Viðburðaríkir dagar! Steingrímur J. Sigfússon skrifar 13. febrúar 2013 06:00 Það hafa verið viðburðaríkir dagar að undanförnu, svo sannarlega. Alþingi kom saman um miðjan janúar og hóf störf með endanlegri afgreiðslu Rammaáætlunar; en margt annað hefur orðið tíðinda. Góðu fréttirnar eru þar yfirgnæfandi að mínu mati og árið 2013 fer í heild vel af stað á Íslandi þótt blikur sé víða á lofti í helstu viðskiptalöndum okkar, þar af leiðandi einnig hjá okkur, því við erum ekki eyland heldur hluti af samþættum heimi. Þar til viðbótar er við okkar heimatilbúna og sjálfskapaða vanda að etja sem hrunið olli.Rammaáætlun og Icesave Alþingi afgreiddi í janúar þrjú merk mál sem öll marka þáttaskil hvert á sinn hátt. Ber þar auðvitað hæst afgreiðslu Rammaáætlunar sem markar mikil tímamót í umhverfismálum á Íslandi. Við Vinstri græn sáum ástæðu til að halda sérstaka uppskeruhátíð af því tilefni. Hitt hefur fengið minni athygli að Alþingi afgreiddi tvö önnur mikilvæg mannréttinda- og umbótamál þar sem eru ný lög um jafnrétti milli trúar- og lífsskoðunarfélaga og hins vegar lög um fullgildingu Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna. Mánudaginn 28. janúar kom svo niðurstaða EFTA-dómstólsins í Icesave-málinu og var óskaplegur léttir. Ekki er víst að við gerum okkur að fullu grein fyrir hvílík gæfa var með okkur að málið féll okkur í vil og það með afdráttarlausum hætti. Nóg er þetta búið að kosta okkur samt í töfum, áföllnum beinum og óbeinum kostnaði sem aldrei verður reiknaður út og margvíslegum innri sem ytri erfiðleikum. Dómur sem hefði fallið Íslandi í óhag hefði ekki aðeins þýtt áframhaldandi óvissu fjárhagslega heldur hefðu áhrifin á orðspor okkar og aðstæður í framhaldinu getað orðið býsna erfið viðureignar. Niðurstaðan er fengin og yfir henni hljótum við öll að geta glaðst, fölskvalaust.Ferðamannastaðir & Marmeti Fyrsta úthlutun úr framkvæmdasjóði ferðamála af þremur á árinu fór fram fyrir skemmstu og var mikið fagnaðarefni. Alls fengu 44 verkefni vítt og breitt um landið samtals um 150 milljónir króna en yfir 500 milljónir eru til ráðstöfunar í ár á grundvelli fjárfestingaáætlunar ríkisstjórnarinnar. Þar til viðbótar renna svo stórauknir fjármunir til uppbyggingar í þjóðgörðum og á friðlýstum svæðum gegnum umhverfisráðuneytið eða 250 milljónir. Auk þess hefst uppbygging Kirkjubæjarstofu og þannig mætti áfram telja. Á dögunum var undirritaður fjárfestingasamningur við Marmeti, hátæknifiskvinnslu í Sandgerði sem byggir á reynslumikilli útgerð Suðurnesjamannsins Arnar Erlingssonar. Rammalög um stuðning við nýfjárfestingar, sem sett voru í tíð þessarar ríkisstjórnar, eru mikilvæg eins og dæmið um Marmeti sýnir. Lögin bjóða upp á stuðning við innlendar sem erlendar nýfjárfestingar ef þær uppfylla tiltekin skilyrði. Það eru því ekki lengur einungis erlendar stóriðjufjárfestingar sem eiga kost á ívilnunum eins og áður var raunin.Göng lykilmannvirki Í Hofi á Akureyri var nýlega undirritaður samningur við verktaka um byggingu Vaðlaheiðarganga. Þetta var einhver stærsti og ánægjulegasti viðburður á löngum þingmennskuferli mínum fyrir Norðurland eystra og nú hin seinni ár fyrir Norðausturkjördæmi. Auðvitað er þetta ekki síður gleðilegt fyrir okkur öll sem þjóð sem saman eigum samgöngukerfið. Vaðlaheiðargöng eru tímamótaframkvæmd fyrir Norðurland og gera Þingeyjarsýslur og Eyjafjarðarsvæðið meira og minna að einu atvinnusvæði. Göngin verða lykilmannvirki í samgöngukerfinu í heild að mínu mati. Þessa dagana eru einnig útboðsgögn að fara í hendur verktaka sem valdir voru í forvali til að bjóða í Norðfjarðargöng. Þar er á ferðinni stórframkvæmd af svipaðri stærð og Vaðlaheiðargöng sem munu gjörbreyta til hins betra samgöngum til Norðfjarðar.Kvótaaukning Við Íslendingar höfum átt í deilu við ESB og Noreg um makrílinn. Að mínu mati hafa ESB og Noregur sýnt of mikinn þvergirðingshátt hvað varðar að taka með sanngjörnum hætti tillit til gjörbreytts göngumynsturs makríls á seinni árum. Mikil vinna hefur átt sér stað að undanförnu við að koma málstað Íslands á framfæri. Þessi vinna hefur gengið ágætlega og málstaður okkar hefur birst víða í erlendum fjölmiðlum. Ákvörðun okkar um 15% samdrátt í makrílveiði íslenskra skipa var eðlileg í ljósi þess hvernig mál hafa þróast að undanförnu. Sem betur fer var hægt að bæta verulega við loðnukvótann í vikunni og stefnir nú í mjög góða loðnuvertíð þótt aflinn verði ekki eins mikill að magni til og mest hefur orðið. Verð á loðnuafurðum er hátt og því er kvótaaukningin gríðarlega mikilvæg fyrir þjóðarbúskapinn.Lánshæfismat styrkist Nú í lok ritunar þessa pistils berast þær góðu fréttir að lánshæfismatsfyrirtækin séu loksins að ranka við sér og átta sig á því að matið á Íslandi er langt undir því sem öflugir innviðir, auðlindir og framtíðarhorfur landsins gefa tilefni til. Hinn alþjóðlegi fjármálamarkaður var búinn að átta sig á þessu löngu fyrr og var tilbúinn að lána Íslandi einn milljarð Bandaríkjadala strax í júnímánuði 2011 og aftur 2012. Ákvörðun Moody?s um að breyta lánshæfismati Íslands úr neikvæðum horfum í stöðugar með jákvæðri umsögn, m.a. vegna árangurs sem náðst hafi í ríkis- og efnahagsmálum hér á landi til viðbótar við niðurstöðu í Icesave-málinu, er síðbúin viðurkenning matsfyrirtækisins á því að Ísland er að rísa úr öskustó hrunsins. Lánshæfismatsfyrirtækin hafa að mati undirritaðs stórlega mislesið í aðstæður á Íslandi frá því að rykið fór aðeins að setjast eftir hrunið 2008. Þeim hefur yfirsést að undirstöðurnar á Íslandi eru til muna sterkari en víða annars staðar. Vegna þessa seinagangs lánshæfisfyrirtækjanna mætti spyrja; hverjum á að lána peninga? Þeim sem enn hafa lánstraust byggt á fornri frægð og baklægu mati á efnahagslegum styrk, eða landi sem á bjartari horfur fyrir stafni en velflest önnur vestræn og þróuð lönd? Styrkur Íslands liggur í mörgum þáttum; sterkum innviðum, við erum ung og vel menntuð þjóð, við eigum ríkulegan auðlindagrunn til að byggja á til framtíðar, fiskimið, land, orku, vatn og mikla matvælaframleiðslumöguleika. Ísland hefur margt af því sem mest mun vanta í heiminum á komandi áratugum. Meira að segja eitt best fjármagnaða lífeyriskerfi heimsins (OECD) byggt á sjóðsmyndun er hér, með hreinar eignir til greiðslu lífeyris upp á um 130% af VLF (vergri landsframleiðslu). Taki menn þessar tvær staðreyndir saman, ung þjóð og vel fjármagnað lífeyriskerfi, getum við borið höfuðið hátt í samanburði við aðrar þjóðir. Meginniðurstaðan er að Íslandi er borgið, við erum að komast fyrir vind eftir ótrúlegan ólgusjó af mannavöldum. Spurningin er aðeins hverjum við treystum fyrir framhaldinu, þeim sem stýrðu á strandstað eða hinum sem stýrðu út úr brimgarðinum aftur. Hve langt til baka man þjóðin? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Steingrímur J. Sigfússon Mest lesið Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir Skoðun Leiðtogi sem nær árangri Birkir Jón Jónsson Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason Skoðun Skoðun Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson skrifar Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar Skoðun Orðræða mótar menningu – og menningin mótar okkur öll Jóhanna Bárðardóttir skrifar Skoðun Eitt spilakort, betri spilamenning – er skaðaminnkandi Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason skrifar Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Um kynjafræði og pólítík Hanna Björg Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Stöndum saman gegn fjölþáttaógnum Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Hagræðing á kostnað fjölbreytni og gæðamenntunar Ida Marguerite Semey skrifar Skoðun Umbúðir en ekkert innihald í Hafnarfirði Einar Geir Þorsteinsson skrifar Skoðun Við viljum tala íslensku, en hvernig Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Skoðun Mansalsmál á Íslandi Kristján Þórður Snæbjarnarson skrifar Sjá meira
