Að byggja bæ Ása Richarsdóttir skrifar 13. maí 2014 12:21 Við sem fædd erum og uppalin í Kópavogi á seinni hluta síðustu aldar þekkjum flest sögur af frumbyggjum hreppsins og sum okkar eru börn þeirra eða barnabörn. Frumbyggjarnir bókstaflega ruddu jörðina, grófu grunna og reistu hús oft löngu áður en vegur var lagður heim að húsi. Hér var hægt að fá land fyrir lítið, hingað flutti fólk sem ekki naut náðar í bönkunum og byggði sín heimili með hjálp góðra vina og á eigin dugnaði og vilja til að eignast þak yfir höfuðið. Þau voru landnámsmenn og lýsingar alls ekki ólíkar þeim sem lesa má um ýmsar aðrar frumbyggjabyggðir, þó tíminn væri ef til vill annar.UPPBYGGING Í UPPHAFI Fyrstu árin var engin verslun í Kópavogi, fólkið þurfti að fara til Reykjavíkur til að sækja mjólk og salt í grautinn. Smám saman fór byggðin að taka á sig mynd og hreppurinn varð kaupstaður. Við tók að byggja skóla fyrir börnin, kirkjuna á holtinu, svo fóru að koma mjólkurbúðir, fiskbúðir og hverfisverslanir, það risu skúrar fyrir verkstæðin og skemmur fyrir fyrirtækin… þannig eitt af öðru varð bærinn til, félagsheimilið reis, sundlaugin, skólarnir í Austurbæ og Vesturbæ. Til urðu íþróttafélög, skátafélag, hjálparsveit, siglingaklúbbur, leikfélag, myndlistarskóli, kvöldskóli, kórar, rotary og lions, og svo mætti lengi telja. Þessum tíma í Kópavogi voru gerð ódauðleg skil í Kópavogsbragi Böðvars Guðlaugssonar sem Ríó Tríóið söng. Þar var meðal annars gert góðlátlegt grín að kvartkílómetralanga malbikaða spottanum sem var „svo mikið mjúkur“.FÓLKSFJÖLGUN OG MALBIK Líkt og sjá má á neðangreindri töflu fjölgaði fólkinu hratt fyrstu áratugina, margfaldaðist milli 1950 og 1960, árið 1970 voru íbúarnir orðnir meira en helmingi fleiri en 10 árum fyrr. En næstu tuttugu árin hægði á fjölgun, árið 1990 vorum við orðin rúmlega 16 þúsund talsins. En upp úr 1990 var sprenging og á aldamótaárinu 2000 hafði íbúafjöldinn nær tvöfaldast, kominn í tæplega 24 þúsund manns. Byggðin breiddist út, hætti að snúast um Kópavogshálsinn og byrjaði að teygja sig upp um holt og hæðir, alla leið upp á Vatnsenda.ÁrÍbúafjöldi19501.64719606.213197011.165198013.819199016.186200023.518201030.357 Á fyrstu áratugum í lífi Kópavogs hafði bærinn ef til vill fáar malbikaðar götur en hann hafði þá ímynd að vera bær barna, samhjálpar og velferðar. Fólkið, þarfir þess, barna sem annarra voru látnar ganga fyrir. Svo breyttist það. Göturnar voru malbikaðar, vinum mínum fannst og finnst jafn erfitt að rata en maður lifandi, það er mikið malbik í Kópavogi. Á sama tíma og aukin krafa um vistvænt og grænt umhverfi fór að heyrast í samfélaginu var ráðist í gríðarlega úthlutun lóða til íbúða og atvinnuhúsnæðis í Kópavogi þar sem háreistir turnar fengu að spretta óáreittir, byggð leyfð við viðkvæma vatnsbakka, mikið land lagt undir stofnæðar og brautir og til urðu stór aðskilin úthverfi sem dreifast yfir gríðarlegt landflæmi. Áfram var keyrt þrátt fyrir hávær mótmæli íbúa, m.a. gegn uppbyggingu á Kársnesi, skipulagi á Nónhæð, háreystri byggð á Lundarsvæði, svo nokkur dæmi séu nefnd. Nú er mál að linni. Framundan en gríðarlegt verkefni fyrir bæjaryfirvöld í Kópavogi að fanga bæjarstæðið og gera allt sem hægt er að gera til að búa til samstæða byggð