Úr vörn í sókn! Jóhanna Sigurðardóttir skrifar 31. desember 2011 13:00 Þegar frá líður verður ársins 2011 líklega minnst sem árs mikilla umskipta í efnahagslífi Íslands. Ársins þegar þjóðin spyrnti sér kröftuglega frá botninum og hóf sjálfbæra lífskjarasókn. Þó enn glími allt of margir við erfiðleika var þetta árið sem umheimurinn og vaxandi fjöldi landsmanna fengu aftur trú á Íslandi og þeim óþrjótandi tækifærum og krafti sem býr í landi og þjóð. Í dagsins önn sjáum við þetta e.t.v. ekki svo glöggt, en flest þekkjum við þó úr eigin umhverfi dæmin um það hvernig hagur þjóðarinnar batnar nú jafnt og þétt. Það er meira í launaumslaginu enda hafa laun hækkað að meðaltali um tæp 9% frá því í fyrra og kaupmáttur hefur vaxið um 3,4%. Það eru fleiri sem hafa vinnu og fleiri sem stunda nám. Atvinnuleysi hefur lækkað jafnt og þétt, um 5.000 ný störf hafa orðið til og framhaldsskólar landsins og háskólar hafa sjaldan tekið við fleiri nemendum. Fleiri og fleiri ráða nú við skuldir sínar á ný og eignastaðan batnar. Skuldir heimila hafa nú lækkað um nærfellt 200 milljarða króna, eða um 10% að raungildi og fasteignaverð hefur á liðnu ári hækkað um tæp 10%. Hagur Íslendinga batnar nú hraðar en flestra annarra þjóða heims og ólíkt því sem áður gerðist, skiptist stækkandi þjóðarkaka jafnar en á liðnum árum. Það er þó sárt til þess að vita að vegna hrunsins búa allt of margir við skuldabasl og atvinnuleysi og allt of margir hafa flutt búferlum úr landi - vonandi þó tímabundið. Aðgerðir ríkisstjórnarinnar miða að því að bregðast við þessari stöðu og svo mun áfram verða. Þrátt fyrir þetta hafa kjör hinna verst settu verið varin með skipulegum hætti. Kaupmáttur lægstu launa hefur vaxið tvöfalt á við almenn laun, vaxtabótum og barnabótum hefur í ríkari mæli verið beint til hinna tekjulægri og skattkerfinu hefur verið breytt með þeim hætti að skattbyrðin hefur verið færð af lægri tekjum yfir á hærri tekjur og miklar eignir. Vegna þessa hafa 60-70% skattgreiðenda, eða um 80.000 einstaklingar, greitt lægra hlutfall tekna sinna í skatt en fyrir hrun. Engu að síður hefur böndum verið komið á ríkisfjármálin og velferðarkerfið varið. Í stað 215 milljarða halla með tilheyrandi skuldasöfnun í byrjun kjörtímabilsins hillir nú undir lækkun skulda og sjálfbæran rekstur ríkissjóðs. Á sama tíma hafa útgjöld til velferðarmála aukist og eru nú hærri en á hátindi góðærisins. Atvinnuleysið mun halda áfram að lækka, kaupmáttur launa og lífeyris mun áfram aukast og umbætur á velferðarkerfinu verða innleiddar ein af annarri. Unnið er að nýrri löggjöf um almannatryggingar, sóknaráætlun í málefnum ungs fólks, endurreisn fæðingarorlofssjóðs og lengingu orlofsins í áföngum í 12 mánuði. Húsnæðiskerfinu er verið að breyta með þeim hætti að valfrelsi aukist og uppbygging trausts leigumarkaðar og kaup leiguíbúða verði raunverulegur valkostur við séreignastefnuna. Skipan auðlindamála þjóðarinnar er einnig verið að breyta með þeim hætti að forræði og arður þjóðarinnar af auðlindunum verði tryggður til framtíðar. Unnið er að stofnun Auðlindasjóðs sem ætlað er að annast umsýslu og ávöxtun auðlinda í eigu þjóðarinnar. Endurskoðun fiskveiðistjórnunarkerfisins mun byggja á þeirri grundvallarforsendu að eignarréttur auðlindarinnar sé hjá þjóðinni, en útgerðarmenn geti leigt tímabundinn aðgang að auðlindinni gegn eðlilegu gjaldi. Þá hefur Stjórnlagaráð afhent Alþingi frumvarp að nýrri stjórnarskrá fyrir Ísland, þeirri fyrstu sem samin er frá grunni af þjóðinni sjálfri. Nú hvílir sú skylda á Alþingi að afgreiða frumvarpið með þeim hætti að ný stjórnarskrá geti tekið gildi á næsta kjörtímabili en áður en að því kemur er mikilvægt að þjóðin sjálf segi hug sinn til málsins í ráðgefandi þjóðaratkvæðagreiðslu. Aðildarviðræður Íslands við ESB verða einnig leiddar til lykta og á sama tíma má vænta þess að ríki sambandsins muni koma sér saman um aukið efnahagssamstarf og traustari grundvöll evrunnar. Í lok kjörtímabils má því vænta þess að Íslendingar standi frammi fyrir afar skýrum valkostum sem ráðið geta miklu um framþróun hér á landi, bæði efnahagslega og félagslega. Á næstu misserum mun þó mestu skipta að einstaklingar, fyrirtæki, sveitarfélög og ríkisvaldið fylgi eftir þeim jákvæðu umskiptum sem orðin eru í íslensku efnahagslífi og sæki fram. Vegna árangurs undanfarinna ára eru nú góðar forsendur fyrir kröftugri atvinnu- og lífskjarasókn og í þeim efnum mun ríkisvaldið ekki láta sitt eftir liggja. Allt bendir því til að framundan séu bjartir tímar á Íslandi. Ég óska landsmönnum öllum gæfu og góðs gengis á komandi ári. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jóhanna Sigurðardóttir Mest lesið Af hverju byggjum við innan gróinna hverfa? Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun NordAN: Vegið að norrænni forvarnarstefnu Siv Friðleifsdóttir Skoðun Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir Skoðun 56.000 krónur í vasa Kópavogsbúa Ásdís Kristjánsdóttir Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir Skoðun Halldór 31.05.2025 Halldór Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun 56.000 krónur í vasa Kópavogsbúa Ásdís Kristjánsdóttir skrifar Skoðun NordAN: Vegið að norrænni forvarnarstefnu Siv Friðleifsdóttir skrifar Skoðun Af hverju byggjum við innan gróinna hverfa? Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar Skoðun Er stríðsglæpamaður í rútunni? Ragnhildur Hólmgeirsdóttir, Hrönn Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Til hamingju með sjómannadaginn Sigurjón Þórðarson skrifar Skoðun Er ekki tími til kominn að tengja? Kristín María Birgisdóttir skrifar Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Cardenas skrifar Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Skynsamleg forgangsröðun fjár Ragnhildur Jónsdóttir skrifar Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að sameinast fjölskyldu sinni Guðrún Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson skrifar Skoðun Eru forvarnir í hættu? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Tveir alþingismenn og Gaza Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Sumarið verður nýtt vel til uppbyggingar snjóflóðavarna Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dýravernd - frumbyggjahættir Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Stórstraumsfjara mæld - HMS ráðþrota Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Sýnum fordómum ekki umburðarlyndi Snorri Sturluson skrifar Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson skrifar Sjá meira
Þegar frá líður verður ársins 2011 líklega minnst sem árs mikilla umskipta í efnahagslífi Íslands. Ársins þegar þjóðin spyrnti sér kröftuglega frá botninum og hóf sjálfbæra lífskjarasókn. Þó enn glími allt of margir við erfiðleika var þetta árið sem umheimurinn og vaxandi fjöldi landsmanna fengu aftur trú á Íslandi og þeim óþrjótandi tækifærum og krafti sem býr í landi og þjóð. Í dagsins önn sjáum við þetta e.t.v. ekki svo glöggt, en flest þekkjum við þó úr eigin umhverfi dæmin um það hvernig hagur þjóðarinnar batnar nú jafnt og þétt. Það er meira í launaumslaginu enda hafa laun hækkað að meðaltali um tæp 9% frá því í fyrra og kaupmáttur hefur vaxið um 3,4%. Það eru fleiri sem hafa vinnu og fleiri sem stunda nám. Atvinnuleysi hefur lækkað jafnt og þétt, um 5.000 ný störf hafa orðið til og framhaldsskólar landsins og háskólar hafa sjaldan tekið við fleiri nemendum. Fleiri og fleiri ráða nú við skuldir sínar á ný og eignastaðan batnar. Skuldir heimila hafa nú lækkað um nærfellt 200 milljarða króna, eða um 10% að raungildi og fasteignaverð hefur á liðnu ári hækkað um tæp 10%. Hagur Íslendinga batnar nú hraðar en flestra annarra þjóða heims og ólíkt því sem áður gerðist, skiptist stækkandi þjóðarkaka jafnar en á liðnum árum. Það er þó sárt til þess að vita að vegna hrunsins búa allt of margir við skuldabasl og atvinnuleysi og allt of margir hafa flutt búferlum úr landi - vonandi þó tímabundið. Aðgerðir ríkisstjórnarinnar miða að því að bregðast við þessari stöðu og svo mun áfram verða. Þrátt fyrir þetta hafa kjör hinna verst settu verið varin með skipulegum hætti. Kaupmáttur lægstu launa hefur vaxið tvöfalt á við almenn laun, vaxtabótum og barnabótum hefur í ríkari mæli verið beint til hinna tekjulægri og skattkerfinu hefur verið breytt með þeim hætti að skattbyrðin hefur verið færð af lægri tekjum yfir á hærri tekjur og miklar eignir. Vegna þessa hafa 60-70% skattgreiðenda, eða um 80.000 einstaklingar, greitt lægra hlutfall tekna sinna í skatt en fyrir hrun. Engu að síður hefur böndum verið komið á ríkisfjármálin og velferðarkerfið varið. Í stað 215 milljarða halla með tilheyrandi skuldasöfnun í byrjun kjörtímabilsins hillir nú undir lækkun skulda og sjálfbæran rekstur ríkissjóðs. Á sama tíma hafa útgjöld til velferðarmála aukist og eru nú hærri en á hátindi góðærisins. Atvinnuleysið mun halda áfram að lækka, kaupmáttur launa og lífeyris mun áfram aukast og umbætur á velferðarkerfinu verða innleiddar ein af annarri. Unnið er að nýrri löggjöf um almannatryggingar, sóknaráætlun í málefnum ungs fólks, endurreisn fæðingarorlofssjóðs og lengingu orlofsins í áföngum í 12 mánuði. Húsnæðiskerfinu er verið að breyta með þeim hætti að valfrelsi aukist og uppbygging trausts leigumarkaðar og kaup leiguíbúða verði raunverulegur valkostur við séreignastefnuna. Skipan auðlindamála þjóðarinnar er einnig verið að breyta með þeim hætti að forræði og arður þjóðarinnar af auðlindunum verði tryggður til framtíðar. Unnið er að stofnun Auðlindasjóðs sem ætlað er að annast umsýslu og ávöxtun auðlinda í eigu þjóðarinnar. Endurskoðun fiskveiðistjórnunarkerfisins mun byggja á þeirri grundvallarforsendu að eignarréttur auðlindarinnar sé hjá þjóðinni, en útgerðarmenn geti leigt tímabundinn aðgang að auðlindinni gegn eðlilegu gjaldi. Þá hefur Stjórnlagaráð afhent Alþingi frumvarp að nýrri stjórnarskrá fyrir Ísland, þeirri fyrstu sem samin er frá grunni af þjóðinni sjálfri. Nú hvílir sú skylda á Alþingi að afgreiða frumvarpið með þeim hætti að ný stjórnarskrá geti tekið gildi á næsta kjörtímabili en áður en að því kemur er mikilvægt að þjóðin sjálf segi hug sinn til málsins í ráðgefandi þjóðaratkvæðagreiðslu. Aðildarviðræður Íslands við ESB verða einnig leiddar til lykta og á sama tíma má vænta þess að ríki sambandsins muni koma sér saman um aukið efnahagssamstarf og traustari grundvöll evrunnar. Í lok kjörtímabils má því vænta þess að Íslendingar standi frammi fyrir afar skýrum valkostum sem ráðið geta miklu um framþróun hér á landi, bæði efnahagslega og félagslega. Á næstu misserum mun þó mestu skipta að einstaklingar, fyrirtæki, sveitarfélög og ríkisvaldið fylgi eftir þeim jákvæðu umskiptum sem orðin eru í íslensku efnahagslífi og sæki fram. Vegna árangurs undanfarinna ára eru nú góðar forsendur fyrir kröftugri atvinnu- og lífskjarasókn og í þeim efnum mun ríkisvaldið ekki láta sitt eftir liggja. Allt bendir því til að framundan séu bjartir tímar á Íslandi. Ég óska landsmönnum öllum gæfu og góðs gengis á komandi ári.
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun
Skoðun Gigt, vinnumarkaðurinn, fjölgun hlutastarfa og viðeigandi aðlögun Hrönn Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir skrifar
Nú er tími til aðgerða: Tóbaks- og nikótínfrítt Ísland Vala Smáradóttir,Jóhanna S. Kristjánsdóttir Skoðun