Gullmulningsvélar heilbrigðisstjórnvalda Möltu Gunnar Ármannsson skrifar 1. september 2016 07:00 Í Fréttablaðinu þann 19. ágúst 2016 sýnir Ögmundur Jónasson okkur inn í hugarheim sinn. Þar er oft áhugavert um að litast því Ögmundur hefur skoðanir á mörgum hlutum og getur lagt rökræðunni lið um aðskiljanlegustu málefni. Í þessari grein, „Hættulegur heilsukokteill“, tekur hann til umfjöllunar sambúð einkareksturs og opinbers reksturs við veitingu heilbrigðisþjónustu. Þeirri umræðu fagna ég og finnst sjálfsagt að þessi sambúð sé rædd hér á landi eins og víðast hvar annars staðar í Evrópu. Mér finnst það samt ljóður á nálgun Ögmundar að hann geti ekki tekið þátt í rökræðunni án þess að tala niður til þeirra sem eru annarrar skoðunar en hann og kalla þá uppnefnum eða gera þeim upp annarlegar hvatir eða beinlínis væna þá um einhvers konar hugsýki. En vilji hann færa tungutak athugasemdakerfanna inn á síður dagblaðanna er það að sjálfsögðu hans val. Þessi umræða um sambúð einkareksturs og opinbers reksturs hefur átt sér stað í mörg ár. Bandaríkin og þjóðir Evrópu hafa farið mismunandi leiðir en þó virðist tilhneigingin vera sú að fleiri og fleiri ríki kjósa að blanda þessum leiðum saman í þeim tilgangi að reyna að sníða helstu agnúa af hvorri leið fyrir sig. T.d. benti Dr. Birgit Toebes, lagaprófessor og virtur fræðimaður á sviði heilbrigðisréttar og alþjóðlegrar mannréttindaverndar, á þetta í fyrirlestri sínum á ráðstefnu á vegum HR fyrir fáum árum. Hollenska leiðin Sem dæmi má nefna að fyrir nokkrum árum fóru hollensk stjórnvöld í mikla stefnumótun þar sem sú ákvörðun var tekin af pólitíkusum að setja nýjan og mjög skýran lagaramma utan um málaflokkinn. Niðurstaðan þar í landi varð sú að fela tryggingarfélögunum sambærilegt hlutverk og Sjúkratryggingum Íslands er falið hér á landi og er gert ráð fyrir að bæði opinberir aðilar og einkaaðilar bjóði fram þá þjónustu sem til þarf. Það er síðan hlutverk tryggingarfélaganna að kaupa þá þjónustu sem best tryggir hagsmuni notendanna. Þetta kerfi hefur skilað Hollendingum 1. sæti í árlegri könnun Euro Health Index um gæði heilbrigðisþjónustu í Evrópu mörg undanfarin ár. Árið 2009 sat Ísland í 3. sæti þessa lista en er nú komið í 8. sæti listans. Möltuleiðin Maltverjar hafa, eins og margar aðrar Evrópuþjóðir, verið að glíma við aukinn kostnað í heilbrigðiskerfinu, auknar kröfur um þjónustu, hækkandi aldur þjóðarinnar, langa biðlista, skort á sjúkrarúmum og síðast en ekki síst baráttu við mönnunarvandann í heilbrigðisstéttum. Pólitískir stefnumótendur heilbrigðismála á Möltu tóku nýverið þá ákvörðun að bjóða einkaaðilum til samstarfs um uppbyggingu heilbrigðisþjónustu á Möltu og er gert ráð fyrir umtalsverðri fjárfestingu þeirra í innviðum kerfisins. Þeir ákváðu að reyna að finna nýjar leiðir og nýta sér m.a. í því samhengi sífellda aukningu í heilsutúrisma. Þar horfa þeir m.a. til hjarta- og bæklunarvandamála. Tilgangur þeirra með þessari nálgun er að reyna að bregðast við framangreindum úrlausnarefnum og bæta heilbrigðisþjónustuna fyrir eyjarskeggja og ekki síst til að geta haldið þjónustunni áfram gjaldfrjálsri fyrir íbúa Möltu. Maltverjar nálgast verkefnið með þeim hætti að þeir ætla að byggja nýtt 250 herbergja bráðasjúkrahús auk þess sem þeir ætla að endurnýja eldri spítala sem var aðalspítali Möltu til ársins 2007. Þar ætla þeir að vera með 220 sjúkrarúm þar sem áherslan verður á sérhæfða þjónustu fyrir hjarta-, bæklunar- og þvagfæravandamál. Þar