Menntun á óvissutímum Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar 1. júní 2022 16:30 Menntun er eitt skarpasta verkfæri allra þjóða til að stuðla að breytingum og búa til betra samfélag. Um þessar mundir sækja tæplega 900 manns menntaráðstefnuna NERA 2022 á Íslandi. Menntavísindasvið Háskóla Íslands heldur ráðstefnuna í samstarfi við samtökin Nordic Educational Research Association en yfirskrift ráðstefnunnar í ár er: Menntun og þátttaka á óvissutímum. Flestir ráðstefnugestir koma frá háskólum á Norðurlöndum en einnig hvaðan æva úr heimunum, sem dæmi eru þátttakendur frá England, Hollandi, Japan og Kína. Markmið ráðstefnunnar er að varpa ljósi hvað hefur breyst og hvar við erum stödd eftir um það bil tvö ár sem COVID-faraldurinn hefur truflað líf okkar á nánast allan mögulegan hátt. Það er erfitt að taka ekki eftir því hversu mikið það hefur leitt í ljós um samfélög okkar. Faraldurinn hefur leitt í ljós hversu brothætt við erum, en það hefur líka sýnt að við erum sterk. Skólatakmarkanir og takmarkaður aðgangur að opinberri þjónustu bitnaði vissulega harðast á þeim sem þegar eru jaðarsettir, og því miður eru þau of mörg í okkar annars velmegandi norrænum samfélögum. Og vissulega halda tímarnir áfram að vera ótryggir, með stríði og pólitískri og efnahagslegri spennu í Evrópu, eins og í of mörgum öðrum heimsálfum. Hvers vegna? Hvers vegna er þetta að gerast? Hvers vegna velur vel menntað fólk aftur og aftur stríð fram yfir frið? Fræðimenn, kennarar og hugsjónafólk hefur haldið því fram öldum saman að efling menntunar sé lykillinn að betra lífi, velmegunarsamfélögum og alþjóðlegum friði? Hvar getum við leitað svara og lausna? Er það í rannsóknum, samfélagi eða trú? Eða verðum við kannski að leita lausna og samvinnu á öllum þessum sviðum? Ég varpa fram þessum spurningum til að hvetja þig til að hugsa um hið mikilvæga hlutverk menntarannsókna í ljósi þeirra miklu alþjóðlegu og staðbundnu áskorana sem samfélög um allan heim standa frammi fyrir. Ég hvet þig til að velta fyrir þér skyldum þess fræðafólks og fagfólks sem hafa ákveðið að helga starfsferil sinn menntun og menntarannsóknum, að kanna og varpa ljósi á hvernig samfélög okkar, ef til vill markvisst eða kannski fyrir tilviljun, skipuleggja formlega og óformlega menntun. Við hvern ættum við menntarannsakendur að tala við, hlusta á, eiga samstarf við og bindast böndum? Það eru svo margir ólíkir hagsmunaaðilar sem ættu að taka virkan þátt í að móta raunveruleikann innan skóla, frístundaheimila, félagsmiðstöðva og heimila. Sjónarhorn þeirra og upplifun mótast af mismunandi völdum, aðgengi og sýnileika. Tökum höndum saman við þá sem þurfa að vera sýnilegri, efla og taka þátt. Tökum einnig höndum saman við þau sem veita menntakerfinu faglega og pólitíska forystu til að móta stefnuna, taka virkan þátt í menntaumræðunni. Tökum líka höndum saman við þau sem leiða nýsköpun í menntakerfinu og öflugt hugsjónafólk. Flest okkar viljum það sama – við viljum betri samfélög og við viljum búa í heimi þar sem hlúð er að fólki, það er ekki myrt eða hrakið frá löndum sínum, heimilum sínum. Menntavísindasvið hefur á undanförnum árum á markvissan hátt komið á samstarfi við stjórnvöld, fagfélög og sveitarfélög, ekki síst Reykjavíkurborg, til að efla íslenskt menntakerfi. Næsta haust mun Nýsköpunarstofa menntunar taka til starfa og verða spennandi vettvangur fyrir fræðimenn, kennara, frumkvöðla sem og skóla og þekkingarfyrirtæki, til að deila og þróa samfélagslega nýsköpun innan menntunar. Hlutverk fræðasamfélagsins er einnig að sinna fjölbreyttum grunnrannsóknum. Háskóli Íslands hefur síðan 2019 hlotið viðurkenningu Times Higher Education Ranking sem einn af 301 til 400 fremstu háskólum í heimi á sviði menntavísinda. Það ber vott um mikla sókn á sviði menntavísinda hér á landi. Á árunum 2020 til 2021 tvöfölduðu fræðimenn innan Menntavísindasviðs Háskóla Íslands alþjóðlega rannsóknarfjármögnun sína. Því ber að þakka metnaðarfullu starfi innan Háskóla Íslands en einnig sterku samstarfi við norræna og alþjóðlega samstarfsmenn, þar á meðal NERA rannsóknarnetin. Meginmarkmið okkar er að hafa áhrif, skapa þekkingu sem breytir lífi. Gerum það saman! Höfundur er forseti Menntavísindasviðs Háskóla Íslands. Greinin byggir á ávarpi sem höfundur flutti við upphaf NERA ráðstefnunnar 1. júní 2022. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skóla - og menntamál Háskólar Kolbrún Þ. Pálsdóttir Mest lesið Í skjóli hvíta bjargvættarins Yousef Ingi Tamimi Skoðun Þegar fólkið okkar langar að deyja Sigurborg Sveinsdóttir,Svava Arnardóttir Skoðun 7 símtöl í röð - en ekkert fer í gegn Gró Einarsdóttir Skoðun Ríkisstjórn lobbýistanna Jón Ferdínand Estherarson Skoðun Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson Skoðun Áttaviti í öldrunarþjónustu Gunnlaugur Már Briem Skoðun Reynslunni ríkari eftir fjárhagsleg áföll síðustu ára Njáll Trausti Friðbertsson Skoðun Í senn minning og ákvörðun um framtíð Elliði Vignisson Skoðun Why protest works Adam Daniel Fishwick Skoðun Hvert stefnir ráðherra? Aðalsteinn Árni Baldursson Skoðun Skoðun Skoðun Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson skrifar Skoðun Fleiri átök = verri útkoma í lestri? Birgir Hrafn Birgisson skrifar Skoðun Biðin sem (enn) veikir og tekur Guðlaugur Eyjólfsson skrifar Skoðun Stafrænt netöryggisbelti Hrannar Ásgrímsson skrifar Skoðun Hvert stefnir ráðherra? Aðalsteinn Árni Baldursson skrifar Skoðun Free tuition Colin Fisher skrifar Skoðun Þegar fólkið okkar langar að deyja Sigurborg Sveinsdóttir,Svava Arnardóttir skrifar Skoðun Why protest works Adam Daniel Fishwick skrifar Skoðun Í senn minning og ákvörðun um framtíð Elliði Vignisson skrifar Skoðun Reynslunni ríkari eftir fjárhagsleg áföll síðustu ára Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Ríkisstjórn lobbýistanna Jón Ferdínand Estherarson skrifar Skoðun 7 símtöl í röð - en ekkert fer í gegn Gró Einarsdóttir skrifar Skoðun Áttaviti í öldrunarþjónustu Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Í skjóli hvíta bjargvættarins Yousef Ingi Tamimi skrifar Skoðun Að gjamma á stóra grábjörninn getur haft afleiðingar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Lokun Leo Seafood - Afleiðing tvöföldunar veiðigjalda Sigurgeir B. Kristgeirsson skrifar Skoðun Við getum öll stutt við lesskilning barna - Gleðilegan dag læsis Auður Soffía Björgvinsdóttir skrifar Skoðun Allir geta hjálpað einhverjum Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Við erum ekki valdalausar. Við erum óbrjótandi Noorina Khalikyar skrifar Skoðun Vægið eftir sem áður dropi í hafið Hjörtur J Guðmundsson skrifar Skoðun Getur þjóð orðið of rík? – Ádeila frá Noregi sem getur átt við um Ísland Júlíus Valsson skrifar Skoðun Fólk í sárum veldur tárum Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og grátur í draumum Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar Skoðun Segðu skilið við sektarkenndina Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar Skoðun Lög um vinnu og virknimiðstöðvar Atli Már Haraldsson skrifar Sjá meira
Menntun er eitt skarpasta verkfæri allra þjóða til að stuðla að breytingum og búa til betra samfélag. Um þessar mundir sækja tæplega 900 manns menntaráðstefnuna NERA 2022 á Íslandi. Menntavísindasvið Háskóla Íslands heldur ráðstefnuna í samstarfi við samtökin Nordic Educational Research Association en yfirskrift ráðstefnunnar í ár er: Menntun og þátttaka á óvissutímum. Flestir ráðstefnugestir koma frá háskólum á Norðurlöndum en einnig hvaðan æva úr heimunum, sem dæmi eru þátttakendur frá England, Hollandi, Japan og Kína. Markmið ráðstefnunnar er að varpa ljósi hvað hefur breyst og hvar við erum stödd eftir um það bil tvö ár sem COVID-faraldurinn hefur truflað líf okkar á nánast allan mögulegan hátt. Það er erfitt að taka ekki eftir því hversu mikið það hefur leitt í ljós um samfélög okkar. Faraldurinn hefur leitt í ljós hversu brothætt við erum, en það hefur líka sýnt að við