Uppbygging kjarkmikillar þjóðar Jóhanna Sigurðardóttir skrifar 31. desember 2012 06:00 Undanfarin fjögur ár hafa verið einn viðburðaríkasti tími hagsögu Íslands. Þjóðin hefur gengið í gegnum miklar hremmingar. Hrunið á fjármálamarkaði er fordæmalaust og sögulegt á margvíslegan hátt. Verkefni þessarar ríkisstjórnar var því ærið. Því er ekki lokið en það er langt komið. Allir Íslendingar hafa þurft að færa fórnir en alþjóðlegir, hlutlausir aðilar hafa borið lof á árangur Íslands í kjölfar hrunsins og flestir ef ekki allir hagvísar sýna svart á hvítu að við erum á réttri leið. Eftir að botni kreppunnar var náð árið 2010 hafa ráðstöfunartekjur heimila hækkað, eignastaðan batnað og um 60% allra heimila eru með lægri eða sömu skattbyrði og þau voru með fyrir hrun. Í samræmi við forsendur kjarasamninga hækkaði kaupmáttur heimilanna bæði árið 2011 og 2012. Það er forgangsmál ríkisstjórnarinnar að tryggja áframhaldandi kaupmáttaraukningu og frið á vinnumarkaði. Þar er þróun gengis og verðlags lykilatriði. Ný skýrsla Norrænu ráðherranefndarinnar staðfestir að eftir að ríkisstjórn mín tók við hefur tekist að draga verulega úr verðhækkunum. Þegar ríkisstjórn Samfylkingar og VG tók við var verðbólgan 18,6% en er nú 4,2%. Í skýrslunni segir berum orðum að á Norðurlöndum sé matarkarfan ódýrust á Íslandi og í Finnlandi. Skýrslan sýnir einnig að á Norðurlöndunum eru skattar sem hlutfall af landsframleiðslu lægstir á Íslandi.Ráðdeild og réttlæti Skuldir heimila og fyrirtækja hafa lækkað sem nemur um tvöfaldri landsframleiðslu á þremur árum og er það ótrúlegur viðsnúningur. Rétt rúmlega 200 milljarðar króna hafa verið afskrifaðar af lánum heimila og sem hlutfall af landsframleiðslu eru skuldir þeirra nú svipaðar og í upphafi eignabólunnar árið 2004. Eignastaða heimilanna batnaði um tæp 17% á milli áranna 2010 og 2011 og sú þróun hefur haldið áfram. Skuldastaða heimilanna er nú svipuð og hún var um mitt árið 2007. Hrunið neyddi ríkissjóð til þess að ráðast í 300 milljarða króna aðlögun ríkisfjármálanna að raunveruleikanum. Þrátt fyrir það hafa skattar verið lækkaðir og útgjöld til velferðarmála verið aukin sem hlutfall af landsframleiðslu. Ríkið tekur því minna til sín af þjóðarkökunni og forgangsraðar velferðarmálunum með skýrari hætti en tíðkaðist í tíð Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks í Stjórnarráðinu.Auknar fjárfestingar Fjárfesting atvinnuveganna hefur tekið við sér og spáð er að innan tveggja ára nálgist hún meðaltal síðustu þrjátíu ára. Sömuleiðis er gleðilegt að viðskiptajöfnuður án áhrifa innlánsstofnana í slitameðferð hefur að undanförnu verið einn sá mesti í áratugi. Ríkisstjórnin kynnti nýverið metnaðarfulla fjárfestingaráætlun sem gerir ráð fyrir yfir um 40 milljarða fjárfestingu í innviðum samfélagsins. Milljörðum króna er varið í græna hagkerfið, tvöföldun framlaga til rannsóknarsjóða, sóknaráætlanir landshluta, eflingu ferðaþjónustunnar, samgöngubóta og eflingu skapandi greina s.s. í gegnum Kvikmyndasjóð og Verkefnasjóð skapandi greina. Við höfum ákveðið að veðja á hugvit íslensku þjóðarinnar og erum sannfærð um að það sé besta leiðin til framtíðar. Fjármögnun fjárfestingaráætlunarinnar byggir ekki síst á því að með lögfestingu veiðigjaldsins á árinu 