Óöguð þjóð og brotakenndar sóttvarnir Vilhelm Jónsson skrifar 30. mars 2020 11:00 Furðu sætir hvernig staðið er að sóttvörnum og skimunum, sem eru ómarkvissar, seinlegar og mun líklegri til að breiða veiruna út með núverandi fyrirkomulagi. Mun eðlilegra hefði verið að þeir sem leituðu eftir sýnatöku á heilsugæslustöðvum, og eða í gegnum bílglugga við erfið veðurskilyrði, væri beint á ákveðna staði eins og um bifreiðaskoðun væri að ræða þar sem hliðarrúðan væri dregin niður og síðankeyrt beint í gegn. Með slíku fyrirkomulagi næðist miklu hraðari, markvissari og manneskjulegri sýnataka fyrir alla aðila. Eins og núverandi ástand hefur þróast á sóttvarnarspítala og gjörgæslu er orðið tímabært að þjóðin íhugi með hversu óábyrgum hætti spítalinn brást seint og illa við í undirbúningsferlinu við yfirvofandi vá, sé horft til janúar- og febrúarmánaðar. Engu að síður er til fyrirmyndar hvernig brugðist var við í mars þegar landlæknisembættinu varð loksins ljóst hversu alvarlegir atburðir væru í aðsigi eftir að almenningur hafði hamrað á því við embættið að ekki væri nóg að gert. Það er óboðlegt hjá yfirlækni Landspítalans í viðtali á Víglínunni að láta liggja að Kínverjar hefðu verið teknir í bólinu en allt væri slétt og fellt varðandi sóttvarnarspítala í Fossvogi, og þegar hann var spurður út í fjölda öndunarvéla þá hafði hann engar tölur um það. Slíkt hið sama átti sér stað hjá forstjóra Landspítalans þegar hann skautaði fram hjá spurningunni í beinni sjónvarpsútsendingu. Landsmönnum er að verða smám saman ljóst að ekki var brugðist við fyrr en alltof seint, og á kostnað þeirra sem leitað hafa eftir læknisþjónustu spítalans, þar sem flestallt er sett á bið. Því miður er margt sem bendir til þess að sá vandi aukist enn frekar á næstu mánuðum. Alltof oft er að koma í ljós hversu miklir vankantar eru á háttalagi landans varðandi reglur um samkomubann og aðrar þrengingar til varnar frekari útbreiðslu veirunnar, og það er nánast sama hvert litið er.Matvörubúðir, göngustígar, og svo má lengi, telja gefa vísbendingar um óviðunandi ástand, sé horft til hinnar svokölluðu tveggja metra reglu, ekki síst hjá þeim sem eru yngri, einnig er því áfátt að reglum sé fylgt eftir á vinnustöðum. Það getur aldrei náðst viðunandi árangur hjá óagaðri þjóð fyrr en mönnum er refsað með afgerandi hætti fyrir að brjóta lög, reglur eða tilmæli. Út um allan heim er refsiramma fylgt umsvifalaust eftir af fullri hörku. Þegar ekki mun draga úr útbreiðslu Covid-19 með jafn markvissum hætti og í nágrannalöndunum, sem við viljum bera okkur saman við, mun ólund landans smám saman aukast og snúast upp í andúð gegn svokölluðu teymi, ekki síst hjá þeim sem hafa látið hvað hæst hversu frábært þríeykið er. Þó svo dönsk heilbrigðisyfirvöld hafi hampað Íslendingum fyrir að skima mikið í byrjun og elta hugsanlegar smitleiðir hefur það ekkert með það að gera að Danir og fleiri þjóðir verði ekki fyrri til að hefta útbreiðslu Covid-19. Lokun landamæra og útgöngubann ásamt viðurlögum er skilvirkasta leiðin til að hefta útbreiðslu. Það er löngu orðið tímabært að sóttvarnarlæknir gefi út með skilmerkilegum hætti á hvaða vegferð hann er, og ekki svo ósjaldan hefur hann látið liggja að 60% þjóðarinnar þurfi að smitast til að mynda hjarðónæmi. Það er tiltölulega miklar líkur á að útbreiðsla veirunnar eigi eftir að stóraukast þar sem smitleiðir hripleka með núverandi háttalagi þar sem samfélagslegt athæfi og óábyrg háttsemi er alger og vart annað en barnaskapur að telja að hápunkti verði náð fyrir miðjan apríl eða fyrr. Einnig er það í íslenskum anda sem hingað til að berja sér á brjóst að telja sig vera mesta og besta í öllu, og svo er því yfirleitt þveröfugt farið þegar á reynir, og síðan kannast enginn við gjörðir sínar þegar misbrestir eiga sér stað. Icesave skuldauppgjörið er gott dæmi um flótta frá fyrri gjörðum sínum, og slíkt hið sama á við um undirbúningsferlið vegna faraldursins þar sem allt var gert á síðustu stundu. Þó svo um huglægt mat sé að ræða eru miklar líkur á því að Covid-19 ferlið eigi eftir að dragast á langinn og valda mörgum dauðsföllum og erfiðleikum, ekki síst hjá þeim eldri, sem þurfa að takast á við margra mánaða sóttvörn þegar yfir lýkur. Hræðilegar smitleiðir og óafturkræfar eru að eiga sér stað á Landakoti, fæðingardeild og víðar með skelfilegum hörmungum ef fram fer sem horfir. Óneitanlega fær maður á tilfinninguna á svokölluðum stöðufundum, sem einkennast af leiksýningu eða gorti, sem teymið er farið að láta stjórnast af, og er að verða hálf hallærislegt, ekki síst sé litið til þess að þúsundir manna munu líða fyrir óábyrgt verklag og undirbúningsleysi Landspítalans. Ef allt fer á versta veg mun örugglega ekki standa á svari að benda á að ábyrgð liggi annars staðar en í eigin garði og enginn mun sæta ábyrgð. Sóttvarnaferlið mun einkennist af smáskammtalækningum og að slökkva elda þegar smitvarnir bregðast. Sjúklingar munu láta lífið og líða fyrir slóðahátt. Í ljósi þessa væri landlækni nær að grynnka á rykföllnum skúffum, sem hafa að geyma vafasöm læknaverk undangenginna ára, í stað þess að baða sig í sviðsljósinu. Óviðunandi sóttvörnum er að fjölga þessa dagana sem sóttvarnarlæknir þarf að tækla með öðrum og meira afgerandi hætti og láta af einstrengslegum viðbrögðum sínum. Óafturkræf mistök eru að eiga sér stað vegna nýbyggingar við Hringbraut. Byggingartími mun lengjast verulega vegna legu spítalans og flutningsgetu umferðaæða. Verkferlinu er smám saman að seinka og verða breytingum háð með tilheyrandi hávaða, ráðaleysi og skömm þar sem enginn axlar ábyrgð. Valdasjúkt fólk sem og óábyrgt ber að stöðva, hver svo sem á í hlut og huga ber að heildarhagsmunum.Á sama tíma og Landspítalinn er í fjársvelti hafa milljarðar streymt eftirlitslítið úr ríkissjóði áratugum saman þar sem verkfræði- og arkitektastofur hafa makað krókinn vegna hönnunar á spítala og viðstöðulausra breytinga þar sem verkferlið er illgerlegt og vanhugsað. Enginn spyr um verklok og kostnað og sjúkir gjalda meðan verið er að finna upp hjólið. Stjórnvöld munu sverja af sér alla ábyrgð sem fyrr og eru að þessu sinni komin í feitt að vera komin með krumlurnar í gjaldeyrisforðasjóð Seðlabankans til að endurnýja umboð sitt. Drottinn blessi þá sem hverfa frá þessu jarðneska lífi og takast á við ómældar þjáningar vegna veruleikafirrtra manna vítt og breitt um stjórnsýsluna. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Faraldur kórónuveiru (COVID-19) Samkomubann á Íslandi Vilhelm Jónsson Mest lesið Þagnarbindindi: Er það lausn ríkisstjórnarinnar gagnvart þjóð sem hafnar hvalveiðum? Anahita Sahar Babaei Skoðun Ég er foreldri, ég er kennari Hulda María Magnúsdóttir Skoðun Hvers virði er innbúið? Hrefna Kristín Jónsdóttir Skoðun Kennarar hafa yfirvinnu af öðrum kennurum Helga Dögg Sverrisdóttir Skoðun Er gott að sjávarútvegur skjálfi á beinunum? Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Rafbílar eru ódýrari Sigurður Friðleifsson Skoðun Hver er ábyrgð barna? Anna Laufey Stefánsdóttir Skoðun Byrlunar- og símamálið: þáttur blaðamanna féll á fyrningu Eva Hauksdóttir Skoðun Allar konur eru konur. Punktur. Auður Önnu Magnúsdóttir Skoðun Virðing fyrir kennurum eykur árangur nemenda Íris E. Gísladóttir Skoðun Skoðun Skoðun 460 milljóna króna ofrukkun á viku Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Kennarar hafa yfirvinnu af öðrum kennurum Helga Dögg Sverrisdóttir skrifar Skoðun Byrlunar- og símamálið: þáttur blaðamanna féll á fyrningu Eva Hauksdóttir skrifar Skoðun Allar konur eru konur. Punktur. Auður Önnu Magnúsdóttir skrifar Skoðun Hver er ábyrgð barna? Anna Laufey Stefánsdóttir skrifar Skoðun Rafbílar eru ódýrari Sigurður Friðleifsson skrifar Skoðun Ég er foreldri, ég er kennari Hulda María Magnúsdóttir skrifar Skoðun Þagnarbindindi: Er það lausn ríkisstjórnarinnar gagnvart þjóð sem hafnar hvalveiðum? Anahita Sahar Babaei skrifar Skoðun Er gott að sjávarútvegur skjálfi á beinunum? Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Af hverju endurhæfing fyrir krabbameinsgreinda? Erna Magnúsdóttir skrifar Skoðun Hvers virði er innbúið? Hrefna Kristín Jónsdóttir skrifar Skoðun Viljum við semja frið við náttúruna? Harpa Fönn Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Virðing fyrir kennurum eykur árangur nemenda Íris E. Gísladóttir skrifar Skoðun Hinn dökki fíll í rými jafnréttis Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Í tilefni af kjaradeilu FÍL og LR vegna listamanna í Borgarleikhúsinu Hrafnhildur Theodórsdóttir skrifar Skoðun Keyrt í gagnstæðar áttir við Vonarstræti Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Rannsóknir í Hvalfirði skapa enga hættu Salome Hallfreðsdóttir skrifar Skoðun Hagsmunasamtök ESB gegn togveiðum: Hvað er í húfi fyrir Ísland? Svanur Guðmundsson skrifar Skoðun Litla flugan Rebekka Hlín Rúnarsdóttir skrifar Skoðun Um jarðgöng, ráðherra og blaðamenn Jónína Brynjólfsdóttir skrifar Skoðun Elskar þú að taka til? Þóra Geirlaug Bjartmarsdóttir skrifar Skoðun Gervigreind, fordómar og siðferði – nýir tímar, ný viðmið Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Kirkjusókn ungra drengja Ása Lind Finnbogadóttir skrifar Skoðun Vigdís og Súðavík Ásta F. Flosadóttir skrifar Skoðun Heimskan í Hvíta húsinu – forðumst smit Halldór Reynisson skrifar Skoðun Ég á lítinn skrítinn skugga – langtímaáhrif krabbameina Hulda Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Traustur leiðtogi með fjölbreytta reynslu Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Sameiginleg markmið en ólíkar þarfir Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Hver verður flottust við þingsetningu? Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Vítisfjörður Guðni Ársæll Indriðason skrifar Sjá meira
Furðu sætir hvernig staðið er að sóttvörnum og skimunum, sem eru ómarkvissar, seinlegar og mun líklegri til að breiða veiruna út með núverandi fyrirkomulagi. Mun eðlilegra hefði verið að þeir sem leituðu eftir sýnatöku á heilsugæslustöðvum, og eða í gegnum bílglugga við erfið veðurskilyrði, væri beint á ákveðna staði eins og um bifreiðaskoðun væri að ræða þar sem hliðarrúðan væri dregin niður og síðankeyrt beint í gegn. Með slíku fyrirkomulagi næðist miklu hraðari, markvissari og manneskjulegri sýnataka fyrir alla aðila. Eins og núverandi ástand hefur þróast á sóttvarnarspítala og gjörgæslu er orðið tímabært að þjóðin íhugi með hversu óábyrgum hætti spítalinn brást seint og illa við í undirbúningsferlinu við yfirvofandi vá, sé horft til janúar- og febrúarmánaðar. Engu að síður er til fyrirmyndar hvernig brugðist var við í mars þegar landlæknisembættinu varð loksins ljóst hversu alvarlegir atburðir væru í aðsigi eftir að almenningur hafði hamrað á því við embættið að ekki væri nóg að gert. Það er óboðlegt hjá yfirlækni Landspítalans í viðtali á Víglínunni að láta liggja að Kínverjar hefðu verið teknir í bólinu en allt væri slétt og fellt varðandi sóttvarnarspítala í Fossvogi, og þegar hann var spurður út í fjölda öndunarvéla þá hafði hann engar tölur um það. Slíkt hið sama átti sér stað hjá forstjóra Landspítalans þegar hann skautaði fram hjá spurningunni í beinni sjónvarpsútsendingu. Landsmönnum er að verða smám saman ljóst að ekki var brugðist við fyrr en alltof seint, og á kostnað þeirra sem leitað hafa eftir læknisþjónustu spítalans, þar sem flestallt er sett á bið. Því miður er margt sem bendir til þess að sá vandi aukist enn frekar á næstu mánuðum. Alltof oft er að koma í ljós hversu miklir vankantar eru á háttalagi landans varðandi reglur um samkomubann og aðrar þrengingar til varnar frekari útbreiðslu veirunnar, og það er nánast sama hvert litið er.Matvörubúðir, göngustígar, og svo má lengi, telja gefa vísbendingar um óviðunandi ástand, sé horft til hinnar svokölluðu tveggja metra reglu, ekki síst hjá þeim sem eru yngri, einnig er því áfátt að reglum sé fylgt eftir á vinnustöðum. Það getur aldrei náðst viðunandi árangur hjá óagaðri þjóð fyrr en mönnum er refsað með afgerandi hætti fyrir að brjóta lög, reglur eða tilmæli. Út um allan heim er refsiramma fylgt umsvifalaust eftir af fullri hörku. Þegar ekki mun draga úr útbreiðslu Covid-19 með jafn markvissum hætti og í nágrannalöndunum, sem við viljum bera okkur saman við, mun ólund landans smám saman aukast og snúast upp í andúð gegn svokölluðu teymi, ekki síst hjá þeim sem hafa látið hvað hæst hversu frábært þríeykið er. Þó svo dönsk heilbrigðisyfirvöld hafi hampað Íslendingum fyrir að skima mikið í byrjun og elta hugsanlegar smitleiðir hefur það ekkert með það að gera að Danir og fleiri þjóðir verði ekki fyrri til að hefta útbreiðslu Covid-19. Lokun landamæra og útgöngubann ásamt viðurlögum er skilvirkasta leiðin til að hefta útbreiðslu. Það er löngu orðið tímabært að sóttvarnarlæknir gefi út með skilmerkilegum hætti á hvaða vegferð hann er, og ekki svo ósjaldan hefur hann látið liggja að 60% þjóðarinnar þurfi að smitast til að mynda hjarðónæmi. Það er tiltölulega miklar líkur á að útbreiðsla veirunnar eigi eftir að stóraukast þar sem smitleiðir hripleka með núverandi háttalagi þar sem samfélagslegt athæfi og óábyrg háttsemi er alger og vart annað en barnaskapur að telja að hápunkti verði náð fyrir miðjan apríl eða fyrr. Einnig er það í íslenskum anda sem hingað til að berja sér á brjóst að telja sig vera mesta og besta í öllu, og svo er því yfirleitt þveröfugt farið þegar á reynir, og síðan kannast enginn við gjörðir sínar þegar misbrestir eiga sér stað. Icesave skuldauppgjörið er gott dæmi um flótta frá fyrri gjörðum sínum, og slíkt hið sama á við um undirbúningsferlið vegna faraldursins þar sem allt var gert á síðustu stundu. Þó svo um huglægt mat sé að ræða eru miklar líkur á því að Covid-19 ferlið eigi eftir að dragast á langinn og valda mörgum dauðsföllum og erfiðleikum, ekki síst hjá þeim eldri, sem þurfa að takast á við margra mánaða sóttvörn þegar yfir lýkur. Hræðilegar smitleiðir og óafturkræfar eru að eiga sér stað á Landakoti, fæðingardeild og víðar með skelfilegum hörmungum ef fram fer sem horfir. Óneitanlega fær maður á tilfinninguna á svokölluðum stöðufundum, sem einkennast af leiksýningu eða gorti, sem teymið er farið að láta stjórnast af, og er að verða hálf hallærislegt, ekki síst sé litið til þess að þúsundir manna munu líða fyrir óábyrgt verklag og undirbúningsleysi Landspítalans. Ef allt fer á versta veg mun örugglega ekki standa á svari að benda á að ábyrgð liggi annars staðar en í eigin garði og enginn mun sæta ábyrgð. Sóttvarnaferlið mun einkennist af smáskammtalækningum og að slökkva elda þegar smitvarnir bregðast. Sjúklingar munu láta lífið og líða fyrir slóðahátt. Í ljósi þessa væri landlækni nær að grynnka á rykföllnum skúffum, sem hafa að geyma vafasöm læknaverk undangenginna ára, í stað þess að baða sig í sviðsljósinu. Óviðunandi sóttvörnum er að fjölga þessa dagana sem sóttvarnarlæknir þarf að tækla með öðrum og meira afgerandi hætti og láta af einstrengslegum viðbrögðum sínum. Óafturkræf mistök eru að eiga sér stað vegna nýbyggingar við Hringbraut. Byggingartími mun lengjast verulega vegna legu spítalans og flutningsgetu umferðaæða. Verkferlinu er smám saman að seinka og verða breytingum háð með tilheyrandi hávaða, ráðaleysi og skömm þar sem enginn axlar ábyrgð. Valdasjúkt fólk sem og óábyrgt ber að stöðva, hver svo sem á í hlut og huga ber að heildarhagsmunum.Á sama tíma og Landspítalinn er í fjársvelti hafa milljarðar streymt eftirlitslítið úr ríkissjóði áratugum saman þar sem verkfræði- og arkitektastofur hafa makað krókinn vegna hönnunar á spítala og viðstöðulausra breytinga þar sem verkferlið er illgerlegt og vanhugsað. Enginn spyr um verklok og kostnað og sjúkir gjalda meðan verið er að finna upp hjólið. Stjórnvöld munu sverja af sér alla ábyrgð sem fyrr og eru að þessu sinni komin í feitt að vera komin með krumlurnar í gjaldeyrisforðasjóð Seðlabankans til að endurnýja umboð sitt. Drottinn blessi þá sem hverfa frá þessu jarðneska lífi og takast á við ómældar þjáningar vegna veruleikafirrtra manna vítt og breitt um stjórnsýsluna.
Þagnarbindindi: Er það lausn ríkisstjórnarinnar gagnvart þjóð sem hafnar hvalveiðum? Anahita Sahar Babaei Skoðun
Skoðun Þagnarbindindi: Er það lausn ríkisstjórnarinnar gagnvart þjóð sem hafnar hvalveiðum? Anahita Sahar Babaei skrifar
Skoðun Í tilefni af kjaradeilu FÍL og LR vegna listamanna í Borgarleikhúsinu Hrafnhildur Theodórsdóttir skrifar
Skoðun Hagsmunasamtök ESB gegn togveiðum: Hvað er í húfi fyrir Ísland? Svanur Guðmundsson skrifar
Þagnarbindindi: Er það lausn ríkisstjórnarinnar gagnvart þjóð sem hafnar hvalveiðum? Anahita Sahar Babaei Skoðun