erum sterk. Skólatakmarkanir og takmarkaður aðgangur að opinberri þjónustu bitnaði vissulega harðast á þeim sem þegar eru jaðarsettir, og því miður eru þau of mörg í okkar annars velmegandi norrænum samfélögum. Og vissulega halda tímarnir áfram að vera ótryggir, með stríði og pólitískri og efnahagslegri spennu í Evrópu, eins og í of mörgum öðrum heimsálfum. Hvers vegna? Hvers vegna er þetta að gerast? Hvers vegna velur vel menntað fólk aftur og aftur stríð fram yfir frið? Fræðimenn, kennarar og hugsjónafólk hefur haldið því fram öldum saman að efling menntunar sé lykillinn að betra lífi, velmegunarsamfélögum og alþjóðlegum friði? Hvar getum við leitað svara og lausna? Er það í rannsóknum, samfélagi eða trú? Eða verðum við kannski að leita lausna og samvinnu á öllum þessum sviðum? Ég varpa fram þessum spurningum til að hvetja þig til að hugsa um hið mikilvæga hlutverk menntarannsókna í ljósi þeirra miklu alþjóðlegu og staðbundnu áskorana sem samfélög um allan heim standa frammi fyrir. Ég hvet þig til að velta fyrir þér skyldum þess fræðafólks og fagfólks sem hafa ákveðið að helga starfsferil sinn menntun og menntarannsóknum, að kanna og varpa ljósi á hvernig samfélög okkar, ef til vill markvisst eða kannski fyrir tilviljun, skipuleggja formlega og óformlega menntun. Við hvern ættum við menntarannsakendur að tala við, hlusta á, eiga samstarf við og bindast böndum? Það eru svo margir ólíkir hagsmunaaðilar sem ættu að taka virkan þátt í að móta raunveruleikann innan skóla, frístundaheimila, félagsmiðstöðva og heimila. Sjónarhorn þeirra og upplifun mótast af mismunandi völdum, aðgengi og sýnileika. Tökum höndum saman við þá sem þurfa að vera sýnilegri, efla og taka þátt. Tökum einnig höndum saman við þau sem veita menntakerfinu faglega og pólitíska forystu til að móta stefnuna, taka virkan þátt í menntaumræðunni. Tökum líka höndum saman við þau sem leiða nýsköpun í menntakerfinu og öflugt hugsjónafólk. Flest okkar viljum það sama – við viljum betri samfélög og við viljum búa í heimi þar sem hlúð er að fólki, það er ekki myrt eða hrakið frá löndum sínum, heimilum sínum. Menntavísindasvið hefur á undanförnum árum á markvissan hátt komið á samstarfi við stjórnvöld, fagfélög og sveitarfélög, ekki síst Reykjavíkurborg, til að efla íslenskt menntakerfi. Næsta haust mun Nýsköpunarstofa menntunar taka til starfa og verða spennandi vettvangur fyrir fræðimenn, kennara, frumkvöðla sem og skóla og þekkingarfyrirtæki, til að deila og þróa samfélagslega nýsköpun innan menntunar. Hlutverk fræðasamfélagsins er einnig að sinna fjölbreyttum grunnrannsóknum. Háskóli Íslands hefur síðan 2019 hlotið viðurkenningu Times Higher Education Ranking sem einn af 301 til 400 fremstu háskólum í heimi á sviði menntavísinda. Það ber vott um mikla sókn á sviði menntavísinda hér á landi. Á árunum 2020 til 2021 tvöfölduðu fræðimenn innan Menntavísindasviðs Háskóla Íslands alþjóðlega rannsóknarfjármögnun sína. Því ber að þakka metnaðarfullu starfi innan Háskóla Íslands en einnig sterku samstarfi við norræna og alþjóðlega samstarfsmenn, þar á meðal NERA rannsóknarnetin. Meginmarkmið okkar er að hafa áhrif, skapa þekkingu sem breytir lífi. Gerum það saman! Höfundur er forseti Menntavísindasviðs Háskóla Íslands. Greinin byggir á ávarpi sem höfundur flutti við upphaf NERA ráðstefnunnar 1. júní 2022.
Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson Skoðun
Skoðun Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson skrifar
Skoðun Við getum öll stutt við lesskilning barna - Gleðilegan dag læsis Auður Soffía Björgvinsdóttir skrifar
Skoðun Getur þjóð orðið of rík? – Ádeila frá Noregi sem getur átt við um Ísland Júlíus Valsson skrifar
Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar
Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar
Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar
Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar
Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson Skoðun