Stóra kosningamál Norðmanna 2025 mun snúast um ESB-aðild. Hvað gerum við? Ole Anton Bieltvedt skrifar 3. apríl 2023 08:32 Norski „Sjálfstæðisflokkurinn“, Høyre - sem reyndar er miklu sjálfstæðari, nútímalegri og frjálslyndari, en sá íslenzki; er eins og íslenzki Sjálfstæðisflokkurinn var fram til 1990/2000 - hélt landsfund sinn 24.-26. marz sl. Flokksformaðurinn, Erna Solberg, lagði til, að landsfundurinn staðfesti vilja flokksins til að Noregur gengi að fullu í ESB, en vildi láta umræðuna um aðild bíða fram á næsta ár, en Norðmenn kjósa næst til Stortinget 2025, eins og við til Alþingis. Taldi Solberg of snemmt að fara í þessa umræðu. Landsfundurinn var hins vegar ekki sammála formanni, og samþykkti fundurinn með 193 atkvæðum gegn 99, að fara skyldi í allsherjar umræðu og harða sókn fyrir aðild Noregs að ESB án frekari tafa. Fyrrverandi utanríkisráðherra flokksins, Ine Eriksen Søreide, sem gladdist mjög yfir þessari stefnumörkun fundarins, sagði m.a. þetta í lauslegri þýðingu: „Sú framsókn og þær breytingar, sem eru að eiga sér stað í ESB, gerast mjög hratt. Greinilega má skynja, hvernig kraftur evrópskrar samvinnu og samstöðu magnast, sem leiðir til þess, að þeir, sem standa utan sambandsins, missa meir og meir af lestinni. Þessvegna er það þýðingarmikið að við, sem erum með skýra já-afstöðu til ESB-aðildar, tökum þátt í - eða miklu fremur - leiðum nýja umræðu um fulla aðild Noregs“. 27. marz hélt svo landsstjórn Miljöpartiet De Grönne – MDG fund, þar sem ákveðið var, með miklum meirihluta, að stefna bæri á, að Noregur hefji aðildarviðræður við ESB með aðild að markmiði. MDG hefur svipaða stefnu í umhverfis-, mannúðar-, Evrópu- og alþjóðamálum og Vinstri grænir hér ættu að hafa, en hafa ekki. Kannske nokkuð í orði, en ekki á borði. Vinstri grænir voru að enda við að samþykkja, á sínum landsfundi, að þeir teldu, að Ísland væri bezt komið utan ESB, og, eftir því sem ég fæ bezt séð, er þá VG eini flokkurinn í Evrópu, sem telur sig vinna að vinstri/grænum markmiðum, sem ekki er hlynntur ESB. Það er illskiljanlegt, hvernig skoðanamyndunin og stefnan hefur þróast í íhalds- og afturhaldsátt – svo að ekki sé talað um stefnusvikin, í því sem þó var gott – hjá Vinstri grænum. Slæm saga og sorgleg það, þó að það sé ekki megin málið í þessum pistli! Nýlega gerðist það svo líka, að helztu forustumenn verkamannaflokksins, Arbeiderpartiet, í Osló, hvöttu til nýrrar umræðu um aðild Noregs að ESB í ljósi þeirrar hröðu breytinga og þróunar, sem á sér stað í Evrópu um þessar mundir, þar sem samvinna og samstaðan styrkist og þýðing ESB, ekki bara í Evrópu, heldur um allan heim, vex hraðbyri. Norðmenn tala nú um, að um 3 milljónir landsmanna hafi aldrei fengið að taka afstöðu til ESB-aðildar. Þetta eru auðvitað yngstu kynslóðirnar, sem ekki höfðu fengið kosningarétt, þegar Norðmenn kusu síðast um ESB-aðild árið 1994, en þá féll aðildin naumalega. Skoðanakannanir benda til, að eftir því, sem Norðmenn eru yngri, sé afstaðan til ESB, Evru og Evrópu jákvæðari. Sterkar líkur benda því til þess, að, ef til þjóðaratkvæðis um fulla ESB-aðild kemur á næstunni, verði niðurstaðan í Noregi jákvæð, og það með afdráttarlausum hætti. Fyrir rúmri viku var norska ríkissjónvarpið svo með umræðuþátt í sjónvarpinu, NRK1, þar sem fulltrúar helztu flokka landsins mættu og tjáðu sig um afstöðuna til þess, að umræðan um ESB-aðild Noregs væri aftur sett af stað, og, að þetta mál yrði gert að helzta kosningamálinu í næstu kosningum, 2025. Var ekki annað að heyra, en að menn væru sammála um þetta. Ef litið er til þingstyrks (kosningar 2021) þeirra flokka, sem virðast styðja fulla ESB-aðild í Noregi, þá lítur hann svona út: Arbeiderpartiet (verkamannaflokkurinn) 48 þingmenn, Høyre (Sjálfstæðisflokkurinn) 36 þingmenn, Venstre (Viðreisn) 8 þingmenn og Miljöpartiet De Grönne- MDG (Vinstri grænir) 3 þingmenn. Alls eru þetta 95 þingmenn, en á Stortinget sitja alls 169 þingmenn. Kristelig Folkeparti (kristilegi þjóðarflokkurinn) gæti bætzt við lið já-manna, nú með 3 þingmenn. Þessar afgerandi hræringar í Noregi ættu að leiða til þess, að við, Íslendingar, tökum ESB-aðildarmál okkar til gagngerrar skoðunar, með það markmið að leiðarljósi, að við munum líka taka til þess skýra afstöðu, í síðasta lagi í kosningunum 2025, hvort við viljum taka upp og ljúka samningaumleitunum um fulla ESB-aðild (og upptöku Evru). Í framhaldi af þeim samningum, á grundvelli þeirrar niðurstöðu, sem þar fengist, yrði svo að kjósa um aðild. Ef Noregur hneigist nú sterklega að fullri ESB-aðild og tryggir sér hana og Evru á næstu árum, er hætta á, að efnahags- og þjóðfélagsþróun, velferð okkar, myndi staðna eða steinrenna, okkur til óbætanlegs tjóns, ef við stæðum einir eftir - einangraðir og utangátta – utan ESB. Höfundur er stjórnmálarýnir og alþjóðlegur kaupsýslumaður Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Ole Anton Bieltvedt Evrópusambandið Noregur Mest lesið Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Góðan daginn, ég ætla að fá … ENGLISH PLEASE! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir Skoðun Þeir borga sem nota! Tómas Kristjánsson Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Veistu þitt skýjaspor? Hólmfríður Rut Einarsdóttir,Þóra Rut Jónsdóttir Skoðun Samkennd samfélags Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Skoðun Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Hvað hefur Ísland gert? Katla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar Skoðun Ýmislegt um rafmagnsbíla og reiðhjól Valur Elli Valsson skrifar Skoðun Taugatýpísk forréttindi Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Hver er ég og hvert er ég að fara? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Þeir borga sem nota! Tómas Kristjánsson skrifar Skoðun Að hjálpa fólki að standa á eigin fótum Jón Þór Kristjánsson skrifar Skoðun Samkennd samfélags Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun „Heimferða- og fylgdadeild“ Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Til varnar mennsku kúgarans Hans Alexander Margrétarson Hansen skrifar Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens skrifar Skoðun Engum til sóma Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Góðan daginn, ég ætla að fá … ENGLISH PLEASE! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Sjá meira
Norski „Sjálfstæðisflokkurinn“, Høyre - sem reyndar er miklu sjálfstæðari, nútímalegri og frjálslyndari, en sá íslenzki; er eins og íslenzki Sjálfstæðisflokkurinn var fram til 1990/2000 - hélt landsfund sinn 24.-26. marz sl. Flokksformaðurinn, Erna Solberg, lagði til, að landsfundurinn staðfesti vilja flokksins til að Noregur gengi að fullu í ESB, en vildi láta umræðuna um aðild bíða fram á næsta ár, en Norðmenn kjósa næst til Stortinget 2025, eins og við til Alþingis. Taldi Solberg of snemmt að fara í þessa umræðu. Landsfundurinn var hins vegar ekki sammála formanni, og samþykkti fundurinn með 193 atkvæðum gegn 99, að fara skyldi í allsherjar umræðu og harða sókn fyrir aðild Noregs að ESB án frekari tafa. Fyrrverandi utanríkisráðherra flokksins, Ine Eriksen Søreide, sem gladdist mjög yfir þessari stefnumörkun fundarins, sagði m.a. þetta í lauslegri þýðingu: „Sú framsókn og þær breytingar, sem eru að eiga sér stað í ESB, gerast mjög hratt. Greinilega má skynja, hvernig kraftur evrópskrar samvinnu og samstöðu magnast, sem leiðir til þess, að þeir, sem standa utan sambandsins, missa meir og meir af lestinni. Þessvegna er það þýðingarmikið að við, sem erum með skýra já-afstöðu til ESB-aðildar, tökum þátt í - eða miklu fremur - leiðum nýja umræðu um fulla aðild Noregs“. 27. marz hélt svo landsstjórn Miljöpartiet De Grönne – MDG fund, þar sem ákveðið var, með miklum meirihluta, að stefna bæri á, að Noregur hefji aðildarviðræður við ESB með aðild að markmiði. MDG hefur svipaða stefnu í umhverfis-, mannúðar-, Evrópu- og alþjóðamálum og Vinstri grænir hér ættu að hafa, en hafa ekki. Kannske nokkuð í orði, en ekki á borði. Vinstri grænir voru að enda við að samþykkja, á sínum landsfundi, að þeir teldu, að Ísland væri bezt komið utan ESB, og, eftir því sem ég fæ bezt séð, er þá VG eini flokkurinn í Evrópu, sem telur sig vinna að vinstri/grænum markmiðum, sem ekki er hlynntur ESB. Það er illskiljanlegt, hvernig skoðanamyndunin og stefnan hefur þróast í íhalds- og afturhaldsátt – svo að ekki sé talað um stefnusvikin, í því sem þó var gott – hjá Vinstri grænum. Slæm saga og sorgleg það, þó að það sé ekki megin málið í þessum pistli! Nýlega gerðist það svo líka, að helztu forustumenn verkamannaflokksins, Arbeiderpartiet, í Osló, hvöttu til nýrrar umræðu um aðild Noregs að ESB í ljósi þeirrar hröðu breytinga og þróunar, sem á sér stað í Evrópu um þessar mundir, þar sem samvinna og samstaðan styrkist og þýðing ESB, ekki bara í Evrópu, heldur um allan heim, vex hraðbyri. Norðmenn tala nú um, að um 3 milljónir landsmanna hafi aldrei fengið að taka afstöðu til ESB-aðildar. Þetta eru auðvitað yngstu kynslóðirnar, sem ekki höfðu fengið kosningarétt, þegar Norðmenn kusu síðast um ESB-aðild árið 1994, en þá féll aðildin naumalega. Skoðanakannanir benda til, að eftir því, sem Norðmenn eru yngri, sé afstaðan til ESB, Evru og Evrópu jákvæðari. Sterkar líkur benda því til þess, að, ef til þjóðaratkvæðis um fulla ESB-aðild kemur á næstunni, verði niðurstaðan í Noregi jákvæð, og það með afdráttarlausum hætti. Fyrir rúmri viku var norska ríkissjónvarpið svo með umræðuþátt í sjónvarpinu, NRK1, þar sem fulltrúar helztu flokka landsins mættu og tjáðu sig um afstöðuna til þess, að umræðan um ESB-aðild Noregs væri aftur sett af stað, og, að þetta mál yrði gert að helzta kosningamálinu í næstu kosningum, 2025. Var ekki annað að heyra, en að menn væru sammála um þetta. Ef litið er til þingstyrks (kosningar 2021) þeirra flokka, sem virðast styðja fulla ESB-aðild í Noregi, þá lítur hann svona út: Arbeiderpartiet (verkamannaflokkurinn) 48 þingmenn, Høyre (Sjálfstæðisflokkurinn) 36 þingmenn, Venstre (Viðreisn) 8 þingmenn og Miljöpartiet De Grönne- MDG (Vinstri grænir) 3 þingmenn. Alls eru þetta 95 þingmenn, en á Stortinget sitja alls 169 þingmenn. Kristelig Folkeparti (kristilegi þjóðarflokkurinn) gæti bætzt við lið já-manna, nú með 3 þingmenn. Þessar afgerandi hræringar í Noregi ættu að leiða til þess, að við, Íslendingar, tökum ESB-aðildarmál okkar til gagngerrar skoðunar, með það markmið að leiðarljósi, að við munum líka taka til þess skýra afstöðu, í síðasta lagi í kosningunum 2025, hvort við viljum taka upp og ljúka samningaumleitunum um fulla ESB-aðild (og upptöku Evru). Í framhaldi af þeim samningum, á grundvelli þeirrar niðurstöðu, sem þar fengist, yrði svo að kjósa um aðild. Ef Noregur hneigist nú sterklega að fullri ESB-aðild og tryggir sér hana og Evru á næstu árum, er hætta á, að efnahags- og þjóðfélagsþróun, velferð okkar, myndi staðna eða steinrenna, okkur til óbætanlegs tjóns, ef við stæðum einir eftir - einangraðir og utangátta – utan ESB. Höfundur er stjórnmálarýnir og alþjóðlegur kaupsýslumaður
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar