Slagurinn á McDonald's Guðmundur Steingrímsson skrifar 29. október 2018 07:00 Eitthvað það rosalegasta sem ég hef orðið vitni að á ævinni eru slagsmál dragdrottninga og nýnasista á McDonald’s í Covent Garden í London um miðja nótt einhvern tímann í kringum árið 2000. Vinahópurinn fór oft út að skemmta sér á næturklúbbi fyrir samkynhneigða þarna í hverfinu. Hann hét Heaven. Einn af okkur var ljósamaður þar. Við fengum því ókeypis inn og framfyrir í röð, sem þóttu mikil gæði á námsárum. Kynhneigð var aukaatriði. Eina laugardagsnóttina eftir gott skrall vorum við stödd nokkur úti á götu fyrir framan þennan McDonald’s stað og allt í einu gerðist þetta. Staðurinn sprakk. Allt logaði í slagsmálum. Um það bil tíu dragdrottningum af Heaven lenti saman við álíka marga svartklædda og krúnurakaða nýnasista í tryllingslegum hópslagsmálum. Stólar og borð flugu. Hnefar voru á lofti. Gestir hlupu út í offorsi. Starfsmenn þutu um ráðalausir. Löggubíla dreif að. Ein mynd er mér svo í fersku minni frá þessum atburði — þaðan sem ég horfði agndofa hinum megin við götuna, inn um gluggann — að hún er eins og málverk í huganum. Stór og sterklegur klæðskiptingur með síða svarta hárkollu, í glimmertoppi, stuttu þröngu pilsi og háum leðurstígvélum stendur uppi á borði og sveiflar stól í áttina að hópi nýnasista sem nálgast hann eins og hoppandi púkar. Hann stóð þarna eins og leiðtogi hins frjálslynda heims, studdur hópi klæðskiptinga fyrir aftan sig. Karlar í pilsum, háum hælum, sokkum, sokkaböndum, í brjóstahöldurum og stífmálaðir í framan stóðu þarna í fylkingu eins og framvarðasveit mannréttinda og umburðarlyndis, gegn hatri. Nasistarnir allir svartklæddir. Allir krúnurakaðir. Allir eins. Hvað aflsmuni varðaði virtist þetta jafn slagur. Ég verð þó að viðurkenna að það hefur ætíð verið mér uppörvandi og á einhvern hátt ánægjuleg staðreynd að klæðskiptingarnir gáfu nákvæmlega ekkert eftir. Ekki tommu. Nasistarnir fengu að finna fyrir því. Enginn meiddist alvarlega. Lögreglan náði að skakka leikinn. Allt í einu, jafn skyndilega og allt þetta hófst, færðist ró yfir svæðið. Margir voru eftir sig. Einn gestur á staðnum, hvorki klæðskiptingur né nasisti, sagði okkur hvernig þetta hafði byrjað. Eftir taumlausan hatursorðaflaum frá nýnasistum, móðganir og ögranir, sprungu drottningarnar og svöruðu fyrir sig. Framhaldið sáum við.Hin eilífa orrusta Þessi atburður hefur ætíð fylgt mér í huganum, vaxið þar og dafnað. Smám saman hefur það orðið mér ljóst að þarna varð ég vitni að smárri en kristaltærri útgáfu af nákvæmlega þeirri orrustu sem alltaf virðist eiga sér stað í heiminum, aftur og aftur. Sífellt og endalaust. Þetta er baráttan sem ætíð þarf að heyja, virðist vera, fyrir mannréttindum, frelsi, umburðarlyndi og víðsýni. Fyrir því að fólk fái að vera það sem það er, óáreitt. Þetta er stríðið gegn hatrinu, forræðishyggjunni, fordómunum og kúguninni. Skrifaði ekki hinn merki sagnfræðingur Eric Hobsbawm einmitt þykka bók — Age of Extremes — um það hvernig seinni heimsstyrjöldin var háð um þessi gildi? Frelsið gegn fordómunum. Lýðræðið gegn einræðinu. Klæðskiptingar gegn nasistum. Og mikið rosalega munaði litlu að hatrið ynni. Það getur ennþá unnið.Fánýt stríð Hér á Íslandi finnst mér sífellt eitthvert fólk reyna að espa alls konar hópa upp í stríð og skæting gegn hver öðrum. Konur gegn körlum. Verkalýður gegn auðvaldi. Vinstri menn gegn hægri mönnum. Ég verð oft ringlaður á þessu. Ég finn mig engan veginn í þessum dilkadráttum. Mér finnst Ísland vera fámenn eyja þar sem er jú fullt af viðfangsefnum. Alls konar úrlausnarefni. Það þarf að gæta að jöfnuði. Það þarf að passa að hér ríki jafnrétti kynja. Við viljum ekki fávitaskap. Við þurfum að tala betur saman. Leita lausna. Mér finnst þetta eiginlega svo borðleggjandi að ég nenni ekki að rífast um það. Aðeins ein barátta milli hópa og lífsgilda þeirra finnst mér vera raunveruleg. Hún á sér stað í heiminum öllum. Ég er óendanlega stoltur af því að Ísland tilheyrir hópi ríkja þar sem mannréttindi eru í hávegum höfð og frjálslyndi ríkir. Fólk getur verið það sjálft. En þetta er ekki alls staðar svona. Og blikur eru á lofti. Talsmenn haturs og fordóma eru að ná fótfestu víða. Þegar þetta er skrifað standa forsetakosningar yfir í Brasilíu. Hatursáróður Bolsonaro, hommafóbía hans og kvenfyrirlitning hefur hlotið rífandi hljómgrunn. Í Bandaríkjunum eys Trump hinu sama yfir land og lýð. Víða í Evrópu — meira að segja á Norðurlöndum — skýtur kynþáttahyggja aftur rótum. Því segi ég þetta: Í rifrildum á Facebook hér á Íslandi um alls kyns fánýta hluti ætla ég ekki að taka þátt. En bærist mér hins vegar herkvaðning frá klæðskiptingum til orrustu gegn nasistum skyldi ég keikur smella mér í pils og leðurstígvél og storma inn á vígvöllinn stífmálaður í framan í nafni mannréttinda. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Guðmundur Steingrímsson Skoðun Mest lesið Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun Er ég ömurlegt foreldri ef ég segi nei við barnið mitt? Stefán Þorri Helgason Skoðun Þátttökuverðlaun Þórdísar Ragnar Þór Pétursson Skoðun Ákall til ESB-sinna: Hvar eru undanþágurnar? Einar Jóhannes Guðnason Skoðun Vindorkuvæðing í skjóli nætur Kristín Helga Gunnarsdóttir Skoðun Seljum börnum nikótín! Hugi Halldórsson Skoðun Fjármálaráðherra búinn að segja A Ögmundur Jónasson Skoðun Sundrung á vinstri væng Jökull Sólberg Auðunsson Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir Skoðun Akademískt frelsi og ókurteisi Kolbeinn H. Stefánsson Skoðun Skoðun Skoðun Seljum börnum nikótín! Hugi Halldórsson skrifar Skoðun Sundrung á vinstri væng Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Þegar samfélagið missir vinnuna Hrafn Splidt Þorvaldsson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og ókurteisi Kolbeinn H. Stefánsson skrifar Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir skrifar Skoðun Yfir hverju er verið að brosa? Árni Kristjánsson skrifar Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld sem fjárfestatenglar Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Ákall til ESB-sinna: Hvar eru undanþágurnar? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Er ég ömurlegt foreldri ef ég segi nei við barnið mitt? Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun Vindorkuvæðing í skjóli nætur Kristín Helga Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Þátttökuverðlaun Þórdísar Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Fjármálaráðherra búinn að segja A Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Hagfræði-tilgáta ómeðtekin Karl Guðlaugsson skrifar Skoðun Ótryggt aðgengi á Veðurstofureit Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Stattu vörð um launin þín Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Byggjum fyrir eldra fólk, ekki ungt Ólafur Margeirsson skrifar Skoðun Hlustum í eitt skipti á foreldra Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Hugleiðingar um ástandið fyrir botni Miðjarðarhafs Örn Sigurðsson skrifar Skoðun Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller skrifar Skoðun Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Sjá meira
Eitthvað það rosalegasta sem ég hef orðið vitni að á ævinni eru slagsmál dragdrottninga og nýnasista á McDonald’s í Covent Garden í London um miðja nótt einhvern tímann í kringum árið 2000. Vinahópurinn fór oft út að skemmta sér á næturklúbbi fyrir samkynhneigða þarna í hverfinu. Hann hét Heaven. Einn af okkur var ljósamaður þar. Við fengum því ókeypis inn og framfyrir í röð, sem þóttu mikil gæði á námsárum. Kynhneigð var aukaatriði. Eina laugardagsnóttina eftir gott skrall vorum við stödd nokkur úti á götu fyrir framan þennan McDonald’s stað og allt í einu gerðist þetta. Staðurinn sprakk. Allt logaði í slagsmálum. Um það bil tíu dragdrottningum af Heaven lenti saman við álíka marga svartklædda og krúnurakaða nýnasista í tryllingslegum hópslagsmálum. Stólar og borð flugu. Hnefar voru á lofti. Gestir hlupu út í offorsi. Starfsmenn þutu um ráðalausir. Löggubíla dreif að. Ein