Svona hjúkrum við heilbrigðiskerfinu Helga Vala Helgadóttir skrifar 21. september 2021 08:01 Það er ekki hægt að setja bara stanslaust meira fé í heilbrigðiskerfið segja ráðherrar. Það er alveg rétt enda ætlum við ekki bara að setja meira fé heldur gera ýmislegt annað til að hjúkra lösnu heilbrigðiskerfi. En við verðum líka að setja meira fjármagn í heilbrigðiskerfið, því að við erum algjörir eftirbátar nágrannaríkja í fjármögnun þessarar grunnstoðar samfélagsins. Fyrir Covid-árið mikla var hlutfall fjármagns í heilbrigðiskerfið 8.3% af vergri landsframleiðslu samanborið við 10 til 11% á Norðurlöndum. Þessi mikli munur bitnar bæði á sjúklingum og heilbrigðisstarfsfólki hér á landi. Við þurfum að horfa til framtíðar, fjárfesta í góðri heilsu með auknu fjárframlagi því að það mun margborga sig þegar til lengri tíma er litið. Þjóðarsátt um fjármögnun heilbrigðiskerfis Fyrir fimm árum safnaði Kári Stefánsson nærri 90 þúsund undirskriftum fyrir átaki í þágu heilbrigðiskerfisins. Síðan eru liðnar tvennar kosningar og flokkarnir lofuðu því að farið yrði í stórátak. Þetta var grundvöllur stjórnarsamstarfs VG, Sjálfstæðisflokks og Framsóknar en nú í lok kjörtímabilsins blasir við að gera þarf miklu betur en stjórnarflokkar treysta sér til og virðist sem ósætti þeirra á milli um fjármögnun og leiðirnar sé að koma í veg fyrir uppbyggingu grunnþjónustunnar. Við verðum að hafna kreddum í þessum málum, hvort sem er kreddum um að eingöngu hið opinbera geti sinnt allri heilbrigðisþjónustu eða að einkavæðing heilbrigðiskerfisins muni allt leysa. Stjórnarflokkarnir skila auðu varðandi framhaldið. Vinstri græn segjast hafa gert svo margt á kjörtímabilinu, Sjálfstæðisflokkurinn vill lækka skatta og skera niður og Framsóknarflokkurinn segir fátt en telur líklega best að kjósa framsókn. Heildræn sýn óskast Þegar ríkisstjórnin tekur ákvörðun um að fyrirskipa samdrátt hjá heilbrigðisstofnunum hringinn í kringum landið gerist það eitt að einstaka þjónusta er lögð niður og sjúklingar, sem áður gátu fengið þjónustu heima í héraði, þurfa að sækja hana á Landspítala. Landspítali, sem þjóðarsjúkrahús, getur ekki neitað að taka við sjúklingum og því lengjast biðlistar þar jafnt og þétt. Þegar ríkisstjórnin tekur ákvörðun um að semja ekki við rekstraraðila hjúkrunarheimila um nauðsynlega fjölgun hjúkrunarplássa sem standa til boða, þá bíða að jafnaði 130 einstaklingar með færni- og heilsumat á Landspítalanum. Slík bið á Landspítala er umtalsvert dýrari fyrir ríkissjóð en dvöl á hjúkrunarheimili og tefur fyrir annarri nauðsynlegri þjónustu við sjúklinga á Landspítala. Alþingi samþykkti í desember sl. að setja 1.4 milljarða í málaflokkinn svo hægt væri að fjölga hjúkrunarrýmum um amk 100. Rekstraraðilar höfðu þá boðið fram allt að 230 ný rými en því miður hefur enn ekki verið samið um eitt einasta rými. Á meðan bíður eldra fólk, sem á rétt á umönnun við hæfi, á hátæknisjúkrahúsi í stað hjúkrunarheimilis og aðrir sjúklingar komast ekki að í aðgerðir. Geðheilbrigðismál Geðheilbrigðisþjónusta mætir því miður afgangi hjá stjórnvöldum. Húsnæði geðsviðs Landspítala við Hringbraut, á Kleppi og við Sjúkrahúsið á Akureyri er hneisa fyrir íslenskt samfélag. Við í Samfylkingunni lögðum fram þingsályktun á kjörtímabilinu um að farið yrði strax í undirbúning