Mínir svæsnustu fordómar Guðmundur Steingrímsson skrifar 25. febrúar 2019 07:00 Fordómar eru í grunninn auðveld leið til þess að segja eitthvað misgáfulegt um alls konar dót sem maður veit ekkert um, fólk sem maður þekkir ekki og málefni sem maður hefur ekki kynnt sér af neinni dýpt. Að láta fordóma sína í ljós í kjarnyrtu máli er líka ákveðin leið til að fá vissa skammvinna útrás fyrir ruddalegri tilhneigingar sálarlífsins, eins og óræða reiði út í hitt og þetta, pirring og þreytu. Sérstaklega gott er að gera þetta í útvarpi eða á samfélagsmiðli. Fordómar eru líka á ákveðinn hátt eðlilegir. Maður getur ekki vitað allt. Stundum þarf maður að gera sér upp hugmynd. Maður er kannski að fara að hitta manneskju sem maður hefur aldrei hitt áður. Ég finn það mjög sterkt í mínu sálartetri að yfirleitt í aðdraganda slíkra funda dregur skrattinn á öxl minni upp þá mynd að viðkomandi sé durtur og ég muni lenda í miklu orðaskaki. Þannig vaxa fordómar oft af óöryggi. Maður óttast óvissu. Skrattinn gengur á lagið og dregur upp mynd.Kjaramálin Hið skemmtilega er, að eiginlega alltaf kemur hitt á daginn. Fólk er frábært. Skrattinn hefur rangt fyrir sér. Fordómar eru á mjög athyglisverðan hátt alltaf rangir. Svo takmarkað er ímyndunarafl mannskepnunnar að jafnvel hinir spámannlegustu palladómar um menn og málefni eru undantekningalaust fullkomið bull. Veruleikinn er alltaf öðruvísi. Og af hverju er ég að skrifa þetta? Jú, mér er þetta hugleikið núna vegna stöðunnar í kjaramálum. Það er við það að sjóða upp úr á vinnumarkaði. Ég les á hverjum degi lýsingar á deiluaðilum. Ég sé ekki betur en að skrattar séu sestir á axlir margra og hvísli fordómum. Yfirlýsingar fljúga. Nú ætla ég að kafa í mína fordóma og láta þá í ljós. Maður getur mjög auðveldlega fundið nokkrar góðar sleggjur, ef maður kafar smá. Ég þekki mjög fáa sem koma að samningum á vinnumarkaði um þessar mundir. Ég bara les um viðræðurnar í blöðunum og sé myndir af fólkinu. Að því sögðu ætla ég að gefa púkanum orðið. Púki segir: Þetta lið þarna í Eflingu er bara gegnsósa af löngun til þess að gera allt brjálað. Því er sléttsama um hag almennings. Vill bara átök. Gunnar Smári komst í heilann á þeim og bullaði eitthvað um sósíalisma út af einhverju sem hann las einhvers staðar og síðan þá er fjandinn laus. Og Ragnar þessi í VR. Hann er svona gaur sem gengur um með alls konar hugmyndir sem aðeins Xuplup á plánetunni Zumblugg skilur. Ætlar að breyta öllum kerfum. Og er núna búinn að hanna nýja tegund af vinnumarkaðsaðgerðum. Úúúúú. Verum hrædd. Þetta lið er haldið mikilmennskubrjálæði. Langar mest til að standa uppi á húddi á bíl með kalltæki og fána. Er örugglega með svoleiðis í bílskúr einhvers staðar, til að æfa sig. Svo eru það atvinnurekendurnir. Flottir í tauinu, en yfirlætisfullt glottið á vörunum segir bara eitt: Ekkert er hægt. Því miður, krakkar mínir. Það eina sem er hægt er þetta: Að færa auð fáum og standa vörð um auð þeirra. Annað er ómögulegt. Bless. Þetta fólk er allt vitleysingar, segir púkinn. Og nú ætlar þetta að rífa augun hvert úr öðru. Verði því að góðu. Vilji allra Kem ég þá aftur að inngangi þessa greinarstúfs. Varðandi fordómana. Það er hressandi að láta þá í ljós. Maður fitnar allur. En svo þarf maður að minna sig á hið augljósa: Ekkert af þessu er rétt. Kannski er veruleikinn meira svona: Fólk á lægstu launum er orðið langþreytt á því að eiga ekki til hnífs og skeiðar. Það er fast í fátæktargildrum, bugað af viðurstyggilega hárri leigu og reikningafjalli hverra mánaðamóta. Það ætlar ekki að láta það viðgangast lengur. Skiljanlega. Og hinum megin við borðið situr fólk sem veit þetta innst inni. Það veit vel að sumt fólk getur ekki lifað. Það vill breyta því. Ég held að allir viti að fleiri þurfa koma að borðinu með atvinnurekendum og launþegum, einkum ríkið og sveitarfélögin. Það þarf að finna alls konar leiðir til þess að bæta kjör þeirra sem virkilega hafa það skítt. Margt þarf að gera. Byggja íbúðir, lækka leigu, hafa hemil á verðlagi, lækka skatta á hárréttum stöðum, lækka gjöld, hafa hemil á launaskriði, afnema skerðingar í bótakerfinu, auka frítíma fólks. Ég held að allir viti þetta. Það þarf þjóðarsátt. Einhvers konar kerfistregða, fordómastíflað samtal í bland við lítið sem ekkert traust milli fólks kemur í veg fyrir að hún gerist núna. En kannski hef ég rangt fyrir mér um þetta líka. Kannski veit ég bara ekkert hvað er að gerast. Eitt veit ég þó: Æsingur er forleikur klúðurs. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Guðmundur Steingrímsson Kjaramál Mest lesið Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun Er ég ömurlegt foreldri ef ég segi nei við barnið mitt? Stefán Þorri Helgason Skoðun Þátttökuverðlaun Þórdísar Ragnar Þór Pétursson Skoðun Ákall til ESB-sinna: Hvar eru undanþágurnar? Einar Jóhannes Guðnason Skoðun Vindorkuvæðing í skjóli nætur Kristín Helga Gunnarsdóttir Skoðun Seljum börnum nikótín! Hugi Halldórsson Skoðun Fjármálaráðherra búinn að segja A Ögmundur Jónasson Skoðun Sundrung á vinstri væng Jökull Sólberg Auðunsson Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir Skoðun Akademískt frelsi og ókurteisi Kolbeinn H. Stefánsson Skoðun Skoðun Skoðun Seljum börnum nikótín! Hugi Halldórsson skrifar Skoðun Sundrung á vinstri væng Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Þegar samfélagið missir vinnuna Hrafn Splidt Þorvaldsson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og ókurteisi Kolbeinn H. Stefánsson skrifar Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir skrifar Skoðun Yfir hverju er verið að brosa? Árni Kristjánsson skrifar Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson skrifar Skoðun Stjórnvöld sem fjárfestatenglar Baldur Thorlacius skrifar Skoðun Ákall til ESB-sinna: Hvar eru undanþágurnar? Einar Jóhannes Guðnason skrifar Skoðun Er ég ömurlegt foreldri ef ég segi nei við barnið mitt? Stefán Þorri Helgason skrifar Skoðun Vindorkuvæðing í skjóli nætur Kristín Helga Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Þátttökuverðlaun Þórdísar Ragnar Þór Pétursson skrifar Skoðun Fjármálaráðherra búinn að segja A Ögmundur Jónasson skrifar Skoðun Hagfræði-tilgáta ómeðtekin Karl Guðlaugsson skrifar Skoðun Ótryggt aðgengi á Veðurstofureit Friðjón R. Friðjónsson skrifar Skoðun Stattu vörð um launin þín Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Byggjum fyrir eldra fólk, ekki ungt Ólafur Margeirsson skrifar Skoðun Hlustum í eitt skipti á foreldra Jón Pétur Zimsen skrifar Skoðun Hugleiðingar um ástandið fyrir botni Miðjarðarhafs Örn Sigurðsson skrifar Skoðun Heildstætt heilbrigðiskerfi – hagur okkar allra Alma D. Möller skrifar Skoðun Vanþekking eða vísvitandi blekkingar? Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun „I believe the children are our future…“ Karen Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Mikilvægi félagasamtaka og magnað maraþon Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Allt sem ég þarf að gera Dagbjartur Kristjánsson skrifar Skoðun Eldri borgarar – áhrif aðildar að Evrópusambandinu (ESB) Þorvaldur Ingi Jónsson skrifar Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Notkun ökklabanda Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Skólaskætingur Þórdís Kolbrún R. Gylfadóttir skrifar Sjá meira
Fordómar eru í grunninn auðveld leið til þess að segja eitthvað misgáfulegt um alls konar dót sem maður veit ekkert um, fólk sem maður þekkir ekki og málefni sem maður hefur ekki kynnt sér af neinni dýpt. Að láta fordóma sína í ljós í kjarnyrtu máli er líka ákveðin leið til að fá vissa skammvinna útrás fyrir ruddalegri tilhneigingar sálarlífsins, eins og óræða reiði út í hitt og þetta, pirring og þreytu. Sérstaklega gott er að gera þetta í útvarpi eða á samfélagsmiðli. Fordómar eru líka á ákveðinn hátt eðlilegir. Maður getur ekki vitað allt. Stundum þarf maður að gera sér upp hugmynd. Maður er kannski að fara að hitta manneskju sem maður hefur aldrei hitt áður. Ég finn það mjög sterkt í mínu sálartetri að yfirleitt í aðdraganda slíkra funda dregur skrattinn á öxl minni upp þá mynd að viðkomandi sé durtur og ég muni lenda í miklu orðaskaki. Þannig vaxa fordómar oft af óöryggi. Maður óttast óvissu. Skrattinn gengur á lagið og dregur upp mynd.Kjaramálin Hið skemmtilega er, að eiginlega alltaf kemur hitt á daginn. Fólk er frábært. Skrattinn hefur rangt fyrir sér. Fordómar eru á mjög athyglisverðan hátt alltaf rangir. Svo takmarkað er ímyndunarafl mannskepnunnar að jafnvel hinir spámannlegustu palladómar um menn og málefni eru undantekningalaust fullkomið bull. Veruleikinn er alltaf öðruvísi. Og af hverju er ég að skrifa þetta? Jú, mér er þetta hugleikið núna vegna stöðunnar í kjaramálum. Það er við það að sjóða upp úr á vinnumarkaði. Ég les á hverjum degi lýsingar á deiluaðilum. Ég sé ekki betur en að skrattar séu sestir á axlir margra og hvísli fordómum. Yfirlýsingar fljúga. Nú ætla ég að kafa í mína fordóma og láta þá í ljós. Maður getur mjög auðveldlega fundið nokkrar góðar sleggjur, ef maður kafar smá. Ég þekki mjög fáa sem koma að samningum á vinnumarkaði um þessar mundir. Ég bara les um viðræðurnar í blöðunum og sé myndir af fólkinu. Að því sögðu ætla ég að gefa púkanum orðið. Púki segir: Þetta lið þarna í Eflingu er bara gegnsósa af löngun til þess að gera allt brjálað. Því er sléttsama um hag almennings. Vill bara átök. Gunnar Smári komst í heilann á þeim og bullaði eitthvað um sósíalisma út af einhverju sem hann las einhvers staðar og síðan þá er fjandinn laus. Og Ragnar þessi í VR. Hann er svona gaur sem gengur um með alls konar hugmyndir sem aðeins Xuplup á plánetunni Zumblugg skilur. Ætlar að breyta öllum kerfum. Og er núna búinn að hanna nýja tegund af vinnumarkaðsaðgerðum. Úúúúú. Verum hrædd. Þetta lið er haldið mikilmennskubrjálæði. Langar mest til að standa uppi á húddi á bíl með kalltæki og fána. Er örugglega með svoleiðis í bílskúr einhvers staðar, til að æfa sig. Svo eru það atvinnurekendurnir. Flottir í tauinu, en yfirlætisfullt glottið á vörunum segir bara eitt: Ekkert er hægt. Því miður, krakkar mínir. Það eina sem er hægt er þetta: Að færa auð fáum og standa vörð um auð þeirra. Annað er ómögulegt. Bless. Þetta fólk er allt vitleysingar, segir púkinn. Og nú ætlar þetta að rífa augun hvert úr öðru. Verði því að góðu. Vilji allra Kem ég þá aftur að inngangi þessa greinarstúfs. Varðandi fordómana. Það er hressandi að láta þá í ljós. Maður fitnar allur. En svo þarf maður að minna sig á hið augljósa: Ekkert af þessu er rétt. Kannski er veruleikinn meira svona: Fólk á lægstu launum er orðið langþreytt á því að eiga ekki til hnífs og skeiðar. Það er fast í fátæktargildrum, bugað af viðurstyggilega hárri leigu og reikningafjalli hverra mánaðamóta. Það ætlar ekki að láta það viðgangast lengur. Skiljanlega. Og hinum megin við borðið situr fólk sem veit þetta innst inni. Það veit vel að sumt fólk getur ekki lifað. Það vill breyta því. Ég held að allir viti að fleiri þurfa koma að borðinu með atvinnurekendum og launþegum, einkum ríkið og sveitarfélögin. Það þarf að finna alls konar leiðir til þess að bæta kjör þeirra sem virkilega hafa það skítt. Margt þarf að gera. Byggja íbúðir, lækka leigu, hafa hemil á verðlagi, lækka skatta á hárréttum stöðum, lækka gjöld, hafa hemil á launaskriði, afnema skerðingar í bótakerfinu, auka frítíma fólks. Ég held að allir viti þetta. Það þarf þjóðarsátt. Einhvers konar kerfistregða, fordómastíflað samtal í bland við lítið sem ekkert traust milli fólks kemur í veg fyrir að hún gerist núna. En kannski hef ég rangt fyrir mér um þetta líka. Kannski veit ég bara ekkert hvað er að gerast. Eitt veit ég þó: Æsingur er forleikur klúðurs.
Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun
Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir skrifar
Skoðun Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson skrifar
Skoðun Meiri gæði og mun minni álögur - Hveragerðisleiðin í leikskólamálum Jóhanna Ýr Jóhannsdóttir,Sandra Sigurðardóttir,Dagný Sif Sigurbjörnsdóttir,Halldór Benjamín Hreinsson,Njörður Sigurðsson skrifar
Skoðun Reykjavíkurborg stígur fyrsta skrefið í snjallvæðingu umferðarljósa! Einar Sveinbjörn Guðmundsson skrifar
Skoðun Framtíðin í fyrsta sæti – mikilvægi forgangsröðunar á tillögum Kópavogsbæjar í grunnskólamálum Sigrún Ólöf Ingólfsdóttir skrifar
Umbætur á skólakerfinu. Hættum að ljúga. Hættum því alveg og hættum því strax Atli Harðarson Skoðun