„Brotaþolar horfa upp á gerendur sína ganga um göturnar eins og ekkert hafi í skorist“ Auður Ösp Guðmundsdóttir skrifar 29. nóvember 2022 17:20 Helga Vala Helgadóttir, þingmaður Samfylkingarinnar, segir neyðarástand ríkja í fangelsismálum hér á landi. Vísir/Vilhelm „Markmið laga um fullnustu refsinga er að refsing fari fram með öruggum og skilvirkum hætti svo sérstök og almenn varnaðaráhrif refsinga séu virk en varla er hægt að búast við að svo sé þegar fangar geta ekki hafið afplánun og brotaþolar horfa upp á gerendur sína ganga um göturnar eins og ekkert hafi í skorist,“ sagði Helga Vala Helgadóttir þingmaður Samfylkingarinnar í sérstakri umræðu á Alþingi í dag. Spurði hún Jón Gunnarsson dómsmálaráðherra út í stöðuna í fangelsismálum og sagði óhætt að fullyrða að neyðarástand ríki í þeim málaflokki. Í ræðu sinni sagði Helga Vala það vera „afleit skilaboð til samfélagsins“ að láta dómþola bíða með að hefja uppbyggingu lífs síns eða þá láta þá treysta því að dómar þeirra fyrnist og þeir þurfi því ekki að taka út sína refsingu. Þá velti hún meðal annars upp þeirri spurningu hvort ráðherra teldi, miðað við fjölda fyrndra dóma og langan biðtíma eftir afplánun, að rekstur fangelsa væri í samræmi við markmið laga um virk varnaðaráhrif refsinga. 300 manns á biðlista eftir afplánun Vísir greindi frá því á dögunum að til stendur að loka fangelsinu að Sogni í byrjun næsta árs ef ekki koma til auknar fjárheimildir til Fangelsismálastofnunar. Auk þess munu 23 fangelsispláss á Litla Hrauni hverfa, boðunarlistar til afplánunar munu lengjast og fyrningar refsingar munu aukast. Í dag eru ríflega þrjú hundruð dómþolar á boðunarlista til afplánunar í fangelsi en um 20-25% fangelsisplássa eru ekki nýtt í dag vegna fjárskorts. Í minnisblaði dómsmálaráðuneytisins kemur fram að nýting fangarýma í fangelsunum 2021 var ríflega 77 prósent. Nýting fangelsisrýma á yfirstandandi ári hefur verið ríflega 80% þrátt fyrir að hús 3 (23 rými) á Litla Hrauni hafi verið lokað í ríflega fjóra mánuði á árinu. Á sama tíma eru refsingar að fyrnast en sem dæmi má nefna árið 2021 fyrndust 28 refsingar og 22 refsingar fyrndust árið á undan. Fjölga þarf opnum úrræðum „Nú hafa fregnir borist vegna fangahópa sem eiga í deilum innan veggja fangelsanna og er talið að fjölga þurfi fangelsum, þá sérstaklega opnum úrræðum eins og algengari eru á Norðurlöndum, sem og þarf að efla betrunarþátt refsinganna, svo sem endurhæfingu, meðferðir og geðheilbrigði til að fækka endurkomum í fangelsin,“ sagði Helga Vala í ræðu sinni á Alþingi á dag og benti á að sambærileg úrræði hafi haft verulega jákvæð áhrif í fangelsismálum Norðurlanda. Helga Vala spurði dómsmálaráðherra einnig til hvaða ráðstafana hann hefði tekið núna á árinu til þess að bregðast við ákalli frá félagi fanga og Fangavarðafélagi Íslands. Þá velti hún upp þeirri spurningu hvort til greina kæmi að opna að nýju fangelsi á Akureyri í þeim tilgangi að fjölga rýmum og sömuleiðis bjóða upp á fleiri opin úrræði. Lengri og fleiri dómar Í svari Jóns Gunnarssonar kom fram að rætt hefði verið sérstaklega við félag fangavarða