Lesið milli lína Ívar Halldórsson skrifar 7. febrúar 2017 19:56 Fjölmiðlar eru að mínu mati margir hverjir að kynda undir fordóma í umfjöllun sinni um Trump. Ódýr æsifréttamennska selur kannski blöð en gefur okkur þó oft miður heilsteypta mynd af raunveruleikanum.Þversögnin Það getur vel verið að nýkjörinn forseti Bandaríkjanna taki nokkuð djúpt í árinni í nýlegum tilskipunum sínum, en þó er alveg ljóst að hann duldi aldrei ásetning sinn í innflytjendamálum er hann barðist fyrir kjöri. Hér á landi er fólk kannski ekki vant því að stjórnmálamenn standi við kosningaloforð sín og þá er kannski eðlilegt að sumir séu steinhissa á staðfestu stjórnmálamannsins umdeilda. Á meðan fólk segir að aðgerðir hans renni stoðum undir að hann sé ekki traustsins verður í embætti sínu er þó ekki hægt að neita því að hann er einmitt með tilskipun sinni að standa við orð sín. Það er því ákveðin þversögn í því að segja að honum sé ekki treystandi.Fordómarnir Nú eru þjóðirnar sjö sem inngöngubannið nær til oft titlaðar „múslimaþjóðir“ í umræðunni hérlendis, væntanlega til að telja fólki trú um að aðgerðir Trumps hljóti að byggja á kynþáttafordómum. Hneyksli selur jú blöð. Það má þó deila um hvort múslimum sé einhver greiði gerður með því að fjölmiðlar tengi kynþáttafordóma við varnir forsetans gegn hryðjuverkum. Það er alltaf auðvelt að nota "fordómakortið" þegar koma á höggi á einhvern og espa um leið upp mannskapinn - en það er engu að síður óvægin aðferðafræði og ódýr lausn. Ef að val Trumps á þjóðunum sjö er grundvallað á kynþáttafordómum, af hverju eru Saudi-Arabía og aðrar múslimaþjóðir ekki þá á listanum? Á maður nú að trúa því að meint andúð hans á múslimum sé svæðisbundin - einskonar póstnúmeratengdur pirringur eða lúaleg landskóða-leiðinilegheit?Færibandið „Bráður er sögusmiður“, segir málshátturinn, og má innihald hans hér til sanns vegar færa. Það er ýmislegt sem ekki stenst í fjölmörgum ásökunum í garð Trump sem þarf að setja í rétt samhengi þannig að heildarmyndin sé skýr. Ef fólk vill í raun og veru finna ómengaðan sannleikann og fá hlutlausa mynd af heimsmálunum er varhugavert að reiða sig á fyrirsagnir frétta. Í dag þarf að hafa mun meira fyrir sannleikanum en áður og nauðsynlegt að lesa á milli línanna. Fagmennskan skilar sér misvel á færibandi fréttamiðlanna.Keflið Þegar virða á fyrir sér umdeilda tilskipun Trumps er mikilvægt að kynna sér aðdraganda aðgerðanna. Í desember 2015 setti Obama takmarkað ferðabann á fólk sem heimsótt hafði Íran, Írak, Súdan og Sýrland. Tveimur mánuðum síðar bætti hann við Lýbíu, Sómalíu og Yemen á listann. Þetta gerði Obama til að sporna við vaxandi ógn erlendra hryðjuverkamanna. Ekki var æsingurinn mikill yfir þessu. Aðgerðir Trump byggja á grunni þeim sem Obama lagði. Trump hefur ákveðið að taka næsta skref. Hann bannar nú tímabundið, eða í 3 mánuði, innkomu ferðamanna frá þessum löndum og þurfa handhafar græna kortsins á meðan að gangast undir endurskoðun eftir að hafa heimsótt þessi lönd. Trump tók við kefli forvera síns og vill áfram verja landið gegn utanaðkomandi ógn eins og hann sagðist myndi gera í aðdraganda kosninganna. Það er því órökrétt að gefa í skyn að grundvöllur þessa tímabundna ferðabanns sé mótaður af múslimahatri. Tístið Þótt gagnrýnt sé að Trump fari óhefðbundnar leiðir í að koma skilaboðum sínum og áætlunum til samlanda sinna með því að nota t.d. Twitter, er þó í raun alveg eðlilegt að