mynd er mér svo í fersku minni frá þessum atburði — þaðan sem ég horfði agndofa hinum megin við götuna, inn um gluggann — að hún er eins og málverk í huganum. Stór og sterklegur klæðskiptingur með síða svarta hárkollu, í glimmertoppi, stuttu þröngu pilsi og háum leðurstígvélum stendur uppi á borði og sveiflar stól í áttina að hópi nýnasista sem nálgast hann eins og hoppandi púkar. Hann stóð þarna eins og leiðtogi hins frjálslynda heims, studdur hópi klæðskiptinga fyrir aftan sig. Karlar í pilsum, háum hælum, sokkum, sokkaböndum, í brjóstahöldurum og stífmálaðir í framan stóðu þarna í fylkingu eins og framvarðasveit mannréttinda og umburðarlyndis, gegn hatri. Nasistarnir allir svartklæddir. Allir krúnurakaðir. Allir eins. Hvað aflsmuni varðaði virtist þetta jafn slagur. Ég verð þó að viðurkenna að það hefur ætíð verið mér uppörvandi og á einhvern hátt ánægjuleg staðreynd að klæðskiptingarnir gáfu nákvæmlega ekkert eftir. Ekki tommu. Nasistarnir fengu að finna fyrir því. Enginn meiddist alvarlega. Lögreglan náði að skakka leikinn. Allt í einu, jafn skyndilega og allt þetta hófst, færðist ró yfir svæðið. Margir voru eftir sig. Einn gestur á staðnum, hvorki klæðskiptingur né nasisti, sagði okkur hvernig þetta hafði byrjað. Eftir taumlausan hatursorðaflaum frá nýnasistum, móðganir og ögranir, sprungu drottningarnar og svöruðu fyrir sig. Framhaldið sáum við.Hin eilífa orrusta Þessi atburður hefur ætíð fylgt mér í huganum, vaxið þar og dafnað. Smám saman hefur það orðið mér ljóst að þarna varð ég vitni að smárri en kristaltærri útgáfu af nákvæmlega þeirri orrustu sem alltaf virðist eiga sér stað í heiminum, aftur og aftur. Sífellt og endalaust. Þetta er baráttan sem ætíð þarf að heyja, virðist vera, fyrir mannréttindum, frelsi, umburðarlyndi og víðsýni. Fyrir því að fólk fái að vera það sem það er, óáreitt. Þetta er stríðið gegn hatrinu, forræðishyggjunni, fordómunum og kúguninni. Skrifaði ekki hinn merki sagnfræðingur Eric Hobsbawm einmitt þykka bók — Age of Extremes — um það hvernig seinni heimsstyrjöldin var háð um þessi gildi? Frelsið gegn fordómunum. Lýðræðið gegn einræðinu. Klæðskiptingar gegn nasistum. Og mikið rosalega munaði litlu að hatrið ynni. Það getur ennþá unnið.Fánýt stríð Hér á Íslandi finnst mér sífellt eitthvert fólk reyna að espa alls konar hópa upp í stríð og skæting gegn hver öðrum. Konur gegn körlum. Verkalýður gegn auðvaldi. Vinstri menn gegn hægri mönnum. Ég verð oft ringlaður á þessu. Ég finn mig engan veginn í þessum dilkadráttum. Mér finnst Ísland vera fámenn eyja þar sem er jú fullt af viðfangsefnum. Alls konar úrlausnarefni. Það þarf að gæta að jöfnuði. Það þarf að passa að hér ríki jafnrétti kynja. Við viljum ekki fávitaskap. Við þurfum að tala betur saman. Leita lausna. Mér finnst þetta eiginlega svo borðleggjandi að ég nenni ekki að rífast um það. Aðeins ein barátta milli hópa og lífsgilda þeirra finnst mér vera raunveruleg. Hún á sér stað í heiminum öllum. Ég er óendanlega stoltur af því að Ísland tilheyrir hópi ríkja þar sem mannréttindi eru í hávegum höfð og frjálslyndi ríkir. Fólk getur verið það sjálft. En þetta er ekki alls staðar svona. Og blikur eru á lofti. Talsmenn haturs og fordóma eru að ná fótfestu víða. Þegar þetta er skrifað standa forsetakosningar yfir í Brasilíu. Hatursáróður Bolsonaro, hommafóbía hans og kvenfyrirlitning hefur hlotið rífandi hljómgrunn. Í Bandaríkjunum eys Trump hinu sama yfir land og lýð. Víða í Evrópu — meira að segja á Norðurlöndum — skýtur kynþáttahyggja aftur rótum. Því segi ég þetta: Í rifrildum á Facebook hér á Íslandi um alls kyns fánýta hluti ætla ég ekki að taka þátt. En bærist mér hins vegar herkvaðning frá klæðskiptingum til orrustu gegn nasistum skyldi ég keikur smella mér í pils og leðurstígvél og storma inn á vígvöllinn stífmálaður í framan í nafni mannréttinda.
Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun
Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson skrifar
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun