Að trúa á Guð en grýlur ei Sigfinnur Þorleifsson skrifar 5. júní 2010 05:30 já gott fólk þetta heitir líka skilnaður hjá okkur kynvillingunum þið verðið bara að kyngja því (Ingunn Snædal, Komin til að vera, nóttin, Bjartur 2009). Hárbeitt kaldhæðni skáldsins hittir mig í hjartastað, gagnkynhneigðan prestinn. Í aldanna rás hefur kirkjan orðið að kyngja ýmsu, þegar hún sem stofnun viðurkenndi með trega eftir á það sem í dag telst sjálfsagt og eðlilegt. Þar má nefna hlutskipti kvenna sem hallaði mjög á en lengi vel stóðu konur engan veginn jafnfætis körlum hvað varðar mannréttindi og gera ekki fyllilega enn. Þessa mismunun studdi kirkjan ljóst og leynt eins og sjá má til að mynda í orðum og gerðum helgisiðanna. Séu þeir siðir skoðaðir þá er ljóst að um aldir var áherslan á undirgefni konunnar, og textar ritningarinnar valdir með það í huga að konan gerði sér ljósar skyldur sínar og stöðu líkt og ríkjandi viðhorf bauð. Þannig stendur til að mynda í hjónavígsluritúalinu í handbók presta frá 1852 með tilvísun í postulann Pál: „Kvinnurnar veri bændum sínum undirgefnar… eins og söfnuðurinn er Kristi undirgefinn, svo skulu og einnig kvinnurnar bændum sínum í öllu." Þannig voru viðteknar hugmyndir og hagsmunir feðrasamfélagsins teknar fram yfir orð Krists um frelsi manneskjunnar og jafnstöðu frammi fyrir Guði og náunganum. Ég trúi á Guð en grýlur ei, sagði þjóðskáldið forðum. Það er hægt að nota texta ritningarinnar til að ógna og hræða, allt veltur það á lesskilningi okkar og túlkunum. Ættum við ekki fremur að lesa fagnaðarerindið, eins og við nefnum boðskapinn um Krist, með Krist fyrir sjónum? Til blessunar og vaxtar öðrum mönnum? Það var ekki að ófyrirsynju að Kristur dró saman öll boð og bönn og setti þau fram í kröfunni um að elska Guð og aðrar manneskjur og virða náungann á sama hátt og við kjósum að við séum virt. Þessi nálgun nægir mér, með henni verður mér m.a. ljóst (ég harma það að vísu að hafa ekki áttað mig á því miklu fyrr) að kynhneigð á ekki að greina okkur hvert frá öðru. Við erum öll manneskjur sköpuð í Guðs mynd og því óendanlega dýrmæt í augum hans. Og samt stendur enn þá fast í koki sumra þjóna kirkjunnar að samkynhneigðir vilji eiga hlut í hjónabandinu eins og aðrir jafnréttháir og fullgildir einstaklingar. Við beitum margvíslegum og misvitrum rökum, vitnum í lagabálka úr hinu gamla lögmáli, sem Kristur sjálfur hafnaði og við höfnum alla jafnan sjálf, vísum til hefðarinnar eins og hún sé óumbreytanleg skikkan Skaparans, og klæðum fordóma okkar í fleiri áþekka búninga. Segjumst þó elska alla tilætlunarlaust en viljum samt í nafni kærleikans að þau séu nákvæmlega eins og við í háttum sínum og hegðan. Áður var vitnað til fortíðar í handbókartexta um hjónabandið frá árinu 1852. Í helgisiðabók íslensku þjóðkirkjunnar frá árinu 1910 kveður strax við annan og betri tón og nú er komið árið 2010 og þörfin brýn fyrir nýjan söng. Nú þegar fyrir liggur frumvarp á Alþingi um ein hjúskaparlög ætti kirkjan að taka því fagnandi. Í stað þess að heilsa samkynhneigðum með litla fingri vinstri handar fyrir aftan bak ættum við þjónar kirkjunnar að sjá sóma okkar í því að blessa hjónabönd þeirra með báðum höndum og mikilli gleði. Nema við viljum sitja ein að hjónaskilnuðum? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skoðun Mest lesið „Eruð þið sammála lausagöngu katta?“ Sighvatur Björgvinsson Skoðun Hverjir borga leikskólann í Kópavogi? Örn Arnarson Skoðun Fimm staðreyndir fyrir Gunnþór Ingvason Arnar Þór Ingólfsson Skoðun Hvernig meðhöndlum við vanda sem ekki má tala um? Skaðaminnkandi nálgun í fangelsum Margrét Dís Yeoman Skoðun Tökum samtalið Gunnþór Ingvason Skoðun Ferðaleiðsögn í skjóli ábyrgðar – tími til kominn að endurhugsa nálgunina Guðmundur Björnsson Skoðun Á flandri í klandri Jens Garðar Helgason Skoðun „Skömmin þín“ Jokka G. Birnudóttir Skoðun Þegar illfygli leiðir stórmennskubrjálæðing Ole Anton Bieltvedt Skoðun Réttlæti fyrir þjóðina, framfarir fyrir landsbyggðina Guðmundur Ari Sigurjónson Skoðun Skoðun Skoðun Þegar óttinn er ekki sannur Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Fimm staðreyndir fyrir Gunnþór Ingvason Arnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Réttlæti byggir ekki á rangfærslum – svar við málflutningi þingflokksformanns Samfylkingar um veiðigjaldafrumvarpið Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Björgun hvala og orðræðan sem máli skiptir Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar Skoðun Ferðaleiðsögn í skjóli ábyrgðar – tími til kominn að endurhugsa nálgunina Guðmundur Björnsson skrifar Skoðun Á flandri í klandri Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Átak til að stytta biðlista barna eftir sérfræðiaðstoð Helga Þórðardóttir skrifar Skoðun Hverjir borga leikskólann í Kópavogi? Örn Arnarson skrifar Skoðun Tölvupóstar fjórðu iðnbyltingarinnar Sigurjón Njarðarson skrifar Skoðun „Skömmin þín“ Jokka G. Birnudóttir skrifar Skoðun Tökum samtalið Gunnþór Ingvason skrifar Skoðun „Eruð þið sammála lausagöngu katta?“ Sighvatur Björgvinsson skrifar Skoðun Réttlæti fyrir þjóðina, framfarir fyrir landsbyggðina Guðmundur Ari Sigurjónson skrifar Skoðun Hvernig meðhöndlum við vanda sem ekki má tala um? Skaðaminnkandi nálgun í fangelsum Margrét Dís Yeoman skrifar Skoðun Stuðningur við nýsköpun í menntun: Leið að betra mati Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Þegar illfygli leiðir stórmennskubrjálæðing Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Afruglari Þórður Björn Sigurðsson skrifar Skoðun Þjóðkirkja á réttri leið Þórður Guðmundsson skrifar Skoðun Staðreyndir um einfaldara regluverk Guðlaugur Þór Þórðarson skrifar Skoðun Við þurfum hagkvæmu virkjunarkostina Gunnar Guðni Tómasson skrifar Skoðun Falin tækifæri til náms Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind í námi: 5 lykilskref fyrir öryggi nemenda Björgmundur Guðmundsson skrifar Skoðun Grein til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Sveinn Dúa Hjörleifsson,Eyrún Unnarsdóttir,Elmar GIlbertsson,Álfheiður Guðmundsdóttir,Kristján Jóhannesson skrifar Skoðun „Jákvæð viðbrögð“ um veiðigjaldið? Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Skattgreiðendur látnir borga brúsann Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Nokkur orð um Kúbudeiluna og viðskiptabannið Gylfi Páll Hersir skrifar Skoðun Ráðherrar með reiknivél og leyndarhyggju Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Gróf misbeiting illa fengins valds Örn Sigurðsson skrifar Skoðun Að sækja gullið (okkar) grein 2 Þröstur Friðfinnsson skrifar Skoðun Það verða aðrir þjóðhátíðardagar fyrir okkur en dagar Palestínumanna eru taldir Davíð Aron Routley skrifar Sjá meira
já gott fólk þetta heitir líka skilnaður hjá okkur kynvillingunum þið verðið bara að kyngja því (Ingunn Snædal, Komin til að vera, nóttin, Bjartur 2009). Hárbeitt kaldhæðni skáldsins hittir mig í hjartastað, gagnkynhneigðan prestinn. Í aldanna rás hefur kirkjan orðið að kyngja ýmsu, þegar hún sem stofnun viðurkenndi með trega eftir á það sem í dag telst sjálfsagt og eðlilegt. Þar má nefna hlutskipti kvenna sem hallaði mjög á en lengi vel stóðu konur engan veginn jafnfætis körlum hvað varðar mannréttindi og gera ekki fyllilega enn. Þessa mismunun studdi kirkjan ljóst og leynt eins og sjá má til að mynda í orðum og gerðum helgisiðanna. Séu þeir siðir skoðaðir þá er ljóst