Reistu hamingjunni heimili Árni Sigurðsson skrifar 30. desember 2024 18:01 Margir upplifa að hamingjan renni þeim úr greipum jafnskjótt og þeir reyna að grípa hana. Aðrir leita út í heim, safna sýnilegum sigrum, nýjum samböndum eða stórbrotnum upplifunum, en finna samt að gleðin nemur ekki varanlega land. Staðreyndin virðist vera að því ákafar sem við eltum hamingjuna utan okkar sjálfra, því fjarlægari verður hún, tálmynd sem ómögulegt er að fanga. En hvað ef við, í stað þess að flækjast um í leitinni, reistum henni heimili í eigin huga, svo hún gæti flutt inn af fúsum og frjálsum vilja? „Flestir eru u.þ.b. eins hamingjusamir og þeir ákveða sjálfir.“ – Abraham Lincoln (1809–1865) Lincoln bendir á að hamingja spretti ekki einvörðungu úr heppni eða ytri aðstæðum. Hún ræðst líka af daglegum ákvörðunum okkar, litlum skrefum sem móta innra landslag hugans. Þegar við skiljum að lykillinn sé að hlúa að þessu innra rými, skapast vaxtarskilyrði fyrir varanlega gleði til að spretta úr grasi. Skrefin að öruggu athvarfi hamingjunnar 1. Losaðu um óþarfa byrðar: Hugsaðu þér að þú sért að flytja í nýtt og bjart húsnæði en drægir með þér kassa af dóti sem þú notar aldrei. Á sama hátt geta eftirsjá, gremja eða kvíði fyllt hugann. Hvenær sem óhjálplegar hugsanir skjóta upp kollinum, segðu við sjálfa(n) þig: „Þetta er bara minning“ eða „Þetta eru bara áhyggjur,” og færðu athyglina aftur að augnablikinu. Með því að losa pláss í huganum kemur þú auga á möguleika á gleði sem var áður hulin. 2. Málaðu veggina með þakklæti: Þakklæti er eins og hlýr litur sem gefur innra rýminu algerlega nýja birtu. „Þakklæti er ekki einungis æðsta dyggðin, heldur móðir allra hinna.“ – Cíceró (106–43 f.Kr.) Skráðu á hverjum degi nokkur atriði sem þú ert þakklát(ur) fyrir. Þar þarf hvorki að vera um stórfengleg atvik né dýrar gjafir að ræða—stundum gleður einn bolli af góðu kaffi eða fallegt spjall við vin jafn mikið og stóru hlutirnir. 3. Iðkaðu nærveru og núvitund: „Milli áreitis og viðbragðs er bil. Í því bili er fólgið vald okkar til að velja viðbragð.“ – Viktor Frankl (1905–1997) Í hraða nútímans gleymum við oft augnablikinu sjálfu. Lykillinn er að taka eftir hugsunum og skynjunum án þess að sogast inn í þær. Dýpkaðu andardráttinn, taktu eftir umhverfinu og leyfðu líkamanum að slaka á. Þannig styrkist sjálfsstjórnin og rými fyrir friðsæla gleði stækkar. 4. Umkringdu þig uppbyggilegu fólki: Neikvæður, niðurdrepandi félagsskapur getur gert innra heimilið þröngt og óvistlegt. Það er ekki alltaf hægt að velja hverja við hittum, en við getum stjórnað því hve mikinn tíma og orku við verjum í neikvæð samskipti. Skýr mörk eru nauðsynleg svo hamingjan fái næði til að dafna. Mundu að sumir færa gleði þegar þeir koma, aðrir þegar þeir fara. Ræktaðu sambandið við fyrri hópinn. 5. Viðurkenndu takmörk áhrifavalds þíns: „Þú hefur vald yfir huga þínum – ekki ytri atburðum. Skildu þetta og þú munt finna styrk.“ – Markús Árelíus (121–180 e.Kr.) Ytri aðstæður breytast oft án þess að við fáum nokkru um ráðið, hvort sem um er að ræða röskun í starfi, breytt sambönd eða óvænt áföll. Þegar við snúum okkur inn á við og viðurkennum eigin valdmörk, getum við brugðist við af yfirvegun og varðveitt andlegt jafnvægi. Hagnýt ráð til að hlúa að innra heimili: Hugarúttekt fyrir háttinn: Skrifaðu niður nokkrar línur um helstu áhyggjur áður en þú ferð að sofa og leyfðu þeim þannig að fjara út. Tjáðu þakklæti upphátt: Láttu vita þegar einhver gerir þér greiða; það gleður ekki aðeins viðkomandi heldur styrkir þína eigin jákvæðu afstöðu. Láttu hugann nema staðar: Taktu stutta örhugleiðslu sitjandi eða á gangi og gefðu önduninni gaum. Settu öðrum mörk: Minntu sjálfa(n) þig á að innra heimilið þitt er heilagur staður. Takmarkaðu samskipti sem valda stöðugri vanlíðan. Að lokum: Gleðin lætur ekki finna sig með látum eða með því að flækjast um heiminn í von um guðlega upplifun. Hún vill miklu heldur að þú reisir henni heimili í huganum, þar sem hún velur að dvelja. Með því að losa um neikvæðan farangur, mála andlega rýmið með þakklæti, iðka núvitund, umgangast uppbyggilegt fólk og sleppa tökum á aðstæðum sem þú getur ekki stjórnað, ertu að laða hamingjuna til þín og gera þennan stað að hennar helgidómi. Dragðu djúpt inn andann núna. Það getur verið að þú uppgötvir að friðsældin sem þú sóttist eftir sé þegar til staðar—bara bíðandi eftir að þú bjóðir hana velkomna. Reistu hamingjunni heimili, og hún mun sækja þig heim af sjálfsdáðum. Höfundur er fyrrum framkvæmdastjóri Stjórnunarfélagsins og með 36 ára reynslu á sviði símenntunar, fyrirlestra- og námskeiðahalds. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Árni Sigurðsson Mest lesið 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson Skoðun Skoðun Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Hversu oft á að fresta framtíðinni? Erna Magnúsdóttir,Stefán Þórarinn Sigurðsson skrifar Skoðun Getur Ísland staðið fremst í heilsutækni? Arna Harðardóttir skrifar Skoðun Slæm innivist skerðir afköst og hækkar kostnað Ingibjörg Magnúsdóttir skrifar Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar Skoðun Fjármál framhaldsskóla Róbert Ferdinandsson skrifar Skoðun Mikilvægi lágþröskulda þjónustu fyrir geðheilbrigði ungs fólks Eva Rós Ólafsdóttir skrifar Skoðun Varhugaverð sjónarmið eða raunsæ leið? Eggert Sigurbergsson skrifar Skoðun Dýrin skilin eftir í náttúruvá Linda Karen Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Skapandi leiðir í skóla- og frístundastarfi Kolbrún Þ. Pálsdóttir skrifar Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar Skoðun Reykjavík er meðal dreifðustu höfuðborga Evrópu Guðni Freyr Öfjörð skrifar Skoðun Verum öll tengd Sólrún Kristjánsdóttir skrifar Skoðun Hafnarfjörður er bær sem styður við lífsgæði eldra fólks Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Samræðulist í heimi gervigreindar Þórdís Hólm Filipsdóttir skrifar Skoðun Samræmt gæðanám eða einsleit kerfi? Bogi Ragnarsson skrifar Skoðun Ónýtir vegir – eina ferðina enn Sigþór Sigurðsson skrifar Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar Skoðun Mest lesnu orð á Íslandi Friðrik Björnsson skrifar Skoðun Tími til kominn að