Tæpitungulaust – og hvergi feilnóta Þorvaldur Gylfason skrifar 3. október 2019 07:00 Washington, D.C. – Hann er flugmælskur eins og nær allir Íslendingar vita og margir aðrir. Hitt vita færri að hann er einnig rithöfundur af guðs náð svo sem marka má af nýrri bók hans, Tæpitungulaust, og kom út á sunnudaginn var. Bókin geymir fjölbreytt úrval skrifa hans sem birzt hafa áður á víð og dreif allt frá árinu 1972 og birtast nú á einum stað. Höfundur bókarinnar, Jón Baldvin Hannibalsson, fv. utanríkisráðherra, birtist lesendum sínum sem öflugur málsvari norrænnar jafnaðarstefnu, Evrópu, frelsis og lýðræðis, svo öflugur að enginn stendur honum á sporði. Bókin er ekki samin í sjálfsvörn enda væri slíks ekki að vænta af höfundi sem birti sjálfsævisögu sína Tilhugalíf 2002 (Kolbrún Bergþórsdóttir skráði) og réðst þar harkalega gegn sjálfum sér fyrir að hafa vaðið í villu og svíma í stjórnmálum langt fram á miðjan aldur með því m.a. að binda trúss sitt við rangan foringja, föður sinn. Játning hans þar um vitnar um sjaldgæfan kjark og stórhug eins og ég lýsti hér í blaðinu 14. júlí 2005.Tvö afrek Sem utanríkisráðherra 1988-1995 vann Jón Baldvin tvö einstæð afrek, annað heima fyrir, hitt í útlöndum, afrek sem ekki verða frá honum tekin þótt ýmsir hafi reynt það. Jón Baldvin bar hitann og þungann af inngöngu Íslands á Evrópska efnahagssvæðið (EES) 1994 sem markaði tímamót og hlýtur að teljast eitt heillaríkasta framfaraspor sem Ísland hefur stigið allar götur frá upphafi heimastjórnar. Hinir höfuðflokkarnir þrír slógu úr og í eftir því hvernig vindar blésu, en Jón og flokkur hans, Alþýðuflokkurinn, hvikuðu hvergi og höfðu að endingu frækilegan og fullan sigur. Jón lýsir aðild Íslands að EES sem 70% aðild að ESB og greinir hvort tveggja, EES og ESB, með skýrum rökum og fjölbreyttum blæ. Jón Baldvin varð upp á sitt eindæmi fyrstur erlendra utanríkisráðherra til að viðurkenna sjálfstæði Eystrasaltsríkjanna 1991 þegar þau stóðu vinafá frammi fyrir Rauða hernum sem bjóst til blóðbaðs. Jón fór einn síns liðs gegn ríkisstjórnum annarra Nató-ríkja, þ.m.t. eru Bandaríkin, Frakkland og Þýzkaland, sem studdu Sovétríkin gegn sjálfstæðisóskum Eystrasaltsríkjanna af ótta við að umbótaviðleitni Mikhails Gorbachov, aðalritara Sovézka kommúnistaflokksins, myndi sigla í strand ef eining Sovétríkjanna rofnaði. Jón Baldvin naut einnig heima fyrir lítils stuðnings við þetta djarfa framtak sem reyndist þó vel grundað þegar upp var staðið og skipti sköpum enda er hann þjóðhetja í Litháen og heiðursborgari í höfuðborginni Vilníus þar sem ein gatan nálægt þinghúsinu heitir Íslandsstræti. Í Tallinn, höfuðborg Eistlands, stendur utanríkisráðuneytið við Íslandstorg. Greining Jóns Baldvins á Eystrasaltsríkjunum þar sem hann hefur starfað sem gistikennari í háskólum og einnig á Sovétríkjunum og hruni þeirra er leiftrandi skýr og rímar vel, eins og allur málflutningur hans yfirhöfuð, við skoðanir margra fræðimanna. Sovétríkin hrundu undan eigin þunga, segir Jón, þar eð stjórnmálastéttin sjálf missti trúna á sovétskipulaginu, sumir segja strax 1968, aðrir 1978. Skýring Jóns kemur heim og saman við frásögn Ians Shapiro, suðurafrísks prófessors í Yale-háskóla, sem hátt settur Kremlverji bauð milligöngu um einkasölu sovézkra kjarnavopna til aðskilnaðarstjórnarinnar í Suður-Afríku.Svona eiga sýslumenn að vera Framlag Jóns Baldvins til stjórnmála innan lands og utan er ekki bundið við þau átta ár sem hann gegndi ráðherradómi í misjöfnum veðrum. Hann hefur aldrei látið deigan síga heldur berst hann áfram ótrauður fyrir hugsjónum sínum kominn á níræðisaldur. Hann heldur fram kostum norræna líkansins þar sem hagkvæmni og réttlæti haldast í hendur, útmálar frelsis- og friðarhugsjón Evrópuríkjanna innan vébanda ESB af miklum þrótti og gagnrýnir um leið þróun bandarísks samfélags í átt til aukins ójafnaðar til að undirstrika andstæðurnar. Hann fjallar einnig um hrunið 2008 og dregur ekkert undan (bls. 141): „Erlendir aðilar sem fást við að rannsaka ferla rússneskra mafíupeninga um Norðurlönd beina sjónum sínum að eignarhaldsfélögum rússneskra mafíuforingja á eyjum í Karíbahafi. Í leiðinni hafa þeir rekið augun í fjölda eignarhaldsfélaga, þar sem ráða má í íslenskan uppruna … Á það eftir að koma á daginn að tök fáeinna auðjöfra á öllum helstu auðsuppsprettum íslensks efnahagslífs og stofnunum þeirra voru slík að þeir komust upp með hvað sem var í skjóli leynilegs valds yfir mönnum og stofnunum? … Verður niðurstaðan sú að innviðir og aðalstofnanir íslenska lýðveldisins hafi verið gegnrotnar af spillingu? … Er tími til kominn að efna til allsherjar hreingerningar á stofnunum íslenska lýðveldisins og moka út öllum skítnum sem þar hefur hlaðist upp á bak við áferðarfalleg fortjöld? Við getum ekki lengur slegið því á frest að endurskoða stjórnarskrá ríkisins og grundvallarþætti stjórnskipunarinnar.“ Þetta skrifaði Jón Baldvin í Morgunblaðið 25. nóvember 2008. Þeim mun sárar svíður honum að eftir hrun „hefur kerfið verið endurreist að mestu eftir óbreyttri forskrift“ (bls. 330). Svona eiga fv. sýslumenn að vera. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Birtist í Fréttablaðinu Þorvaldur Gylfason Mest lesið Þriggja stiga þögn Bjarni Karlsson Skoðun Skýr stefna um málfrelsi Róbert H. Haraldsson Skoðun Hvers vegna sífellt fleiri sækjast eftir einveru Ingrid Kuhlman Skoðun Nú þarf að gyrða sig í brók Gunnlaugur Stefánsson Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei Skoðun „Stóra fallega frumvarpið“ hans Trump Gunnar Alexander Ólafsson Skoðun Verndun vatns og stjórn vatnamála Ólafur Arnar Jónsson,Sigurður Guðjónsson Skoðun Gegn hernaði hvers konar Gunnar Björgvinsson Skoðun Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir Skoðun Sjallar og lyklaborðið Sigfús Ómar Höskuldsson Skoðun Skoðun Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar Skoðun Sjallar og lyklaborðið Sigfús Ómar Höskuldsson skrifar Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar Skoðun „Stóra fallega frumvarpið“ hans Trump Gunnar Alexander Ólafsson skrifar Skoðun Verndun vatns og stjórn vatnamála Ólafur Arnar Jónsson,Sigurður Guðjónsson skrifar Skoðun Gegn hernaði hvers konar Gunnar Björgvinsson skrifar Skoðun Hvers vegna sífellt fleiri sækjast eftir einveru Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Þriggja stiga þögn Bjarni Karlsson skrifar Skoðun Nú þarf að gyrða sig í brók Gunnlaugur Stefánsson skrifar Skoðun Lesblindir og stuðningur í skólum Snævar Ívarsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun Rýnt í stöðu kvenna með örorkulífeyri Huld Magnúsdóttir skrifar Skoðun Brot sem fyrnast í höndum lögreglu – hversu mörg í viðbót? Þórhildur Gyða Arnarsdóttir skrifar Skoðun Olíuleit á Drekasvæði - tilvistarleit Halldór Reynisson skrifar Skoðun Kosningar í september Guðveig Lind Eyglóardóttir skrifar Skoðun Þegar orkuöflun er sett á ís - dæmið frá Suður-Afríku Hallgrímur Óskarsson skrifar Skoðun Framtíð nemenda í Kópavogi í fyrsta sæti Halla Björg Evans skrifar Skoðun Skýr stefna um málfrelsi Róbert H. Haraldsson skrifar Skoðun Heilsufarsmat á vinnustöðum: Góð fjárfesting í heilbrigði og vellíðan starfsfólks Gígja Valgerður Harðardóttir skrifar Skoðun Munar þig um 5-7 milljónir árlega? Jón Pétur Zimzen skrifar Skoðun Keldnaland – fjölmenn hverfi í mótun Þorsteinn R. Hermannsson skrifar Skoðun Eflum traustið Helgi Áss Grétarsson,Marta Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson skrifar Skoðun Hver er kjarninn í samfélagi sem selur hjarta sitt? Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Seljum börnum nikótín! Hugi Halldórsson skrifar Skoðun Sundrung á vinstri væng Jökull Sólberg Auðunsson skrifar Skoðun Þegar samfélagið missir vinnuna Hrafn Splidt Þorvaldsson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og ókurteisi Kolbeinn H. Stefánsson skrifar Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir skrifar Skoðun Yfir hverju er verið að brosa? Árni Kristjánsson skrifar Sjá meira
Washington, D.C. – Hann er flugmælskur eins og nær allir Íslendingar vita og margir aðrir. Hitt vita færri að hann er einnig rithöfundur af guðs náð svo sem marka má af nýrri bók hans, Tæpitungulaust, og kom út á sunnudaginn var. Bókin geymir fjölbreytt úrval skrifa hans sem birzt hafa áður á víð og dreif allt frá árinu 1972 og birtast nú á einum stað. Höfundur bókarinnar, Jón Baldvin Hannibalsson, fv. utanríkisráðherra, birtist lesendum sínum sem öflugur málsvari norrænnar jafnaðarstefnu, Evrópu, frelsis og lýðræðis, svo öflugur að enginn stendur honum á sporði. Bókin er ekki samin í sjálfsvörn enda væri slíks ekki að vænta af höfundi sem birti sjálfsævisögu sína Tilhugalíf 2002 (Kolbrún Bergþórsdóttir skráði) og réðst þar harkalega gegn sjálfum sér fyrir að hafa vaðið í villu og svíma í stjórnmálum langt fram á miðjan aldur með því m.a. að binda trúss sitt við rangan foringja, föður sinn. Játning hans þar um vitnar um sjaldgæfan kjark og stórhug eins og ég lýsti hér í blaðinu 14. júlí 2005.Tvö afrek Sem utanríkisráðherra 1988-1995 vann Jón Baldvin tvö einstæð afrek, annað heima fyrir, hitt í útlöndum, afrek sem ekki verða frá honum tekin þótt ýmsir hafi reynt það. Jón Baldvin bar hitann og þungann af inngöngu Íslands á Evrópska efnahagssvæðið (EES) 1994 sem markaði tímamót og hlýtur að teljast eitt heillaríkasta framfaraspor sem Ísland hefur stigið allar götur frá upphafi heimastjórnar. Hinir höfuðflokkarnir þrír slógu úr og í eftir því hvernig vindar blésu, en Jón og flokkur hans, Alþýðuflokkurinn, hvikuðu hvergi og höfðu að endingu frækilegan og fullan sigur. Jón lýsir aðild Íslands að EES sem 70% aðild að ESB og greinir hvort tveggja, EES og ESB, með skýrum rökum og fjölbreyttum blæ. Jón Baldvin varð upp á sitt eindæmi fyrstur erlendra utanríkisráðherra til að viðurkenna sjálfstæði Eystrasaltsríkjanna 1991 þegar þau stóðu vinafá frammi fyrir Rauða hernum sem bjóst til blóðbaðs. Jón fór einn síns liðs gegn ríkisstjórnum annarra Nató-ríkja, þ.m.t. eru Bandaríkin, Frakkland og Þýzkaland, sem studdu Sovétríkin gegn sjálfstæðisóskum Eystrasaltsríkjanna af ótta við að umbótaviðleitni Mikhails Gorbachov, aðalritara Sovézka kommúnistaflokksins, myndi sigla í strand ef eining Sovétríkjanna rofnaði. Jón Baldvin naut einnig heima fyrir lítils stuðnings við þetta djarfa framtak sem reyndist þó vel grundað þegar upp var staðið og skipti sköpum enda er hann þjóðhetja í Litháen og heiðursborgari í höfuðborginni Vilníus þar sem ein gatan nálægt þinghúsinu heitir Íslandsstræti. Í Tallinn, höfuðborg Eistlands, stendur utanríkisráðuneytið við Íslandstorg. Greining Jóns Baldvins á Eystrasaltsríkjunum þar sem hann hefur starfað sem gistikennari í háskólum og einnig á Sovétríkjunum og hruni þeirra er leiftrandi skýr og rímar vel, eins og allur málflutningur hans yfirhöfuð, við skoðanir margra fræðimanna. Sovétríkin hrundu undan eigin þunga, segir Jón, þar eð stjórnmálastéttin sjálf missti trúna á sovétskipulaginu, sumir segja strax 1968, aðrir 1978. Skýring Jóns kemur heim og saman við frásögn Ians Shapiro, suðurafrísks prófessors í Yale-háskóla, sem hátt settur Kremlverji bauð milligöngu um einkasölu sovézkra kjarnavopna til aðskilnaðarstjórnarinnar í Suður-Afríku.Svona eiga sýslumenn að vera Framlag Jóns Baldvins til stjórnmála innan lands og utan er ekki bundið við þau átta ár sem hann gegndi ráðherradómi í misjöfnum veðrum. Hann hefur aldrei látið deigan síga heldur berst hann áfram ótrauður fyrir hugsjónum sínum kominn á níræðisaldur. Hann heldur fram kostum norræna líkansins þar sem hagkvæmni og réttlæti haldast í hendur, útmálar frelsis- og friðarhugsjón Evrópuríkjanna innan vébanda ESB af miklum þrótti og gagnrýnir um leið þróun bandarísks samfélags í átt til aukins ójafnaðar til að undirstrika andstæðurnar. Hann fjallar einnig um hrunið 2008 og dregur ekkert undan (bls. 141): „Erlendir aðilar sem fást við að rannsaka ferla rússneskra mafíupeninga um Norðurlönd beina sjónum sínum að eignarhaldsfélögum rússneskra mafíuforingja á eyjum í Karíbahafi. Í leiðinni hafa þeir rekið augun í fjölda eignarhaldsfélaga, þar sem ráða má í íslenskan uppruna … Á það eftir að koma á daginn að tök fáeinna auðjöfra á öllum helstu auðsuppsprettum íslensks efnahagslífs og stofnunum þeirra voru slík að þeir komust upp með hvað sem var í skjóli leynilegs valds yfir mönnum og stofnunum? … Verður niðurstaðan sú að innviðir og aðalstofnanir íslenska lýðveldisins hafi verið gegnrotnar af spillingu? … Er tími til kominn að efna til allsherjar hreingerningar á stofnunum íslenska lýðveldisins og moka út öllum skítnum sem þar hefur hlaðist upp á bak við áferðarfalleg fortjöld? Við getum ekki lengur slegið því á frest að endurskoða stjórnarskrá ríkisins og grundvallarþætti stjórnskipunarinnar.“ Þetta skrifaði Jón Baldvin í Morgunblaðið 25. nóvember 2008. Þeim mun sárar svíður honum að eftir hrun „hefur kerfið verið endurreist að mestu eftir óbreyttri forskrift“ (bls. 330). Svona eiga fv. sýslumenn að vera.
Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei Skoðun
Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir Skoðun
Skoðun Mikilvægi aðgengis og algildrar hönnunar að byggingum í dag og til framtíðar Þuríður Harpa Sigurðardóttir skrifar
Skoðun Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Brot sem fyrnast í höndum lögreglu – hversu mörg í viðbót? Þórhildur Gyða Arnarsdóttir skrifar
Skoðun Heilsufarsmat á vinnustöðum: Góð fjárfesting í heilbrigði og vellíðan starfsfólks Gígja Valgerður Harðardóttir skrifar
Skoðun Börn í gámaskólum á meðan bæjarskrifstofur stækka – hvar er forgangsröðin? Ásgeir Elvar Garðarsson skrifar
Skoðun Hvar liggur ábyrgð hins fullorðna á hegðun ungmenna í samfélaginu? Rakel Guðbjörnsdóttir skrifar
Fimm af tíu veitingastöðum hættu með hvalkjöt Valgerður Árnadóttir,Stefán Yngvi Pétursson,Rósa Líf Darradóttir,Anahita S. Babaei Skoðun
Skóli án aðgreiningar – fallegt orðalag en brotakennd framkvæmd Sóldís Birta Reynisdóttir Skoðun