Það hafa verið viðburðaríkir dagar að undanförnu, svo sannarlega. Alþingi kom saman um miðjan janúar og hóf störf með endanlegri afgreiðslu Rammaáætlunar; en margt annað hefur orðið tíðinda. Góðu fréttirnar eru þar yfirgnæfandi að mínu mati og árið 2013 fer í heild vel af stað á Íslandi þótt blikur sé víða á lofti í helstu viðskiptalöndum okkar, þar af leiðandi einnig hjá okkur, því við erum ekki eyland heldur hluti af samþættum heimi. Þar til viðbótar er við okkar heimatilbúna og sjálfskapaða vanda að etja sem hrunið olli.Rammaáætlun og Icesave Alþingi afgreiddi í janúar þrjú merk mál sem öll marka þáttaskil hvert á sinn hátt. Ber þar auðvitað hæst afgreiðslu Rammaáætlunar sem markar mikil tímamót í umhverfismálum á Íslandi. Við Vinstri græn sáum ástæðu til að halda sérstaka uppskeruhátíð af því tilefni. Hitt hefur fengið minni athygli að Alþingi afgreiddi tvö önnur mikilvæg mannréttinda- og umbótamál þar sem eru ný lög um jafnrétti milli trúar- og lífsskoðunarfélaga og hins vegar lög um fullgildingu Barnasáttmála Sameinuðu þjóðanna. Mánudaginn 28. janúar kom svo niðurstaða EFTA-dómstólsins í Icesave-málinu og var óskaplegur léttir. Ekki er víst að við gerum okkur að fullu grein fyrir hvílík gæfa var með okkur að málið féll okkur í vil og það með afdráttarlausum hætti. Nóg er þetta búið að kosta okkur samt í töfum, áföllnum beinum og óbeinum kostnaði sem aldrei verður reiknaður út og margvíslegum innri sem ytri erfiðleikum. Dómur sem hefði fallið Íslandi í óhag hefði ekki aðeins þýtt áframhaldandi óvissu fjárhagslega heldur hefðu áhrifin á orðspor okkar og aðstæður í framhaldinu getað orðið býsna erfið viðureignar. Niðurstaðan er fengin og yfir henni hljótum við öll að geta glaðst, fölskvalaust.Ferðamannastaðir & Marmeti Fyrsta úthlutun úr framkvæmdasjóði ferðamála af þremur á árinu fór fram fyrir skemmstu og var mikið fagnaðarefni. Alls fengu 44 verkefni vítt og breitt um landið samtals um 150 milljónir króna en yfir 500 milljónir eru til ráðstöfunar í ár á grundvelli fjárfestingaáætlunar ríkisstjórnarinnar. Þar til viðbótar renna svo stórauknir fjármunir til uppbyggingar í þjóðgörðum og á friðlýstum svæðum gegnum umhverfisráðuneytið eða 250 milljónir. Auk þess hefst uppbygging Kirkjubæjarstofu og þannig mætti áfram telja. Á dögunum var undirritaður fjárfestingasamningur við Marmeti, hátæknifiskvinnslu í Sandgerði sem byggir á reynslumikilli útgerð Suðurnesjamannsins Arnar Erlingssonar. Rammalög um stuðning við nýfjárfestingar, sem sett voru í tíð þessarar ríkisstjórnar, eru mikilvæg eins og dæmið um Marmeti sýnir. Lögin bjóða upp á stuðning við innlendar sem erlendar nýfjárfestingar ef þær uppfylla tiltekin skilyrði. Það eru því ekki lengur einungis erlendar stóriðjufjárfestingar sem eiga kost á ívilnunum eins og áður var raunin.Göng lykilmannvirki Í Hofi á Akureyri var nýlega undirritaður samningur við verktaka um byggingu Vaðlaheiðarganga. Þetta var einhver stærsti og ánægjulegasti viðburður á löngum þingmennskuferli mínum fyrir Norðurland eystra og nú hin seinni ár fyrir Norðausturkjördæmi. Auðvitað er þetta ekki síður gleðilegt fyrir okkur öll sem þjóð sem saman eigum samgöngukerfið. Vaðlaheiðargöng eru tímamótaframkvæmd fyrir Norðurland og gera Þingeyjarsýslur og Eyjafjarðarsvæðið meira