Það er vesen að nota krónu Óli Kristján Ármannsson skrifar 13. nóvember 2015 07:00 Vaxandi áhyggjur eru af hve hagþróuninni svipar til þróunarinnar á fyrirhrunsárunum. Guðmundur Steingrímsson, þingmaður Bjartrar framtíðar, náði ágætlega utan um þetta í fyrirspurn til Más Guðmundssonar seðlabankastjóra á opnum fundi efnahags- og viðskiptanefndar Alþingis í fyrradag. Guðmundur vísaði til mikillar fjárfestingar í stóriðju og ferðaþjónustu, vaxtandi vaxtamunarviðskipta og skattalækkana, auk launaskriðs, aukinnar neyslu og frétta af roksölu nýrra bíla. „Og við erum að fara að selja þrjá banka og ríkissjóður er um það bil að fara að fyllast af peningum,“ sagði hann. Og áhyggjurnar plaga fleiri en þingmenn stjórnarandstöðu. Í grein í nýjasta hefti efnahagsritsins Vísbendingar skrifar Gylfi Zoëga, hagfræðingur sem situr í peningastefnunefnd Seðlabankans, grein um minnkandi bit vaxta bankans eftir því sem vaxtamunur við útlönd aukist og innflæði erlends fjármagns um leið. Peningar sem hingað komi vegna vaxtamunarviðskipta séu líka sérlega varasamir því fjárfestar sem að innflæðinu standi geti hvenær sem er ákveðið að flytja fjármagnið aftur úr landi, sem ylli þá gengisveikingu og aukinni verðbólgu. „Hér eru á ferð aðilar sem eru vinir á góðum og fallegum sumardegi en hverfa sem dögg fyrir sólu þegar þeir sjá betri fjárfestingarkosti annars staðar,“ segir hann. Ólíkt því sem gerst hafi á árunum 2003 til 2008 þá hafi bankinn nú keypt mikið af því flæði gjaldeyris sem hingað hafi streymt frá árinu 2013. Þetta sé þó verulega kostnaðarsamt. Hann bendir á að vaxtaútgjöld hins opinbera af 200 milljarða gjaldeyriskaupum þessa árs séu 11 milljarðar króna. Þarna verði ekki aukið við. Og þrátt fyrir kaupin hafi ekki tekist að halda raungengi krónunnar niðri síðustu mánuði. Við bætist svo fyrirséð verðbólguáhrif kjarasamninga þegar hlutfallslegur innlendur kostnaður eykst. Gylfi bendir á að við þessar aðstæður liggi beint við að bregðast við innflæði fjármagns með skattlagningu í einhverju formi. „Ekki er búið að hanna slíka skatta eða tæki þótt það standi til. Enn er alls óvíst hvort þau tæki muni hafa tilætluð áhrif, það er að gera sjálfstæða peningastefnu mögulega án beinna fjármagnshafta,“ segir hann líka og því óhætt að segja að hér sé framtíðarþróun efnahagsmála nokkurri óvissu háð. Þá hafi líka verið bent á aðrar leiðir, svo sem að gera fjárfestum að leggja hluta af af fjárfestingarfjárhæð inn á vaxtalausan reikning í Seðlabankanum, einhvers konar bindiskylduleið. Skammur tími sé til stefnu að móta stýritæki sem þetta. En Seðlabankinn hefur víst kynnt stjórnvöldum tillögur sínar og upplýst að von sé á útfærslu á næstu mánuðum. Þar mætti slá í klárinn, þó ekki væri nema til að leiða í ljós enn eina hlið vandræðagangsins við að halda hér úti minnstu sjálfstæðu mynt í heimi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Íslenska krónan Óli Kr. Ármannsson Mest lesið Halldór 4.10.2025 Halldór Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason Skoðun
Vaxandi áhyggjur eru af hve hagþróuninni svipar til þróunarinnar á fyrirhrunsárunum. Guðmundur Steingrímsson, þingmaður Bjartrar framtíðar, náði ágætlega utan um þetta í fyrirspurn til Más Guðmundssonar seðlabankastjóra á opnum fundi efnahags- og viðskiptanefndar Alþingis í fyrradag. Guðmundur vísaði til mikillar fjárfestingar í stóriðju og ferðaþjónustu, vaxtandi vaxtamunarviðskipta og skattalækkana, auk launaskriðs, aukinnar neyslu og frétta af roksölu nýrra bíla. „Og við erum að fara að selja þrjá banka og ríkissjóður er um það bil að fara að fyllast af peningum,“ sagði hann. Og áhyggjurnar plaga fleiri en þingmenn stjórnarandstöðu. Í grein í nýjasta hefti efnahagsritsins Vísbendingar skrifar Gylfi Zoëga, hagfræðingur sem situr í peningastefnunefnd Seðlabankans, grein um minnkandi bit vaxta bankans eftir því sem vaxtamunur við útlönd aukist og innflæði erlends fjármagns um leið. Peningar sem hingað komi vegna vaxtamunarviðskipta séu líka sérlega varasamir því fjárfestar sem að innflæðinu standi geti hvenær sem er ákveðið að flytja fjármagnið aftur úr landi, sem ylli þá gengisveikingu og aukinni verðbólgu. „Hér eru á ferð aðilar sem eru vinir á góðum og fallegum sumardegi en hverfa sem dögg fyrir sólu þegar þeir sjá betri fjárfestingarkosti annars staðar,“ segir hann. Ólíkt því sem gerst hafi á árunum 2003 til 2008 þá hafi bankinn nú keypt mikið af því flæði gjaldeyris sem hingað hafi streymt frá árinu 2013. Þetta sé þó verulega kostnaðarsamt. Hann bendir á að vaxtaútgjöld hins opinbera af 200 milljarða gjaldeyriskaupum þessa árs séu 11 milljarðar króna. Þarna verði ekki aukið við. Og þrátt fyrir kaupin hafi ekki tekist að halda raungengi krónunnar niðri síðustu mánuði. Við bætist svo fyrirséð verðbólguáhrif kjarasamninga þegar hlutfallslegur innlendur kostnaður eykst. Gylfi bendir á að við þessar aðstæður liggi beint við að bregðast við innflæði fjármagns með skattlagningu í einhverju formi. „Ekki er búið að hanna slíka skatta eða tæki þótt það standi til. Enn er alls óvíst hvort þau tæki muni hafa tilætluð áhrif, það er að gera sjálfstæða peningastefnu mögulega án beinna fjármagnshafta,“ segir hann líka og því óhætt að segja að hér sé framtíðarþróun efnahagsmála nokkurri óvissu háð. Þá hafi líka verið bent á aðrar leiðir, svo sem að gera fjárfestum að leggja hluta af af fjárfestingarfjárhæð inn á vaxtalausan reikning í Seðlabankanum, einhvers konar bindiskylduleið. Skammur tími sé til stefnu að móta stýritæki sem þetta. En Seðlabankinn hefur víst kynnt stjórnvöldum tillögur sínar og upplýst að von sé á útfærslu á næstu mánuðum. Þar mætti slá í klárinn, þó ekki væri nema til að leiða í ljós enn eina hlið vandræðagangsins við að halda hér úti minnstu sjálfstæðu mynt í heimi.
Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun
Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun
Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk Skoðun
Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman Skoðun