fremur en aðskilin úthverfi líkt og nú. Það verður að finna límið í „Nýjan Kópavog“ og það verður best sótt í brunn mannlífsins sjálfs. Hér eftir verður að leita jafnvægis milli allra þeirra þátta sem einkenna þurfa mannvænleg og framsækin samfélög; jafnvægi milli uppbyggingar, umhverfis, menningar og skipulags.KÓPAVOGUR SEXTUGUR Kópavogsbær verður sextugur á næsta ári. Alla tíð hafa bæinn byggt „innflytjendur“ – fyrst alls konar fólk úr Reykjavík og utan að landi sem ekki hafði efni á að byggja annars staðar. Í dag er bærinn líka fullur af „innflytjendum“ – alls staðar að og við hefur bæst fjölbreyttur hópur fólks alls staðar að úr heiminum. Við erum 32 þúsund talsins og við erum öll Kópavogsbúar.STEFNA SAMFYLKINGARINNAR Skipulagsmál eru rammpólitísk og það er mikill munur á skipulagi þar sem félagshyggja og íbúar eru í fyrirrúmi og frjálshyggju þar sem verktakar og landeigendur fá ráðið öllu. Samfylkingin í Kópavogi vill gera skipulag og umhverfi Kópavogs að forgangsmáli á komandi kjörtímabili . Framtíðarsýn okkar er að höfuðborgarsvæðið verði skipulagt sem ein heild, sem eitt búsetusvæði og atvinnumarkaður, svæði með sameiginlegar náttúruperlur, auðlindir og almenningssamgöngukerfi. Gríðarleg þörf er á betri, vistvænni samgöngutengingum við önnur sveitarfélög, m.a. með göngubrú yfir Fossvog og að stofnæðar sem í dag kljúfa Kópavog, verði settar í stokk. Á næstu fjórum árum viljum við auka verulega ferðir strætó, endurhanna götur þar sem hjólandi og gangandi fólk verður sett í forgang, þróa núverandi atvinnu- og íbúasvæði út frá vistvænum forsendum og byggja upp útivistarsvæði í öllum hverfum Kópavogs, svo fátt eitt sé nefnt. Allar okkar fjölmörgu tillögur má finna á www.betrikopavogur.is.SKIPULAG ER SPENNANDI VERKEFNI Skipulag lands Kópavogs er spennandi verkefni. Í landinu okkar eru mörg svæði þar sem hægt er að þróa byggð þannig að stutt verði fyrir íbúa í almenningssamgöngur, þjónustu, verslun, skóla og útivistarsvæði. Heildstæð sterk byggð, þar sem sérstaða bæjarins, hvers hverfis, hvers íbúa fær notið sín er sýn Samfylkingarinnar í Kópavogi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Forsetakosningar 2016 Skoðun Mest lesið „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Skoðun Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Verjum frelsið og mannréttindin Sigurjón Njarðarson skrifar Skoðun Spilavíti er og verður spilavíti Tryggvi Rúnar Brynjarsson skrifar Skoðun Skortur á metnaði í loftslagsmálum Svandís Svavarsdóttir,Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar Skoðun Orðræða mótar menningu – og menningin mótar okkur öll Jóhanna Bárðardóttir skrifar Skoðun Eitt spilakort, betri spilamenning – er skaðaminnkandi Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Sameining sem eflir íslenskan landbúnað Egill Gautason skrifar Skoðun Konur sem stinga hvor aðra í bakið Sigríður Svanborgardóttir skrifar Skoðun Fjölbreytileiki er styrkleiki Guðmundur Ingi Kristinsson skrifar Skoðun Það er list að lifa með krabbameini Hlíf Steingrímsdóttir skrifar Skoðun Um kynjafræði og pólítík Hanna Björg Vilhjálmsdóttir skrifar Skoðun Við fylgjum þér frá getnaði til grafar Benedikt S. Benediktsson skrifar Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Ef