að um aldir var áherslan á undirgefni konunnar, og textar ritningarinnar valdir með það í huga að konan gerði sér ljósar skyldur sínar og stöðu líkt og ríkjandi viðhorf bauð. Þannig stendur til að mynda í hjónavígsluritúalinu í handbók presta frá 1852 með tilvísun í postulann Pál: „Kvinnurnar veri bændum sínum undirgefnar… eins og söfnuðurinn er Kristi undirgefinn, svo skulu og einnig kvinnurnar bændum sínum í öllu." Þannig voru viðteknar hugmyndir og hagsmunir feðrasamfélagsins teknar fram yfir orð Krists um frelsi manneskjunnar og jafnstöðu frammi fyrir Guði og náunganum. Ég trúi á Guð en grýlur ei, sagði þjóðskáldið forðum. Það er hægt að nota texta ritningarinnar til að ógna og hræða, allt veltur það á lesskilningi okkar og túlkunum. Ættum við ekki fremur að lesa fagnaðarerindið, eins og við nefnum boðskapinn um Krist, með Krist fyrir sjónum? Til blessunar og vaxtar öðrum mönnum? Það var ekki að ófyrirsynju að Kristur dró saman öll boð og bönn og setti þau fram í kröfunni um að elska Guð og aðrar manneskjur og virða náungann á sama hátt og við kjósum að við séum virt. Þessi nálgun nægir mér, með henni verður mér m.a. ljóst (ég harma það að vísu að hafa ekki áttað mig á því miklu fyrr) að kynhneigð á ekki að greina okkur hvert frá öðru. Við erum öll manneskjur sköpuð í Guðs mynd og því óendanlega dýrmæt í augum hans. Og samt stendur enn þá fast í koki sumra þjóna kirkjunnar að samkynhneigðir vilji eiga hlut í hjónabandinu eins og aðrir jafnréttháir og fullgildir einstaklingar. Við beitum margvíslegum og misvitrum rökum, vitnum í lagabálka úr hinu gamla lögmáli, sem Kristur sjálfur hafnaði og við höfnum alla jafnan sjálf, vísum til hefðarinnar eins og hún sé óumbreytanleg skikkan Skaparans, og klæðum fordóma okkar í fleiri áþekka búninga. Segjumst þó elska alla tilætlunarlaust en viljum samt í nafni kærleikans að þau séu nákvæmlega eins og við í háttum sínum og hegðan. Áður var vitnað til fortíðar í handbókartexta um hjónabandið frá árinu 1852. Í helgisiðabók íslensku þjóðkirkjunnar frá árinu 1910 kveður strax við annan og betri tón og nú er komið árið 2010 og þörfin brýn fyrir nýjan söng. Nú þegar fyrir liggur frumvarp á Alþingi um ein hjúskaparlög ætti kirkjan að taka því fagnandi. Í stað þess að heilsa samkynhneigðum með litla fingri vinstri handar fyrir aftan bak ættum við þjónar kirkjunnar að sjá sóma okkar í því að blessa hjónabönd þeirra með báðum höndum og mikilli gleði. Nema við viljum sitja ein að hjónaskilnuðum?
Hvernig meðhöndlum við vanda sem ekki má tala um? Skaðaminnkandi nálgun í fangelsum Margrét Dís Yeoman Skoðun
Ferðaleiðsögn í skjóli ábyrgðar – tími til kominn að endurhugsa nálgunina Guðmundur Björnsson Skoðun
Skoðun Réttlæti byggir ekki á rangfærslum – svar við málflutningi þingflokksformanns Samfylkingar um veiðigjaldafrumvarpið Kristinn Karl Brynjarsson skrifar
Skoðun Björgun hvala og orðræðan sem máli skiptir Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar
Skoðun Ferðaleiðsögn í skjóli ábyrgðar – tími til kominn að endurhugsa nálgunina Guðmundur Björnsson skrifar
Skoðun Hvernig meðhöndlum við vanda sem ekki má tala um? Skaðaminnkandi nálgun í fangelsum Margrét Dís Yeoman skrifar
Skoðun Grein til stuðnings Söngskóla Sigurðar Demetz Sveinn Dúa Hjörleifsson,Eyrún Unnarsdóttir,Elmar GIlbertsson,Álfheiður Guðmundsdóttir,Kristján Jóhannesson skrifar
Skoðun Það verða aðrir þjóðhátíðardagar fyrir okkur en dagar Palestínumanna eru taldir Davíð Aron Routley skrifar
Hvernig meðhöndlum við vanda sem ekki má tala um? Skaðaminnkandi nálgun í fangelsum Margrét Dís Yeoman Skoðun
Ferðaleiðsögn í skjóli ábyrgðar – tími til kominn að endurhugsa nálgunina Guðmundur Björnsson Skoðun