Hin stóra flétta hrægammastjórnarinnar Þórður Már Jónsson og Lýður Árnason skrifar 20. apríl 2016 07:00 Þegar íslensku bankarnir féllu haustið 2008 horfði almenningur á hlut sinn í eigin húsnæði fuðra upp í verðbólgubáli verðtryggingarinnar. Krónan snarféll, lánin hækkuðu en húsnæðisverð hækkaði ekki að sama skapi. Til að bæta gráu ofan á svart minnkaði kaupmáttur um tæpan helming á sama tíma. En eignir örfárra Íslendinga rýrnuðu hins vegar ekki, heldur þvert á móti tvöfölduðust í verði. Þetta voru eignir Íslendinga í skattaskjólum á Tortóla og víðar, fjármunir sem fluttir voru úr landi fyrir efnahagshrunið. Enginn veit með vissu hversu mikið fé Íslendingar fela í skattaskjólum, en giskað hefur verið á að það nemi að minnsta kosti 1.200 milljörðum króna í beinhörðum gjaldeyri. Líklegt er að þessi upphæð sé mun hærri. Ástæðan fyrir geymslu fjármuna í skattaskjólum er tvenns konar: Annars vegar til að komast hjá því að greiða skatta af ávöxtun þessara peninga og hins vegar til að leyna eignarhaldinu. Eins og skattrannsóknarstjóri hefur bent á er nær útilokað að fá upplýsingar um fé í skattaskjólum, eigendur njóta bankaleyndar og engar kröfur eru gerðar um ársreikninga.Kröfur á bankana seldar á hrakvirði En hvað gerðist fyrstu dagana eftir bankahrunið á Íslandi? Samfélagið og þjóðin voru í áfalli. Lánardrottnar íslensku bankanna voru einnig í áfalli, enda höfðu alþjóðleg matsfyrirtæki gefið íslensku bönkunum toppeinkunn. Lánardrottnar sem hér um ræðir voru að stórum hluta evrópskir og bandarískir risabankar auk sveitarfélaga og lífeyrissjóða. Vogunarsjóðir og fjárfestar nýttu sér óvissuna sem ríkti á peningamarkaði á þessum tíma og keyptu kröfur lánardrottna á 3-5% af upphaflegu virði. Þegar tíminn leið og rykið fór að setjast seldu þessir aðilar svo kröfurnar á 16-22% af upphaflegu virði og högnuðust því verulega.Íslenskir hrægammar kaupa kröfurnar Þeir sem keyptu kröfurnar á þessum eftirmarkaði voru að stórum hluta til Íslendingar. Til þess voru notaðir peningar úr skattaskjólum sem var forðað úr landi árin fyrir hrun. Staðan er því sú að stór hluti hinna erlendu kröfuhafa er í raun Íslendingar sem þannig nota félög sín í skattaskjólum til að leyna eignarhaldi sínu á kröfunum. Svokallaðir hrægammar. Þegar stjórnvöld kynntu hugmyndir sínar um stöðugleikaskatt fór verulega um þessa íslensku skattaskjólshrægamma. Stöðugleikaskatturinn þýddi að þeir myndu ekki fá nema 12–14% af upphaflegu virði sem þýddi verulegt tap þar sem kaupverðið var 16-22% af upphaflegu virði. Það hlýtur því að hafa verið mikið fagnaðarefni hjá þessum hópi þegar stjórnvöld hurfu frá stöðugleikaskattinum og kynntu nýja hugmynd um svokallað stöðugleikaframlag. Það þýddi endurheimtur upp á 30-35% af upphaflegu virði krafnanna og hagnaðurinn því ævintýralegur. Þetta þýðir að íslenska ríkið verður af 300 milljörðum króna vegna þess að ríkisstjórn Framsóknar- og Sjálfstæðisflokks ákvað að semja við kröfuhafa um stöðugleikaframlög í staðinn fyrir að leggja á stöðugleikaskatt. Og á sama tíma og ríkissjóður sér á eftir þessum 300 milljörðum hagnast íslensku hrægammarnir um sömu fjárhæð. Hver er forgangsröð þessarar ríkisstjórnar og hverjir eru eiginlega þessir