og minna að einu atvinnusvæði. Göngin verða lykilmannvirki í samgöngukerfinu í heild að mínu mati. Þessa dagana eru einnig útboðsgögn að fara í hendur verktaka sem valdir voru í forvali til að bjóða í Norðfjarðargöng. Þar er á ferðinni stórframkvæmd af svipaðri stærð og Vaðlaheiðargöng sem munu gjörbreyta til hins betra samgöngum til Norðfjarðar.Kvótaaukning Við Íslendingar höfum átt í deilu við ESB og Noreg um makrílinn. Að mínu mati hafa ESB og Noregur sýnt of mikinn þvergirðingshátt hvað varðar að taka með sanngjörnum hætti tillit til gjörbreytts göngumynsturs makríls á seinni árum. Mikil vinna hefur átt sér stað að undanförnu við að koma málstað Íslands á framfæri. Þessi vinna hefur gengið ágætlega og málstaður okkar hefur birst víða í erlendum fjölmiðlum. Ákvörðun okkar um 15% samdrátt í makrílveiði íslenskra skipa var eðlileg í ljósi þess hvernig mál hafa þróast að undanförnu. Sem betur fer var hægt að bæta verulega við loðnukvótann í vikunni og stefnir nú í mjög góða loðnuvertíð þótt aflinn verði ekki eins mikill að magni til og mest hefur orðið. Verð á loðnuafurðum er hátt og því er kvótaaukningin gríðarlega mikilvæg fyrir þjóðarbúskapinn.Lánshæfismat styrkist Nú í lok ritunar þessa pistils berast þær góðu fréttir að lánshæfismatsfyrirtækin séu loksins að ranka við sér og átta sig á því að matið á Íslandi er langt undir því sem öflugir innviðir, auðlindir og framtíðarhorfur landsins gefa tilefni til. Hinn alþjóðlegi fjármálamarkaður var búinn að átta sig á þessu löngu fyrr og var tilbúinn að lána Íslandi einn milljarð Bandaríkjadala strax í júnímánuði 2011 og aftur 2012. Ákvörðun Moody?s um að breyta lánshæfismati Íslands úr neikvæðum horfum í stöðugar með jákvæðri umsögn, m.a. vegna árangurs sem náðst hafi í ríkis- og efnahagsmálum hér á landi til viðbótar við niðurstöðu í Icesave-málinu, er síðbúin viðurkenning matsfyrirtækisins á því að Ísland er að rísa úr öskustó hrunsins. Lánshæfismatsfyrirtækin hafa að mati undirritaðs stórlega mislesið í aðstæður á Íslandi frá því að rykið fór aðeins að setjast eftir hrunið 2008. Þeim hefur yfirsést að undirstöðurnar á Íslandi eru til muna sterkari en víða annars staðar. Vegna þessa seinagangs lánshæfisfyrirtækjanna mætti spyrja; hverjum á að lána peninga? Þeim sem enn hafa lánstraust byggt á fornri frægð og baklægu mati á efnahagslegum styrk, eða landi sem á bjartari horfur fyrir stafni en velflest önnur vestræn og þróuð lönd? Styrkur Íslands liggur í mörgum þáttum; sterkum innviðum, við erum ung og vel menntuð þjóð, við eigum ríkulegan auðlindagrunn til að byggja á til framtíðar, fiskimið, land, orku, vatn og mikla matvælaframleiðslumöguleika. Ísland hefur margt af því sem mest mun vanta í heiminum á komandi áratugum. Meira að segja eitt best fjármagnaða lífeyriskerfi heimsins (OECD) byggt á sjóðsmyndun er hér, með hreinar eignir til greiðslu lífeyris upp á um 130% af VLF (vergri landsframleiðslu). Taki menn þessar tvær staðreyndir saman, ung þjóð og vel fjármagnað lífeyriskerfi, getum við borið höfuðið hátt í samanburði við aðrar þjóðir. Meginniðurstaðan er að Íslandi er borgið, við erum að komast fyrir vind eftir ótrúlegan ólgusjó af mannavöldum. Spurningin er aðeins hverjum við treystum fyrir framhaldinu, þeim sem stýrðu á strandstað eða hinum sem stýrðu út úr brimgarðinum aftur. Hve langt til baka man þjóðin?
Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun
Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar
Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Skoðun Homo sapiens að öðrum toga: Af hverju ætti ég eiginlega að mæta á PIFF-kvikmyndhátíðina? Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar
Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun