Vændi ein birtingarmynd af kynferðisofbeldi Brynhildur Björnsdóttir skrifar 19. ágúst 2021 12:30 Oktavía Hrund Jónsdóttir skrifar grein 13. ágúst með yfirskriftina „Réttindi fólks í kynlífsvinnu“ þar sem hún hvetur til upplýsts samtals um málefnið. Þeirri áskorun er mér ljúft að taka. Ég mun þó ekki tala um kynlífsvinnu heldur nota orðið vændi, orðið sem mjög mörg þeirra sem stunda eða hafa stundað vændi kjósa sjálf að sé notað. Oktavía gerir nýja skýrslu Frontline Defenders að umfjöllunarefni en sú skýrsla fjallar um hvernig einstaklingar sem vinna að því að gera líf vændisfólks í þriðja heiminum bærilegra, t.d. með því að veita heilbrigðisþjónustu og réttindafræðslu, eru beinlínis í lífshættu í heimalöndum sínum. Vandséð er hvernig þessi skýrsla talar við íslenskan raunveruleika þar sem aktivistar gegn vændi hafa náð umtalsverðum árangri í einmitt þessum málaflokkum. Oktavía heldur því fram að við sem þjóð höfum gjörsamlega brugðist fólki í vændi á Íslandi. Ég er henni ósammála þó betur megi að sjálfsögðu gera. Við höfum gert vændiskaup ólögleg á meðan vændissala er lögleg sem veitir fólki í vændi örlitla yfirhönd í samskiptum við kaupendur en aðalávinningurinn af þessari lagasetningu er þó sá að draga úr eftirspurn. Því vandamálið í vændi er ekki ríkið, ekki þau sem stunda vændið heldur kaupandinn sem telur sig geta í krafti peninga nýtt sér neyð annarrar manneskju. Vandamálið við vændi er eftirspurnin og til að tryggja mannréttindi fólks í vændi er besta ráðið að stemma stigu við henni og veita þeim sem grípa til þeirra örþrifaráða að selja aðgang að líkama sínum aðra valkosti og stuðning. Þeim sem tala fyrir aukinni lögleiðingu á vændi og gegn sænsku leiðinni verður tíðrætt um frelsi einstaklinga og yfirráð yfir eigin líkama, einnig til að selja hann öðrum. Öll styðjum við yfirráð yfir eigin líkama. En engin manneskja er eyland. Um það verður ekki deilt að það eru til einhver dæmi um að manneskjur, konur sem karlar, kjósi sjálfar að selja líkama sinn öðrum til kynferðislegra afnota. Það er hins vegar jafnljóst að yfirgnæfandi meirihluti vændisfólks stundar vændi af einhvers konar nauðung, ýmist vegna félagslegra aðstæðna eða vegna þess að það sætir mansali eða annars konar beinni þvingun. Að auki hefur normalísering á og aukinn sýnileiki á vændi sem hverri annarri neysluvöru bein og skaðleg samfélagsleg áhrif, þar sem slíkt viðheldur og ýtir undir staðalímyndir um kynin og hlutgervingu (þá einkum kvenna) og hægir á samfélagslegum breytingum sem stuðla að auknu jafnrétti kynjanna. Vændi er því bæði samfélagsmein og veldur meirihluta þeirra sem það stunda miklum og varanlegum skaða og hagsmunir þeirra fáu sem kjósa að stunda vændi geta einfaldlega ekki talist vega þar upp á móti. Stefna VG í vændismálum er skýr. Sænska leiðin hefur veitt vændisfólki aukna vernd og henni ber að halda áfram. Mikilvægt er að styðja við fólk til að losna úr vændi, auka og efla fræðslu um vændi og áhrif þess á þau sem það stunda og samfélagið allt, með áherslu á mótspyrnu gegn menningaráherslum sem fegra vændi og draga úr alvarleika þess. Einnig er mikilvægt að rannsaka hvað leiðir fólk út í vændi og hvernig er best að koma til móts við þau sem feta þessa braut. Í íslenskum lögum sem tóku gildi í tíð þessarar ríkisstjórnar kveður á um að kynferðismök án samþykkis séu nauðgun. Samþykki getur í eðli sínu ekki byggt á öðru en á fúsum og frjálsum vilja og það er því ekki hægt að greiða með fé eða nokkru öðru fyrir samþykki. Samkvæmt þessari skilgreiningu er vændi ein birtingarmynd af kynferðisofbeldi. Því þarf að útrýma, bæði á Íslandi og annarsstaðar. Höfundur er feministi og skipar 4. sæti lista Vinstrihreyfingarinnar - græns framboðs í Reykjavík. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Brynhildur Björnsdóttir Skoðun: Kosningar 2021 Alþingiskosningar 2021 Kynferðisofbeldi Vinstri græn Vændi Mest lesið Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Trumpistar eru víða Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Mig langar að byggja heim með frið og umlykja með ást Guðmunda G. Guðmundsdóttir Skoðun Árið 2023 kemur aldrei aftur Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Þjóðin stendur með sjúkraliðum Sandra B. Franks Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson Skoðun Hvernig hljómar 100.000 kr. mánaðarlegur samgöngustyrkur? Valur Elli Valsson Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín Skoðun Skoðun Skoðun Það þarf ekki að biðjast afsökunar á því að segja satt Þórður Snær Júlíusson skrifar Skoðun Lífeyrissjóðirnir og Íslandsbanki, hluthafafundur á mánudag Bolli Héðinsson skrifar Skoðun „Þegar arkitektinn fer á flug“ - opinber umræða á villigötum Eyrún Arnarsdóttir skrifar Skoðun Heilbrigðiskerfið þarf stjórnvöld með bein í nefinu Svandís Svavarsdóttir skrifar Skoðun Börn eru hvorki veiðigjöld né öryggis- og varnarmál Grímur Atlason skrifar Skoðun Í vörn gegn sjálfum sér? Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Mig langar að byggja heim með frið og umlykja með ást Guðmunda G. Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þjóðin stendur með sjúkraliðum Sandra B. Franks skrifar Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar Skoðun Ísland gjaldþrota vegna fatlaðs fólks? Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Veiðigjöld, gaslýsingar og valdníðsla Kristinn Karl Brynjarsson skrifar Skoðun Sniðgangan á Rapyd slær öll met Björn B. Björnsson skrifar Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson skrifar Skoðun Árið 2023 kemur aldrei aftur Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Trumpistar eru víða Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Fasteignagjöld eru lág í Reykjavík Sara Björg Sigurðardóttir skrifar Skoðun Gerræðisleg áform í anda Ráðstjórnarríkjanna Guðmundur Fertram Sigurjónsson skrifar Skoðun Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen skrifar Skoðun Nýbakaðir foreldrar og óbökuð loforð Ingveldur Anna Sigurðardóttir skrifar Skoðun Þegar bráðamóttakan drepur þig hraðar Hólmfríður Ásta Hjaltadóttir skrifar Skoðun Samkeppnin tryggir hag neytenda Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Stóðhryssur ekki moldvörpur Hallgerður Ljósynja Hauksdóttir skrifar Skoðun Við getum gert betur Einar Bárðarson skrifar Skoðun Tími til að notast við réttar tölur Sigurjón Þórðarson,Eydís Ásbjörnsdóttir,Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar Skoðun Hvernig hljómar 100.000 kr. mánaðarlegur samgöngustyrkur? Valur Elli Valsson skrifar Skoðun Ábyrg stefna í útlendingamálum Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Týndu hermennirnir okkar Bryndís Haraldsdóttir skrifar Skoðun Gerist þetta aftur á morgun? Ísak Hilmarsson skrifar Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Staða þorpshálfvita er laus til umsóknar Jón Daníelsson skrifar Sjá meira
Oktavía Hrund Jónsdóttir skrifar grein 13. ágúst með yfirskriftina „Réttindi fólks í kynlífsvinnu“ þar sem hún hvetur til upplýsts samtals um málefnið. Þeirri áskorun er mér ljúft að taka. Ég mun þó ekki tala um kynlífsvinnu heldur nota orðið vændi, orðið sem mjög mörg þeirra sem stunda eða hafa stundað vændi kjósa sjálf að sé notað. Oktavía gerir nýja skýrslu Frontline Defenders að umfjöllunarefni en sú skýrsla fjallar um hvernig einstaklingar sem vinna að því að gera líf vændisfólks í þriðja heiminum bærilegra, t.d. með því að veita heilbrigðisþjónustu og réttindafræðslu, eru beinlínis í lífshættu í heimalöndum sínum. Vandséð er hvernig þessi skýrsla talar við íslenskan raunveruleika þar sem aktivistar gegn vændi hafa náð umtalsverðum árangri í einmitt þessum málaflokkum. Oktavía heldur því fram að við sem þjóð höfum gjörsamlega brugðist fólki í vændi á Íslandi. Ég er henni ósammála þó betur megi að sjálfsögðu gera. Við höfum gert vændiskaup ólögleg á meðan vændissala er lögleg sem veitir fólki í vændi örlitla yfirhönd í samskiptum við kaupendur en aðalávinningurinn af þessari lagasetningu er þó sá að draga úr eftirspurn. Því vandamálið í vændi er ekki ríkið, ekki þau sem stunda vændið heldur kaupandinn sem telur sig geta í krafti peninga nýtt sér neyð annarrar manneskju. Vandamálið við vændi er eftirspurnin og til að tryggja mannréttindi fólks í vændi er besta ráðið að stemma stigu við henni og veita þeim sem grípa til þeirra örþrifaráða að selja aðgang að líkama sínum aðra valkosti og stuðning. Þeim sem tala fyrir aukinni lögleiðingu á vændi og gegn sænsku leiðinni verður tíðrætt um frelsi einstaklinga og yfirráð yfir eigin líkama, einnig til að selja hann öðrum. Öll styðjum við yfirráð yfir eigin líkama. En engin manneskja er eyland. Um það verður ekki deilt að það eru til einhver dæmi um að manneskjur, konur sem karlar, kjósi sjálfar að selja líkama sinn öðrum til kynferðislegra afnota. Það er hins vegar jafnljóst að yfirgnæfandi meirihluti vændisfólks stundar vændi af einhvers konar nauðung, ýmist vegna félagslegra aðstæðna eða vegna þess að það sætir mansali eða annars konar beinni þvingun. Að auki hefur normalísering á og aukinn sýnileiki á vændi sem hverri annarri neysluvöru bein og skaðleg samfélagsleg áhrif, þar sem slíkt viðheldur og ýtir undir staðalímyndir um kynin og hlutgervingu (þá einkum kvenna) og hægir á samfélagslegum breytingum sem stuðla að auknu jafnrétti kynjanna. Vændi er því bæði samfélagsmein og veldur meirihluta þeirra sem það stunda miklum og varanlegum skaða og hagsmunir þeirra fáu sem kjósa að stunda vændi geta einfaldlega ekki talist vega þar upp á móti. Stefna VG í vændismálum er skýr. Sænska leiðin hefur veitt vændisfólki aukna vernd og henni ber að halda áfram. Mikilvægt er að styðja við fólk til að losna úr vændi, auka og efla fræðslu um vændi og áhrif þess á þau sem það stunda og samfélagið allt, með áherslu á mótspyrnu gegn menningaráherslum sem fegra vændi og draga úr alvarleika þess. Einnig er mikilvægt að rannsaka hvað leiðir fólk út í vændi og hvernig er best að koma til móts við þau sem feta þessa braut. Í íslenskum lögum sem tóku gildi í tíð þessarar ríkisstjórnar kveður á um að kynferðismök án samþykkis séu nauðgun. Samþykki getur í eðli sínu ekki byggt á öðru en á fúsum og frjálsum vilja og það er því ekki hægt að greiða með fé eða nokkru öðru fyrir samþykki. Samkvæmt þessari skilgreiningu er vændi ein birtingarmynd af kynferðisofbeldi. Því þarf að útrýma, bæði á Íslandi og annarsstaðar. Höfundur er feministi og skipar 4. sæti lista Vinstrihreyfingarinnar - græns framboðs í Reykjavík.
Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín Skoðun
Skoðun Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín skrifar
Skoðun Pólitískt hugrekki og pólitískt hugleysi: ólík stefna tveggja systurflokka Birgir Finnsson skrifar
Skoðun Opið svar til formanns Samleik- Útsvarsgreiðendur borga leikskólann í Kópavogi! Rakel Ýr Isaksen skrifar
Skoðun Tími til að notast við réttar tölur Sigurjón Þórðarson,Eydís Ásbjörnsdóttir,Eiríkur Björn Björgvinsson skrifar
Skoðun Frá Írak til Gaza: Hvað höfum við lært af lygunum og stríðsbröltinu? Helen Ólafsdóttir skrifar
Vegið að íslenska lífeyriskerfinu Björgvin Jón Bjarnason,Þóra Eggertsdóttir,Halldór Kristinsson,Guðmundur Svavarsson,Elsa Björk Pétursdóttir,Jón Ólafur Halldórsson,Arnar Hjaltalín Skoðun