Ofbeldishringekjan Kristín I. Pálsdóttir og Sara Stef. Hildardóttir skrifa 22. október 2023 21:22 Yfirskrift Kvennaverkfalls 2023 er Kallarðu þetta jafnrétti? Vísað er til þess að konur verða enn fyrir kerfisbundnu launamisrétti og að kynbundnu ofbeldi verður að útrýma. Ef konum og kvárum er gert að lifa án fjárhagslegs sjálfstæðis og í ótta um kynbundið ofbeldi, kynslóð fram af kynslóð, eru konur fórnarkostnaður samfélags gerenda- og ofbeldismenningar. Rótin, sem er rekstraraðili Konukots, eina neyðarskýlisins sem rekið er fyrir heimilislausar konur á Íslandi, er aðili að Kvennaverkfalli 2023 og hvetur konur og kvár til að leggja niður störf þriðjudaginn 24. október og mæta á útifund á Arnarhól sama dag kl. 14. Svokallaðar kvennastéttir búa enn við þann veruleika að störf þeirra eru vanmetin þótt atvinnulífið gæti aldrei án þeirra verið og munur á atvinnutekjum kvenna og karla er ennþá 21% konum í óhag. Kynbundið ofbeldi er einnig það mein sem margar kynslóðir kvenna eiga enn sameiginlegt þrátt fyrir áratuga baráttu. Öryggi kvenna í samfélaginu er langt því frá tryggt og að minnsta kosti 40% þeirra hafa orðið fyrir líkamlegu eða kynferðislegu ofbeldi á lífsleiðinni. Niðurstöður rannsókna sýna líka að konur með fötlun (og ekki bara sýnilega fötlun), konur af erlendum uppruna og trans konur eru ennþá líklegri til að verða fyrir ofbeldi en aðrir hópar. Rótin hefur sl. 10 ár barist fyrir úrbótum á laga- og regluverki, þar með talið gæðastöðlum og -eftirliti, ásamt því að menntun þeirra sem starfa með fólki með vímuefnavanda sé í samræmi við nútímakröfur. Slíkar úrbætur eru mikilvægar til að tryggja öryggi og lífslíkur þeirra sem glíma við hvað alvarlegastar afleiðingar kynbundins ofbeldis, þ.e. konur og kvár sem hafa reynslu af alvarlegum vímuefnavanda, heimilisleysi og tengdum vanda. Því miður er einnig verulegur skortur á gagnasöfnun um heimilislaust fólk og fólk með vímuefnavanda á Íslandi og erfitt að nálgast samanburðarhæf og hlutlaus gögn sem eru nauðsynlegur grundvöllur framþróunar. Flókin ofbeldis- og áfallasaga einkennir lífsbaráttu heimilislausra kvenna sem oft endar með glímu við fjölþættan heilsufarsvanda, bæði líkamlegan og andlegar áskoranir, vonleysi og útilokun frá fjölskyldu. Ofbeldi í nánum samböndum er algengasta ástæðan fyrir heimilisleysi kvenna sem flestar eiga það sameiginlegt að uppvöxtur þeirra einkenndist af alvarlegri vanrækslu. Í ofanálag hafa þær þurft að þola sinnuleysi og fordóma samfélagsins gagnvart aðstæðum þeirra og lífskjörum. Margar kvennanna eru fastar í hringekju ofbeldis og úrræða sem ekki eru nægilega sniðin að þörfum þeirra. Í rannsókn Kolbrúnar Kolbeinsdóttur „Eini staðurinn í samfélaginu þar sem ekki er horft niður á þig“: Reynsla kvenna af Konukoti, kom fram að heimilislausar konur sem sótt hafa skjól í Konukot hafa allar orðið fyrir kynferðisofbeldi. Það gerir þær enn berskjaldaðri fyrir annars konar ofbeldi í daglegri lífsbaráttu en auk heimilisleysis glíma þær jafnan við vímuefnavanda. Á undanförnum árum hefur orðið viðhorfsbreyting í samfélaginu gagnvart fólki með vímuefnavanda. Fráhvarf frá eðlishyggjuhugmyndum einkennir umræðu í dag og vitund um að fíknivandi kvenna er beintengdur félagslegum þáttum, þá sérstaklega kynbundnu ofbeldi og