Í stað þess að sameina Menntaskólann á Akureyri og Verkmenntaskólann á Akureyri væri upplagt að leggja skólana niður og stofna nýjan framhaldsskóla á grunni þeirra beggja.
Það var mikil glíma fyrir nærri 100 árum að koma Menntaskólanum á Akureyri á koppinn. Fjölmargir töldu það hreinan óþarfa og eyðslusemi að reka annan menntaskóla í landinu, en þann sem fyrir var í Reykjavík. Menntaskólinn á Akureyri opnaði um áratuga skeið leið ungmenna, ekki síst af Norðurlandi að háskólamenntun. Fyrir um 50 árum varð síðan næsta bylting í framhaldsnámi með tilkomu fjölbrautaskólanna og þar á meðal VMA. Með þeim lauk sérstakri aðgreiningu verknáms og bóknáms. Útbúið var kerfi af framsýnu skólafólki sem þá var í fararbroddi, þar sem hægt var í áfangakerfi að flytja nám á milli skóla og námsleiða.
Vissulega hefur orðið þróun í skólastarfi samfara hröðum breytingum í samfélaginu. En það breytir því ekki að bæði MA og VMA eru starfræktir eftir kerfi sem heyrir mikið til liðinni tíð.
Akureyringar eru í kjörstöðu að stofna og móta nýjan skóla í framhaldsnámi alveg frá grunni. Skóla sem horfir á þarfir samtímans fyrir nám og starfsval. Sjálfur er ég ekki þess megnugur að segja til um það hvernig slíkur skóli ætti að vera. Nema aðeins því leyti að hann þarf að vera allt öðruvísi en sá skóli sem ég stundaði nám í fyrir um 40 árum (Flensborgarskólinn í Hafnarfirði).
Kalla á saman nemendur, starfsfólk skólanna, áhugafólk um nýjungar í skólastarfi og skólaþróun. Fá að borðinu hugmyndir úr öllum áttum um alveg nýjan framhaldsskóla. Hann yrði í senn frumlegur, sveigjanlegur og framsýnn. Eins nægjanlega fjölmennur til að geta mætt fjölbreyttum þörfum nemenda. Þannig gæti Akureyri staðið enn frekar undir sínu merki að vera skólabær. Hinn nýi skóli þarf alls ekki að vera á forræði ríkisins. Sjálfseignarstofnun kæmi til greina með rekstrarsamning við ríkið. Mörg farsæl dæmi eru um slíkt rekstrarform.
Á sínum tíma gerði það gerði mikið fyrir fremur staðnaðan Háskóla Íslands, að fá þá ferska vinda sem fylgdu stofnum Háskólans á Akureyri og síðar Bifröst og Háskóla Reykjavíkur.
Framhaldskólastiginu veitir ekki af ferskum vindum með nýrri hugsun og skipulagi sem mætir betur þörfum fjölmenningarsamfélags og áskorunum framtíðar. Þó margar góðar breytingar hafi vitanlega orðið á sjálfu náminu, innihaldi þess og námsmati á undanförnum áratugum, er framhaldsskólastigið dálítið staðnað í forminu að mínu mati. Ein stærsta breytingin frá fjölbrautaskólabyltingunni upp úr 1970, er innleiðing 3ja anna skólaárs í sumum skólanna og hins vegar þegar námið var stytt í 3 ár fyrir örfáum árum. Sú formbreyting var afar umdeild eins og menn þekkja.
Maður skilur samt vel nostalgíu fyrrverandi nemenda, einkum í MA. Fólk verður nefnilega óskaplega íhaldssamt þegar kemur að skólamálum, þeir miðaldra halda fast í minningar sínar og vilja ekki sjá hróflað við þeirra “glansmynd”. Skólakerfið er hins vegar, eins og samfélagið allt á fleygiferð og það má ekki undir neinum kringumstæðum dragast aftur úr eða staðna.
Verum óhrædd við breytingar – Ég skora á Akureyringa og Norðlendinga að grípa þennan bolta frá stjórnvöldum skrefinu lengra og taka raunverulegt frumkvæði í framþróun framhaldsskólans.
Höfundur er veðurfræðingur og áhugamaður um menntun og skóla.