hann bregði á það ráð. Hann treystir réttilega ekki fjölmiðlum til að koma skilaboðum sínum ómenguðum til landsmanna. Hreinar og ómengaðar fréttir eru því miður eitthvað sem virðist tilheyra fortíðinni. Hann tístir frekar enn að tefla á tvær hættur með óáreiðanlega umfjöllun fjölmiðla. Fólk krefst þess að þjóðarleiðtogar eins og Trump sinni siðferðislegum skyldum sínum gagnvart fjölmenningunni af samviskusemi og láti heiðarleika ráða för. Samhliða slíkum kröfum er þá sjálfsagt að fara fram á að fjölmiðlar geri hið sama; setji fréttir í rétt samhengi og færi fólki afruglaða mynd af heimsmálunum.Hamarinn Ég veit ekki hvort ég er endilega sammála öllu því sem Trump er að gera í Bandaríkjunum. Ég er ekki búinn að mynda mér endanlega skoðun á því. En ekki er ég til í að taka þátt í einhvers konar öfgafullu pólitísku rétttrúnaðarátaki sem hefur það að marki að niðurlægja og rýra persónur, hverjar sem þær eru hvaðan sem þær koma, á fölskum forsendum. Hvort sem þetta eru mistök hjá Trump eða ekki, þá er ég engan veginn tilbúinn að leggjast svo lágt að afskrifa manninn sem hálfvita. Hérlendis berja fréttamenn og alþingismenn þó óhikað dómarahamrinum í borðið á almannafæri og sýna þjóðkjörnum einstaklingum fullkomið virðingarleysi með því að kalla þá niðurlægjandi nöfnum og færa fram óstuddar fullyrðingar um þá. Umræðan hérlendis um Trump er oft á svo lágu plani að maður hreinlega skammast sín fyrir hönd þeirra sem láta toga sig niður á það. Það er eins og hér á landi sé markmiðið að ná almennri samstöðu um að Trump sé fífl. Þeir sem ekki eru sammála eru því miður oft litnir hornauga. Fyrir hönd allra þeirra sem kusu Trump vil ég vona að hann sé einfaldlega að reyna að standa við þau loforð sem hann gaf kjósendum sínum.Báturinn Mér var kennt á unga aldri að bera virðingu fyrir þjóðkjörnum embættum og fulltrúum þeirra. Mér var kennt að tilreikna fólki það besta, tala fallega um náungann og elska óvini mína. Þetta leiðarljós hefur oft forðað mér frá því að rasa um ráð fram þegar samskipti hafa steytt á skeri vegna misskilnings eða rangra skilaboða. Virðing og umburðarlyndi eru þá björgunarbátarnir sem stýra okkur aftur til stranda áður en allt sekkur í saltan sjó. Kannski gengur Trump of langt með þessari umdeildu tilskipun og er sjálfsagt að gagnrýna aðgerðir hans á faglegan hátt. Fjölmiðlar eiga að hjálpa mér að mynda mér skoðun á þessu máli með traustri og fordómalausri fréttamennsku - en gera það ekki. Þeir eiga að forðast eins og heitan eldinn að kynda undir fyrirlitningu á manneskjum með óábyrgri og meiðandi umfjöllun - hvort sem um er að ræða innflytjendur, múslima, útrásarvíkinga eða þjóðarleiðtoga.Skórinn Það getur verið að stórar fyrirsagnir og innantómar upphrópanir selji blöð en traust almennings á uppsprettu frétta mun smátt og smátt minnka í kjölfarið. Eins og máltækið segir, "Það er skammvinn skemmtun að pissa í skó sinn." Annars finnst mér fjölmiðlar okkar eyða allt of miklu púðri í í að pirrast út í Trump. Það væri réttast að reyta arfann í bakgarði okkar hér heima áður en við keyrum með litlu slátturvélina okkar yfir garð nágranna okkar í Vesturheimi. Ívar Halldórsson Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ívar Halldórsson Mest lesið Smábátar eru framtíðin, segir David Attenborough Kjartan Sveinsson Skoðun Orðskrípið sem bjarga á veiðigjaldinu Ólafur Adolfsson Skoðun Hvað er verið að leiðrétta? Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir Skoðun Óvandaður og einhliða fréttaflutningur RÚV af stríðinu á Gaza Birgir Finnsson Skoðun Hallarekstur í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson Skoðun Yfirgnæfandi meirihluti vill þjóðaratkvæði Jón Steindór Valdimarsson Skoðun Túlkun er ekkert að fara – en hvað ætlum við að gera með hana? Birna Ragnheiðardóttir Imsland Skoðun Hvers konar Evrópuríki viljum við vera? Magnús Árni Skjöld Magnússon Skoðun Efnahagslegur hagvöxtur þýðir ekki endilega samfélagslegur hagvöxtur Davíð Routley Skoðun Börn innan seilingar Árni Guðmundsson Skoðun Skoðun Skoðun Sigurður Ingi í mikilli mótsögn við sjálfan sig! Magnús Guðmundsson skrifar Skoðun Vetrarvirkjanir Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Yfirgnæfandi meirihluti vill þjóðaratkvæði Jón Steindór Valdimarsson skrifar Skoðun Smábátar eru framtíðin, segir David Attenborough Kjartan Sveinsson skrifar Skoðun Leiðrétting veiðigjalda mun skila sér í bættum innviðum Arna Lára Jónsdóttir skrifar Skoðun Hvað er verið að leiðrétta? Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Efnahagslegur hagvöxtur þýðir ekki endilega samfélagslegur hagvöxtur Davíð Routley skrifar Skoðun Börn innan seilingar Árni Guðmundsson skrifar Skoðun Hallarekstur í Hafnarfirði Jón Ingi Hákonarson skrifar Skoðun Hvers konar Evrópuríki viljum við vera? Magnús Árni Skjöld Magnússon skrifar Skoðun Orðskrípið sem bjarga á veiðigjaldinu Ólafur Adolfsson skrifar Skoðun Túlkun er ekkert að fara – en hvað ætlum við að gera með hana? Birna Ragnheiðardóttir Imsland skrifar Skoðun Hagsmunir heildarinnar - Kafli tvö: Eiskrandi kröfur Hannes Örn Blandon skrifar Skoðun Palestína er að verja sig, ekki öfugt Stefán Guðbrandsson skrifar Skoðun Óvandaður og einhliða fréttaflutningur RÚV af stríðinu á Gaza Birgir Finnsson skrifar Skoðun Lýðræði á ystu nöf: Hver er afstaða unga fólksins? Jonas Hammer skrifar Skoðun Hvað ef ég hjóla bara í vinnuna? Eiríkur Búi Halldórsson skrifar Skoðun Litlu ljósin á Gaza Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Staðreyndir eða „mér finnst“ Birta Karen Tryggvadóttir skrifar Skoðun Fjármagna áfram hernað Rússlands Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Frídagar í klemmu Jón Júlíus Karlsson skrifar Skoðun Fasteignaviðskipti – tímabært að endurskoða leikreglurnar? Hlynur Júlísson skrifar Skoðun Í skugga kerfis sem brást! Harpa Hildiberg Böðvarsdóttir skrifar Skoðun Jöfn vernd fyrir öll börn í veröldinni Gunnar Hersveinn skrifar Skoðun Helför Palestínumanna í beinni útsendingu – viljum við vera samsek? Ólafur Ingólfsson skrifar Skoðun Byggð í Norðvesturkjördæmi: lífæð framtíðar Íslands Ragnar Rögnvaldsson skrifar Skoðun Hverju hef ég stjórn á? Álfheiður Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Metnaður eða metnaðarleysi? Sumarrós Sigurðardóttir skrifar Skoðun „Þetta er allt í vinnslu“ María Pétursdóttir skrifar Sjá meira
