Myndbönd af öllum löxum sem fara í gegn

Fyrirtækið Vaki hefur um áralangt skeið framleitt laxateljara fyrir ár, vatnasvæði og fiskeldi en Íslenskir veiðimenn þekkja teljarana frá þeim vel enda eru þeir í fjölmörgum ám á landinu.

Laxateljarinn frá fyrirtækinu gengur undir nafninu Riverwatcher og er í dag þekkt vörumerki erlendis en mikið af framleiðslu Vaka er seldur úr landi.  Fyrirtækið hefur verið leiðandi á markaðnum í þróun laxateljara og er búnaðurinn í dag egsyilega tæknilegur og miðlar miklum upplýsingum um veiðisvæðið.  Björg Ormslev Ásgeirsdóttir varð fyrir svörum hjá okkur.



Hvað hefur núverandi gerð teljara þar sem mynd, myndband og stafrænar upplýsingar um göngufiska verið lengi í þróun?

Við getum sagt að tæknin hafi verið í þróun meira og minna frá stofnun fyrirtækisins árið 1986 á einn eða annan hátt. VAKI hefur fengist við þá tækni að mæla fiska með innfra rauðri tækni og er sú tækni notuð í Árvakann ásamt öðrum búnaði VAKA. Fyrsti Árvakinn sem fór niður var í Elliðaárnar árið 1991.  Árvakinn er í stöugri þróun og með aukinni tækni og möguleikum á Internetinu eru spennandi tímar framundan sem hægt er að nýta í Árvakann og almennu eftirliti með göngu fiska.  Núna í sumar erum við að kynna uppfærslu á búnaði sem gerir það aðgengilegra að vinna og lesa úr gögnum af læstu svæði á Internetinu sem teljarinn hefur safnað saman. Gögnin sem teljarinn safnar eru til að mynda fisk stærð, fisk lengd, tími dags sem fiskurinn fór í gegnum teljarann, skuggamyndum og myndböndum. Af myndböndunum er svo hægt að greina kyn og tegund fisksins. Með þessari tækni gefst notendum tækifæri á að skoða gögn í rauntíma og skoða skýrslur og gröf sem gefur gott yfirlit af því sem er að gerast í ánni og þann möguleika að bera saman tímabil.

Íslenskir veiðimenn þekkja vel laxateljara en færri vita hvar þá er að finna á Íslandi. Hvaða ár eru í dag með laxateljara frá Vaka?

Fyrirtækið VAKI er leiðandi á heimsvísu við þróun og framleiðslu á búnaði sem telur og mælir lifandi fiska. Laxateljarinn Árvaki er ein af vörum VAKA og telur fiska í yfir 300 ám viðs vegar í heiminum. Teljarinn fylgist með göngu viltra fiska og safnar gögnum um hvern einasta fisk. Í dag eru um 30 teljarar á Íslandi þar á meðal í eftirfarandi ám; Elliðaár, Leirvogsá, Laxá í Leirársveit, Langá (Sveðjufoss), Langá (Skuggafoss), Norðurá, Krossá á Skarðsströnd, Gljúfurá í Húnavatnssýslu, Vesturdalsá, Breiðdalsá, Grenilækur, Ytri Rangá (Ægissíðufoss), Ytri Rangá (Árbæjarfoss), Þjórsá, Vatnsdalsá, Selá, Öxará, Tungulækur, Hítará, Svínafossá, Tungufljót, Úlfarsá, Grímsá á Snæfellsnesi, Búðardalsá Vatnsá, Varmá, Sunnudalsá, Lagarfljót og Gljúfurá í Borgarfirði.

Hvað hefur núverandi gerð teljara þar sem mynd, myndband og stafrænar upplýsingar um göngufiska verið lengi í þróun?

Við getum sagt að tæknin hafi verið í þróun meira og minna frá stofnun fyrirtækisins árið 1986 á einn eða annan hátt. VAKI hefur fengist við þá tækni að mæla fiska með innfra rauðri tækni og er sú tækni notuð í Árvakann ásamt öðrum búnaði VAKA. Fyrsti Árvakinn sem fór niður var í Elliðaárnar árið 1991. Árvakinn er í stöugri þróun og með aukinni tækni og möguleikum á Internetinu eru spennandi tímar framundan sem hægt er að nýta í Árvakann og almennu eftirliti með göngu fiska. Núna í sumar erum við að kynna uppfærslu á búnaði sem gerir það aðgengilegra að vinna og lesa úr gögnum af læstu svæði á Internetinu sem teljarinn hefur safnað saman. Gögnin sem teljarinn safnar eru til að mynda fisk stærð, fisk lengd, tími dags sem fiskurinn fór í gegnum teljarann, skuggamyndum og myndböndum. Af myndböndunum er svo hægt að greina kyn og tegund fisksins. Með þessari tækni gefst notendum tækifæri á að skoða gögn í rauntíma og skoða skýrslur og gröf sem gefur gott yfirlit af því sem er að gerast í ánni og þann möguleika að bera saman tímabil.

Þegar teljari er settur í ánna eftir hverju er farið þegar staðsetning er valin?

Það þarf að haga svo til að allur fiskurinn fari gegnum teljaraopið sem er 55 cm hátt og í mesta lagi 40 cm breitt. Ef að það er laxastigi í ánni er þetta skilyrði nokkurn vegin uppfyllt, allur fiskurinn fer um stigann og í honum er op milli þrepa sem er eru nokkurn vegin með þessum málum. Ef opin eru stærri er hægt að loka þeim að hluta með grind sem fiskurinn fer ekki gegnum. Ef enginn er stiginn verður að gera fyrirstöðu í ánni sem teljarinn passar í. Það þarf alltaf að gera mannvirki af einhverju tagi kringum teljarann.

Hefur það verið rætt að koma upp miðlægum gagnagrunni fyrir alla teljara á landinu þar sem gönguupplýsingar eru aðgengilegar fyrir veiðimenn?

Það er komið í gagnið og þessar upplýsingar má finna á undir linknum www.riverwatcherdaily.is en þar uppfærast þessar upplýsingar sjálfkrafa.

Hver er þróunin í framleiðslunni hjá Vaka á Riverwatcher?

Árvakinn er í stöugri þróun og með aukinni tækni og möguleikum á Internetinu eru spennandi tímar framundan sem hægt er að nýta í Árvakann og almennu eftirliti með göngu fiska.

Fyrir þá sem hafa áhuga á að skoða gögn úr teljurunum má benda á linkana hér fyrir neðan og inná www.rivarwatcherdaily.is

Norðurá - https://www.riverwatcherdaily.is/OverView.aspx?CtrID=102&A=1

Gljúfurá - https://www.riverwatcherdaily.is/OverView.aspx?CtrID=104&A=1