2012 njóta landsmenn nú loks sanngjarnra tekna af fiskveiðiauðlindinni. Áætlað er að nýja veiðigjaldið muni skila landsmönnum allt að 15 milljörðum króna á því ári sem nú gengur í garð. Mikilvægt er að ná fram enn frekari umbótum á stjórn fiskveiða m.a. til að tryggja betur jafnræði og nýliðun í greininni. Miklu skiptir að hér á landi sé öflug gjaldeyrissköpun en í því sambandi má benda á að erlendum ferðamönnum hefur fjölgað um 100 þúsund eða um rétt liðlega 19% fyrstu ellefu mánuði ársins frá sama tíma í fyrra. Þar gætir tvímælalaust áhrifa sameiginlegs markaðsátaks stjórnvalda og ferðaþjónustunnar.Kjarkur og ögrandi ákvarðanir Á liðnu kjörtímabili hefur Ísland stutt fullveldiskröfur Palestínu og kröfur um að rödd Palestínumanna fái að heyrast meðal þjóðanna svo eftir hefur verið tekið. Með stuðningi Íslands og tuga annarra ríkja var markverðum áfanga náð í nóvember þegar Palestína varð áheyrnarríki Sameinuðu þjóðanna. Merkar tilraunir okkar til að skrifa nýja stjórnarskrá í nánum tengslum við þjóðina sjálfa hafa vakið athygli utan landsteinanna. Eftir áratuga þóf sýndi Alþingi kjark, tók af skarið og setti málið í hendur fólksins í landinu. Þegar það tekur endanlega afstöðu til tillagna að breyttri stjórnarskrá verður til þess tekið að efnisleg meðferð og allur undirbúningur nýrrar stjórnarskrár var ekki aðeins í höndum sérfræðinga heldur einnig í höndum kjósenda og einstaklinga sem þeir völdu til verksins. Einnig er fylgst með aðildarumsókn okkar að Evrópusambandinu í skugga gjaldeyrishafta sem við ein búum við í allri álfunni. Verkefnið er stórt og ögrandi og íslenskir stjórnmálamenn verða að hafa kjark til þess að bera lokaniðurstöðuna undir þjóðina sjálfa. Það er einlægur ásetningur stjórnarflokkanna að standa við þau fyrirheit að þjóðin hafi síðasta orðið í þessum mikilsverðu málum sem setja munu mark sitt á framtíðina. Ég óska landsmönnum öllum árs og friðar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Jóhanna Sigurðardóttir Mest lesið Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Carenas Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir Skoðun Skoðun Skoðun Barnasáttmáli fyrir öll börn Guðný Björk Eydal,Paola Carenas skrifar Skoðun Ójafnvægið sem heimurinn býr við – og skellur á Bakka Erna Bjarnadóttir skrifar Skoðun Bensínstöðvardíll og Birkimelur Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Trollveiðar og veiðiráðgjöf Magnús Jónsson skrifar Skoðun Gríðarlegir hagsmunir í húfi Sigurður Ingi Jóhannsson skrifar Skoðun Skynsamleg forgangsröðun fjár Ragnhildur Jónsdóttir skrifar Skoðun Eins skýrt og það verður Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Tjáningarfrelsi, gagnrýni og Snorri Másson Birgir Orri Ásgrímsson skrifar Skoðun Að sameinast fjölskyldu sinni Guðrún Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Þögnin sem skapaði ótta – arfleifð Þórarins í Sameyki Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Súrdeigsbrauð, ilmkjarnaolíur og Samtökin 78 Snorri Másson skrifar Skoðun Eru forvarnir í hættu? Dagbjört Harðardóttir skrifar Skoðun Tveir alþingismenn og Gaza Sverrir Agnarsson skrifar Skoðun Hver borgar fyrir ódýrar lóðir? Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Erum við að lengja dauðann en ekki lífið? Ágúst Ólafur Ágústsson skrifar Skoðun Mikill munur á aðgengi að líknarmeðferð í Evrópu Kristín Lára Ólafsdóttir skrifar Skoðun Sumarið verður nýtt vel til uppbyggingar snjóflóðavarna Jóhann Páll Jóhannsson skrifar Skoðun Verður það að vera Ísrael? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Dýravernd - frumbyggjahættir Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Stórstraumsfjara mæld - HMS ráðþrota Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Sýnum fordómum ekki umburðarlyndi Snorri Sturluson skrifar Skoðun Landbúnaður á tímamótum – Við þurfum nýja stefnu Guðjón Sigurbjartsson skrifar Skoðun Sjómenn til hamingju! Lilja Rafney Magnúsdóttir skrifar Skoðun Leyfum mennskunni að sigra Anna Hildur Hildibrandsdóttir skrifar Skoðun Fjölskyldan fyrst Hólmfríður Jennýjar Árnadóttir skrifar Skoðun Hvað er markaðsverð á fiski? Sverrir Haraldsson skrifar Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar Skoðun Fæðing Ísraels - Líkum misþyrmt BIrgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Við eigum allt. Af hverju finnst okkur samt vanta eitthvað? Valentina Klaas skrifar Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar Sjá meira
Undanfarin fjögur ár hafa verið einn viðburðaríkasti tími hagsögu Íslands. Þjóðin hefur gengið í gegnum miklar hremmingar. Hrunið á fjármálamarkaði er fordæmalaust og sögulegt á margvíslegan hátt. Verkefni þessarar ríkisstjórnar var því ærið. Því er ekki lokið en það er langt komið. Allir Íslendingar hafa þurft að færa fórnir en alþjóðlegir, hlutlausir aðilar hafa borið lof á árangur Íslands í kjölfar hrunsins og flestir ef ekki allir hagvísar sýna svart á hvítu að við erum á réttri leið. Eftir að botni kreppunnar var náð árið 2010 hafa ráðstöfunartekjur heimila hækkað, eignastaðan batnað og um 60% allra heimila eru með lægri eða sömu skattbyrði og þau voru með fyrir hrun. Í samræmi við forsendur kjarasamninga hækkaði kaupmáttur heimilanna bæði árið 2011 og 2012. Það er forgangsmál ríkisstjórnarinnar að tryggja áframhaldandi kaupmáttaraukningu og frið á vinnumarkaði. Þar er þróun gengis og verðlags lykilatriði. Ný skýrsla Norrænu ráðherranefndarinnar staðfestir að eftir að ríkisstjórn mín tók við hefur tekist að draga verulega úr verðhækkunum. Þegar ríkisstjórn Samfylkingar og VG tók við var verðbólgan 18,6% en er nú 4,2%. Í skýrslunni segir berum orðum að á Norðurlöndum sé matarkarfan ódýrust á Íslandi og í Finnlandi. Skýrslan sýnir einnig að á Norðurlöndunum eru skattar sem hlutfall af landsframleiðslu lægstir á Íslandi.Ráðdeild og réttlæti Skuldir heimila og fyrirtækja hafa lækkað sem nemur um tvöfaldri landsframleiðslu á þremur árum og er það ótrúlegur viðsnúningur. Rétt rúmlega 200 milljarðar króna hafa verið afskrifaðar af lánum heimila og sem hlutfall af landsframleiðslu eru skuldir þeirra nú svipaðar og í upphafi eignabólunnar árið 2004. Eignastaða heimilanna batnaði um tæp 17% á milli áranna 2010 og 2011 og sú þróun hefur haldið áfram. Skuldastaða heimilanna er nú svipuð og hún var um mitt árið 2007. Hrunið neyddi ríkissjóð til þess að ráðast í 300 milljarða króna aðlögun ríkisfjármálanna að raunveruleikanum. Þrátt fyrir það hafa skattar verið lækkaðir og útgjöld til velferðarmála verið aukin sem hlutfall af landsframleiðslu. Ríkið tekur því minna til sín af þjóðarkökunni og forgangsraðar velferðarmálunum með skýrari hætti en tíðkaðist í tíð Sjálfstæðisflokks og Framsóknarflokks í Stjórnarráðinu.Auknar fjárfestingar Fjárfesting atvinnuveganna hefur tekið við sér og spáð er að innan tveggja ára nálgist hún meðaltal síðustu þrjátíu ára. Sömuleiðis er gleðilegt að viðskiptajöfnuður án áhrifa innlánsstofnana í slitameðferð hefur að undanförnu verið einn sá mesti í áratugi. Ríkisstjórnin kynnti nýverið metnaðarfulla fjárfestingaráætlun sem gerir ráð fyrir yfir um 40 milljarða fjárfestingu í innviðum samfélagsins. Milljörðum króna er varið í græna hagkerfið, tvöföldun framlaga til rannsóknarsjóða, sóknaráætlanir landshluta, eflingu ferðaþjónustunnar, samgöngubóta og eflingu skapandi greina s.s. í gegnum Kvikmyndasjóð og Verkefnasjóð skapandi greina. Við höfum ákveðið að veðja á hugvit íslensku þjóðarinnar og erum sannfærð um að það sé besta leiðin til framtíðar. Fjármögnun fjárfestingaráætlunarinnar byggir ekki síst á því að með lögfestingu veiðigjaldsins á árinu 2012 njóta landsmenn nú loks sanngjarnra tekna af fiskveiðiauðlindinni. Áætlað er að nýja veiðigjaldið muni skila landsmönnum allt að 15 milljörðum króna á því ári sem nú gengur í garð. Mikilvægt er að ná fram enn frekari umbótum á stjórn fiskveiða m.a. til að tryggja betur jafnræði og nýliðun í greininni. Miklu skiptir að hér á landi sé öflug gjaldeyrissköpun en í því sambandi má benda á að erlendum ferðamönnum hefur fjölgað um 100 þúsund eða um rétt liðlega 19% fyrstu ellefu mánuði ársins frá sama tíma í fyrra. Þar gætir tvímælalaust áhrifa sameiginlegs markaðsátaks stjórnvalda og ferðaþjónustunnar.Kjarkur og ögrandi ákvarðanir Á liðnu kjörtímabili hefur Ísland stutt fullveldiskröfur Palestínu og kröfur um að rödd Palestínumanna fái að heyrast meðal þjóðanna svo eftir hefur verið tekið. Með stuðningi Íslands og tuga annarra ríkja var markverðum áfanga náð í nóvember þegar Palestína varð áheyrnarríki Sameinuðu þjóðanna. Merkar tilraunir okkar til að skrifa nýja stjórnarskrá í nánum tengslum við þjóðina sjálfa hafa vakið athygli utan landsteinanna. Eftir áratuga þóf sýndi Alþingi kjark, tók af skarið og setti málið í hendur fólksins í landinu. Þegar það tekur endanlega afstöðu til tillagna að breyttri stjórnarskrá verður til þess tekið að efnisleg meðferð og allur undirbúningur nýrrar stjórnarskrár var ekki aðeins í höndum sérfræðinga heldur einnig í höndum kjósenda og einstaklinga sem þeir völdu til verksins. Einnig er fylgst með aðildarumsókn okkar að Evrópusambandinu í skugga gjaldeyrishafta sem við ein búum við í allri álfunni. Verkefnið er stórt og ögrandi og íslenskir stjórnmálamenn verða að hafa kjark til þess að bera lokaniðurstöðuna undir þjóðina sjálfa. Það er einlægur ásetningur stjórnarflokkanna að standa við þau fyrirheit að þjóðin hafi síðasta orðið í þessum mikilsverðu málum sem setja munu mark sitt á framtíðina. Ég óska landsmönnum öllum árs og friðar.
Skoðun Tími til kerfisbundinna breytinga í samfélagstúlkun – ákall til stjórnvalda Anna Karen Svövudóttir skrifar
Skoðun Um spretthóp og lestrarkennslu. Hvatning til mennta- og barnamálaráðherra um faglega starfshætti Auður Soffíu Björgvinsdóttir skrifar