Fjölmiðlar eru að mínu mati margir hverjir að kynda undir fordóma í umfjöllun sinni um Trump. Ódýr æsifréttamennska selur kannski blöð en gefur okkur þó oft miður heilsteypta mynd af raunveruleikanum.Þversögnin Það getur vel verið að nýkjörinn forseti Bandaríkjanna taki nokkuð djúpt í árinni í nýlegum tilskipunum sínum, en þó er alveg ljóst að hann duldi aldrei ásetning sinn í innflytjendamálum er hann barðist fyrir kjöri. Hér á landi er fólk kannski ekki vant því að stjórnmálamenn standi við kosningaloforð sín og þá er kannski eðlilegt að sumir séu steinhissa á staðfestu stjórnmálamannsins umdeilda. Á meðan fólk segir að aðgerðir hans renni stoðum undir að hann sé ekki traustsins verður í embætti sínu er þó ekki hægt að neita því að hann er einmitt með tilskipun sinni að standa við orð sín. Það er því ákveðin þversögn í því að segja að honum sé ekki treystandi.Fordómarnir Nú eru þjóðirnar sjö sem inngöngubannið nær til oft titlaðar „múslimaþjóðir“ í umræðunni hérlendis, væntanlega til að telja fólki trú um að aðgerðir Trumps hljóti að byggja á kynþáttafordómum. Hneyksli selur jú blöð. Það má þó deila um hvort múslimum sé einhver greiði gerður með því að fjölmiðlar tengi kynþáttafordóma við varnir forsetans gegn hryðjuverkum. Það er alltaf auðvelt að nota "fordómakortið" þegar koma á höggi á einhvern og espa um leið upp mannskapinn - en það er engu að síður óvægin aðferðafræði og ódýr lausn. Ef að val Trumps á þjóðunum sjö er grundvallað á kynþáttafordómum, af hverju eru Saudi-Arabía og aðrar múslimaþjóðir ekki þá á listanum? Á maður nú að trúa því að meint andúð hans á múslimum sé svæðisbundin - einskonar póstnúmeratengdur pirringur eða lúaleg landskóða-leiðinilegheit?Færibandið „Bráður er sögusmiður“, segir málshátturinn, og má innihald hans hér til sanns vegar færa. Það er ýmislegt sem ekki stenst í fjölmörgum ásökunum í garð Trump sem þarf að setja í rétt samhengi þannig að heildarmyndin sé skýr. Ef fólk vill í raun og veru finna ómengaðan sannleikann og fá hlutlausa mynd af heimsmálunum er varhugavert að reiða sig á fyrirsagnir frétta. Í dag þarf að hafa mun meira fyrir sannleikanum en áður og nauðsynlegt að lesa á milli línanna. Fagmennskan skilar sér misvel á færibandi fréttamiðlanna.Keflið Þegar virða á fyrir sér umdeilda tilskipun Trumps er mikilvægt að kynna sér aðdraganda aðgerðanna. Í desember 2015 setti Obama takmarkað ferðabann á fólk sem heimsótt hafði Íran, Írak, Súdan og Sýrland. Tveimur mánuðum síðar bætti hann við Lýbíu, Sómalíu og Yemen á listann. Þetta gerði Obama til að sporna við vaxandi ógn erlendra hryðjuverkamanna. Ekki var æsingurinn mikill yfir þessu. Aðgerðir Trump byggja á grunni þeim sem Obama lagði. Trump hefur ákveðið að taka næsta skref. Hann bannar nú tímabundið, eða í 3 mánuði, innkomu ferðamanna frá þessum löndum og þurfa handhafar græna kortsins á meðan að gangast undir endurskoðun eftir að hafa heimsótt þessi lönd. Trump tók við kefli forvera síns og vill áfram verja landið gegn utanaðkomandi ógn eins og hann sagðist myndi gera í aðdraganda kosninganna. Það er því órökrétt að gefa í skyn að grundvöllur þessa tímabundna ferðabanns sé mótaður af múslimahatri. Tístið Þótt gagnrýnt sé að Trump fari óhefðbundnar leiðir í að koma skilaboðum sínum og áætlunum til samlanda sinna með því að nota t.d. Twitter, er þó í raun alveg eðlilegt að hann bregði á það ráð. Hann treystir réttilega ekki fjölmiðlum til að koma skilaboðum sínum ómenguðum til landsmanna. Hreinar og ómengaðar fréttir eru því miður eitthvað sem virðist tilheyra fortíðinni. Hann tístir frekar enn að tefla á tvær hættur með óáreiðanlega umfjöllun fjölmiðla. Fólk krefst þess að þjóðarleiðtogar eins og Trump sinni siðferðislegum skyldum sínum gagnvart fjölmenningunni af samviskusemi og láti heiðarleika ráða för. Samhliða slíkum kröfum er þá sjálfsagt að fara fram á að fjölmiðlar geri hið sama; setji fréttir í rétt samhengi og færi