til viðbótar gera þeir ráð fyrir 150 sjúkrarúmum fyrir endurhæfingarsjúklinga. Þá ætla þeir að breyta einum af núverandi spítölum í 320 herbergja spítala sérstaklega fyrir aldraða. Að auki stendur til að byggja nýjan læknaskóla sem á að geta tekið við allt að 300 nemum og er það til viðbótar við fyrirhugaðan skóla fyrir hjúkrunarfræðinga. Samkvæmt upplýsingum fjárfestanna gera þeir ráð fyrir að fjárfesting þeirra muni skapa yfir 1.000 störf á eyjunni. Niðurlag Það verður fróðlegt að fylgjast með hvernig verkefnið gengur hjá Möltubúum á næstu árum og sjálfsagt munu einhverjir geta dregið lærdóm af því hvernig til mun takast. En að minnsta kost má fullyrða að ólíkt hafast þeir að, pólitísku stefnumótendurnir á Möltu og á Íslandi. Ef Ögmundur Jónasson telur mig og mína líka, áhugamenn um samlíf opinbers reksturs og einkareksturs í heilbrigðisþjónustu, líkt þenkjandi og pólitískir stefnumótendur heilbrigðismála á Möltu þá kann ég þeim samanburði vel. Þessi grein birtist upphaflega í Fréttablaðinu. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Gunnar Ármannsson Mest lesið Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir Skoðun Góðan daginn, ég ætla að fá … ENGLISH PLEASE! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir Skoðun Þeir borga sem nota! Tómas Kristjánsson Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Samkennd samfélags Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Veistu þitt skýjaspor? Hólmfríður Rut Einarsdóttir,Þóra Rut Jónsdóttir Skoðun Skoðun Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Hvað hefur Ísland gert? Katla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar Skoðun Ýmislegt um rafmagnsbíla og reiðhjól Valur Elli Valsson skrifar Skoðun Taugatýpísk forréttindi Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Hver er ég og hvert er ég að fara? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Þeir borga sem nota! Tómas Kristjánsson skrifar Skoðun Að hjálpa fólki að standa á eigin fótum Jón Þór Kristjánsson skrifar Skoðun Samkennd samfélags Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun „Heimferða- og fylgdadeild“ Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Til varnar mennsku kúgarans Hans Alexander Margrétarson Hansen skrifar Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens skrifar Skoðun Engum til sóma Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Góðan daginn, ég ætla að fá … ENGLISH PLEASE! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Sjá meira
Í Fréttablaðinu þann 19. ágúst 2016 sýnir Ögmundur Jónasson okkur inn í hugarheim sinn. Þar er oft áhugavert um að litast því Ögmundur hefur skoðanir á mörgum hlutum og getur lagt rökræðunni lið um aðskiljanlegustu málefni. Í þessari grein, „Hættulegur heilsukokteill“, tekur hann til umfjöllunar sambúð einkareksturs og opinbers reksturs við veitingu heilbrigðisþjónustu. Þeirri umræðu fagna ég og finnst sjálfsagt að þessi sambúð sé rædd hér á landi eins og víðast hvar annars staðar í Evrópu. Mér finnst það samt ljóður á nálgun Ögmundar að hann geti ekki tekið þátt í rökræðunni án þess að tala niður til þeirra sem eru annarrar skoðunar en hann og kalla þá uppnefnum eða gera þeim upp annarlegar hvatir eða beinlínis væna þá um einhvers konar hugsýki. En vilji hann færa tungutak athugasemdakerfanna inn á síður dagblaðanna er það að sjálfsögðu hans val. Þessi umræða um sambúð einkareksturs og opinbers reksturs hefur átt sér stað í mörg ár. Bandaríkin og þjóðir Evrópu hafa farið mismunandi leiðir en þó virðist tilhneigingin vera sú að fleiri og fleiri ríki kjósa að blanda þessum leiðum saman í þeim tilgangi að reyna að sníða helstu agnúa af hvorri leið fyrir sig. T.d. benti Dr. Birgit Toebes, lagaprófessor og virtur fræðimaður á sviði heilbrigðisréttar og alþjóðlegrar mannréttindaverndar, á þetta í fyrirlestri sínum á ráðstefnu á vegum HR fyrir fáum árum. Hollenska leiðin Sem dæmi má nefna að fyrir nokkrum árum fóru hollensk stjórnvöld í mikla stefnumótun þar sem sú ákvörðun var tekin af pólitíkusum að setja nýjan og mjög skýran lagaramma utan um málaflokkinn. Niðurstaðan þar í landi varð sú að fela tryggingarfélögunum sambærilegt hlutverk og Sjúkratryggingum Íslands er falið hér á landi og er gert ráð fyrir að bæði opinberir aðilar og einkaaðilar bjóði fram þá þjónustu sem til þarf. Það er síðan hlutverk tryggingarfélaganna að kaupa þá þjónustu sem best tryggir hagsmuni notendanna. Þetta kerfi hefur skilað Hollendingum 1. sæti í árlegri könnun Euro Health Index um gæði heilbrigðisþjónustu í Evrópu mörg undanfarin ár. Árið 2009 sat Ísland í 3. sæti þessa lista en er nú komið í 8. sæti listans. Möltuleiðin Maltverjar hafa, eins og margar aðrar Evrópuþjóðir, verið að glíma við aukinn kostnað í heilbrigðiskerfinu, auknar kröfur um þjónustu, hækkandi aldur þjóðarinnar, langa biðlista, skort á sjúkrarúmum og síðast en ekki síst baráttu við mönnunarvandann í heilbrigðisstéttum. Pólitískir stefnumótendur heilbrigðismála á Möltu tóku nýverið þá ákvörðun að bjóða einkaaðilum til samstarfs um uppbyggingu heilbrigðisþjónustu á Möltu og er gert ráð fyrir umtalsverðri fjárfestingu þeirra í innviðum kerfisins. Þeir ákváðu að reyna að finna nýjar leiðir og nýta sér m.a. í því samhengi sífellda aukningu í heilsutúrisma. Þar horfa þeir m.a. til hjarta- og bæklunarvandamála. Tilgangur þeirra með þessari nálgun er að reyna að bregðast við framangreindum úrlausnarefnum og bæta heilbrigðisþjónustuna fyrir eyjarskeggja og ekki síst til að geta haldið þjónustunni áfram gjaldfrjálsri fyrir íbúa Möltu. Maltverjar nálgast verkefnið með þeim hætti að þeir ætla að byggja nýtt 250 herbergja bráðasjúkrahús auk þess sem þeir ætla að endurnýja eldri spítala sem var aðalspítali Möltu til ársins 2007. Þar ætla þeir að vera með 220 sjúkrarúm þar sem áherslan verður á sérhæfða þjónustu fyrir hjarta-, bæklunar- og þvagfæravandamál. Þar til viðbótar gera þeir ráð fyrir 150 sjúkrarúmum fyrir endurhæfingarsjúklinga. Þá ætla þeir að breyta einum af núverandi spítölum í 320 herbergja spítala sérstaklega fyrir aldraða. Að auki stendur til að byggja nýjan læknaskóla sem á að geta tekið við allt að 300 nemum og er það til viðbótar við fyrirhugaðan skóla fyrir hjúkrunarfræðinga. Samkvæmt upplýsingum fjárfestanna gera þeir ráð fyrir að fjárfesting þeirra muni skapa yfir 1.000 störf á eyjunni. Niðurlag Það verður fróðlegt að fylgjast með hvernig verkefnið gengur hjá Möltubúum á næstu árum og sjálfsagt munu einhverjir geta dregið lærdóm af því hvernig til mun takast. En að minnsta kost má fullyrða að ólíkt hafast þeir að, pólitísku stefnumótendurnir á Möltu og á Íslandi. Ef Ögmundur Jónasson telur mig og mína líka, áhugamenn um samlíf opinbers reksturs og einkareksturs í heilbrigðisþjónustu, líkt þenkjandi og pólitískir stefnumótendur heilbrigðismála á Möltu þá kann ég þeim samanburði vel. Þessi grein birtist upphaflega í Fréttablaðinu.
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar