Er VoN? Brynhildur R. Þorbjarnardóttir, Dagmar Óladóttir og S. Maggi Snorrason skrifa 24. febrúar 2023 09:01 Kæra Áslaug Arna, ráðherra háskólamála. Við erum nemendur á Verkfræði- og náttúruvísindasviði við Háskóla Íslands og höfum fylgst með þér tala ítrekað um frelsi, nýsköpun og tækifæri. Eins og staðan er núna eiga þessi orð ekki við um okkur og okkar nám á Verkfræði og Náttúruvísindasviði (VoN). Sviðið, líkt og skólinn í heild sinni, sér fram á nýjan veruleika með skertum tækifærum til náms og starfa, þvert á þín einkunnarorð. Háskóli Íslands hefur verið undirfjármagnaður um árabil en staðan hefur sjaldan verið jafn slæm og nú. Skólann vantar milljarð til að ná endum saman í ár og hafa aðhaldsaðgerðir verið boðaðar til að bregðast við stöðunni. Skert námsúrval fyrir nemendur Öll svið háskólans sjá fram á niðurskurð í kennslu. Þá hefur Verkfræði- og náttúruvísindasvið sjaldan staðið jafn illa, en samkvæmt fjárhags- og kennsluáætlun fyrir næsta skólaár verða allar námsbrautir, 20 talsins (í grunnnámi), að skera niður um sem nemur tveimur áföngum eða ígildi 600 kennslustunda til þess að sviðið komist nær því að verða rekið á núlli. Þetta er að gerast á sama tíma og háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra talar fyrir stórsókn í greinum Verkfræði og Náttúruvísindasviðs og á sama tíma og 1.200 milljónum króna var úthlutað úr samstarfssjóði háskólanna þar sem markmiðið var meðal annars að auka námsframboð og fjölga nemendum í STEAM greinum. Sem stúdentar á VoN og sérstakt áhugafólk um tölur og útreikninga, getum við því sagt að þetta er dæmi sem gengur ekki upp. Það að tala um nemendur í STEAM greinum sem vonarstjörnur landsins kemur alls ekki heim og saman við þann langvarandi fjárskort sem Verkfræði- og Náttúruvísindasvið HÍ hefur búið við síðustu árin. Úthlutun til ákveðinna verkefna í gegnum samstarfssjóð leysir ekki þann vanda. Fjársvelt svið hefur ekki fjármagn til að vinna að nýsköpun í námi og starfi heldur setur allt fjármagn í að halda uppi grunnnámi, því samkeppnishæf námskeið á framhaldsstigi í greinum sviðsins finnast aðeins í mýflugumynd á sviðinu. Tökum dæmi; deild rafmagns- og tölvuverkfræði býður nú aðeins upp á 2 af 6 valáföngum sem kenndir hafa verið við deildina, þ.e. nemendum býðst afar takmarkað val innan síns áhugasviðs. Einnig má nefna nýtt kjörsvið innan deildar rafmagns- og tölvuverkfræði, læknisfræðilega verkfræði, sem haldið er uppi af einum starfsmanni. Verkfræði og náttúruvísindi þarfnast mikillar sérhæfingar, og því er gríðarleg þörf á að HÍ hafi tök á og fjármagn til að bjóða upp á sérhæft nám. Fjölbreytt nám er aðlaðandi nám. Að krefjast þess að deildir VoN skeri niður áfanga á sama tíma og ráðuneytið krefst þess að nemendum á sviðinu sé fjölgað er því dæmi sem gengur ekki upp. Samkvæmt fjárhags- og kennsluáætlun 2023 er niðurskurðurinn orðinn svo að deildirnar ná aðeins að halda uppi skylduáföngum námsbrautanna með örfáum undantekningum, en sem dæmi var 40 nemenda áfangi skorinn niður með fimmtán mínútna fyrirvara á fyrstu kennslustund að sögn nemenda. Það er ekki hægt að ætlast til að á Íslandi sé boðið upp á háskólanám á heimsmælikvarða ef skólinn er stöðugt undirfjármagnaður. Því ætti að vera ljóst að með áframhaldandi vanrækslu á grundvallarfjármögnun háskólastigsins munu markmið ríkisstjórnarinnar ekki nást. Undirfjármögnunin bitnar mest á kennslunni þar sem viss rannsóknarvinna sækir sér styrki annars staðar