Gylfi Páll Hersir: Bandaríkin burt úr Guantánamo Gylfi Páll Hersir skrifar 5. maí 2016 07:00 Það verður að skila aftur landsvæðinu sem umlykur bandarísku herstöðina á Guantánamo og tekið var með ólögmætum hætti,“ og binda enda á 55 ára viðskiptabann Bandaríkjastjórnar, ítrekaði Raúl Castro, forseti Kúbu, þegar Barack Obama Bandaríkjaforseti sótti landið heim í mars sl. Obama kvað stjórn sína hafa „yfirgefið ákveðna skuggahlið sögunnar“ hvað varðar samskipti Bandaríkjanna og Kúbu. Furðuleg staðhæfing í ljósi þess að hann minntist ekki einu orði á herstöðina á Guantánamo – 28 þúsund ekrur lands umhverfis Guantánamo-flóa þar sem Bandaríkjaher hefur verið með herstöð í rúma öld í trássi við fullveldi Kúbu. Það er gagnlegt að skoða hvernig Bandaríkin komust yfir þetta svæði og hvers vegna það er alþjóðleg krafa að þau fari þaðan burt. Árið 1898 þegar sjálfstæðishetjur Kúbu voru að vinna sigur í 30 ára baráttu við nýlendustjórn Spánar, lýstu Bandaríkin yfir stríði við Spán og komust í leiðinni yfir fyrrum nýlendur þeirra á Puerto Rico, Guam-eyju og Filippseyjar. Í friðarsamkomulaginu sem undirritað var í París í desember 1898 – enginn fulltrúi Kúbu var viðstaddur – segir: „Spánn gefur eftir allar kröfur til Kúbu … Spánn yfirgefur eyjuna og er hún tekin yfir af Bandaríkjunum.“ Bandarískt herlið hélt til í landinu fram í maí 1902. Þá var komin á fót ríkisstjórn hliðholl Bandaríkjunum og skrifuð viðbót við nýja stjórnarskrá að frumkvæði Orville Platt, þingmanns Bandaríkjanna, sem skuldbatt ríkisstjórn Kúbu til þess að samþykkja allar ráðstafanir hernámsliðsins. Hún veitti Bandaríkjastjórn heimild til afskipta af innri málefnum Kúbu og rétt til þess að kaupa og leigja kúbanskt landsvæði undir herstöðvar. Leppstjórnin á Kúbu samþykkti í febrúar 1903 að „leigja“ Bandaríkjastjórn Guantánamo-flóa í ótiltekinn tíma. Innrásir og herstjórn fylgdi í kjölfarið allt fram til 1959. Alþýða manna á Kúbu hefur hvað eftir annað mótmælt Platt-viðbótinni og veru bandarískra herstöðva á Kúbu. Árið 1934 var viðbótin numin úr gildi en í staðinn kom „sáttmáli“ sem skuldbatt Kúbu til þess að leigja Bandaríkjunum Guantánamo um ókomin ár nema báðir aðilar samþykktu annað. Slíkt samkomulag þekkist ekki meðal fullvalda ríkja. Bandaríkjastjórn hefur sent árlega ávísun fyrir „leigunni“ upp á 4.085 Bandaríkjadali sem ríkisstjórn Kúbu leysir ekki út.Æfingasvæði bandarísku heimsvaldastefnunnar Bandaríkjastjórn hefur nýtt herstöðina í gegnum tíðina sem æfingasvæði til að verja hagsmuni heimsvaldastefnunnar á svæðinu. Innrás Bandaríkjanna í Haiti 1915-1934 og í Nicaragua 1926-1933 var gerð frá herstöðinni á Guantánamo. Með sigri verkafólks og bænda á Kúbu yfir einræðisleppstjórn Fulgencio Batista í janúar 1959, tók við völdum byltingarstjórn í landinu undir forystu Fídel Castró. Hún krafðist þess strax að hernámi Bandaríkjanna lyki og landsvæðinu yrði skilað. Sigur hinnar sósíalísku byltingar á Kúbu, þeirrar fyrstu á vesturhveli jarðar, gerði það að verkum að Bandaríkjastjórn var ákveðnari en nokkru sinni fyrr í að halda í herstöðina á Guantánamo. Þarna voru glæpagengi þjálfuð og Kúbu ögrað; kúbanskir hermenn hafa fallið þegar skotið hefur verið frá herstöðinni. Stjórn Kúbu ýtti á að Guantánamo yrði skilað í Kúbudeilunni í október 1962, þegar Kennedy taldi