hrægammar? Upplýsing á því er nauðsynleg og myndi skýra margt.Flétta hrægammanna fullkomnuð En þar með er ekki öll sagan sögð, endataflið er eftir. Þegar íslenska ríkið er búið að taka við stöðugleikaframlagi íslensku hrægammanna verður gjaldeyrisútboð hjá Seðlabankanum. Þar gefst þeim tækifæri á því að skipta út þeim krónueignum sem þeir eiga eftir þennan 300 milljarða „stöðugleikastyrk“ ríkisstjórnarinnar og fá í staðinn gjaldeyrisvarasjóð Íslands sem mun þá að öllum líkindum enda í skattaskjólum. Í kjölfarið á svo miklu útstreymi gjaldeyris má búast við að krónan falli umtalsvert og þá minnkar kaupmáttur almennings enn á ný og skuldir hækka í verðbólguskotinu sem fylgir. Og þegar gjaldeyrishöftum verður endanlega aflétt er fléttan fullkomnuð því þá koma hrægammarnir beint úr skattaskjólunum með sinn sterka gjaldeyri gagnvart veikri krónu. Aðstöðumunurinn mun þá enn og aftur veita þeim forgengi að íslensku samfélagi, þ.m.t. talið ríkisbönkunum sem þá verða til sölu. Kannast einhver við uppskriftina? Skyldu þetta vera stóru málin sem ríkisstjórnin þarf að klára? Hin stóra flétta hrægammastjórnarinnar? Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Mest lesið Land rutt fyrir þúsundir íbúða í Úlfarsárdal Ragnar Þór Ingólfsson Skoðun Hver er þessi Davíð Oddsson? Daði Freyr Ólafsson Skoðun Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir Skoðun Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson Skoðun „Lánin hækka – framtíðin minnkar“ Sveinn Óskar Sigurðsson Skoðun Dýrmæt þjóðfélagsgerð Eva Björk Valdimarsdóttir Skoðun Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun Geymt en ekki gleymt Ástþór Ólafsson Skoðun Tækni og ungmenni: Hvar liggur ábyrgðin og hvað getum við gert? Stefán Þorri Helgason Skoðun Hey Pawels í harðindunum Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Minna tal, meiri uppbygging Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar Skoðun Ný nálgun – sama markmið: Heimili fyrir fólkið í borginni Heiða Björg Hilmisdóttir skrifar Skoðun Geymt en ekki gleymt Ástþór Ólafsson skrifar Skoðun Tækni og ungmenni: Hvar liggur ábyrgðin og hvað getum við gert? Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir skrifar Skoðun „Lánin hækka – framtíðin minnkar“ Sveinn Óskar Sigurðsson skrifar Skoðun Hey Pawels í harðindunum Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Land rutt fyrir þúsundir íbúða í Úlfarsárdal Ragnar Þór Ingólfsson skrifar Skoðun Dýrmæt þjóðfélagsgerð Eva Björk Valdimarsdóttir skrifar Skoðun Hver er þessi Davíð Oddsson? Daði Freyr Ólafsson skrifar Skoðun Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson skrifar Skoðun Þjóðkirkjan engu svarar – hylur sig í fræðilegri þoku Hilmar Kristinsson skrifar Skoðun Borgarstefna kallar á aðgerðir og fjármagn Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Skjáheimsókn getur dimmu í dagsljós breytt Auður Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Eru álverin á Íslandi útlensk? Guðríður Eldey Arnardóttir skrifar Skoðun Öryggisgæslu í Mjódd, núna, takk fyrir! Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Erum við ennþá hrædd við Davíð Oddsson? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Saman getum við komið í veg fyrir slag Alma D. Möller skrifar Skoðun Lýðræði eða hópeinelti? Margrét Pétursdóttir,Þórarinn Haraldsson,Þórdís Guðjónsdóttir,Sigurveig Benediktsdóttir skrifar Skoðun Blóðtaka er ekki landbúnaður Guðrún Scheving Thorsteinsson,Rósa Líf Darradóttir skrifar Skoðun Svar til stjórnunarlegs ábyrgðarmanns frá Keflavík Soffía Sigurðardóttir skrifar Skoðun Ríkisstjórnin ræðst gegn launafólki og atvinnulausum Finnbjörn A. Hermannson skrifar Skoðun 764/O9A: Kannt þú að vernda barnið á netinu? Anna Bergþórsdóttir skrifar Skoðun Opinberir starfsmenn kjósa síður áminningarskyldu Ísak Einar Rúnarsson skrifar Skoðun Einkavæðing orkunnar, skattasniðganga og lífeyrissjóðir Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Er gervigreindarprestur trúlaus eða trúaður? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Skattaferðalandið Ísland Björn Ragnarsson skrifar Skoðun Til hamingju Víkingur Heiðar! Halla Hrund Logadóttir skrifar Skoðun Sjálfbærni með í för – Vegagerðin stígur skref í átt að loftslagsvænni framkvæmdum Hólmfríður Bjarnadóttir skrifar Sjá meira
Þegar íslensku bankarnir féllu haustið 2008 horfði almenningur á hlut sinn í eigin húsnæði fuðra upp í verðbólgubáli verðtryggingarinnar. Krónan snarféll, lánin hækkuðu en húsnæðisverð hækkaði ekki að sama skapi. Til að bæta gráu ofan á svart minnkaði kaupmáttur um tæpan helming á sama tíma. En eignir örfárra Íslendinga rýrnuðu hins vegar ekki, heldur þvert á móti tvöfölduðust í verði. Þetta voru eignir Íslendinga í skattaskjólum á Tortóla og víðar, fjármunir sem fluttir voru úr landi fyrir efnahagshrunið. Enginn veit með vissu hversu mikið fé Íslendingar fela í skattaskjólum, en giskað hefur verið á að það nemi að minnsta kosti 1.200 milljörðum króna í beinhörðum gjaldeyri. Líklegt er að þessi upphæð sé mun hærri. Ástæðan fyrir geymslu fjármuna í skattaskjólum er tvenns konar: Annars vegar til að komast hjá því að greiða skatta af ávöxtun þessara peninga og hins vegar til að leyna eignarhaldinu. Eins og skattrannsóknarstjóri hefur bent á er nær útilokað að fá upplýsingar um fé í skattaskjólum, eigendur njóta bankaleyndar og engar kröfur eru gerðar um ársreikninga.Kröfur á bankana seldar á hrakvirði En hvað gerðist fyrstu dagana eftir bankahrunið á Íslandi? Samfélagið og þjóðin voru í áfalli. Lánardrottnar íslensku bankanna voru einnig í áfalli, enda höfðu alþjóðleg matsfyrirtæki gefið íslensku bönkunum toppeinkunn. Lánardrottnar sem hér um ræðir voru að stórum hluta evrópskir og bandarískir risabankar auk sveitarfélaga og lífeyrissjóða. Vogunarsjóðir og fjárfestar nýttu sér óvissuna sem ríkti á peningamarkaði á þessum tíma og keyptu kröfur lánardrottna á 3-5% af upphaflegu virði. Þegar tíminn leið og rykið fór að setjast seldu þessir aðilar svo kröfurnar á 16-22% af upphaflegu virði og högnuðust því verulega.