byggingar nýrra geðdeilda, því að þetta olnbogabarn íslensks heilbrigðiskerfis er hýst í óboðlegu húsnæði sem beinlínis er að hamla bata sjúklinga eins og fjallað hefur verið um í fréttum ríkissjónvarps að undanförnu. Húsnæðið lekur, það býður ekki upp á nauðsynlega útiveru sjúklinga og er óhentugt á margan annan hátt fyrir þennan sjúklingahóp. Biðlistar eftir geðheilbrigðisþjónustu eru sömuleiðis skaðlegir börnum, ungmennum og fullorðnum. Ríkisstjórn vill ekki fjármagna samþykkt Alþingis um að sálfræðiþjónusta verði sett inn í greiðsluþátttökukerfi Sjúkratrygginga Íslands þannig að sú nauðsynlega grunnþjónusta verði niðurgreidd úr okkar sameiginlegu sjóðum. Afleiðingin er að efnameira fólk getur sótt þjónustuna fyrir sig og börn sín en þeir efnaminni ekki enda kostar viðtalstíminn á bilinu 15 – 20 þúsund krónur. Þetta er reyndar það alvarlegt að 80% öryrkja og rúmlega 50% atvinnuleitenda neita sér um heilbrigðisþjónustu samkvæmt nýrri skýrslu vegna kostnaðar sjúklinga við nauðsynlega þjónustu. Við verðum að gera betur. Betra skipulag er nauðsynlegt Það er ekki bara aukið fjármagn sem þarf í rekstur heilbrigðiskerfisins heldur líka heildaryfirsýn og sveigjanleiki. Við eigum að heimila rekstraraðilum heilbrigðisstofnana að hafa meira flæði verkefna milli heilbrigðisstofnana þannig að hvort tveggja mannauður og rými nýtist betur. Það þarf að heimila frekari þjónustu í heimabyggð því að þannig sparast fjármunir annars staðar um kerfið og það þarf að semja við veitendur heilbrigðisþjónustu utan stóru spítalanna. Það er dýrt að geyma fólk á öllum aldri á biðlistum, því það bitnar á sjúklingunum sjálfum, aðstandendum og heilbrigðisstarfsfólki sem sífellt reynir að hlaupa hraðar. Þá bitna langir biðlistar líka á efnahags- og atvinnulífinu því fólk á biðlistum eftir nauðsynlegum aðgerðum er vanvirkt á meðan, ýmist vegna eigin krankleika eða vegna barna sinna og annarra fjölskyldumeðlima. Við þurfum nýja ríkisstjórn Samfylkingin vill taka vandann í heilbrigðiskerfinu föstum tökum og leggur til ýmiss konar úrræði. Við þurfum fjármagn, skipulag og nýsköpun til að taka á vandanum. Við þurfum að þora að semja við sjálfstætt starfandi sérfræðinga um allt kerfið, við eigum að horfa til þess að Landspítali annist þriðja stigs þjónustu en að höfuðborgarsvæðið eignist héraðssjúkrahús í Fossvogi þegar meðferðarkjarninn við Hringbraut verður opnaður. Þannig losnar hátækni- og háskólasjúkrahúsið okkar við minni verk, svo sem þau að búa um sár, annast hjúkrun eldra fólks og losa legókubb úr nefi barns. Við verðum að bæta starfsaðstæður og starfskjör heilbrigðisstétta til að laða aftur tilbaka allt það menntaða fólk sem horfið hefur úr stéttinni. Það er sóun að búa þannig um málin að fólk hrökklist burt vegna ofálags og ófullnægjandi starfsaðstæðna. Við þurfum að efna þjóðarsáttina sem gerð var fyrir kosningarnar 2016, stjórnmálin skulda þjóðinni það og Samfylkingin er reiðubúin í verkið. Höfundur er oddviti Samfylkingar í Reykjavíkurkjördæmi norður. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Helga Vala Helgadóttir Skoðun: Kosningar 2021 Samfylkingin Reykjavíkurkjördæmi norður Heilbrigðismál Mest lesið Þegar ég fékk séns Heiða Ingimarsdóttir Skoðun Evrópumet! Háskólamenntun minnst metin á Íslandi Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Ósnertanlegir eineltisseggir og óhæfir starfsmenn Diljá Mist Einarsdóttir Skoðun Opinber skýring til Sigurjóns Þórðarsonar Heiðrún Lind Marteinsdóttir Skoðun Þegar þeir sem segjast þjóna þjóðinni ráðast á hana Ágústa Árnadóttir Skoðun Ekkert kerfi lifir af pólitískan geðþótta Guðrún Hafsteinsdóttir Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson Skoðun Að vera hvítur og kristinn Guðbrandur Einarsson Skoðun Verður greinilega að vera Ísrael Hjörtur J. Guðmundsson Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson Skoðun Skoðun Skoðun Áhrif veiðigjalda ná út fyrir atvinnugreinina Ásgerður Kristín Gylfadóttir skrifar Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar Skoðun RÚV - ljósritunarstofa ríkisins? Birgir Finnsson skrifar Skoðun Að vera hvítur og kristinn Guðbrandur Einarsson skrifar Skoðun Heilbrigðisþjónusta í heimabyggð – loksins orðin að veruleika Anton Guðmundsson skrifar Skoðun Komum heil heim eftir hvítasunnuhelgina Ágúst Mogensen skrifar Skoðun Leiðin til Parísar (bókstaflega) Ólafur St. Arnarsson skrifar Skoðun Ósnertanlegir eineltisseggir og óhæfir starfsmenn Diljá Mist Einarsdóttir skrifar Skoðun Opinber skýring til Sigurjóns Þórðarsonar Heiðrún Lind Marteinsdóttir skrifar Skoðun Ekkert kerfi lifir af pólitískan geðþótta Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar Skoðun Hoppað yfir girðingarnar Vilhjálmur Árnason skrifar Skoðun Þegar ég fékk séns Heiða Ingimarsdóttir skrifar Skoðun Verður greinilega að vera Ísrael Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Evrópumet! Háskólamenntun minnst metin á Íslandi Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Ríkið tekur – landsbyggðirnar fá minna Hjálmar Bogi Hafliðason skrifar Skoðun Snjallasta stefnubreyting Samfylkingarinnar Jóhann Frímann Arinbjarnarson skrifar Skoðun Þegar samfélagið þagnar Benóný Valur Jakobsson skrifar Skoðun Stjórnleysi í íslenskri dýravernd Árni Stefán Árnason skrifar Skoðun Olíumjólk Sigurður Ingi Friðleifsson skrifar Skoðun Leikskólagjöld í Kópavogi þau hæstu á landinu Örn Arnarson skrifar Skoðun Pólitískur gúmmítékki Jens Garðar Helgason skrifar Skoðun Þegar bændur bregðast dýrum sínum – Valda þeim þjáningu og skelfilegum dauðdaga Ole Anton Bieltvedt skrifar Skoðun Morðæðið á Gaza - Vitfirringin má ekki eyðileggja mennskuna Jón Baldvin Hannesson skrifar Skoðun Orðsins fyllsta merking Eiríkur Kristjánsson skrifar Skoðun Dóru Björt svarað! Jón G. Hauksson skrifar Skoðun Ísland og hafið: viðbrögð við brotum Ísraels á alþjóðalögum Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Magnús Magnússon skrifar Skoðun Ekki mínir hagsmunir Berglind Hlín Baldursdóttir skrifar Skoðun Ætlar vinstri meirihlutinn að skila auðu? Þórdís Lóa Þórhalldóttir skrifar Skoðun Óásættanleg málsmeðferð Linda Íris Emilsdóttir,Katrín Oddsdóttir skrifar Sjá meira
Það er ekki hægt að setja bara stanslaust meira fé í heilbrigðiskerfið segja ráðherrar. Það er alveg rétt enda ætlum við ekki bara að setja meira fé heldur gera ýmislegt annað til að hjúkra lösnu heilbrigðiskerfi. En við verðum líka að setja meira fjármagn í heilbrigðiskerfið, því að við erum algjörir eftirbátar nágrannaríkja í fjármögnun þessarar grunnstoðar samfélagsins. Fyrir Covid-árið mikla var hlutfall fjármagns í heilbrigðiskerfið 8.3% af vergri landsframleiðslu samanborið við 10 til 11% á Norðurlöndum. Þessi mikli munur bitnar bæði á sjúklingum og heilbrigðisstarfsfólki hér á landi. Við þurfum að horfa til framtíðar, fjárfesta í góðri heilsu með auknu fjárframlagi því að það mun margborga sig þegar til lengri tíma er litið. Þjóðarsátt um fjármögnun heilbrigðiskerfis Fyrir fimm árum safnaði Kári Stefánsson nærri 90 þúsund undirskriftum fyrir átaki í þágu heilbrigðiskerfisins. Síðan eru liðnar tvennar kosningar og flokkarnir lofuðu því að farið yrði í stórátak. Þetta var grundvöllur stjórnarsamstarfs VG, Sjálfstæðisflokks og Framsóknar en nú í lok kjörtímabilsins blasir við að gera þarf miklu betur en stjórnarflokkar treysta sér til og virðist sem ósætti þeirra á milli um fjármögnun og leiðirnar sé að koma í veg fyrir uppbyggingu grunnþjónustunnar. Við verðum að hafna kreddum í þessum málum, hvort sem er kreddum um að eingöngu hið opinbera geti sinnt allri heilbrigðisþjónustu eða að einkavæðing heilbrigðiskerfisins muni allt leysa. Stjórnarflokkarnir skila auðu varðandi framhaldið. Vinstri græn segjast hafa gert svo margt á kjörtímabilinu, Sjálfstæðisflokkurinn vill lækka skatta og skera niður og Framsóknarflokkurinn segir fátt en telur líklega best að kjósa framsókn. Heildræn sýn óskast Þegar ríkisstjórnin tekur ákvörðun um að fyrirskipa samdrátt hjá heilbrigðisstofnunum hringinn í kringum landið gerist það eitt að einstaka þjónusta er lögð niður og sjúklingar, sem áður gátu fengið þjónustu heima í héraði, þurfa að sækja hana á Landspítala. Landspítali, sem þjóðarsjúkrahús, getur ekki neitað að taka við sjúklingum og því lengjast biðlistar þar jafnt og þétt. Þegar ríkisstjórnin tekur ákvörðun um að semja ekki við rekstraraðila hjúkrunarheimila um nauðsynlega fjölgun hjúkrunarplássa sem standa til boða, þá bíða að jafnaði 130 einstaklingar með færni- og heilsumat á Landspítalanum. Slík bið á Landspítala er umtalsvert dýrari fyrir ríkissjóð en dvöl á hjúkrunarheimili og tefur fyrir annarri nauðsynlegri þjónustu við sjúklinga á Landspítala. Alþingi samþykkti í desember sl. að setja 1.4 milljarða í málaflokkinn svo hægt væri að fjölga hjúkrunarrýmum um amk 100. Rekstraraðilar höfðu þá boðið fram allt að 230 ný rými en því miður hefur enn ekki verið samið um eitt einasta rými. Á meðan bíður eldra fólk, sem á rétt á umönnun við hæfi, á hátæknisjúkrahúsi í stað hjúkrunarheimilis og aðrir sjúklingar komast ekki að í aðgerðir. Geðheilbrigðismál Geðheilbrigðisþjónusta mætir því miður afgangi hjá stjórnvöldum. Húsnæði geðsviðs Landspítala við Hringbraut, á Kleppi og við Sjúkrahúsið á Akureyri er hneisa fyrir íslenskt samfélag. Við í Samfylkingunni lögðum fram þingsályktun á kjörtímabilinu um að farið yrði strax í undirbúning byggingar nýrra geðdeilda, því að þetta olnbogabarn íslensks heilbrigðiskerfis er hýst í óboðlegu húsnæði sem beinlínis er að hamla bata sjúklinga eins og fjallað hefur verið um í fréttum ríkissjónvarps að undanförnu. Húsnæðið lekur, það býður ekki upp á nauðsynlega útiveru sjúklinga og er óhentugt á margan annan hátt fyrir þennan sjúklingahóp. Biðlistar eftir geðheilbrigðisþjónustu eru sömuleiðis skaðlegir börnum, ungmennum og fullorðnum. Ríkisstjórn vill ekki fjármagna samþykkt Alþingis um að sálfræðiþjónusta verði sett inn í greiðsluþátttökukerfi Sjúkratrygginga Íslands þannig að sú nauðsynlega grunnþjónusta verði niðurgreidd úr okkar sameiginlegu sjóðum. Afleiðingin er að efnameira fólk getur sótt þjónustuna fyrir sig og börn sín en þeir efnaminni ekki enda kostar viðtalstíminn á bilinu 15 – 20 þúsund krónur. Þetta er reyndar það alvarlegt að 80% öryrkja og rúmlega 50% atvinnuleitenda neita sér um heilbrigðisþjónustu samkvæmt nýrri skýrslu vegna kostnaðar sjúklinga við nauðsynlega þjónustu. Við verðum að gera betur. Betra skipulag er nauðsynlegt Það er ekki bara aukið fjármagn sem þarf í rekstur heilbrigðiskerfisins heldur líka heildaryfirsýn og sveigjanleiki. Við eigum að heimila rekstraraðilum heilbrigðisstofnana að hafa meira flæði verkefna milli heilbrigðisstofnana þannig að hvort tveggja mannauður og rými nýtist betur. Það þarf að heimila frekari þjónustu í heimabyggð því að þannig sparast fjármunir annars staðar um kerfið og það þarf að semja við veitendur heilbrigðisþjónustu utan stóru spítalanna. Það er dýrt að geyma fólk á öllum aldri á biðlistum, því það bitnar á sjúklingunum sjálfum, aðstandendum og heilbrigðisstarfsfólki sem sífellt reynir að hlaupa hraðar. Þá bitna langir biðlistar líka á efnahags- og atvinnulífinu því fólk á biðlistum eftir nauðsynlegum aðgerðum er vanvirkt á meðan, ýmist vegna eigin krankleika eða vegna barna sinna og annarra fjölskyldumeðlima. Við þurfum nýja ríkisstjórn Samfylkingin vill taka vandann í heilbrigðiskerfinu föstum tökum og leggur til ýmiss konar úrræði. Við þurfum fjármagn, skipulag og nýsköpun til að taka á vandanum. Við þurfum að þora að semja við sjálfstætt starfandi sérfræðinga um allt kerfið, við eigum að horfa til þess að Landspítali annist þriðja stigs þjónustu en að höfuðborgarsvæðið eignist héraðssjúkrahús í Fossvogi þegar meðferðarkjarninn við Hringbraut verður opnaður. Þannig losnar hátækni- og háskólasjúkrahúsið okkar við minni verk, svo sem þau að búa um sár, annast hjúkrun eldra fólks og losa legókubb úr nefi barns. Við verðum að bæta starfsaðstæður og starfskjör heilbrigðisstétta til að laða aftur tilbaka allt það menntaða fólk sem horfið hefur úr stéttinni. Það er sóun að búa þannig um málin að fólk hrökklist burt vegna ofálags og ófullnægjandi starfsaðstæðna. Við þurfum að efna þjóðarsáttina sem gerð var fyrir kosningarnar 2016, stjórnmálin skulda þjóðinni það og Samfylkingin er reiðubúin í verkið. Höfundur er oddviti Samfylkingar í Reykjavíkurkjördæmi norður.
Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson Skoðun
Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson Skoðun
Skoðun Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson skrifar
Skoðun Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson skrifar
Skoðun Þegar bændur bregðast dýrum sínum – Valda þeim þjáningu og skelfilegum dauðdaga Ole Anton Bieltvedt skrifar
Skoðun Ísland og hafið: viðbrögð við brotum Ísraels á alþjóðalögum Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Magnús Magnússon skrifar
Við stöndum með Anahitu og Elissu Valgerður Árnadóttir,Rósa Líf Darradóttir,Aldís Amah Hamilton,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson Skoðun
Þegar undirskrift skiptir máli – um gervigreind, vottun og verðmæti mannlegra athafna Henning Arnór Úlfarsson Skoðun