þið bara hefðuð séð heiminn út frá mínum augum: Börn & ADHD Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun 112. liðurinn í aðgerðaáætlun í menntamálum? Ingólfur Ásgeir Jóhannesson skrifar Skoðun Konur á örorku Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Drambið okkar Júlíus Valsson skrifar Skoðun Við vitum Guðrún Jónsdóttir skrifar Skoðun Ekki sama hvaðan gott kemur Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Börn í meðferð eiga rétt á fagfólki orð duga ekki lengur! Steindór Þórarinsson skrifar Skoðun Greindarskerðing eða ofurgáfur með gervigreind Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar Sjá meira
Við sem fædd erum og uppalin í Kópavogi á seinni hluta síðustu aldar þekkjum flest sögur af frumbyggjum hreppsins og sum okkar eru börn þeirra eða barnabörn. Frumbyggjarnir bókstaflega ruddu jörðina, grófu grunna og reistu hús oft löngu áður en vegur var lagður heim að húsi. Hér var hægt að fá land fyrir lítið, hingað flutti fólk sem ekki naut náðar í bönkunum og byggði sín heimili með hjálp góðra vina og á eigin dugnaði og vilja til að eignast þak yfir höfuðið. Þau voru landnámsmenn og lýsingar alls ekki ólíkar þeim sem lesa má um ýmsar aðrar frumbyggjabyggðir, þó tíminn væri ef til vill annar.UPPBYGGING Í UPPHAFI Fyrstu árin var engin verslun í Kópavogi, fólkið þurfti að fara til Reykjavíkur til að sækja mjólk og salt í grautinn. Smám saman fór byggðin að taka á sig mynd og hreppurinn varð kaupstaður. Við tók að byggja skóla fyrir börnin, kirkjuna á holtinu, svo fóru að koma mjólkurbúðir, fiskbúðir og hverfisverslanir, það risu skúrar fyrir verkstæðin og skemmur fyrir fyrirtækin… þannig eitt af öðru varð bærinn til, félagsheimilið reis, sundlaugin, skólarnir í Austurbæ og Vesturbæ. Til urðu íþróttafélög, skátafélag, hjálparsveit, siglingaklúbbur, leikfélag, myndlistarskóli, kvöldskóli, kórar, rotary og lions, og svo mætti lengi telja. Þessum tíma í Kópavogi voru gerð ódauðleg skil í Kópavogsbragi Böðvars Guðlaugssonar sem Ríó Tríóið söng. Þar var meðal annars gert góðlátlegt grín að kvartkílómetralanga malbikaða spottanum sem var „svo mikið mjúkur“.FÓLKSFJÖLGUN OG MALBIK Líkt og sjá má á neðangreindri töflu fjölgaði fólkinu hratt fyrstu áratugina, margfaldaðist milli 1950 og 1960, árið 1970 voru íbúarnir orðnir meira en helmingi fleiri en 10 árum fyrr. En næstu tuttugu árin hægði á fjölgun, árið 1990 vorum við orðin rúmlega 16 þúsund talsins. En upp úr 1990 var sprenging og á aldamótaárinu 2000 hafði íbúafjöldinn nær tvöfaldast, kominn í tæplega 24 þúsund manns. Byggðin breiddist út, hætti að snúast um Kópavogshálsinn og byrjaði að teygja sig upp um holt og hæðir, alla leið upp á Vatnsenda.ÁrÍbúafjöldi19501.64719606.213197011.165198013.819199016.186200023.518201030.357 Á fyrstu áratugum í lífi Kópavogs hafði bærinn ef til vill fáar malbikaðar götur en hann hafði þá ímynd að vera bær barna, samhjálpar og velferðar. Fólkið, þarfir þess, barna sem annarra voru látnar ganga fyrir. Svo breyttist það. Göturnar voru malbikaðar, vinum mínum fannst og finnst jafn erfitt að rata en maður lifandi, það er mikið malbik í Kópavogi. Á sama tíma og aukin krafa um vistvænt og grænt umhverfi fór að heyrast í samfélaginu var ráðist í gríðarlega úthlutun lóða til íbúða og atvinnuhúsnæðis í Kópavogi þar sem háreistir turnar fengu að spretta óáreittir, byggð leyfð við viðkvæma vatnsbakka, mikið land lagt undir stofnæðar og brautir og til urðu stór aðskilin úthverfi sem dreifast yfir gríðarlegt landflæmi. Áfram var keyrt þrátt fyrir hávær mótmæli íbúa, m.a. gegn uppbyggingu á Kársnesi, skipulagi á Nónhæð, háreystri byggð á Lundarsvæði, svo nokkur dæmi séu nefnd. Nú er mál að linni. Framundan en gríðarlegt verkefni fyrir bæjaryfirvöld í Kópavogi að fanga bæjarstæðið og gera allt sem hægt er að gera til að búa til samstæða byggð fremur en aðskilin úthverfi líkt og nú. Það verður að finna límið í „Nýjan Kópavog“ og það verður best sótt í brunn mannlífsins sjálfs. Hér eftir verður að leita jafnvægis milli allra þeirra þátta sem einkenna þurfa mannvænleg og framsækin samfélög; jafnvægi milli uppbyggingar, umhverfis, menningar og skipulags.KÓPAVOGUR SEXTUGUR Kópavogsbær verður sextugur á næsta ári. Alla tíð hafa bæinn byggt „innflytjendur“ – fyrst alls konar fólk úr Reykjavík og utan að landi sem ekki hafði efni á að byggja annars staðar. Í dag er bærinn líka fullur af „innflytjendum“ – alls staðar að og við hefur bæst fjölbreyttur hópur fólks alls staðar að úr heiminum. Við erum 32 þúsund talsins og við erum öll Kópavogsbúar.STEFNA SAMFYLKINGARINNAR Skipulagsmál eru rammpólitísk og það er mikill munur á skipulagi þar sem félagshyggja og íbúar eru í fyrirrúmi og frjálshyggju þar sem verktakar og landeigendur fá ráðið öllu. Samfylkingin í Kópavogi vill gera skipulag og umhverfi Kópavogs að forgangsmáli á komandi kjörtímabili . Framtíðarsýn okkar er að höfuðborgarsvæðið verði skipulagt sem ein heild, sem eitt búsetusvæði og atvinnumarkaður, svæði með sameiginlegar náttúruperlur, auðlindir og almenningssamgöngukerfi. Gríðarleg þörf er á betri, vistvænni samgöngutengingum við önnur sveitarfélög, m.a. með göngubrú yfir Fossvog og að stofnæðar sem í dag kljúfa Kópavog, verði settar í stokk. Á næstu fjórum árum viljum við auka verulega ferðir strætó, endurhanna götur þar sem hjólandi og gangandi fólk verður sett í forgang, þróa núverandi atvinnu- og íbúasvæði út frá vistvænum forsendum og byggja upp útivistarsvæði í öllum hverfum Kópavogs, svo fátt eitt sé nefnt. Allar okkar fjölmörgu tillögur má finna á www.betrikopavogur.is.SKIPULAG ER SPENNANDI VERKEFNI Skipulag lands Kópavogs er spennandi verkefni. Í landinu okkar eru mörg svæði þar sem hægt er að þróa byggð þannig að stutt verði fyrir íbúa í almenningssamgöngur, þjónustu, verslun, skóla og útivistarsvæði. Heildstæð sterk byggð, þar sem sérstaða bæjarins, hvers hverfis, hvers íbúa fær notið sín er sýn Samfylkingarinnar í Kópavogi.
Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar
Skoðun Eru stjórnarandstæðingar viljandi að misskilja samsköttun? Þórhallur Valur Benónýsson skrifar
Skoðun Mega einhverf hverfa? Ármann Pálsson,Björg Torfadóttir,Sigrún Ósk,Sigurjón Már,Halldóra Hafsteins,Guðlaug Svala Kristjánsdóttir,Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar
Skoðun Að hafa hemil á nýjum ófjármögnuðum útgjöldum er lykillinn að sjálfbærum rekstri sveitarfélaga Jón Ingi Hákonarson skrifar
Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley Skoðun