Feilskot Kristjáns Loftssonar Henry Alexander Henrysson skrifar 26. júní 2023 08:00 Undarleg umræða fór fram á síðum Morgunblaðsins síðastliðinn laugardag. Kristján Loftsson hélt þar áfram á þeirri furðulegu vegferð sinni að gera mig og mín störf að aðalatriði varðandi það álit fagráðs um velferð dýra að ekki sé hægt að tryggja mannúðlega aflífun stórhvela. Höfundur Staksteina endurómaði svo staðhæfingar Kristjáns á þann vanstillta og kjánalega máta sem einkennir sumt ritstjórnarefni blaðsins. Fyrr í vikunni hafði ég nú mest hlegið að þessum tilraunum til að halda því fram að ég hafi verið vanhæfur til að taka þátt í starfi fagráðsins. Samkvæmt Kristjáni mátti ég ekki sitja í ráðgefandi ráði sérfræðinga sem átti að fjalla um veiðar á stórhvelum þar sem ég hafði fjallað um hvalveiðar áður(!). Það er óneitanlega nokkuð fyndið að það herráð sem Kristján Loftsson hafði kallað saman gat ekki komið fram með áhugaverðari svör við ákvörðun Matvælaráðherra um að fresta hvalveiðum. En núna um helgina fóru að renna á mig tvær grímur. Málflutningur Kristjáns er dæmi um kúgunartilburði sem er ekki hægt að láta ósvarað. Í viðtali í Morgunblaðinu með fyrirsögninni „Siðfræðingur fór á límingunum“ bregst Kristján við þeim svörum sem ég hafði gefið í fjölmiðlum um ásakanir hans um vanhæfi mitt. Nú skil ég í fyrsta lagi lítið í því hvers vegna Kristján lætur eins og ég hafi farið af límingum vegna þess að ég ráðlagði honum að nýta tíma sinn og ráðgjafa frekar í að fjalla um rök fagráðsins. Ólafur blaðamaður á Morgunblaðinu getur svo væntanlega vitnað um hvort ég eða Kristján hafi verið í betra jafnvægi í viðtölum við hann. En við skulum aðeins skoða hver rök Kristjáns eru fyrir vanhæfi mínu. Eftir að hafa étið ofan í sig ásakanir um virkni mína á samfélagsmiðlum, vitnar Kristján í þrjár blaðagreinar sem ég hef skrifað um hvalveiðar og segir að þar með sé ljóst að ég hafi „gert upp hug minn“. Í greinum hafi ég sagt hluti eins og að „spurningin sem umræðan [um réttmæti hvalveiða] leitar alltaf að lokum í er hvort skotveiðar á þessum sjávarspendýrum séu siðferðilega réttlætanlegar“. Þá hafi ég einnig skrifað: „Persónulega tel ég að tími sé kominn til að leyfa umræðinni um mögulegar hvalveiðar Íslendinga að færast nær siðferðilegri hlið spurningarinnar“. Hvers vegna Kristján dregur fram þessar tvær tilvitnanir til marks um meint vanhæfi mitt er mér hulin ráðgáta. Skiljanlegri er mögulega önnur tilvitnun í viðtalinu við Kristján þar sem hann vitnar í grein sem ég skrifaði upp úr erindi sem ég hélt á málþingi í apríl um hvalveiðar. Þar komst ég að þeirri niðurstöðu að samkvæmt þeim gögnum sem ég hafði kynnt mér væri ekki hægt að standa mannúðlega að veiðum á hvölum. Kristján segir að á sama tíma hafi fagráðið verið að fjalla um veiðar Hvals, en það er ekki rétt. Ráðið fékk ekki beiðni um að fjalla um þær fyrr en um miðjan maí, eftir að eftirlitsskýrsla MAST um vertíðina 2022 hafði komið út. Hér erum við komin að kjarna málsins. Fagráðinu var falið að fjalla um þau nýju gögn sem komu fram í ítarlegri eftirlitsskýrslu MAST ásamt ágætum og upplýsandi andmælum Hvals. Átti að skipa nýtt fagráð með fólki sem hafði enga þekkingu á efni skýrslunnar? Það er eiginlega alltaf þannig með sérfræðinganefndir sem eru stjórnvöldum til ráðgjafar að þar kemur saman fólk sem hefur hugsað um efnið sem það er beðið að veita ráðgjöf um. Og sérfræðingum ber að tjá sig opinberlega um þá þekkingu sem þeir búa yfir. Einnig ber þeim að byggja afstöðu sína á þeim gögnum sem liggja fyrir. Ég hef oft skipt um skoðun á málum sem ég hef verið beðinn að taka til skoðunar og var alveg tilbúinn að breyta afstöðu minni frá því í apríl ef einhver gögn hefðu komið fram sem bentu til þess að hægt sé að tryggja mannúðlega aflífun stórhvela með núverandi veiðiaðferð. Satt best að segja skipti ég um skoðun um ýmislegt varðandi hvalveiðar við rannsókn fagráðsins, þótt ráðið hafi að lokum komist að einróma niðurstöðu sem fellur að fyrri afstöðu minni. Við sem samfélag erum stöðugt að bregðast við nýjum áskorunum og aðstæðum. Líklega eru loftlagsmál helsta áskorun samtímans. Ef Kristján Loftsson fengi að ráða myndi enginn fá að veita stjórnvöldum ráðgjöf sem hefur tjáð sig opinberlega um loftlagsmál áður. Önnur svipuð dæmi mætti vafalaust draga fram. Við getum ímyndað okkur hvernig ákvarðanataka stjórnvalda yrði ef sá furðuheimur sem Kristján Loftsson og ráðgjafar hans vilja taka upp raungerist. Mögulega er það markmið þeirra með þessum árásum á mig og kúgunartilburðum. Líklega er auðveldara fyrir hagsmunaaðila að hafa áhrif á stjórnvöld ef utanaðkomandi ráðgjöf er í skötulíki. Og talandi um ráðgjöf og sérfræðinga. Ég hef saknað þess að fjölmiðlar skoðuðu betur álit fagráðsins í síðastliðinni viku í stað þess að eltast við þær ótal tilraunir til að afvegaleiða umræðuna sem við höfum orðið vitni að. Í álitinu vitnar ráðið til dæmis í grein eftir norskan dýralækni og sérfræðing um hvalveiðar, Egil Ole Øen, þar sem hann hafnar hugmyndum um að nota rafmagn við hvalveiðar. Ég verð að viðurkenna að það fóru ónot um mig þegar ég sá fréttir í síðustu viku um að Hvalur hafi ætlað að nota rafmagn við veiðarnar á fyrirhugaðri vertíð. Fjölmiðlar ættu að spyrja Kristján Loftsson hvar hann hafi fengið ráðgjöf um slíka notkun rafmagns. Varla frá Egil Ole sem annars er (og hefur lengi verið) hans helsti ráðgjafi um veiðarnar. Getur mögulega verið að Kristján sé búinn að fá sig svo fullsaddan af fólki sem hefur þekkingu á hlutum, og tjáð sig um þá áður, að hann hafi ætlað að vaða áfram einn og óstuddur með tilraunastarfsemi sem gat mögulega sett hvali og áhafnir í stórhættu? Höfundur er heimspekingur sem fæst stundum við siðfræði. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Henry Alexander Henrysson Hvalveiðar Mest lesið Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson Skoðun Forstjórinn stígur fram Örn Pálsson Skoðun Lífsgæði íbúa Mosfellsbæjar skert Regína Ásvaldsdóttir Skoðun Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir Skoðun Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun Brimrót og veðragnýr í alþjóðamálum Árni Þór Sigurðsson Skoðun Tilvera okkar er undarlegt ferðalag Hópur meðlima No Borders Skoðun Nennið þið plís blessaða ríkisstjórn! Derek T. Allen Skoðun Mannréttindi fatlaðs fólks - orð og efndir Unnur Helga Óttarsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir Skoðun Eiga ellilífeyrir og örorkubætur að fylgja launavísitölu? Haukur Arnþórsson Skoðun Skoðun Skoðun Eiga ellilífeyrir og örorkubætur að fylgja launavísitölu? Haukur Arnþórsson skrifar Skoðun Ísland verður að vernda hafið og fiskimiðin frá námuvinnslu á hafsbotni Laura Sólveig Lefort Scheefer,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir,Belén García Ovide,Huld Hafliðadóttir skrifar Skoðun Nennið þið plís blessaða ríkisstjórn! Derek T. Allen skrifar Skoðun Ertu klár? Jakob Smári Magnússon skrifar Skoðun Kengúrur eða Þorskar: Hver forritar framtíð Íslands? Björgmundur Örn Guðmundsson skrifar Skoðun Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir skrifar Skoðun Mannréttindi fatlaðs fólks - orð og efndir Unnur Helga Óttarsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar Skoðun Brimrót og veðragnýr í alþjóðamálum Árni Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Forstjórinn stígur fram Örn Pálsson skrifar Skoðun Lífsgæði íbúa Mosfellsbæjar skert Regína Ásvaldsdóttir skrifar Skoðun Lestur lykillinn að endurhæfingu? Hvað ef lestur væri lykillinn út? Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar Skoðun Tilvera okkar er undarlegt ferðalag Hópur meðlima No Borders skrifar Skoðun Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Það að þrá börn eða ekki Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Tímanna tákn? Hólmgeir Baldursson skrifar Skoðun Hörmulegur atburður í flugstöð Leifs Eiríkssonar Jón Pétursson skrifar Skoðun Kvótaverð, veiðigjald, fjárfesting og arðsemi í sjávarútvegi Ásgeir Daníelsson skrifar Skoðun Getur Seljaskóli núna orðið símalaus skóli, Jóhanna? Kristín Jónsdóttir skrifar Skoðun Gagnsæi og traust á raforkumarkaði Einar S Einarsson skrifar Skoðun Ef þetta er rétt – hvað er þá rangt? Anna Berg Samúelsdóttir skrifar Skoðun Hvað er þetta MG? Júlíana Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sjúkraþyrlu sem allra fyrst, kerfi sem veitir lífsbjörg Gunnar Svanur Einarsson skrifar Skoðun Ríkisstofnun forherðist við gagnrýni Björn Ólafsson skrifar Skoðun Bylting, bóla, bölvun - bull? Brynjólfur Þorvarðsson skrifar Skoðun Eru smáþjóðir stikkfríar? Snæbjörn Guðmundsson skrifar Skoðun Ákall Valdimar Júlíusson skrifar Skoðun Á að leyfa eða halda áfram að banna? Sigurður G. Guðjónsson skrifar Skoðun Íslenski fáninn fyrir samstöðu ekki mismunun Ása Berglind Hjálmarsdóttir skrifar Skoðun Jafnlaunabarnið og baðvatnið Helga Sigrún Harðardóttir skrifar Skoðun Þér er boðið með, kæri félagi Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Sjá meira
Undarleg umræða fór fram á síðum Morgunblaðsins síðastliðinn laugardag. Kristján Loftsson hélt þar áfram á þeirri furðulegu vegferð sinni að gera mig og mín störf að aðalatriði varðandi það álit fagráðs um velferð dýra að ekki sé hægt að tryggja mannúðlega aflífun stórhvela. Höfundur Staksteina endurómaði svo staðhæfingar Kristjáns á þann vanstillta og kjánalega máta sem einkennir sumt ritstjórnarefni blaðsins. Fyrr í vikunni hafði ég nú mest hlegið að þessum tilraunum til að halda því fram að ég hafi verið vanhæfur til að taka þátt í starfi fagráðsins. Samkvæmt Kristjáni mátti ég ekki sitja í ráðgefandi ráði sérfræðinga sem átti að fjalla um veiðar á stórhvelum þar sem ég hafði fjallað um hvalveiðar áður(!). Það er óneitanlega nokkuð fyndið að það herráð sem Kristján Loftsson hafði kallað saman gat ekki komið fram með áhugaverðari svör við ákvörðun Matvælaráðherra um að fresta hvalveiðum. En núna um helgina fóru að renna á mig tvær grímur. Málflutningur Kristjáns er dæmi um kúgunartilburði sem er ekki hægt að láta ósvarað. Í viðtali í Morgunblaðinu með fyrirsögninni „Siðfræðingur fór á límingunum“ bregst Kristján við þeim svörum sem ég hafði gefið í fjölmiðlum um ásakanir hans um vanhæfi mitt. Nú skil ég í fyrsta lagi lítið í því hvers vegna Kristján lætur eins og ég hafi farið af límingum vegna þess að ég ráðlagði honum að nýta tíma sinn og ráðgjafa frekar í að fjalla um rök fagráðsins. Ólafur blaðamaður á Morgunblaðinu getur svo væntanlega vitnað um hvort ég eða Kristján hafi verið í betra jafnvægi í viðtölum við hann. En við skulum aðeins skoða hver rök Kristjáns eru fyrir vanhæfi mínu. Eftir að hafa étið ofan í sig ásakanir um virkni mína á samfélagsmiðlum, vitnar Kristján í þrjár blaðagreinar sem ég hef skrifað um hvalveiðar og segir að þar með sé ljóst að ég hafi „gert upp hug minn“. Í greinum hafi ég sagt hluti eins og að „spurningin sem umræðan [um réttmæti hvalveiða] leitar alltaf að lokum í er hvort skotveiðar á þessum sjávarspendýrum séu siðferðilega réttlætanlegar“. Þá hafi ég einnig skrifað: „Persónulega tel ég að tími sé kominn til að leyfa umræðinni um mögulegar hvalveiðar Íslendinga að færast nær siðferðilegri hlið spurningarinnar“. Hvers vegna Kristján dregur fram þessar tvær tilvitnanir til marks um meint vanhæfi mitt er mér hulin ráðgáta. Skiljanlegri er mögulega önnur tilvitnun í viðtalinu við Kristján þar sem hann vitnar í grein sem ég skrifaði upp úr erindi sem ég hélt á málþingi í apríl um hvalveiðar. Þar komst ég að þeirri niðurstöðu að samkvæmt þeim gögnum sem ég hafði kynnt mér væri ekki hægt að standa mannúðlega að veiðum á hvölum. Kristján segir að á sama tíma hafi fagráðið verið að fjalla um veiðar Hvals, en það er ekki rétt. Ráðið fékk ekki beiðni um að fjalla um þær fyrr en um miðjan maí, eftir að eftirlitsskýrsla MAST um vertíðina 2022 hafði komið út. Hér erum við komin að kjarna málsins. Fagráðinu var falið að fjalla um þau nýju gögn sem komu fram í ítarlegri eftirlitsskýrslu MAST ásamt ágætum og upplýsandi andmælum Hvals. Átti að skipa nýtt fagráð með fólki sem hafði enga þekkingu á efni skýrslunnar? Það er eiginlega alltaf þannig með sérfræðinganefndir sem eru stjórnvöldum til ráðgjafar að þar kemur saman fólk sem hefur hugsað um efnið sem það er beðið að veita ráðgjöf um. Og sérfræðingum ber að tjá sig opinberlega um þá þekkingu sem þeir búa yfir. Einnig ber þeim að byggja afstöðu sína á þeim gögnum sem liggja fyrir. Ég hef oft skipt um skoðun á málum sem ég hef verið beðinn að taka til skoðunar og var alveg tilbúinn að breyta afstöðu minni frá því í apríl ef einhver gögn hefðu komið fram sem bentu til þess að hægt sé að tryggja mannúðlega aflífun stórhvela með núverandi veiðiaðferð. Satt best að segja skipti ég um skoðun um ýmislegt varðandi hvalveiðar við rannsókn fagráðsins, þótt ráðið hafi að lokum komist að einróma niðurstöðu sem fellur að fyrri afstöðu minni. Við sem samfélag erum stöðugt að bregðast við nýjum áskorunum og aðstæðum. Líklega eru loftlagsmál helsta áskorun samtímans. Ef Kristján Loftsson fengi að ráða myndi enginn fá að veita stjórnvöldum ráðgjöf sem hefur tjáð sig opinberlega um loftlagsmál áður. Önnur svipuð dæmi mætti vafalaust draga fram. Við getum ímyndað okkur hvernig ákvarðanataka stjórnvalda yrði ef sá furðuheimur sem Kristján Loftsson og ráðgjafar hans vilja taka upp raungerist. Mögulega er það markmið þeirra með þessum árásum á mig og kúgunartilburðum. Líklega er auðveldara fyrir hagsmunaaðila að hafa áhrif á stjórnvöld ef utanaðkomandi ráðgjöf er í skötulíki. Og talandi um ráðgjöf og sérfræðinga. Ég hef saknað þess að fjölmiðlar skoðuðu betur álit fagráðsins í síðastliðinni viku í stað þess að eltast við þær ótal tilraunir til að afvegaleiða umræðuna sem við höfum orðið vitni að. Í álitinu vitnar ráðið til dæmis í grein eftir norskan dýralækni og sérfræðing um hvalveiðar, Egil Ole Øen, þar sem hann hafnar hugmyndum um að nota rafmagn við hvalveiðar. Ég verð að viðurkenna að það fóru ónot um mig þegar ég sá fréttir í síðustu viku um að Hvalur hafi ætlað að nota rafmagn við veiðarnar á fyrirhugaðri vertíð. Fjölmiðlar ættu að spyrja Kristján Loftsson hvar hann hafi fengið ráðgjöf um slíka notkun rafmagns. Varla frá Egil Ole sem annars er (og hefur lengi verið) hans helsti ráðgjafi um veiðarnar. Getur mögulega verið að Kristján sé búinn að fá sig svo fullsaddan af fólki sem hefur þekkingu á hlutum, og tjáð sig um þá áður, að hann hafi ætlað að vaða áfram einn og óstuddur með tilraunastarfsemi sem gat mögulega sett hvali og áhafnir í stórhættu? Höfundur er heimspekingur sem fæst stundum við siðfræði.
Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir Skoðun
Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun
Skoðun Ísland verður að vernda hafið og fiskimiðin frá námuvinnslu á hafsbotni Laura Sólveig Lefort Scheefer,Þorgerður María Þorbjarnardóttir,Árni Finnsson,Sæunn Júlía Sigurjónsdóttir,Belén García Ovide,Huld Hafliðadóttir skrifar
Skoðun Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir skrifar
Skoðun Mannréttindi fatlaðs fólks - orð og efndir Unnur Helga Óttarsdóttir,Alma Ýr Ingólfsdóttir skrifar
Skoðun Lestur lykillinn að endurhæfingu? Hvað ef lestur væri lykillinn út? Guðmundur Ingi Þóroddsson skrifar
Skoðun Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Börnin á Gaza eru ekki í fríi Bjarni Fritzson,Blær Guðmundsdóttir ,Elías Rúni Þorsteinsson,Elísabet Thoroddsen,Gunnar Helgason,Linda Ólafsdóttir,Lóa Hlín Hjálmtýsdóttir,Yrsa Þöll Gylfadóttir Skoðun
Uppbygging í Grafarvogi eflir hverfið og mætir húsnæðiskrísunni á skynsaman hátt Dóra Björt Guðjónsdóttir Skoðun