styðja öll framúrskarandi ungmenni Karólína Helga Símonardóttir skrifar Skoðun Hvað með dansinn? Lilja Björk Haraldsdóttir skrifar Skoðun Mótórhjólasamtök á Íslandi – hvers vegna öll þessi læti? Helgi Gunnlaugsson skrifar Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar Skoðun „Mér sýnist Inga Sæland fá talsvert út úr þessu“ Sigurjón Arnórsson skrifar Skoðun Árangur hefst hér. Með þér. Guðrún Högnadóttir skrifar Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar Skoðun Þjónusturof hefst í dag Hanna Birna Valdimarsdóttir skrifar Sjá meira
Margir upplifa að hamingjan renni þeim úr greipum jafnskjótt og þeir reyna að grípa hana. Aðrir leita út í heim, safna sýnilegum sigrum, nýjum samböndum eða stórbrotnum upplifunum, en finna samt að gleðin nemur ekki varanlega land. Staðreyndin virðist vera að því ákafar sem við eltum hamingjuna utan okkar sjálfra, því fjarlægari verður hún, tálmynd sem ómögulegt er að fanga. En hvað ef við, í stað þess að flækjast um í leitinni, reistum henni heimili í eigin huga, svo hún gæti flutt inn af fúsum og frjálsum vilja? „Flestir eru u.þ.b. eins hamingjusamir og þeir ákveða sjálfir.“ – Abraham Lincoln (1809–1865) Lincoln bendir á að hamingja spretti ekki einvörðungu úr heppni eða ytri aðstæðum. Hún ræðst líka af daglegum ákvörðunum okkar, litlum skrefum sem móta innra landslag hugans. Þegar við skiljum að lykillinn sé að hlúa að þessu innra rými, skapast vaxtarskilyrði fyrir varanlega gleði til að spretta úr grasi. Skrefin að öruggu athvarfi hamingjunnar 1. Losaðu um óþarfa byrðar: Hugsaðu þér að þú sért að flytja í nýtt og bjart húsnæði en drægir með þér kassa af dóti sem þú notar aldrei. Á sama hátt geta eftirsjá, gremja eða kvíði fyllt hugann. Hvenær sem óhjálplegar hugsanir skjóta upp kollinum, segðu við sjálfa(n) þig: „Þetta er bara minning“ eða „Þetta eru bara áhyggjur,” og færðu athyglina aftur að augnablikinu. Með því að losa pláss í huganum kemur þú auga á möguleika á gleði sem var áður hulin. 2. Málaðu veggina með þakklæti: Þakklæti er eins og hlýr litur sem gefur innra rýminu algerlega nýja birtu. „Þakklæti er ekki einungis æðsta dyggðin, heldur móðir allra hinna.“ – Cíceró (106–43 f.Kr.) Skráðu á hverjum degi nokkur atriði sem þú ert þakklát(ur) fyrir. Þar þarf hvorki að vera um stórfengleg atvik né dýrar gjafir að ræða—stundum gleður einn bolli af góðu kaffi eða fallegt spjall við vin jafn mikið og stóru hlutirnir. 3. Iðkaðu nærveru og núvitund: „Milli áreitis og viðbragðs er bil. Í því bili er fólgið vald okkar til að velja viðbragð.“ – Viktor Frankl (1905–1997) Í hraða nútímans gleymum við oft augnablikinu sjálfu. Lykillinn er að taka eftir hugsunum og skynjunum án þess að sogast inn í þær. Dýpkaðu andardráttinn, taktu eftir umhverfinu og leyfðu líkamanum að slaka á. Þannig styrkist sjálfsstjórnin og rými fyrir friðsæla gleði stækkar. 4. Umkringdu þig uppbyggilegu fólki: Neikvæður, niðurdrepandi félagsskapur getur gert innra heimilið þröngt og óvistlegt. Það er ekki alltaf hægt að velja hverja við hittum, en við getum stjórnað því hve mikinn tíma og orku við verjum í neikvæð samskipti. Skýr mörk eru nauðsynleg svo hamingjan fái næði til að dafna. Mundu að sumir færa gleði þegar þeir koma, aðrir þegar þeir fara. Ræktaðu sambandið við fyrri hópinn. 5. Viðurkenndu takmörk áhrifavalds þíns: „Þú hefur vald yfir huga þínum – ekki ytri atburðum. Skildu þetta og þú munt finna styrk.“ – Markús Árelíus (121–180 e.Kr.) Ytri aðstæður breytast oft án þess að við fáum nokkru um ráðið, hvort sem um er að ræða röskun í starfi, breytt sambönd eða óvænt áföll. Þegar við snúum okkur inn á við og viðurkennum eigin valdmörk, getum við brugðist við af yfirvegun og varðveitt andlegt jafnvægi. Hagnýt ráð til að hlúa að innra heimili: Hugarúttekt fyrir háttinn: Skrifaðu niður nokkrar línur um helstu áhyggjur áður en þú ferð að sofa og leyfðu þeim þannig að fjara út. Tjáðu þakklæti upphátt: Láttu vita þegar einhver gerir þér greiða; það gleður ekki aðeins viðkomandi heldur styrkir þína eigin jákvæðu afstöðu. Láttu hugann nema staðar: Taktu stutta örhugleiðslu sitjandi eða á gangi og gefðu önduninni gaum. Settu öðrum mörk: Minntu sjálfa(n) þig á að innra heimilið þitt er heilagur staður. Takmarkaðu samskipti sem valda stöðugri vanlíðan. Að lokum: Gleðin lætur ekki finna sig með látum eða með því að flækjast um heiminn í von um guðlega upplifun. Hún vill miklu heldur að þú reisir henni heimili í huganum, þar sem hún velur að dvelja. Með því að losa um neikvæðan farangur, mála andlega rýmið með þakklæti, iðka núvitund, umgangast uppbyggilegt fólk og sleppa tökum á aðstæðum sem þú getur ekki stjórnað, ertu að laða hamingjuna til þín og gera þennan stað að hennar helgidómi. Dragðu djúpt inn andann núna. Það getur verið að þú uppgötvir að friðsældin sem þú sóttist eftir sé þegar til staðar—bara bíðandi eftir að þú bjóðir hana velkomna. Reistu hamingjunni heimili, og hún mun sækja þig heim af sjálfsdáðum. Höfundur er fyrrum framkvæmdastjóri Stjórnunarfélagsins og með 36 ára reynslu á sviði símenntunar, fyrirlestra- og námskeiðahalds.
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun
Skoðun Borgarhönnunarstefna, sú fyrsta sinnar tegundar í Reykjavík Dóra Björt Guðjónsdóttir skrifar
Skoðun Sólheimar í Grímsnesi – að gefnu tilefni Páll Sævar Garðarsson,Sigurður Örn Guðbjörnsson skrifar
Skoðun Framtíð Íslands: Frá áli til gervigreindar – Tækifæri fimmtu iðnbyltingarinnar Sigvaldi Einarsson skrifar
Skoðun Eiga foreldrar í háskólanámi raunverulega jafnan aðgang að námi? Hrund Steinsdóttir skrifar
Skoðun Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson skrifar
Skoðun 7 milljarða húsnæðisstuðningur afnuminn… en hvað kemur í staðinn? Vilhjálmur Hilmarsson skrifar
Skoðun Alþjóðlegur dagur þroskaþjálfa – vettvangur á tímamótum Laufey Elísabet Gissurardóttir skrifar
Skoðun Viðhorf sem mótar veruleikann – inngilding á orði og á borði Sóldís Birta Reynisdóttir skrifar
Skoðun Þegar lýðheilsa, lýðræði og loftslagið eru í húfi, ekki efla samstarf við Bandaríkin Davíð Aron Routley skrifar
Eru starfsmenn þingflokks Samfylkingarinnar viljandi að afvegaleiða umræðu um samsköttun? Gunnar Ármannsson Skoðun