jarðvarma, eins og Bill Clinton, fyrrverandi Bandaríkjaforseti talaði um á ráðstefnu á dögunum, og minntist ekki orði á banka. Hér er enginn ólæs. Menningarlífið kröftugt. Fólk lifir lengur en víðast annars staðar. Stéttaskipting er hverfandi. Við megum ekki gleyma að þetta er sú ímynd sem lifir. Og við getum öllum verið stolt af. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jón Kaldal Mest lesið Má berja blaðamenn? Sigríður Dögg Auðunsdóttir Skoðun Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun Hagur hluthafanna alltaf og undantekningarlaust í forgangi Jón Kaldal Skoðun Að flokka hver vinnur og hver tapar Tryggvi Rúnar Brynjarsson Skoðun Samfélagið innan samfélagsins Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Vonir um vopnahlé eins og hálmstrá Sveinn Rúnar Hauksson Skoðun Orðhengilsháttur og lygar Elín Erna Steinarsdóttir Skoðun Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun Hvers vegna hatar SFS smábáta? Svarið tengist veiðigjöldum Kjartan Páll Sveinsson Skoðun „Oft er flagð undir fögru skinni“ Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun
Orðspor Íslands og Íslendinga er ekki sérlega beysið úti í heimi þessa dagana. Þetta er auðvitað vond staða. Mun verra er þó að sjálfstraust þjóðarinnar virðist vera sigið niður að sjávarmáli. Það er algjör óþarfi. Vitaskuld hafa hremmingarnar í haust verið þungbærar. Fyrrverandi innistæðueigendur hjá Landsbanka og Kaupþingi í útlöndum hugsa örugglega ekki hlýlega til lands og þjóðar. Og það er rétt að skaðinn nær líka langt út fyrir raðir þeirra sem telja sig hafa verið svikna. Enda hefur hrun íslenska fjármálakerfisins verið til umfjöllunar í fréttamiðlum um allan heim. Í þessum hörmungum öllum er nauðsynlegt að hafa bak við eyrað að trúverðugleiki fjármálafyrirtækja og banka hefur goldið afhroð á heimsvísu. Íslenskir bankar eru þar alls ekki einir á báti. Joseph Stiglitz, Nóbelsverðlaunahafi í hagfræði, gengur svo langt að tala um að það þurfi að kúvenda bankastarfsemi og færa aftur til síns upprunalega hlutverks. Áhugi erlendu pressunnar á Íslandi skapast ekki síst af því að íslensku bankarnir eru á vissan hátt tákngervingar alls þess sem fór úrskeiðis í bankakerfi heimsins. Hrunið þykir reyndar svo stórbrotið að erlendir sérfræðingar segja það muni rata inn í sögu- og kennslubækur sem sérstakt rannsóknardæmi. Á vissan hátt er ákveðið skjól í því að það sem íslensku bankarnir ástunduðu var ekkert einsdæmi, afleiðingarnar voru bara hrikalegri vegna smæðar samfélagsins sem var bakhjarl þeirra. Þegar fram í sækir mun fjármálalíf landsins næsta víst rétta úr kútnum í sæmilega réttum hlutföllum við vaxandi traust almennt í fjármálalífi heimsins. Það er verðugt umhugsunarefni að velta fyrir sér hvaða áhrif hrunið hefur á það sem má kalla vörumerkið Ísland. Sá sem hér skrifar telur það verða hverfandi þegar upp er staðið. Ýmsar ástæður eru þar að baki. Fjármálasnilld varð ekki hluti af ímynd landsins fyrr en eftir einkavæðingu bankanna fyrir nokkrum árum. Sú snilld reyndist auðvitað tómur misskilningur. Það er reyndar spurning hvort hún hafi verið svo útbreidd annars staðar en í hugum okkar sjálfra? Eftir stendur að Ísland hefur áratugum saman verið þekkt fyrir allt annað en bankastarfsemi. Þrír af hverjum fjórum erlendum ferðamönnum sem sækja landið heim segja að meginástæðan fyrir komu þeirra sé ósnortin náttúra landsins. Við þurfum að gæta hennar. Góðar sjávarafurðir, sem fást með ábyrgum veiðum og sjálfbærri nýtingu af miðunum í kringum landið, hafa borið hróður Íslands víða. Íslendingar eru í fremstu röð í nýtingu jarðvarma, eins og Bill Clinton, fyrrverandi Bandaríkjaforseti talaði um á ráðstefnu á dögunum, og minntist ekki orði á banka. Hér er enginn ólæs. Menningarlífið kröftugt. Fólk lifir lengur en víðast annars staðar. Stéttaskipting er hverfandi. Við megum ekki gleyma að þetta er sú ímynd sem lifir. Og við getum öllum verið stolt af.
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun
Nýr rektor og 2025 – tímamót í háskólamálum Ástráður Eysteinsson,Magnús Karl Magnússon,Margrét Helga Ögmundsdóttir,Tinna Laufey Ásgeirsdóttir Skoðun
Vonarsvæði fyrir framtíðina – ábyrgð stjórnvalda kallar á verndun Huld Hafliðadóttir,Heimir Harðarson Skoðun