fólki afruglaða mynd af heimsmálunum.Hamarinn Ég veit ekki hvort ég er endilega sammála öllu því sem Trump er að gera í Bandaríkjunum. Ég er ekki búinn að mynda mér endanlega skoðun á því. En ekki er ég til í að taka þátt í einhvers konar öfgafullu pólitísku rétttrúnaðarátaki sem hefur það að marki að niðurlægja og rýra persónur, hverjar sem þær eru hvaðan sem þær koma, á fölskum forsendum. Hvort sem þetta eru mistök hjá Trump eða ekki, þá er ég engan veginn tilbúinn að leggjast svo lágt að afskrifa manninn sem hálfvita. Hérlendis berja fréttamenn og alþingismenn þó óhikað dómarahamrinum í borðið á almannafæri og sýna þjóðkjörnum einstaklingum fullkomið virðingarleysi með því að kalla þá niðurlægjandi nöfnum og færa fram óstuddar fullyrðingar um þá. Umræðan hérlendis um Trump er oft á svo lágu plani að maður hreinlega skammast sín fyrir hönd þeirra sem láta toga sig niður á það. Það er eins og hér á landi sé markmiðið að ná almennri samstöðu um að Trump sé fífl. Þeir sem ekki eru sammála eru því miður oft litnir hornauga. Fyrir hönd allra þeirra sem kusu Trump vil ég vona að hann sé einfaldlega að reyna að standa við þau loforð sem hann gaf kjósendum sínum.Báturinn Mér var kennt á unga aldri að bera virðingu fyrir þjóðkjörnum embættum og fulltrúum þeirra. Mér var kennt að tilreikna fólki það besta, tala fallega um náungann og elska óvini mína. Þetta leiðarljós hefur oft forðað mér frá því að rasa um ráð fram þegar samskipti hafa steytt á skeri vegna misskilnings eða rangra skilaboða. Virðing og umburðarlyndi eru þá björgunarbátarnir sem stýra okkur aftur til stranda áður en allt sekkur í saltan sjó. Kannski gengur Trump of langt með þessari umdeildu tilskipun og er sjálfsagt að gagnrýna aðgerðir hans á faglegan hátt. Fjölmiðlar eiga að hjálpa mér að mynda mér skoðun á þessu máli með traustri og fordómalausri fréttamennsku - en gera það ekki. Þeir eiga að forðast eins og heitan eldinn að kynda undir fyrirlitningu á manneskjum með óábyrgri og meiðandi umfjöllun - hvort sem um er að ræða innflytjendur, múslima, útrásarvíkinga eða þjóðarleiðtoga.Skórinn Það getur verið að stórar fyrirsagnir og innantómar upphrópanir selji blöð en traust almennings á uppsprettu frétta mun smátt og smátt minnka í kjölfarið. Eins og máltækið segir, "Það er skammvinn skemmtun að pissa í skó sinn." Annars finnst mér fjölmiðlar okkar eyða allt of miklu púðri í í að pirrast út í Trump. Það væri réttast að reyta arfann í bakgarði okkar hér heima áður en við keyrum með litlu slátturvélina okkar yfir garð nágranna okkar í Vesturheimi. Ívar Halldórsson
Hvað er verið að leiðrétta? Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir Skoðun
Skoðun Hvað er verið að leiðrétta? Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir skrifar
Skoðun Efnahagslegur hagvöxtur þýðir ekki endilega samfélagslegur hagvöxtur Davíð Routley skrifar
Skoðun Túlkun er ekkert að fara – en hvað ætlum við að gera með hana? Birna Ragnheiðardóttir Imsland skrifar
Skoðun Ekki leiðrétting heldur skattahækkun: Afstaða Sjálfstæðisflokksins er skýr Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar
Skoðun Helför Palestínumanna í beinni útsendingu – viljum við vera samsek? Ólafur Ingólfsson skrifar
Hvað er verið að leiðrétta? Gabríel Ingimarsson,Sverrir Páll Einarsson,Alexander Hauksson,Ingvar Þóroddsson,María Ellen Steingrimsdóttir,Oddgeir Páll Georgsson,Ingunn Rós Kristjánsdóttir Skoðun