Samningurinn, sem Ástralar gerðu við fyrirtækið DCNS eða Naval Group, var rúmlega fjörutíu milljarða króna virði. Fyrirtækið er að mestu í eigu franska ríkisins en samningurinn var mjög verðmætur fyrir Frakka.
Ástralar hafa unnið að því að endurnýja kafbátaflota sinn en hann er nú rúmlega tuttugu ára gamall.
Sjá einnig: Þríhöfða samkomulag til höfuðs Kína á Kyrrahafi
Einungis tvær vikur eru síðan varnarmála- og utanríkisráðherrar Ástralíu ítrekuðu við Frakka að samningurinn stæði enn. France24 segir þó frá því að Scott Morrison, forsætisráðherra Ástralíu, hafi sagt við Emmanuel Macron, forseta Frakklands, í sumar að Ástralar hefðu áhyggjur af því hvort að dísel-kafbátar væru nægjanlegir til að sinna öryggisþörfum Ástralíu.
Kjarnorkuknúnir kafbátar eru mun öflugri en kafbátar sem eru keyrðir af díselolíu og rafmagni. Hægt er að sigla þeim mun hraðar, lengur og lengra og þar að auki þarf ekki að sigla þeim reglulega við yfirborðið til að hlaða rafgeyma.
Kafbátarnir verða ekki búnir kjarnorkuvopnum.
Hér má sjá stutta sjónvarpsfrétt ABC News frá Ástralíu um muninn á kafbátategundum.
Morrison sagði í dag að kaup á kjarnorkuknúnum kafbátum frá Bandaríkjunum hefðu ekki verið í boði þegar samkomulagið við Frakka var gert. Þar til nú hafa Bandaríkin einungis deilt þeirri tækni sem til þarf með Bretum.
„Auðvitað eru þeir vonsviknir,“ sagði Morrison um Frakka. „Þeir hafa verið góðir samstarfsmenn.“ Forsætisráðherrann sagði ákvörðunina snúast um þarfir Ástralíu. Þá hernaðargetu sem Ástralar þyrftu að byggja upp.
Enn hefur ekki verið ákveðið hvernig kafbáta Ástralar ætla að kaupa af Bandaríkjunum, né hvað minnst átta slíkir muni kosta.
Frakkar eru líka reiðir Bandaríkjunum og saka Joe Biden um að stinga þá í bakið með einhliða viðræðum við Ástrala um kafbátana.
„Þessi grófa, einhliða og ófyrirsjáanlega ákvörðun minni mig mjög á það sem Donald Trump átti til að gera,“ sagði Jean-Yves Le Drian, utanríkisráðherra Frakklands, í útvarpsviðtali í dag, samkvæmt frétt Reuters.
„Ég er reiður og ég er sár. Þetta gerir þú ekki við bandamenn þína. Le Drian sagði einnig að Frakkar hefðu verið stungnir í bakið. Það traust sem hefði náðst milli Frakklands og Ástralíu væri nú fyrir bí.
Mikil spenna í Kyrrahafi
Spenna milli Bandaríkjanna og Kína hefur aukist verulega á undanförnum árum. Meðal annars vegna ólöglegs tilkalls Kína til nánast alls Suður-Kínahafs, kórónuveirunnar, Taívans og annarra málefna.
Samband Kína og Ástralíu hefur sömuleiðis beðið hnekki á undanförnum árum.
Sjá einnig: Rafmagnsskortur í Kína rakinn til deilu við Ástrala
Ráðamenn í Bandaríkjunum hafa á undanförnum árum beint sjónum sínum í meira mæli að Kína, nútímavæðingu hersins þar og auknum umsvifum Kína í vestanverðu Kyrrahafi.
Sjá einnig: Drekinn að ná í stélið á erninum
Undanfarin ár hafa yfirvöld í Kína dælt milljörðum dala í her landsins sem býr nú yfir háþróuðum búnaði og vopnum. Hernaðargeta Kína hefur aukist til muna og eru sum vopn þeirra orðin þróaðri en vopn Bandaríkjanna.