erfiðri reynslu í æsku, hefur aukist. Því miður hafa stjórnvöld verið svifasein að tileinka sér nýja þekkingu og móta stefnu í málaflokknum og á nýliðinni ráðstefnu Rótarinnar og RIKK um fíknivanda og mannréttindi út frá kynjasjónarmiðum kom skýrt fram hversu brýnt er að spýta í lófana. Lengi þótti gott að þjónusta við þær konur sem hafa orðið fyrir mestu ofbeldi og vanrækslu samfélagsins væri í samræmi við fordóma þess, framkvæmd af vanefnum og í sjálfboðaliðavinnu kvenna. Reykjavíkurborg er eina sveitarfélagið á landinu sem tekið hefur upp skaðaminnkandi stefnu, sem er grundvöllur nútímalegrar og mannréttinda- og jafnréttismiðaðrar þjónustu. Á Alþingi hefur ekki gengið né rekið í málaflokknum þó að vonarglætu sé að finna í nýskipuðum starfshópi heilbrigðisráðherra um skaðaminnkun. Rótin, sem á fulltrúa í honum, mun leggja sitt af mörkum til þess að þar verði fylgt hvatningu alþjóðlegra stofnana, félagasamtaka og sjálfbærnimarkmiða Sameinuðu þjóðanna um að kynjajafnrétti sé samþætt í stefnuna. Eitt af baráttumálum Rótarinnar er að bæta þjónustu við heimilislausar konur og vekja til vitundar um þá rótgrónu fordóma og þá, oft ómeðvitaða en innbyrtu, refsihyggju sem hefur mótað viðhorf og viðbrögð samfélagsins gagnvart þeim. Rótin hefur frá því að félagið tók við rekstri Konukots þrýst á Reykjavíkurborg að bæta úr húsnæðismálum heimilislausra kvenna og unnið er að endurskipulagningu þjónustunnar. Hins vegar þola húsnæðismál Konukots ekki lengri bið og er ójöfnu saman að jafna aðstöðu þar og í neyðarskýlum fyrir karla. Rótin vill því senda brýningu til Reykjavíkurborgar í tilefni af Kvennaverkfalli um að nýtt eða endurnýjað húsnæði fyrir starfsemina fari af hugmyndastiginu inn í fjárhagsáætlun borgarinnar í haust. Höfundar skrifa fyrir hönd Rótarinnar. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kvennaverkfall Jafnréttismál Mest lesið Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens Skoðun Góðan daginn, ég ætla að fá … ENGLISH PLEASE! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir Skoðun Samkennd samfélags Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir Skoðun Þeir borga sem nota! Tómas Kristjánsson Skoðun Þjóðin slæst við elda: Hvar er Alþingi? Baldur Borgþórsson Skoðun Ýmislegt um rafmagnsbíla og reiðhjól Valur Elli Valsson Skoðun Skoðun Skoðun Kenningar úr gildi svo að kirkjan þarf að komast á annað stig Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Dansaðu vindur Berglind Ósk Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Þessi stórskrítnu norm í óbarnvænu samfélagi Sólveig María Svavarsdóttir skrifar Skoðun Um vaxtahækkanir og verð á hveiti Haukur Skúlason skrifar Skoðun Öryggi byggir á mönnun og launum Jórunn Frímannsdóttir skrifar Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar Skoðun Mammon hefur náð lífeyrissjóðum á sitt band Halla Signý Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Forgangsorkan verður ekki skert Tinna Traustadóttir skrifar Skoðun Umhyggja - hvað er það? Árný Ingvarsdóttir skrifar Skoðun „Við höfðum öll rangt fyrir okkur“ Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar Skoðun Þegar móðir mín kvaddi okkur fyrir einu ári síðan í dag Gísli Hvanndal Jakobsson skrifar Skoðun Íþróttahreyfingin og gerviverktaka Ástþór Jón Ragnheiðarson skrifar Skoðun Tölum um tilfinningar Amanda Ásdís Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Óttinn við íslensku rafkrónuna Birna Guðný Björnsdóttir skrifar Skoðun Áskorun til Sjúkratrygginga Íslands – hugsum í lausnum Björn Bjarki Þorsteinsson skrifar Skoðun Afnemum launamisrétti Guðmundur Ingi Guðbrandsson skrifar Skoðun Hvað hefur Ísland gert? Katla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar Skoðun Ýmislegt um rafmagnsbíla og reiðhjól Valur Elli Valsson skrifar Skoðun Taugatýpísk forréttindi Mamiko Dís Ragnarsdóttir skrifar Skoðun Hver er ég og hvert er ég að fara? Ellý Tómasdóttir skrifar Skoðun Þeir borga sem nota! Tómas Kristjánsson skrifar Skoðun Að hjálpa fólki að standa á eigin fótum Jón Þór Kristjánsson skrifar Skoðun Samkennd samfélags Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun „Heimferða- og fylgdadeild“ Eiríkur Rögnvaldsson skrifar Skoðun Til varnar mennsku kúgarans Hans Alexander Margrétarson Hansen skrifar Skoðun Þegar ómennskan vitnar í lög Bubbi Morthens skrifar Skoðun Engum til sóma Sigmar Guðmundsson skrifar Skoðun Góðan daginn, ég ætla að fá … ENGLISH PLEASE! Ólafur Guðsteinn Kristjánsson skrifar Sjá meira
Yfirskrift Kvennaverkfalls 2023 er Kallarðu þetta jafnrétti? Vísað er til þess að konur verða enn fyrir kerfisbundnu launamisrétti og að kynbundnu ofbeldi verður að útrýma. Ef konum og kvárum er gert að lifa án fjárhagslegs sjálfstæðis og í ótta um kynbundið ofbeldi, kynslóð fram af kynslóð, eru konur fórnarkostnaður samfélags gerenda- og ofbeldismenningar. Rótin, sem er rekstraraðili Konukots, eina neyðarskýlisins sem rekið er fyrir heimilislausar konur á Íslandi, er aðili að Kvennaverkfalli 2023 og hvetur konur og kvár til að leggja niður störf þriðjudaginn 24. október og mæta á útifund á Arnarhól sama dag kl. 14. Svokallaðar kvennastéttir búa enn við þann veruleika að störf þeirra eru vanmetin þótt atvinnulífið gæti aldrei án þeirra verið og munur á atvinnutekjum kvenna og karla er ennþá 21% konum í óhag. Kynbundið ofbeldi er einnig það mein sem margar kynslóðir kvenna eiga enn sameiginlegt þrátt fyrir áratuga baráttu. Öryggi kvenna í samfélaginu er langt því frá tryggt og að minnsta kosti 40% þeirra hafa orðið fyrir líkamlegu eða kynferðislegu ofbeldi á lífsleiðinni. Niðurstöður rannsókna sýna líka að konur með fötlun (og ekki bara sýnilega fötlun), konur af erlendum uppruna og trans konur eru ennþá líklegri til að verða fyrir ofbeldi en aðrir hópar. Rótin hefur sl. 10 ár barist fyrir úrbótum á laga- og regluverki, þar með talið gæðastöðlum og -eftirliti, ásamt því að menntun þeirra sem starfa með fólki með vímuefnavanda sé í samræmi við nútímakröfur. Slíkar úrbætur eru mikilvægar til að tryggja öryggi og lífslíkur þeirra sem glíma við hvað alvarlegastar afleiðingar kynbundins ofbeldis, þ.e. konur og kvár sem hafa reynslu af alvarlegum vímuefnavanda, heimilisleysi og tengdum vanda. Því miður er einnig verulegur skortur á gagnasöfnun um heimilislaust fólk og fólk með vímuefnavanda á Íslandi og erfitt að nálgast samanburðarhæf og hlutlaus gögn sem eru nauðsynlegur grundvöllur framþróunar. Flókin ofbeldis- og áfallasaga einkennir lífsbaráttu heimilislausra kvenna sem oft endar með glímu við fjölþættan heilsufarsvanda, bæði líkamlegan og andlegar áskoranir, vonleysi og útilokun frá fjölskyldu. Ofbeldi í nánum samböndum er algengasta ástæðan fyrir heimilisleysi kvenna sem flestar eiga það sameiginlegt að uppvöxtur þeirra einkenndist af alvarlegri vanrækslu. Í ofanálag hafa þær þurft að þola sinnuleysi og fordóma samfélagsins gagnvart aðstæðum þeirra og lífskjörum. Margar kvennanna eru fastar í hringekju ofbeldis og úrræða sem ekki eru nægilega sniðin að þörfum þeirra. Í rannsókn Kolbrúnar Kolbeinsdóttur „Eini staðurinn í samfélaginu þar sem ekki er horft niður á þig“: Reynsla kvenna af Konukoti, kom fram að heimilislausar konur sem sótt hafa skjól í Konukot hafa allar orðið fyrir kynferðisofbeldi. Það gerir þær enn berskjaldaðri fyrir annars konar ofbeldi í daglegri lífsbaráttu en auk heimilisleysis glíma þær jafnan við vímuefnavanda. Á undanförnum árum hefur orðið viðhorfsbreyting í samfélaginu gagnvart fólki með vímuefnavanda. Fráhvarf frá eðlishyggjuhugmyndum einkennir umræðu í dag og vitund um að fíknivandi kvenna er beintengdur félagslegum þáttum, þá sérstaklega kynbundnu ofbeldi og erfiðri reynslu í æsku, hefur aukist. Því miður hafa stjórnvöld verið svifasein að tileinka sér nýja þekkingu og móta stefnu í málaflokknum og á nýliðinni ráðstefnu Rótarinnar og RIKK um fíknivanda og mannréttindi út frá kynjasjónarmiðum kom skýrt fram hversu brýnt er að spýta í lófana. Lengi þótti gott að þjónusta við þær konur sem hafa orðið fyrir mestu ofbeldi og vanrækslu samfélagsins væri í samræmi við fordóma þess, framkvæmd af vanefnum og í sjálfboðaliðavinnu kvenna. Reykjavíkurborg er eina sveitarfélagið á landinu sem tekið hefur upp skaðaminnkandi stefnu, sem er grundvöllur nútímalegrar og mannréttinda- og jafnréttismiðaðrar þjónustu. Á Alþingi hefur ekki gengið né rekið í málaflokknum þó að vonarglætu sé að finna í nýskipuðum starfshópi heilbrigðisráðherra um skaðaminnkun. Rótin, sem á fulltrúa í honum, mun leggja sitt af mörkum til þess að þar verði fylgt hvatningu alþjóðlegra stofnana, félagasamtaka og sjálfbærnimarkmiða Sameinuðu þjóðanna um að kynjajafnrétti sé samþætt í stefnuna. Eitt af baráttumálum Rótarinnar er að bæta þjónustu við heimilislausar konur og vekja til vitundar um þá rótgrónu fordóma og þá, oft ómeðvitaða en innbyrtu, refsihyggju sem hefur mótað viðhorf og viðbrögð samfélagsins gagnvart þeim. Rótin hefur frá því að félagið tók við rekstri Konukots þrýst á Reykjavíkurborg að bæta úr húsnæðismálum heimilislausra kvenna og unnið er að endurskipulagningu þjónustunnar. Hins vegar þola húsnæðismál Konukots ekki lengri bið og er ójöfnu saman að jafna aðstöðu þar og í neyðarskýlum fyrir karla. Rótin vill því senda brýningu til Reykjavíkurborgar í tilefni af Kvennaverkfalli um að nýtt eða endurnýjað húsnæði fyrir starfsemina fari af hugmyndastiginu inn í fjárhagsáætlun borgarinnar í haust. Höfundar skrifa fyrir hönd Rótarinnar.
Skoðun Álit Einhverfupaunksins um ABA meðferð og kennslu á Íslandi Sigrún Ósk Stefánsdóttir skrifar
Skoðun Akureyrarbær greiðir götu kvennaathvarfs á Akureyri eins og kostur er Ásthildur Sturludóttir skrifar
Skoðun Viðhorf almennings og neytenda til sjálfbærnimála fyrirtækja og stofnana skiptir miklu máli Soffía Sigurgeirsdóttir,Trausti Haraldsson skrifar