sig hafa rétt til þess að ákveða hvaða vopn Kúbanir mættu hafa í 130 km fjarlægð frá Bandaríkjunum, á sama tíma og þau voru með herstöð á kúbanskri grund! Í kjölfar byltinga á Grenada og í Nicaragua árið 1979 ákvað Bandaríkjastjórn að efla herlið sitt á Guantánamo. Því var ætlað að vera til mótvægis við allar frekari tilraunir til þess að ógna yfirráðum heimsvaldastefnunnar í Ameríku. Seinna tók Bandaríkjastjórn að nota Guantánamo sem fangelsi. Þúsundum flóttafólks frá Haiti var haldið þar föngnum við ömurlegar aðstæður í byrjun tíunda áratugar síðustu aldar. Fólkið hafði flúið einræðisstjórn sem tók við af kjörinni stjórn Jean Bertrand Aristide. Kúbönskum ríkisborgurum, sem reyndu að komast til Bandaríkjanna á bátum 1994 í alvarlegri efnahagskreppu vegna hruns viðskipta við Sovétríkin og viðskiptabanns Bandaríkjanna, var líka haldið föngnum í herstöðinni á Guantánamo. Í byrjun janúar árið 2002 var hinum skelfilegu Camp X-Ray fangabúðum komið á fót fyrir fanga sem voru teknir í Afganistan og víðar. Þeim hefur verið haldið föngnum án ákæru eða réttarhalda vegna „stríðsins gegn hryðjuverkum“. Um 780 grunaðir „óvinveittir bardagamenn“ hafa verið fluttir til Guantánamo, verið pyntaðir og búið við ómannúðlegar aðstæður. Þegar Obama tók við völdum fyrir 7 árum lofaði hann að loka fangelsinu. Enn er þar 91 fangi. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gylfi Páll Hersir Mest lesið Gunnar Smári hvað er hann? Birgir Dýrfjörð Skoðun Forvarnir á ferð Erlingur Sigvaldason Skoðun Bakpokinn sem þyngist aðeins hjá öðrum Inga Sæland Skoðun Örlög Íslendinga og u-beygja áhrifamesta fjármálamanns heims Snorri Másson Skoðun Ísland er leiðandi ljós og hvatning til fjölmiðla Hrönn Egilsdóttir Skoðun Það læra börnin sem fyrir þeim er haft Sigurður Örn Hilmarsson Skoðun Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson Skoðun Mataræði í stóra samhengi lífsins Birna Þórisdóttir Skoðun Jóhann Páll: Vertu í liði með náttúrunni ekki gegn henni Guðmundur Ingi Guðbrandsson Skoðun Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke Skoðun Skoðun Skoðun Gunnar Smári hvað er hann? Birgir Dýrfjörð skrifar Skoðun Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson skrifar Skoðun Ísland er leiðandi ljós og hvatning til fjölmiðla Hrönn Egilsdóttir skrifar Skoðun Forvarnir á ferð Erlingur Sigvaldason skrifar Skoðun Vertu meðbyr mannúðar Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Fegurð sem breytir skólum Einar Mikael Sverrisson skrifar Skoðun Það læra börnin sem fyrir þeim er haft Sigurður Örn Hilmarsson skrifar Skoðun Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke skrifar Skoðun Verður Frelsið fullveldinu að bráð? Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Til rektorsframbjóðenda: Hvað gerir nýr rektor HÍ við Endurmenntun? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mataræði í stóra samhengi lífsins Birna Þórisdóttir skrifar Skoðun Hvað varð um loftslagsmálin? Kamma Thordarson skrifar Skoðun Bakpokinn sem þyngist aðeins hjá öðrum Inga Sæland skrifar Skoðun Örlög Íslendinga og u-beygja áhrifamesta fjármálamanns heims Snorri Másson skrifar Skoðun Ég kýs Magnús Karl sem rektor Bylgja Hilmarsdóttir skrifar Skoðun Jóhann Páll: Vertu í liði með náttúrunni ekki gegn henni Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Tífalt hærri vextir, meiri skuldir - menntastefna stjórnvalda? Júlíus Viggó Ólafsson,Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Lífið gefur engan afslátt Davíð Bergmann skrifar Skoðun Kolbrún Pálsdóttir sem næsti rektor HÍ Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Vitskert veröld Einar Helgason skrifar Skoðun Draumurinn um hið fullkomna öryggisnet Signý Jóhannesdóttir skrifar Skoðun Sönnunarbyrði og hagsmunaárekstur Arnar Sigurðsson skrifar Skoðun Sem doktorsnemi styð ég Silju Báru til Rektors Háskóla Íslands Eva Jörgensen skrifar Skoðun Sterk og breið samtök – tími til að styrkja rödd minni fyrirtækja Friðrik Árnason skrifar Skoðun Nýjar ráðleggingar um mataræði María Heimisdóttir skrifar Skoðun Börn með fjölþættan vanda Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Hvalveiðar eru slæmar fyrir ímynd Íslands Clive Stacey skrifar Skoðun Netöryggi á krossgötum: Hvernig tryggjum við íslenska innviði? Heimir Fannar Gunnlaugsson skrifar Skoðun Í heimi sem samþykkir þjóðarmorð er ekkert jafnrétti Najlaa Attaallah skrifar Skoðun Heilinn okkar og klukka lífsins Birna V. Baldursdóttir ,Heiðdís B. Valdimarsdóttir skrifar Sjá meira
Það verður að skila aftur landsvæðinu sem umlykur bandarísku herstöðina á Guantánamo og tekið var með ólögmætum hætti,“ og binda enda á 55 ára viðskiptabann Bandaríkjastjórnar, ítrekaði Raúl Castro, forseti Kúbu, þegar Barack Obama Bandaríkjaforseti sótti landið heim í mars sl. Obama kvað stjórn sína hafa „yfirgefið ákveðna skuggahlið sögunnar“ hvað varðar samskipti Bandaríkjanna og Kúbu. Furðuleg staðhæfing í ljósi þess að hann minntist ekki einu orði á herstöðina á Guantánamo – 28 þúsund ekrur lands umhverfis Guantánamo-flóa þar sem Bandaríkjaher hefur verið með herstöð í rúma öld í trássi við fullveldi Kúbu. Það er gagnlegt að skoða hvernig Bandaríkin komust yfir þetta svæði og hvers vegna það er alþjóðleg krafa að þau fari þaðan burt. Árið 1898 þegar sjálfstæðishetjur Kúbu voru að vinna sigur í 30 ára baráttu við nýlendustjórn Spánar, lýstu Bandaríkin yfir stríði við Spán og komust í leiðinni yfir fyrrum nýlendur þeirra á Puerto Rico, Guam-eyju og Filippseyjar. Í friðarsamkomulaginu sem undirritað var í París í desember 1898 – enginn fulltrúi Kúbu var viðstaddur – segir: „Spánn gefur eftir allar kröfur til Kúbu … Spánn yfirgefur eyjuna og er hún tekin yfir af Bandaríkjunum.“ Bandarískt herlið hélt til í landinu fram í maí 1902. Þá var komin á fót ríkisstjórn hliðholl Bandaríkjunum og skrifuð viðbót við nýja stjórnarskrá að frumkvæði Orville Platt, þingmanns Bandaríkjanna, sem skuldbatt ríkisstjórn Kúbu til þess að samþykkja allar ráðstafanir hernámsliðsins. Hún veitti Bandaríkjastjórn heimild til afskipta af innri málefnum Kúbu og rétt til þess að kaupa og leigja kúbanskt landsvæði undir herstöðvar. Leppstjórnin á Kúbu samþykkti í febrúar 1903 að „leigja“ Bandaríkjastjórn Guantánamo-flóa í ótiltekinn tíma. Innrásir og herstjórn fylgdi í kjölfarið allt fram til 1959. Alþýða manna á Kúbu hefur hvað eftir annað mótmælt Platt-viðbótinni og veru bandarískra herstöðva á Kúbu. Árið 1934 var viðbótin numin úr gildi en í staðinn kom „sáttmáli“ sem skuldbatt Kúbu til þess að leigja Bandaríkjunum Guantánamo um ókomin ár nema báðir aðilar samþykktu annað. Slíkt samkomulag þekkist ekki meðal fullvalda ríkja. Bandaríkjastjórn hefur sent árlega ávísun fyrir „leigunni“ upp á 4.085 Bandaríkjadali sem ríkisstjórn Kúbu leysir ekki út.Æfingasvæði bandarísku heimsvaldastefnunnar Bandaríkjastjórn hefur nýtt herstöðina í gegnum tíðina sem æfingasvæði til að verja hagsmuni heimsvaldastefnunnar á svæðinu. Innrás Bandaríkjanna í Haiti 1915-1934 og í Nicaragua 1926-1933 var gerð frá herstöðinni á Guantánamo. Með sigri verkafólks og bænda á Kúbu yfir einræðisleppstjórn Fulgencio Batista í janúar 1959, tók við völdum byltingarstjórn í landinu undir forystu Fídel Castró. Hún krafðist þess strax að hernámi Bandaríkjanna lyki og landsvæðinu yrði skilað. Sigur hinnar sósíalísku byltingar á Kúbu, þeirrar fyrstu á vesturhveli jarðar, gerði það að verkum að Bandaríkjastjórn var ákveðnari en nokkru sinni fyrr í að halda í herstöðina á Guantánamo. Þarna voru glæpagengi þjálfuð og Kúbu ögrað; kúbanskir hermenn hafa fallið þegar skotið hefur verið frá herstöðinni. Stjórn Kúbu ýtti á að Guantánamo yrði skilað í Kúbudeilunni í október 1962, þegar Kennedy taldi sig hafa rétt til þess að ákveða hvaða vopn Kúbanir mættu hafa í 130 km fjarlægð frá Bandaríkjunum, á sama tíma og þau voru með herstöð á kúbanskri grund! Í kjölfar byltinga á Grenada og í Nicaragua árið 1979 ákvað Bandaríkjastjórn að efla herlið sitt á Guantánamo. Því var ætlað að vera til mótvægis við allar frekari tilraunir til þess að ógna yfirráðum heimsvaldastefnunnar í Ameríku. Seinna tók Bandaríkjastjórn að nota Guantánamo sem fangelsi. Þúsundum flóttafólks frá Haiti var haldið þar föngnum við ömurlegar aðstæður í byrjun tíunda áratugar síðustu aldar. Fólkið hafði flúið einræðisstjórn sem tók við af kjörinni stjórn Jean Bertrand Aristide. Kúbönskum ríkisborgurum, sem reyndu að komast til Bandaríkjanna á bátum 1994 í alvarlegri efnahagskreppu vegna hruns viðskipta við Sovétríkin og viðskiptabanns Bandaríkjanna, var líka haldið föngnum í herstöðinni á Guantánamo. Í byrjun janúar árið 2002 var hinum skelfilegu Camp X-Ray fangabúðum komið á fót fyrir fanga sem voru teknir í Afganistan og víðar. Þeim hefur verið haldið föngnum án ákæru eða réttarhalda vegna „stríðsins gegn hryðjuverkum“. Um 780 grunaðir „óvinveittir bardagamenn“ hafa verið fluttir til Guantánamo, verið pyntaðir og búið við ómannúðlegar aðstæður. Þegar Obama tók við völdum fyrir 7 árum lofaði hann að loka fangelsinu. Enn er þar 91 fangi.
Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson Skoðun
Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke Skoðun
Skoðun Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson skrifar
Skoðun Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke skrifar
Skoðun Til rektorsframbjóðenda: Hvað gerir nýr rektor HÍ við Endurmenntun? Ólafur Stephensen skrifar
Skoðun Tífalt hærri vextir, meiri skuldir - menntastefna stjórnvalda? Júlíus Viggó Ólafsson,Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Netöryggi á krossgötum: Hvernig tryggjum við íslenska innviði? Heimir Fannar Gunnlaugsson skrifar
Um Ingibjörgu Gunnarsdóttur – ferill að rektorskjöri Rúnar Unnþórsson,Þórhallur Ingi Halldórsson Skoðun
Björn Þorsteinsson as Rector - A visionary leader uniting disciplines and driving innovation Marianne Elisabeth Klinke Skoðun