og fangaverði um öryggisbúnað fangavarða og til stæði að bæta þann búnað með auknu fjármagni. Þá tók Jón fram að í kjölfar greiningarvinnu hefðu verið lagðar fram tillögur til fjármálaráðherra fyrir aðra umræðu fjárlaga sem kæmu til með gjörbreyta aðstöðunni. Með auknu fjármagni yrði hægt að að fjölga fangavörðum og nýta fangelsin betur. „Einnig verður að hafa í huga hvað fangelsismálayfirvöld hafa fengið í fangið; miklu lengri dóma, fleiri dóma og gríðarlega aukinn fjölda í gæsluvarðhaldi, eitthvað sem var kannski ekki alveg fyrirséð og hefur að því leyti þyngt róðurinn mjög mikið.“ Sömuleiðis kom fram í svari Jóns að mikil aukning hefur orðið á öðrum lausnum þegar kemur að afplánun og má þar nefna ökklabönd, samfélagsþjónustu og dvöl á Vernd. Þá sagðist Jón ekki hafa haft hugmyndir um að opna fangelsi á Akureyri en benti á að opnu fangelsin hér á landi, Sogn og Kvíabryggja væru mjög óhagkvæmar einingar og því væri mikilvægt að horfa til þess að byggja þetta opna fangelsi upp á einum stað með þeim úrræðum sem þar eru. Alþingi Fangelsismál Samfylkingin Tengdar fréttir Telja lokun Sogns hafa alvarlegar afleiðingar fyrir fanga, aðstandendur og samfélagið Fyrirhuguð lokun Sognar er ekki í takt við nýjustu rannsóknir og væri stórt skref aftur á bak í fangelsismálum á Íslandi. Þetta kemur fram í ályktun fagráðs Aðstoðar eftir afplánun vegna nýlegra frétta af hugsanlegri lokun fangelsisins að Sogni. 25. nóvember 2022 14:42 Sogni lokað í byrjun árs ef ekki koma til auknar fjárheimildir Fangelsinu að Sogni verður varanlega lokað ef ekki koma til auknar fjárheimildir til Fangelsismálastofnunar. Auk þess munu 23 fangelsispláss á Litla Hrauni hverfa, boðunarlistar til afplánunar munu lengjast og fyrningar refsingar munu aukast. Í dag eru ríflega þrjú hundruð dómþolar á boðunarlista til afplánunar í fangelsi en um 20-25% fangelsisplássa eru ekki nýtt í dag vegna fjárskorts. 23. nóvember 2022 13:56 Opið bréf til dómsmálaráðherra Sæll, Jón GunnarssonAð undanförnu hefur fyrirhuguð lokun við fangelsið á Sogni verið mér hjartansmál. Í þessu bréfi ætla ég að segja hug minn í því máli og hvers virði staðurinn er fyrir okkur stafsfólkið, vistmennina sem þar eru og aðstandendur þeirra. Í dag er ég aðstoðarvarðstjóri við fangelsið á Sogni en ég hef starfað hjá Fangelsismálastofnun meira og minna síðan árið 1999. 28. nóvember 2022 14:31 Mest lesið Klara Baldursdóttir er látin Innlent Vísbendingar um að síðasta vígið sé fallið Innlent Konan sem féll í Brúará er látin Innlent Deilurnar halda áfram og Musk boðar „Ameríkuflokkinn“ Erlent „Erum ekki dúkkur sem Snorri getur sagt fyrir verkum“ Innlent Fimm frumvörp fjögurra ráðuneyta samþykkt Innlent Kýldi konu eftir kynmök: „Hvað, getur þú ekki meira?“ Innlent „Ef þetta gengur vel mun hún eignast allan bátinn“ Innlent Aftur logar eldur í Læradal Erlent Stærsta árásin á Kharkív hingað til Erlent Fleiri fréttir Enn eitt banaslysið í Brúará, landvinningar lúsmýs og þungarokkshátíð Vísbendingar um að síðasta vígið sé fallið „Ef þetta gengur vel mun hún eignast allan bátinn“ Konan sem féll í Brúará er látin Fimm frumvörp fjögurra ráðuneyta samþykkt Klara Baldursdóttir er látin Þyrla Landhelgisgæslunnar kölluð út vegna göngumanns „Kraftmiklar og afgerandi aðgerðir gegn skipulagðri brotastarfsemi“ „Þegar fjármagnið klárast, þá klárast líka aðgengið“ Hressar og skemmtilegar systur með geitur á Geysi Loka hluta útsýnispallsins vegna aurskriðu Sjávarútvegurinn standi höllum fæti Starfsáætlun Alþingis felld úr gildi Höggin dynji á sjávarútveginum og áhugi kvenna á iðnstörfum minnkar Erlendur ferðamaður féll í Brúará Ein á móti rýmkuðu sorgarleyfi „Erum ekki dúkkur sem Snorri getur sagt fyrir verkum“ Kýldi konu eftir kynmök: „Hvað, getur þú ekki meira?“ Missti nánast sjónina þegar sláttuorf skaut steini í annað augað Mál áfengisverslananna komin til ákærusviðs, aftur Frumvarp um farþegalista samþykkt Kolbrún segir gesti nefndarinnar handbendi minnihlutans Löng bílaröð meðan hæðarslá er lagfærð Öllum sagt upp: „Ekkert verið að hugsa um félagsmiðstöðvastarf“ Launahækkunin mun fara í gegn en kerfið endurskoðað í haust Búa sig undir margmenni á Hengil Ultra Ásthildur Lóa skammar þingheim Íbúar leiti réttar síns vegna flautsins: „Þetta er lýðheilsuógn“ Slævandi lyf og lágt sætisbak dráttarvélar orsakir banaslyss Launahækkanir ráðamanna og rifrildi Trumps og Musks í hádegisfréttum Sjá meira
Í ræðu sinni sagði Helga Vala það vera „afleit skilaboð til samfélagsins“ að láta dómþola bíða með að hefja uppbyggingu lífs síns eða þá láta þá treysta því að dómar þeirra fyrnist og þeir þurfi því ekki að taka út sína refsingu. Þá velti hún meðal annars upp þeirri spurningu hvort ráðherra teldi, miðað við fjölda fyrndra dóma og langan biðtíma eftir afplánun, að rekstur fangelsa væri í samræmi við markmið laga um virk varnaðaráhrif refsinga. 300 manns á biðlista eftir afplánun Vísir greindi frá því á dögunum að til stendur að loka fangelsinu að Sogni í byrjun næsta árs ef ekki koma til auknar fjárheimildir til Fangelsismálastofnunar. Auk þess munu 23 fangelsispláss á Litla Hrauni hverfa, boðunarlistar til afplánunar munu lengjast og fyrningar refsingar munu aukast. Í dag eru ríflega þrjú hundruð dómþolar á boðunarlista til afplánunar í fangelsi en um 20-25% fangelsisplássa eru ekki nýtt í dag vegna fjárskorts. Í minnisblaði dómsmálaráðuneytisins kemur fram að nýting fangarýma í fangelsunum 2021 var ríflega 77 prósent. Nýting fangelsisrýma á yfirstandandi ári hefur verið ríflega 80% þrátt fyrir að hús 3 (23 rými) á Litla Hrauni hafi verið lokað í ríflega fjóra mánuði á árinu. Á sama tíma eru refsingar að fyrnast en sem dæmi má nefna árið 2021 fyrndust 28 refsingar og 22 refsingar fyrndust árið á undan. Fjölga þarf opnum úrræðum „Nú hafa fregnir borist vegna fangahópa sem eiga í deilum innan veggja fangelsanna og er talið að fjölga þurfi fangelsum, þá sérstaklega opnum úrræðum eins og algengari eru á Norðurlöndum, sem og þarf að efla betrunarþátt refsinganna, svo sem endurhæfingu, meðferðir og geðheilbrigði til að fækka endurkomum í fangelsin,“ sagði Helga Vala í ræðu sinni á Alþingi á dag og benti á að sambærileg úrræði hafi haft verulega jákvæð áhrif í fangelsismálum Norðurlanda. Helga Vala spurði dómsmálaráðherra einnig til hvaða ráðstafana hann hefði tekið núna á árinu til þess að bregðast við ákalli frá félagi fanga og Fangavarðafélagi Íslands. Þá velti hún upp þeirri spurningu hvort til greina kæmi að opna að nýju fangelsi á Akureyri í þeim tilgangi að fjölga rýmum og sömuleiðis bjóða upp á fleiri opin úrræði. Lengri og fleiri dómar Í svari Jóns Gunnarssonar kom fram að rætt hefði verið sérstaklega við félag fangavarða og fangaverði um öryggisbúnað fangavarða og til stæði að bæta þann búnað með auknu fjármagni. Þá tók Jón fram að í kjölfar greiningarvinnu hefðu verið lagðar fram tillögur til fjármálaráðherra fyrir aðra umræðu fjárlaga sem kæmu til með gjörbreyta aðstöðunni. Með auknu fjármagni yrði hægt að að fjölga fangavörðum og nýta fangelsin betur. „Einnig verður að hafa í huga hvað fangelsismálayfirvöld hafa fengið í fangið; miklu lengri dóma, fleiri dóma og gríðarlega aukinn fjölda í gæsluvarðhaldi, eitthvað sem var kannski ekki alveg fyrirséð og hefur að því leyti þyngt róðurinn mjög mikið.“ Sömuleiðis kom fram í svari Jóns að mikil aukning hefur orðið á öðrum lausnum þegar kemur að afplánun og má þar nefna ökklabönd, samfélagsþjónustu og dvöl á Vernd. Þá sagðist Jón ekki hafa haft hugmyndir um að opna fangelsi á Akureyri en benti á að opnu fangelsin hér á landi, Sogn og Kvíabryggja væru mjög óhagkvæmar einingar og því væri mikilvægt að horfa til þess að byggja þetta opna fangelsi upp á einum stað með þeim úrræðum sem þar eru.
Alþingi Fangelsismál Samfylkingin Tengdar fréttir Telja lokun Sogns hafa alvarlegar afleiðingar fyrir fanga, aðstandendur og samfélagið Fyrirhuguð lokun Sognar er ekki í takt við nýjustu rannsóknir og væri stórt skref aftur á bak í fangelsismálum á Íslandi. Þetta kemur fram í ályktun fagráðs Aðstoðar eftir afplánun vegna nýlegra frétta af hugsanlegri lokun fangelsisins að Sogni. 25. nóvember 2022 14:42 Sogni lokað í byrjun árs ef ekki koma til auknar fjárheimildir Fangelsinu að Sogni verður varanlega lokað ef ekki koma til auknar fjárheimildir til Fangelsismálastofnunar. Auk þess munu 23 fangelsispláss á Litla Hrauni hverfa, boðunarlistar til afplánunar munu lengjast og fyrningar refsingar munu aukast. Í dag eru ríflega þrjú hundruð dómþolar á boðunarlista til afplánunar í fangelsi en um 20-25% fangelsisplássa eru ekki nýtt í dag vegna fjárskorts. 23. nóvember 2022 13:56 Opið bréf til dómsmálaráðherra Sæll, Jón GunnarssonAð undanförnu hefur fyrirhuguð lokun við fangelsið á Sogni verið mér hjartansmál. Í þessu bréfi ætla ég að segja hug minn í því máli og hvers virði staðurinn er fyrir okkur stafsfólkið, vistmennina sem þar eru og aðstandendur þeirra. Í dag er ég aðstoðarvarðstjóri við fangelsið á Sogni en ég hef starfað hjá Fangelsismálastofnun meira og minna síðan árið 1999. 28. nóvember 2022 14:31 Mest lesið Klara Baldursdóttir er látin Innlent Vísbendingar um að síðasta vígið sé fallið Innlent Konan sem féll í Brúará er látin Innlent Deilurnar halda áfram og Musk boðar „Ameríkuflokkinn“ Erlent „Erum ekki dúkkur sem Snorri getur sagt fyrir verkum“ Innlent Fimm frumvörp fjögurra ráðuneyta samþykkt Innlent Kýldi konu eftir kynmök: „Hvað, getur þú ekki meira?“ Innlent „Ef þetta gengur vel mun hún eignast allan bátinn“ Innlent Aftur logar eldur í Læradal Erlent Stærsta árásin á Kharkív hingað til Erlent Fleiri fréttir Enn eitt banaslysið í Brúará, landvinningar lúsmýs og þungarokkshátíð Vísbendingar um að síðasta vígið sé fallið „Ef þetta gengur vel mun hún eignast allan bátinn“ Konan sem féll í Brúará er látin Fimm frumvörp fjögurra ráðuneyta samþykkt Klara Baldursdóttir er látin Þyrla Landhelgisgæslunnar kölluð út vegna göngumanns „Kraftmiklar og afgerandi aðgerðir gegn skipulagðri brotastarfsemi“ „Þegar fjármagnið klárast, þá klárast líka aðgengið“ Hressar og skemmtilegar systur með geitur á Geysi Loka hluta útsýnispallsins vegna aurskriðu Sjávarútvegurinn standi höllum fæti Starfsáætlun Alþingis felld úr gildi Höggin dynji á sjávarútveginum og áhugi kvenna á iðnstörfum minnkar Erlendur ferðamaður féll í Brúará Ein á móti rýmkuðu sorgarleyfi „Erum ekki dúkkur sem Snorri getur sagt fyrir verkum“ Kýldi konu eftir kynmök: „Hvað, getur þú ekki meira?“ Missti nánast sjónina þegar sláttuorf skaut steini í annað augað Mál áfengisverslananna komin til ákærusviðs, aftur Frumvarp um farþegalista samþykkt Kolbrún segir gesti nefndarinnar handbendi minnihlutans Löng bílaröð meðan hæðarslá er lagfærð Öllum sagt upp: „Ekkert verið að hugsa um félagsmiðstöðvastarf“ Launahækkunin mun fara í gegn en kerfið endurskoðað í haust Búa sig undir margmenni á Hengil Ultra Ásthildur Lóa skammar þingheim Íbúar leiti réttar síns vegna flautsins: „Þetta er lýðheilsuógn“ Slævandi lyf og lágt sætisbak dráttarvélar orsakir banaslyss Launahækkanir ráðamanna og rifrildi Trumps og Musks í hádegisfréttum Sjá meira
Telja lokun Sogns hafa alvarlegar afleiðingar fyrir fanga, aðstandendur og samfélagið Fyrirhuguð lokun Sognar er ekki í takt við nýjustu rannsóknir og væri stórt skref aftur á bak í fangelsismálum á Íslandi. Þetta kemur fram í ályktun fagráðs Aðstoðar eftir afplánun vegna nýlegra frétta af hugsanlegri lokun fangelsisins að Sogni. 25. nóvember 2022 14:42
Sogni lokað í byrjun árs ef ekki koma til auknar fjárheimildir Fangelsinu að Sogni verður varanlega lokað ef ekki koma til auknar fjárheimildir til Fangelsismálastofnunar. Auk þess munu 23 fangelsispláss á Litla Hrauni hverfa, boðunarlistar til afplánunar munu lengjast og fyrningar refsingar munu aukast. Í dag eru ríflega þrjú hundruð dómþolar á boðunarlista til afplánunar í fangelsi en um 20-25% fangelsisplássa eru ekki nýtt í dag vegna fjárskorts. 23. nóvember 2022 13:56
Opið bréf til dómsmálaráðherra Sæll, Jón GunnarssonAð undanförnu hefur fyrirhuguð lokun við fangelsið á Sogni verið mér hjartansmál. Í þessu bréfi ætla ég að segja hug minn í því máli og hvers virði staðurinn er fyrir okkur stafsfólkið, vistmennina sem þar eru og aðstandendur þeirra. Í dag er ég aðstoðarvarðstjóri við fangelsið á Sogni en ég hef starfað hjá Fangelsismálastofnun meira og minna síðan árið 1999. 28. nóvember 2022 14:31