frá. Auk niðurskurðar á fjölda kennslutíma takmarkast rannsóknarvinna. Þar má sérstaklega nefna iðnaðarverkfræði- vélaverkfræði- og tölvunarfræðideild. Undanfarin ár hefur þessi deild innan VoN verið fjölmennust, og þar af leiðandi skilað hæstum tekjum af deildum á sviðinu, en vegna hallarekstrar annarra deilda á sviðinu er ekki hægt að ráða inn nýja rannsóknarstarfsmenn. Þetta gerir það að verkum að námsbrautirnar í deildinni eru undirmannaðar og starfsmenn hennar ná ekki að sinna rannsóknum eða kennslu fyrir þennan fjölda nemenda. Þegar allt kemur til alls nær deildin ekki að bjóða upp á það nám sem hún gæti, þrátt fyrir að skila rekstri sínum réttum megin við núllið. Ríkisstjórnin skuldar okkur svör Í háskólum á hinum Norðurlöndunum greiðir hið opinbera að meðaltali 1.7 milljónum meira með hverjum ársnema en gert er hér á landi samkvæmt tölum frá 2021 og samkvæmt ríkisstjórnarsáttmálanum er stefnan að fjármögnun háskólastigsins skuli verða sambærileg því sem þekkist í nágrannaríkjunum. Við erum hins vegar að færast fjær því markmiði og ríkisstjórnin skuldar stúdentum, og samfélaginu öllu, svör. Til þess að teljast samanburðarhæfur háskóli á alþjóðavettvangi verður að auka fjárveitingar til háskólakerfisins í heild sinni. Háskólar eru fjárfesting sem skilar sér í auknu hugviti út í öll stig samfélagsins. Í sífellt flóknari heimi, sem gerir meiri kröfur um sérfræðiþekkingu vegna mikillar hröðunar í tækniframförum, þá ættum við að stefna að því að þjóðin þurfi ekki að reiða sig alfarið á þekkingu sem kemur að utan. Þvert á móti ættum við mæta mikilli eftirspurn eftir hæfu og menntuðu fólki úti í heimi. Höfundar eru Stúdentaráðsliðar í umboði Röskvu á verkfræði- og náttúruvísindasviði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Skóla - og menntamál Háskólar Mest lesið Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson Skoðun Halldór 4.10.2025 Halldór 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar Skoðun Íslenskir flóttamenn - í okkar eigin landi Gunnar Magnús Diego skrifar Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar Skoðun Mótum framtíðina saman Jónína Hauksdóttir ,Magnús Þór Jónsson skrifar Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar Skoðun Kæra Epli, skilur þú mig? Lilja Dögg Jónsdóttir skrifar Skoðun Þorgerður og erlendu dómstólarnir Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Barnafjölskyldur í Reykjavík eiga betra skilið Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Lyftum umræðunni á örlítið hærra plan Jóna Hlíf Halldórsdóttir skrifar Skoðun Lykillinn að hamingju og heilbrigði Auður Kjartansdóttir skrifar Skoðun Staða bænda styrkt Hanna Katrín Friðriksson skrifar Skoðun Transumræðan og ruglið um fjölda kynja Einar Steingrímsson skrifar Skoðun Leikskólar eru ekki munaður Íris Eva Gísladóttir skrifar Skoðun Vísindarannsóknir og þróun – til umhugsunar í tiltekt Þorgerður J. Einarsdóttir skrifar Skoðun 752 dánir vegna geðheilsuvanda – enginn vegna fjölþáttaógnar Grímur Atlason skrifar Skoðun Foreldrar þurfa bara að vera duglegri Björg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar Skoðun Dýrkeypt eftirlitsleysi Lilja Björk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar Skoðun Svindl eða sjálfsvernd? Sigurður Árni Reynisson skrifar Skoðun Magga Stína! Helga Völundardóttir skrifar Skoðun Mannauðurinn á vinnustaðnum þarf góða innivist til að dafna Ásta Logadóttir skrifar Skoðun Þetta er námið sem lifir áfram Bryngeir Valdimarsson skrifar Skoðun Árborg - spennandi kostur fyrir öll Guðný Björk Pálmadóttir skrifar Skoðun Tökum á glæpahópum af meiri þunga Þorbjörg Sigríður Gunnlaugsdóttir skrifar Skoðun Minntist ekkert á Evrópusambandið Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Hugsum stórt í skipulags- og samgöngumálum Hilmar Ingimundarson skrifar Sjá meira
Kæra Áslaug Arna, ráðherra háskólamála. Við erum nemendur á Verkfræði- og náttúruvísindasviði við Háskóla Íslands og höfum fylgst með þér tala ítrekað um frelsi, nýsköpun og tækifæri. Eins og staðan er núna eiga þessi orð ekki við um okkur og okkar nám á Verkfræði og Náttúruvísindasviði (VoN). Sviðið, líkt og skólinn í heild sinni, sér fram á nýjan veruleika með skertum tækifærum til náms og starfa, þvert á þín einkunnarorð. Háskóli Íslands hefur verið undirfjármagnaður um árabil en staðan hefur sjaldan verið jafn slæm og nú. Skólann vantar milljarð til að ná endum saman í ár og hafa aðhaldsaðgerðir verið boðaðar til að bregðast við stöðunni. Skert námsúrval fyrir nemendur Öll svið háskólans sjá fram á niðurskurð í kennslu. Þá hefur Verkfræði- og náttúruvísindasvið sjaldan staðið jafn illa, en samkvæmt fjárhags- og kennsluáætlun fyrir næsta skólaár verða allar námsbrautir, 20 talsins (í grunnnámi), að skera niður um sem nemur tveimur áföngum eða ígildi 600 kennslustunda til þess að sviðið komist nær því að verða rekið á núlli. Þetta er að gerast á sama tíma og háskóla-, iðnaðar- og nýsköpunarráðherra talar fyrir stórsókn í greinum Verkfræði og Náttúruvísindasviðs og á sama tíma og 1.200 milljónum króna var úthlutað úr samstarfssjóði háskólanna þar sem markmiðið var meðal annars að auka námsframboð og fjölga nemendum í STEAM greinum. Sem stúdentar á VoN og sérstakt áhugafólk um tölur og útreikninga, getum við því sagt að þetta er dæmi sem gengur ekki upp. Það að tala um nemendur í STEAM greinum sem vonarstjörnur landsins kemur alls ekki heim og saman við þann langvarandi fjárskort sem Verkfræði- og Náttúruvísindasvið HÍ hefur búið við síðustu árin. Úthlutun til ákveðinna verkefna í gegnum samstarfssjóð leysir ekki þann vanda. Fjársvelt svið hefur ekki fjármagn til að vinna að nýsköpun í námi og starfi heldur setur allt fjármagn í að halda uppi grunnnámi, því samkeppnishæf námskeið á framhaldsstigi í greinum sviðsins finnast aðeins í mýflugumynd á sviðinu. Tökum dæmi; deild rafmagns- og tölvuverkfræði býður nú aðeins upp á 2 af 6 valáföngum sem kenndir hafa verið við deildina, þ.e. nemendum býðst afar takmarkað val innan síns áhugasviðs. Einnig má nefna nýtt kjörsvið innan deildar rafmagns- og tölvuverkfræði, læknisfræðilega verkfræði, sem haldið er uppi af einum starfsmanni. Verkfræði og náttúruvísindi þarfnast mikillar sérhæfingar, og því er gríðarleg þörf á að HÍ hafi tök á og fjármagn til að bjóða upp á sérhæft nám. Fjölbreytt nám er aðlaðandi nám. Að krefjast þess að deildir VoN skeri niður áfanga á sama tíma og ráðuneytið krefst þess að nemendum á sviðinu sé fjölgað er því dæmi sem gengur ekki upp. Samkvæmt fjárhags- og kennsluáætlun 2023 er niðurskurðurinn orðinn svo að deildirnar ná aðeins að halda uppi skylduáföngum námsbrautanna með örfáum undantekningum, en sem dæmi var 40 nemenda áfangi skorinn niður með fimmtán mínútna fyrirvara á fyrstu kennslustund að sögn nemenda. Það er ekki hægt að ætlast til að á Íslandi sé boðið upp á háskólanám á heimsmælikvarða ef skólinn er stöðugt undirfjármagnaður. Því ætti að vera ljóst að með áframhaldandi vanrækslu á grundvallarfjármögnun háskólastigsins munu markmið ríkisstjórnarinnar ekki nást. Undirfjármögnunin bitnar mest á kennslunni þar sem viss rannsóknarvinna sækir sér styrki annars staðar frá. Auk niðurskurðar á fjölda kennslutíma takmarkast rannsóknarvinna. Þar má sérstaklega nefna iðnaðarverkfræði- vélaverkfræði- og tölvunarfræðideild. Undanfarin ár hefur þessi deild innan VoN verið fjölmennust, og þar af leiðandi skilað hæstum tekjum af deildum á sviðinu, en vegna hallarekstrar annarra deilda á sviðinu er ekki hægt að ráða inn nýja rannsóknarstarfsmenn. Þetta gerir það að verkum að námsbrautirnar í deildinni eru undirmannaðar og starfsmenn hennar ná ekki að sinna rannsóknum eða kennslu fyrir þennan fjölda nemenda. Þegar allt kemur til alls nær deildin ekki að bjóða upp á það nám sem hún gæti, þrátt fyrir að skila rekstri sínum réttum megin við núllið. Ríkisstjórnin skuldar okkur svör Í háskólum á hinum Norðurlöndunum greiðir hið opinbera að meðaltali 1.7 milljónum meira með hverjum ársnema en gert er hér á landi samkvæmt tölum frá 2021 og samkvæmt ríkisstjórnarsáttmálanum er stefnan að fjármögnun háskólastigsins skuli verða sambærileg því sem þekkist í nágrannaríkjunum. Við erum hins vegar að færast fjær því markmiði og ríkisstjórnin skuldar stúdentum, og samfélaginu öllu, svör. Til þess að teljast samanburðarhæfur háskóli á alþjóðavettvangi verður að auka fjárveitingar til háskólakerfisins í heild sinni. Háskólar eru fjárfesting sem skilar sér í auknu hugviti út í öll stig samfélagsins. Í sífellt flóknari heimi, sem gerir meiri kröfur um sérfræðiþekkingu vegna mikillar hröðunar í tækniframförum, þá ættum við að stefna að því að þjóðin þurfi ekki að reiða sig alfarið á þekkingu sem kemur að utan. Þvert á móti ættum við mæta mikilli eftirspurn eftir hæfu og menntuðu fólki úti í heimi. Höfundar eru Stúdentaráðsliðar í umboði Röskvu á verkfræði- og náttúruvísindasviði.
Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun
Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun
Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson Skoðun
Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson Skoðun
Skoðun Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir skrifar
Skoðun Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson skrifar
Skoðun Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson skrifar
Skoðun Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein skrifar
Skoðun Leikskóli þarf meira en þak og veggi. Kópavogsmódelið og Akureyrarleiðin sem leið að aukinni velferð barna Anna Elísa Hreiðarsdóttir,Svava Björg Mörk skrifar
Skoðun Jákvæð áhrif dánaraðstoðar á sorgarferli aðstandenda og umönnunaraðila í Viktoríuríki í Ástralíu Ingrid Kuhlman skrifar
Skoðun Kópavogsmódelið – sveigjanleiki á pappír, en álag á foreldrar í raun og veru Örn Arnarson skrifar
Skoðun Uppgjöf Reykjavíkurborgar í leikskólamálum Finnbjörn A. Hermannsson,Sonja Ýr Þorbergsdóttir skrifar
Ísrael á ekki heima á gleðileikum evrópskra sjónvarpsstöðva sem starfa í almannaþágu Stefán Jón Hafstein Skoðun
Eru vegir fyrir ferðamenn mikilvægari en vegir fyrir fólk sem býr hér? Petrína Þórunn Jónsdóttir Skoðun
Samræmd nálgun að öryggi og skilvirkni á ytri landamærum - Innleiðing EES á Íslandi Arngrímur Guðmundsson Skoðun
Er Evrópa á villigötum? Efnahagsleg hnignun kallar á róttæka endurskoðun Eggert Sigurbergsson Skoðun