Íslenskir hrægammar kaupa kröfurnar Þeir sem keyptu kröfurnar á þessum eftirmarkaði voru að stórum hluta til Íslendingar. Til þess voru notaðir peningar úr skattaskjólum sem var forðað úr landi árin fyrir hrun. Staðan er því sú að stór hluti hinna erlendu kröfuhafa er í raun Íslendingar sem þannig nota félög sín í skattaskjólum til að leyna eignarhaldi sínu á kröfunum. Svokallaðir hrægammar. Þegar stjórnvöld kynntu hugmyndir sínar um stöðugleikaskatt fór verulega um þessa íslensku skattaskjólshrægamma. Stöðugleikaskatturinn þýddi að þeir myndu ekki fá nema 12–14% af upphaflegu virði sem þýddi verulegt tap þar sem kaupverðið var 16-22% af upphaflegu virði. Það hlýtur því að hafa verið mikið fagnaðarefni hjá þessum hópi þegar stjórnvöld hurfu frá stöðugleikaskattinum og kynntu nýja hugmynd um svokallað stöðugleikaframlag. Það þýddi endurheimtur upp á 30-35% af upphaflegu virði krafnanna og hagnaðurinn því ævintýralegur. Þetta þýðir að íslenska ríkið verður af 300 milljörðum króna vegna þess að ríkisstjórn Framsóknar- og Sjálfstæðisflokks ákvað að semja við kröfuhafa um stöðugleikaframlög í staðinn fyrir að leggja á stöðugleikaskatt. Og á sama tíma og ríkissjóður sér á eftir þessum 300 milljörðum hagnast íslensku hrægammarnir um sömu fjárhæð. Hver er forgangsröð þessarar ríkisstjórnar og hverjir eru eiginlega þessir hrægammar? Upplýsing á því er nauðsynleg og myndi skýra margt.Flétta hrægammanna fullkomnuð En þar með er ekki öll sagan sögð, endataflið er eftir. Þegar íslenska ríkið er búið að taka við stöðugleikaframlagi íslensku hrægammanna verður gjaldeyrisútboð hjá Seðlabankanum. Þar gefst þeim tækifæri á því að skipta út þeim krónueignum sem þeir eiga eftir þennan 300 milljarða „stöðugleikastyrk“ ríkisstjórnarinnar og fá í staðinn gjaldeyrisvarasjóð Íslands sem mun þá að öllum líkindum enda í skattaskjólum. Í kjölfarið á svo miklu útstreymi gjaldeyris má búast við að krónan falli umtalsvert og þá minnkar kaupmáttur almennings enn á ný og skuldir hækka í verðbólguskotinu sem fylgir. Og þegar gjaldeyrishöftum verður endanlega aflétt er fléttan fullkomnuð því þá koma hrægammarnir beint úr skattaskjólunum með sinn sterka gjaldeyri gagnvart veikri krónu. Aðstöðumunurinn mun þá enn og aftur veita þeim forgengi að íslensku samfélagi, þ.m.t. talið ríkisbönkunum sem þá verða til sölu. Kannast einhver við uppskriftina? Skyldu þetta vera stóru málin sem ríkisstjórnin þarf að klára? Hin stóra flétta hrægammastjórnarinnar?
Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir Skoðun
Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson Skoðun
Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun
Skoðun Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir skrifar
Skoðun Tækni og ungmenni: Hvar liggur ábyrgðin og hvað getum við gert? Stefán Þorri Helgason skrifar
Skoðun Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir skrifar
Skoðun Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson skrifar
Skoðun Lýðræði eða hópeinelti? Margrét Pétursdóttir,Þórarinn Haraldsson,Þórdís Guðjónsdóttir,Sigurveig Benediktsdóttir skrifar
Skoðun Sjálfbærni með í för – Vegagerðin stígur skref í átt að loftslagsvænni framkvæmdum Hólmfríður Bjarnadóttir skrifar
Hvað gerir brjóstakrabbamein að ólæknandi brjóstakrabbameini? Helga Tryggvadóttir,Ólöf Kristjana Bjarnadóttir Skoðun
Hugsanlega löglegt, en siðlaust og grimmt — af hundsráni í GOGG Kristinn Ka. Nína Sigríðarson Skoðun
Tvöföld mismunun kvenna í hópi innflytjenda Sigríður Ingibjörg Ingadóttir,Steinunn Bragadóttir Skoðun