Tillaga að skattleysi eldri borgara Ole Anton Bieltvedt skrifar 17. júlí 2021 20:00 Á undanförnum áratugum, í reynd síðustu eina til tvær aldirnar, hefur farið fram margvísleg réttindabarátta, þar sem hinir ýmsu hópar þjóðfélagsins, sem minna hafa mátt sín, hafa reynt að sækja aukinn rétt, til valda og fjármuna, jafna rétt sinn við þá, sem sátu að meiri rétti fyrir; höfðu forréttindi. Lengst af voru völd og réttur í höndum karlmanna og það oft þeirra eldri, einkum ef þeir réðu fyrir fjármunum og/eða komu af ættum, sem höfðu í gegnum ár og aldir tryggt sína stöðu og forréttindi í þjóðfélaginu, oft mann fram af manni, voru þá iðulega aðalsmenn. Höfðu titilinn „Sir“ í Englandi og „Von“ í Þýzkalandi. Á seinni hluta nítjándu aldar, og sértaklega frá og með aldamótunum 1800/1900, fóru kvenskörungar og –leiðtogar í vaxandi mæli af stað með kröfugerð um, fyrst, rétt til að greiða atkvæði um hverjir skyldu fara með völdin og stjórna, og svo, eða jafnhliða, um það, að geta boðið sig fram til setu á þingi eða annarra álíka embætta. Eftir því, sem bezt verður séð, voru það Nýsjálendingar, sem fyrstir veittu konum það sem kallaðist „aktívur kosningaréttur“, rétturinn til að kjósa, 1893, en hinn „passívi kosningaréttur“, rétturinn til að vera í framboði, vera kosinn, mun fyrst hafa komið þar seinna, 1919. Á Norðurlöndum riðu Finnar á vaðið með fullan kosningarétt konum til handa 1906, Norðmenn komu 1913, Danir 1915 og við Íslendingar komum svo með óvenjulegan kosningarétt kvenna, líka 1915, en bara fyrir 40 ára og eldri. 1920 var þessi kosningaréttur kvenna hér færður niður í 25 ár. Bandaríkjamenn veittu konum fullan kosningarétt 1920, Englendingar 1928, Frakkar 1944, Ítalir 1946 og Svisslendingar fyrst 1971. (Skyldi það vera skýringin á, hversu vel Svisslendingum hefur vegnað?). Í millitíðinni hafa alls kyns hópar háð baráttu fyrir stöðu sinni og réttindum í þjóðfélaginu, og bar þar framan af hæst barátta hinsegin fólks fyrir sínum réttindum, mest um það, að samkynhneigð ákveðins hluta mannkyns sé eðlileg og hluti af náttúrulegum fjölbreytileika. Skv. því skuli samkynhneigðir hafa sama rétt til sinna hneigða og síns lífs og gagnkynhneigðir til sinna. Enginn skapar sig sjálfur, og virðist þessi jafnréttiskrafa vera sjálfgefin, þó að framganga hennar sé enn víða hæg. Margvísleg önnur réttindabarátta hefur verið í gangi síðustu ár og áratugi: Barátta kvenna fyrir meintum rétti sínum til fóstureyðinga (hér hefur réttur fóstursins reyndar dottið nokkuð upp fyrir, en það breytist í lifandi veru, mannveru, eftir 6-7 vikna meðgöngu, þegar hjartað byrjar að slá, þó að enn í móðurkviði sé), baráttan fyrir rétti til menntunar, launa og lífskjara, velferðar og öryggis, sjúkraþjónustu og nú kannske síðast fyrir rétti kvenna til að fá frið fyrir áleitni karla, nema ef eða þegar þær vilja og þeim hentar; METOO-byltingin. (Undirrituðum finnst reyndar, að hér hafi margur maðurinn - konur eru auðvitað líka menn - gengið full langt, það er stutt öfganna á milli, en, eins og mál horfa nú við, virðist kvennabósi vera orðinn að óyndismanni, ef ekki sakamanni, og er þá auðvitað ekki verið að verja ofbeldi af neinu tagi, heldur bara augnatillit, bros, ávarp og léttar snertingar. Mætti stundum halda, þegar þessi umræða er í gangi, að konur vildu helzt nú orðið, að sem flestir karlmenn væru hinsegin, svo að þær fengu sinn réttmæta frið. Spurning yrði þá auðvitað um framtíð mannkyns, en hvað varðar harðsvíraðar METOO-stúlkur um slíkt). Í harðri samkeppni um velferð og völd í þjóðfélaginu gildir oft í reynd einfalt lögmál frumskógarins: Þeir sterku verða ofan á og þeir veiku, þeir sem minna mega sín, verða undir. Þegar menn eldast og horfa upp á aldurinn, með öllu því, sem honum fylgir, færast yfir sjálfa sig, ættingja, vini og aðra samferðarmenn, opnast augun fyrir því, að ellin er all laskað lífsskeið fyrir mörgum eða flestum. Heilsa spillist oft, bæði andleg og líkamleg, þrek rýrnar, vilji og geta til áhrifa og valda fyrnist. Margur eldri borgarinn missir tök á lífi og velferð og þar með á möguleikanum til að tryggja sína afkomu og sitt öryggi. Á margan hátt verður staðan auðvitað verst, ef andleg heilsa og geta bila. Hvernig eiga menn þá að bjarga sér í gegnum þann brimgarð kvaða og skyldna, sem þjóðfélagið leggur þeim á herðar? Á síðustu árum hefur undirritaður horft upp á það, hvernig eldri borgarar hafa, hvað eftir annað, setið eftir, þegar þeim fjármunum, sem þjóðfélagið hefur til skiptanna, hefur verið útdeilt. Hér kemur auðvitað að því, sem áður var nefnt; réttur hins sterka. Yngri kynslóðir virðast jafnan hafa tilhneigingu til að skammta sér fyrst. Fatlaðir, sjúkir, aldnir koma svo oft aftar á merinni. Ef menn fara um stræti og torg þorpa og bæja, eða um sveitir landsins vítt og breitt, blasa við innviðir - margvísleg verk manna og mannvirki; vegir, brýr, hafnir, flugvellir, virkjanir, gróðursvæði og skógar, skólar, sjúkrahús og byggingamannvirki hvers konar - sem yngri kynslóðirnar, ráðandi kynslóðir, nota sér og nýta til síns lífs- og sinna athafna, velfarnaðar, öryggis, þæginda, gleði og farsældar. Að miklu leyti eru það eldri borgarar, kannske 65-70 ára og eldri, sem lögðu flesta þessa innviði af mörkum, gerðu yngri kynslóðunum fært, að njóta lífsins í þeim mæli, sem þeir gera, með löngu og miklu vinnuframlagi, útsjónarsemi og snjöllum úrræðum, svo og sínum skattagreiðslum, sem opinberir aðilar nýttu svo til reksturs, framkvæmda og uppbyggingar þjóðfélagsins. Mat undirritaðs er, að eldri borgarar, sem þá þegar eiga mjög undir högg að sækja með velferð sína, öryggi sitt og líf, hafi þá þegar jafnað skyldur sínar og skuld við samfélagið, eftir 50 ára vinnu- og skattaframlag, og, að tími sé til kominn, þegar menn verða 70 til 75 ára, að þeir fái frið fyrir fjárhagslegri kröfugerð og framlagi til samfélagsins. Eftir 50 ár sé nóg komið, ekki sízt, þegar margvíslegur annar vandi, sem aðeins getur aukizt, sækir að. Í nafni eldri borgara og með tillti til þess réttar, sem þeir hafa áunnið sér og eiga skilið, vil ég leggja fram þá tillögu, að með og frá 70 ára aldri lækki allir skattar og skyldur til þjóðfélagsins um 20% á ári, þannig, að, þegar 75 ára aldri er náð, verði skattaskyldur og skilaskyldur til þjóðfélagsins komnar niður á núll. Fyrir alla. Fjármagnstekjuskattur veri þó undanskilinn. Auðvitað snérist þetta mest um fjármuni, en líka um það, að auðvelda eldri borgurum lífið. Losa þá við framtalsskyldur og flækjur skattaskila. Gæfi þeim verðskuldaðan frið frá slíku. Ætla má, að allir eldri borgarar, sem vettlingi geta valdið, myndu nýta aukin fjárráð til eyðslu og neyzlu - flestir vita, að þeir fara ekki með neitt með sér yfrum - og myndi niðurfelling beinna skatta, á 75 ára og eldri, skila sér í aukinni neyzlu, sem um leið þýddi ákvena viðbótar grósku fyrir efnahagslífið og auknar skatta- og virðisaukaskattatekjur frá verzlun og þjónustu. Höfundur er alþjóðlegur kaupsýslumaður og stjórnmálarýnir Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Eldri borgarar Skoðun: Kosningar 2021 Mest lesið Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson Skoðun Skoðun Skoðun Er krónan að valda átökum á milli kynslóða? Guðmundur Ragnarsson skrifar Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Bóf-ar(ion)? Gunnar Hólmsteinn Ársælsson skrifar Skoðun Þetta er ekki allt að koma með fjárlagafrumvarpinu Eyjólfur Ármannsson skrifar Skoðun Ómarktæk skoðanakönnun Marinó G. Njálsson skrifar Skoðun Ef Trump tapar kosningunum… Jun Þór Morikawa skrifar Skoðun Viðskiptaþvinganir gegn Ísrael Steinunn Þóra Árnadóttir skrifar Skoðun Áherslur ráðherra skipta máli Heimir Örn Árnason skrifar Skoðun Snúum hjólunum áfram Andrés Ingi Jónsson skrifar Skoðun Búðu til pláss – fyrir öll börn Birna Þórarinsdóttir skrifar Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Framlengjum séreignarleiðina til að vernda heimilin Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Líf án ótta og gjöfin í andlegri vakningu Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Sjá meira
Á undanförnum áratugum, í reynd síðustu eina til tvær aldirnar, hefur farið fram margvísleg réttindabarátta, þar sem hinir ýmsu hópar þjóðfélagsins, sem minna hafa mátt sín, hafa reynt að sækja aukinn rétt, til valda og fjármuna, jafna rétt sinn við þá, sem sátu að meiri rétti fyrir; höfðu forréttindi. Lengst af voru völd og réttur í höndum karlmanna og það oft þeirra eldri, einkum ef þeir réðu fyrir fjármunum og/eða komu af ættum, sem höfðu í gegnum ár og aldir tryggt sína stöðu og forréttindi í þjóðfélaginu, oft mann fram af manni, voru þá iðulega aðalsmenn. Höfðu titilinn „Sir“ í Englandi og „Von“ í Þýzkalandi. Á seinni hluta nítjándu aldar, og sértaklega frá og með aldamótunum 1800/1900, fóru kvenskörungar og –leiðtogar í vaxandi mæli af stað með kröfugerð um, fyrst, rétt til að greiða atkvæði um hverjir skyldu fara með völdin og stjórna, og svo, eða jafnhliða, um það, að geta boðið sig fram til setu á þingi eða annarra álíka embætta. Eftir því, sem bezt verður séð, voru það Nýsjálendingar, sem fyrstir veittu konum það sem kallaðist „aktívur kosningaréttur“, rétturinn til að kjósa, 1893, en hinn „passívi kosningaréttur“, rétturinn til að vera í framboði, vera kosinn, mun fyrst hafa komið þar seinna, 1919. Á Norðurlöndum riðu Finnar á vaðið með fullan kosningarétt konum til handa 1906, Norðmenn komu 1913, Danir 1915 og við Íslendingar komum svo með óvenjulegan kosningarétt kvenna, líka 1915, en bara fyrir 40 ára og eldri. 1920 var þessi kosningaréttur kvenna hér færður niður í 25 ár. Bandaríkjamenn veittu konum fullan kosningarétt 1920, Englendingar 1928, Frakkar 1944, Ítalir 1946 og Svisslendingar fyrst 1971. (Skyldi það vera skýringin á, hversu vel Svisslendingum hefur vegnað?). Í millitíðinni hafa alls kyns hópar háð baráttu fyrir stöðu sinni og réttindum í þjóðfélaginu, og bar þar framan af hæst barátta hinsegin fólks fyrir sínum réttindum, mest um það, að samkynhneigð ákveðins hluta mannkyns sé eðlileg og hluti af náttúrulegum fjölbreytileika. Skv. því skuli samkynhneigðir hafa sama rétt til sinna hneigða og síns lífs og gagnkynhneigðir til sinna. Enginn skapar sig sjálfur, og virðist þessi jafnréttiskrafa vera sjálfgefin, þó að framganga hennar sé enn víða hæg. Margvísleg önnur réttindabarátta hefur verið í gangi síðustu ár og áratugi: Barátta kvenna fyrir meintum rétti sínum til fóstureyðinga (hér hefur réttur fóstursins reyndar dottið nokkuð upp fyrir, en það breytist í lifandi veru, mannveru, eftir 6-7 vikna meðgöngu, þegar hjartað byrjar að slá, þó að enn í móðurkviði sé), baráttan fyrir rétti til menntunar, launa og lífskjara, velferðar og öryggis, sjúkraþjónustu og nú kannske síðast fyrir rétti kvenna til að fá frið fyrir áleitni karla, nema ef eða þegar þær vilja og þeim hentar; METOO-byltingin. (Undirrituðum finnst reyndar, að hér hafi margur maðurinn - konur eru auðvitað líka menn - gengið full langt, það er stutt öfganna á milli, en, eins og mál horfa nú við, virðist kvennabósi vera orðinn að óyndismanni, ef ekki sakamanni, og er þá auðvitað ekki verið að verja ofbeldi af neinu tagi, heldur bara augnatillit, bros, ávarp og léttar snertingar. Mætti stundum halda, þegar þessi umræða er í gangi, að konur vildu helzt nú orðið, að sem flestir karlmenn væru hinsegin, svo að þær fengu sinn réttmæta frið. Spurning yrði þá auðvitað um framtíð mannkyns, en hvað varðar harðsvíraðar METOO-stúlkur um slíkt). Í harðri samkeppni um velferð og völd í þjóðfélaginu gildir oft í reynd einfalt lögmál frumskógarins: Þeir sterku verða ofan á og þeir veiku, þeir sem minna mega sín, verða undir. Þegar menn eldast og horfa upp á aldurinn, með öllu því, sem honum fylgir, færast yfir sjálfa sig, ættingja, vini og aðra samferðarmenn, opnast augun fyrir því, að ellin er all laskað lífsskeið fyrir mörgum eða flestum. Heilsa spillist oft, bæði andleg og líkamleg, þrek rýrnar, vilji og geta til áhrifa og valda fyrnist. Margur eldri borgarinn missir tök á lífi og velferð og þar með á möguleikanum til að tryggja sína afkomu og sitt öryggi. Á margan hátt verður staðan auðvitað verst, ef andleg heilsa og geta bila. Hvernig eiga menn þá að bjarga sér í gegnum þann brimgarð kvaða og skyldna, sem þjóðfélagið leggur þeim á herðar? Á síðustu árum hefur undirritaður horft upp á það, hvernig eldri borgarar hafa, hvað eftir annað, setið eftir, þegar þeim fjármunum, sem þjóðfélagið hefur til skiptanna, hefur verið útdeilt. Hér kemur auðvitað að því, sem áður var nefnt; réttur hins sterka. Yngri kynslóðir virðast jafnan hafa tilhneigingu til að skammta sér fyrst. Fatlaðir, sjúkir, aldnir koma svo oft aftar á merinni. Ef menn fara um stræti og torg þorpa og bæja, eða um sveitir landsins vítt og breitt, blasa við innviðir - margvísleg verk manna og mannvirki; vegir, brýr, hafnir, flugvellir, virkjanir, gróðursvæði og skógar, skólar, sjúkrahús og byggingamannvirki hvers konar - sem yngri kynslóðirnar, ráðandi kynslóðir, nota sér og nýta til síns lífs- og sinna athafna, velfarnaðar, öryggis, þæginda, gleði og farsældar. Að miklu leyti eru það eldri borgarar, kannske 65-70 ára og eldri, sem lögðu flesta þessa innviði af mörkum, gerðu yngri kynslóðunum fært, að njóta lífsins í þeim mæli, sem þeir gera, með löngu og miklu vinnuframlagi, útsjónarsemi og snjöllum úrræðum, svo og sínum skattagreiðslum, sem opinberir aðilar nýttu svo til reksturs, framkvæmda og uppbyggingar þjóðfélagsins. Mat undirritaðs er, að eldri borgarar, sem þá þegar eiga mjög undir högg að sækja með velferð sína, öryggi sitt og líf, hafi þá þegar jafnað skyldur sínar og skuld við samfélagið, eftir 50 ára vinnu- og skattaframlag, og, að tími sé til kominn, þegar menn verða 70 til 75 ára, að þeir fái frið fyrir fjárhagslegri kröfugerð og framlagi til samfélagsins. Eftir 50 ár sé nóg komið, ekki sízt, þegar margvíslegur annar vandi, sem aðeins getur aukizt, sækir að. Í nafni eldri borgara og með tillti til þess réttar, sem þeir hafa áunnið sér og eiga skilið, vil ég leggja fram þá tillögu, að með og frá 70 ára aldri lækki allir skattar og skyldur til þjóðfélagsins um 20% á ári, þannig, að, þegar 75 ára aldri er náð, verði skattaskyldur og skilaskyldur til þjóðfélagsins komnar niður á núll. Fyrir alla. Fjármagnstekjuskattur veri þó undanskilinn. Auðvitað snérist þetta mest um fjármuni, en líka um það, að auðvelda eldri borgurum lífið. Losa þá við framtalsskyldur og flækjur skattaskila. Gæfi þeim verðskuldaðan frið frá slíku. Ætla má, að allir eldri borgarar, sem vettlingi geta valdið, myndu nýta aukin fjárráð til eyðslu og neyzlu - flestir vita, að þeir fara ekki með neitt með sér yfrum - og myndi niðurfelling beinna skatta, á 75 ára og eldri, skila sér í aukinni neyzlu, sem um leið þýddi ákvena viðbótar grósku fyrir efnahagslífið og auknar skatta- og virðisaukaskattatekjur frá verzlun og þjónustu. Höfundur er alþjóðlegur kaupsýslumaður og stjórnmálarýnir
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun
Skoðun Varhugaverð þróun í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Guðrún Margrét Guðmundsdóttir skrifar
Skoðun Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Davíð Oddsson stendur ekki við eigin ritsjórnarstefnu - Þolir og birtir ekki gagnrýni á eigin skrif Ole Anton Bieltvedt Skoðun