Sjókvíar byggingarleyfisskyldar og starfsemin sé því ólögleg Magnús Jochum Pálsson skrifar 15. febrúar 2024 19:13 Lögfræðingurinn Katrín Oddsdóttir segir að í ljósi nýjustu frétta um að sjókvíar teljist mannvirki þurfi að stöðva starfsemi fyrirtækja þar til búið sé að afla tilskilinna leyfa. Vísir/Arnar/Einar Frá og með deginum í dag verður gerð krafa um byggingarleyfi vegna sjókvía þar sem þau teljast mannvirki samkvæmt lögum. Lögfræðingur segir að stöðva þurfi starfsemi sjókvíaeldisfyrirtækja þar til búið sé að afla tilskilinna leyfa. Samfélagið hafi stórtapað á því að lögin hafi ekki verið virkjuð fyrr. Þann 13. febrúar tilkynnti Húsnæðis- og mannvirkjastofnun um breytta stjórnsýsluframkvæmd vegna veitingar byggingarleyfa fyrir sjókvíar. Stofnunin hafi haft til skoðunar að hvaða marki sjókvíar séu byggingarleyfisskyld mannvirki og hvernig framkvæmd við leyfisveitingu hins opinbera hafi verið háttað með tilliti til þessa. Það sé mat stofnunarinnar að sjókvíar sem hafi fasta staðsetningu séu byggingarleyfisskyld mannvirki samkvæmt lögum. Þrátt fyrir það hafi rekstrar- og starfsleyfi verið veitt fyrir fiskeldi í sjókvíum þó byggingarleyfis hefði ekki verið aflað. Stofnunin hafi unnið að útfærslu ferla við leyfisveitingu vegna umsókna um byggingarleyfi fyrir sjókvíar þar sem um er að ræða óhefðbundin mannvirki út frá kröfum í mannvirkjalögum og byggingarreglugerð. Einnig vinnur stofnunin að samantekt upplýsinga um sjókvíar sem sett hafi verið niður án þess að byggingarleyfis hafi verið aflað fyrir þær. Í framhaldinu verði tekin ákvörðun um málsmeðferð og niðurstaða kynnt opinberlega þegar hún liggi fyrir. Stöðva þurfi starfsemina þar til búið sé að afla leyfa Lögfræðingurinn Katrín Oddsdóttir vakti athygli á tilkynningu HMS í færslu á Facebook í dag og sagðist hafa potast í stofnuninni undanfarin ár til að ræsa út skilning þeirra á sjókvíunum. Það sé stórfrétt að lög um mannvirki eigi við um kvíarnar þó það væri skýrt samkvæmt lögum. Katrín Oddsdóttir mun funda með hópi fólks með Húsnæðis- og mannvirkjastofnun á mánudag um málið. Í ljósi þessara frétta segir hún að sækja hefði átt um byggingarleyfi fyrir allar sjókvíar á landinu. „Það hefur ekki verið gert og því eru þessar kvíar ólögmæt mannvirki að mínu mati,“ skrifar hún í færslunni. Hún segir ekki nóg að breyta stjórnsýsluframkvæmdinni eins og HMS greinir frá heldur verði að „stöðva alla starfsemi í ólögmætum sjókvíarmannvirkjum og tryggja að þau mannvirki standist lögin og fái tilskilin leyfi.“ Heimilt að herða skilyrði til að verja náttúruna Hún bendir sérstaklega á skilyrði fyrir byggingarleyfi í þrettándu grein mannvirkjalaga. Þar segir að ef óvissa sé um hvort fyrirhuguð byggingarleyfisskyld framkvæmd hafi alvarleg eða óafturkræf áhrif á vistkerfi skuli umsækjandi leyfis afla sérfræðiálits um möguleg og veruleg áhrif sem framkvæmdin kann að hafa á vistkerfi. Sömuleiðis segir þar að leyfisveitanda sé heimilt að binda byggingarleyfi skilyrðum sem þykja nauðsynleg til að draga úr slíkum áhrifum. Við mat á því hvað teljist alvarleg eða óafturkræf áhrif skuli taka mið af verndarmarkmiðum um náttúruvernd. Þær greinar í náttúruverndarlögum fjalla að sögn Katrínar um „verndun líffræðilegs fjölbreytileika, vistkerfa og að varðveita tegundir lífvera og erfðafræðilega fjölbreytni þeirra og tryggja ákjósanlega verndarstöðu þeirra þannig að tegundirnar nái að viðhalda sér í lífvænlegum stofnum til lengri tíma á náttúrulegum búsvæðum sínum.“ Mannvirkjastofnun hefði getað gripið inn í Færsla Katrínar hefur vakið töluverða athygli og meðal þeirra sem hafa skrifað ummæli við færsluna er Andrés Ingi Jónsson, þingmaður Pírata, sem segist hafa beðið um nánari upplýsingar og fund um málið í umhverfis- og samgöngunefnd Alþingis. „Við erum að fara að funda nokkur sem tengjumst þessari baráttu gegn sjókvíaeldinu með HMS á mánudaginn og þá munum við reyna að hvetja til þess að öll þessi viðurlög sem eru í lögunum að þeim verði beitt,“ segir Katrín aðspurð hvað taki við í þessu máli. „Það skiptir ekki máli hvernig þetta snýr af því það er alveg ljóst að það hefði átt að sækja um þessi byggingarleyfi. Það hefur ekki verið gert og þá eru þessi mannvirki ekki lögmæt,“ bætir hún við. „Það hefði skipt verulega máli fyrir þessa iðngrein og ekki síst fyrir náttúruna að þessi lög hefðu verið virkjuð. Það hefði haft afgerandi áhrif á það núna þegar þetta slys verður þar sem öllum laxinum er sleppt út óvart. Þá hefði Mannvirkjastofnun getap haft svo mikið um þetta, gripið inn í þetta og skoðað mannvirkin. Lögreglan gerði lítið sem ekkert en það hefði kannski verið einhver betri vörn í því að hafa Mannvirkjastofnun þarna á kantinum,“ segir hún. „Við sem samfélag höfum augljóslega stórtapað á því að þessi lög hafi ekki verið virkjuð í þessu samhengi,“ segir hún að lokum. Sjókvíaeldi Umhverfismál Fiskeldi Mest lesið Skiptar skoðanir á stöðvarskyldu: „Held að enginn vilji hverfa aftur í það ástand“ Innlent Pakistan segir Indland mögulega gera árás á næstu klukkustundum Erlent Njósnaaðgerðir sagðar tengjast deilum tveggja af auðugustu mönnum landsins Innlent „Miklu svakalegra en ég gerði mér grein fyrir“ Innlent Árásarmannsins enn leitað Erlent Furðar sig á umdeildri Exit-auglýsingu og hækkar veiðigjöldin Innlent Boðar brottfararstöð fyrir hælisleitendur Innlent Selfyssingar buðu lægst í brúasmíði á Vestfjörðum Innlent Óttaðist hið versta þegar allar tengingar rofnuðu Innlent „Viltu ekki tala við mig eins og ég sé gamalmenni“ Innlent Fleiri fréttir Skiptar skoðanir á stöðvarskyldu: „Held að enginn vilji hverfa aftur í það ástand“ „Miklu svakalegra en ég gerði mér grein fyrir“ Njósnaaðgerðir sagðar tengjast deilum tveggja af auðugustu mönnum landsins Boðar brottfararstöð fyrir hælisleitendur Óttaðist hið versta þegar allar tengingar rofnuðu Furðar sig á umdeildri Exit-auglýsingu og hækkar veiðigjöldin Selfyssingar buðu lægst í brúasmíði á Vestfjörðum Hræðilegt að missa samskipti við umheiminn og veiðigjöldin Varðstjóri leystur undan vinnuskyldu vegna gruns um njósnir Vesturbæingar búa sig undir fjögurra vikna sundlaugarlokun Mikill reykur vegna elds í bílatætara Vill taka upp stöðvarskyldu tveimur árum eftir að hún var afnumin Ný stjórn Ríkisútvarpsins kjörin Létt í lund þrátt fyrir margra klukkustunda bið eftir Lissabon „Í guðanna bænum höldum vöku okkar við aksturinn" „Viltu ekki tala við mig eins og ég sé gamalmenni“ Ráðherra skoðar frekari girðingar á strandveiðar Rafmagnið komið í lag og verðbólgan eykst á ný „Fyrst hélt ég að þetta væri eitthvað grín“ Fá ekki áheyrn vegna stympinga kennara og nemanda Hraðbankinn enn ekki látinn í friði Foreldrar eigi að byrja á því að setja sjálfum sér skjátíma „Við þrífumst ekki til lengdar ein“ Reyndu að brjótast inn í hraðbanka Mikilvægt að vera betri í bakgarðinum en óvelkomnir gestir „Við erum mjög háð rafmagninu“ Gyltur gjóta þrettán til sextán grísum í hverju goti Öryggi ógnað og refsingar fyrnist Starfsfólk Isavia of smeykt til að taka á kaffistofumálinu Fólk eigi ekki að breyta sínu daglega lífi vegna frásagna af hópnauðgun Sjá meira
Þann 13. febrúar tilkynnti Húsnæðis- og mannvirkjastofnun um breytta stjórnsýsluframkvæmd vegna veitingar byggingarleyfa fyrir sjókvíar. Stofnunin hafi haft til skoðunar að hvaða marki sjókvíar séu byggingarleyfisskyld mannvirki og hvernig framkvæmd við leyfisveitingu hins opinbera hafi verið háttað með tilliti til þessa. Það sé mat stofnunarinnar að sjókvíar sem hafi fasta staðsetningu séu byggingarleyfisskyld mannvirki samkvæmt lögum. Þrátt fyrir það hafi rekstrar- og starfsleyfi verið veitt fyrir fiskeldi í sjókvíum þó byggingarleyfis hefði ekki verið aflað. Stofnunin hafi unnið að útfærslu ferla við leyfisveitingu vegna umsókna um byggingarleyfi fyrir sjókvíar þar sem um er að ræða óhefðbundin mannvirki út frá kröfum í mannvirkjalögum og byggingarreglugerð. Einnig vinnur stofnunin að samantekt upplýsinga um sjókvíar sem sett hafi verið niður án þess að byggingarleyfis hafi verið aflað fyrir þær. Í framhaldinu verði tekin ákvörðun um málsmeðferð og niðurstaða kynnt opinberlega þegar hún liggi fyrir. Stöðva þurfi starfsemina þar til búið sé að afla leyfa Lögfræðingurinn Katrín Oddsdóttir vakti athygli á tilkynningu HMS í færslu á Facebook í dag og sagðist hafa potast í stofnuninni undanfarin ár til að ræsa út skilning þeirra á sjókvíunum. Það sé stórfrétt að lög um mannvirki eigi við um kvíarnar þó það væri skýrt samkvæmt lögum. Katrín Oddsdóttir mun funda með hópi fólks með Húsnæðis- og mannvirkjastofnun á mánudag um málið. Í ljósi þessara frétta segir hún að sækja hefði átt um byggingarleyfi fyrir allar sjókvíar á landinu. „Það hefur ekki verið gert og því eru þessar kvíar ólögmæt mannvirki að mínu mati,“ skrifar hún í færslunni. Hún segir ekki nóg að breyta stjórnsýsluframkvæmdinni eins og HMS greinir frá heldur verði að „stöðva alla starfsemi í ólögmætum sjókvíarmannvirkjum og tryggja að þau mannvirki standist lögin og fái tilskilin leyfi.“ Heimilt að herða skilyrði til að verja náttúruna Hún bendir sérstaklega á skilyrði fyrir byggingarleyfi í þrettándu grein mannvirkjalaga. Þar segir að ef óvissa sé um hvort fyrirhuguð byggingarleyfisskyld framkvæmd hafi alvarleg eða óafturkræf áhrif á vistkerfi skuli umsækjandi leyfis afla sérfræðiálits um möguleg og veruleg áhrif sem framkvæmdin kann að hafa á vistkerfi. Sömuleiðis segir þar að leyfisveitanda sé heimilt að binda byggingarleyfi skilyrðum sem þykja nauðsynleg til að draga úr slíkum áhrifum. Við mat á því hvað teljist alvarleg eða óafturkræf áhrif skuli taka mið af verndarmarkmiðum um náttúruvernd. Þær greinar í náttúruverndarlögum fjalla að sögn Katrínar um „verndun líffræðilegs fjölbreytileika, vistkerfa og að varðveita tegundir lífvera og erfðafræðilega fjölbreytni þeirra og tryggja ákjósanlega verndarstöðu þeirra þannig að tegundirnar nái að viðhalda sér í lífvænlegum stofnum til lengri tíma á náttúrulegum búsvæðum sínum.“ Mannvirkjastofnun hefði getað gripið inn í Færsla Katrínar hefur vakið töluverða athygli og meðal þeirra sem hafa skrifað ummæli við færsluna er Andrés Ingi Jónsson, þingmaður Pírata, sem segist hafa beðið um nánari upplýsingar og fund um málið í umhverfis- og samgöngunefnd Alþingis. „Við erum að fara að funda nokkur sem tengjumst þessari baráttu gegn sjókvíaeldinu með HMS á mánudaginn og þá munum við reyna að hvetja til þess að öll þessi viðurlög sem eru í lögunum að þeim verði beitt,“ segir Katrín aðspurð hvað taki við í þessu máli. „Það skiptir ekki máli hvernig þetta snýr af því það er alveg ljóst að það hefði átt að sækja um þessi byggingarleyfi. Það hefur ekki verið gert og þá eru þessi mannvirki ekki lögmæt,“ bætir hún við. „Það hefði skipt verulega máli fyrir þessa iðngrein og ekki síst fyrir náttúruna að þessi lög hefðu verið virkjuð. Það hefði haft afgerandi áhrif á það núna þegar þetta slys verður þar sem öllum laxinum er sleppt út óvart. Þá hefði Mannvirkjastofnun getap haft svo mikið um þetta, gripið inn í þetta og skoðað mannvirkin. Lögreglan gerði lítið sem ekkert en það hefði kannski verið einhver betri vörn í því að hafa Mannvirkjastofnun þarna á kantinum,“ segir hún. „Við sem samfélag höfum augljóslega stórtapað á því að þessi lög hafi ekki verið virkjuð í þessu samhengi,“ segir hún að lokum.
Sjókvíaeldi Umhverfismál Fiskeldi Mest lesið Skiptar skoðanir á stöðvarskyldu: „Held að enginn vilji hverfa aftur í það ástand“ Innlent Pakistan segir Indland mögulega gera árás á næstu klukkustundum Erlent Njósnaaðgerðir sagðar tengjast deilum tveggja af auðugustu mönnum landsins Innlent „Miklu svakalegra en ég gerði mér grein fyrir“ Innlent Árásarmannsins enn leitað Erlent Furðar sig á umdeildri Exit-auglýsingu og hækkar veiðigjöldin Innlent Boðar brottfararstöð fyrir hælisleitendur Innlent Selfyssingar buðu lægst í brúasmíði á Vestfjörðum Innlent Óttaðist hið versta þegar allar tengingar rofnuðu Innlent „Viltu ekki tala við mig eins og ég sé gamalmenni“ Innlent Fleiri fréttir Skiptar skoðanir á stöðvarskyldu: „Held að enginn vilji hverfa aftur í það ástand“ „Miklu svakalegra en ég gerði mér grein fyrir“ Njósnaaðgerðir sagðar tengjast deilum tveggja af auðugustu mönnum landsins Boðar brottfararstöð fyrir hælisleitendur Óttaðist hið versta þegar allar tengingar rofnuðu Furðar sig á umdeildri Exit-auglýsingu og hækkar veiðigjöldin Selfyssingar buðu lægst í brúasmíði á Vestfjörðum Hræðilegt að missa samskipti við umheiminn og veiðigjöldin Varðstjóri leystur undan vinnuskyldu vegna gruns um njósnir Vesturbæingar búa sig undir fjögurra vikna sundlaugarlokun Mikill reykur vegna elds í bílatætara Vill taka upp stöðvarskyldu tveimur árum eftir að hún var afnumin Ný stjórn Ríkisútvarpsins kjörin Létt í lund þrátt fyrir margra klukkustunda bið eftir Lissabon „Í guðanna bænum höldum vöku okkar við aksturinn" „Viltu ekki tala við mig eins og ég sé gamalmenni“ Ráðherra skoðar frekari girðingar á strandveiðar Rafmagnið komið í lag og verðbólgan eykst á ný „Fyrst hélt ég að þetta væri eitthvað grín“ Fá ekki áheyrn vegna stympinga kennara og nemanda Hraðbankinn enn ekki látinn í friði Foreldrar eigi að byrja á því að setja sjálfum sér skjátíma „Við þrífumst ekki til lengdar ein“ Reyndu að brjótast inn í hraðbanka Mikilvægt að vera betri í bakgarðinum en óvelkomnir gestir „Við erum mjög háð rafmagninu“ Gyltur gjóta þrettán til sextán grísum í hverju goti Öryggi ógnað og refsingar fyrnist Starfsfólk Isavia of smeykt til að taka á kaffistofumálinu Fólk eigi ekki að breyta sínu daglega lífi vegna frásagna af hópnauðgun Sjá meira