Listin að styðja en ekki stýra Árni Sigurðsson skrifar 9. janúar 2025 08:01 Það er eðlilegt að vilja öðrum vel og reyna að hjálpa þeim á lífsleiðinni. Hins vegar er vandinn oft sá að í þeirri viðleitni okkar getum við óafvitandi svipt fólk sjálfsábyrgð og sjálfsákvörðunarrétti. Freistingin er að taka í hönd þeirra og leiða þau um örugga slóð, en er það alltaf það besta fyrir viðkomandi? Freistingin að leiða aðra: Þegar við sjáum einhvern glíma við vandamál er fyrsta hugsun okkar oft að bjóða lausn eða leiðbeina beint. Við höldum okkur vera að hjálpa en í raun getum við verið að hamla getu viðkomandi til að finna eigin lausnir. Með því að taka af honum ráðin getum við gert viðkomandi háðan okkur og hamlað persónulegum þroska hans. En hvað gerist þegar við leyfum fólki að taka ábyrgð á eigin ákvörðunum? Mikilvægi sjálfsábyrgðar: Sjálfsábyrgð er lykillinn að persónulegum vexti. Þegar einstaklingar taka eigin ákvarðanir og axla ábyrgð á þeim, eykst sjálfstraust þeirra og hæfni til að takast á við framtíðaráskoranir. Þeir læra af reynslunni, bæði af sorgum og sigrum, sem styrkir þá til lengri tíma litið. Að sá fræi möguleikans: Hvernig getum við þá stutt við aðra án þess að skerða sjálfstæði þeirra? Með því að sá fræi möguleikans í huga þeirra. Þetta felur í sér að hvetja og styðja þá til að finna eigin lausnir, spyrja opinna spurninga, hlusta af athygli og veita uppbyggilega endurgjöf. Til dæmis, í stað þess að segja: „Þú ættir að gera þetta svona,“ gætum við spurt: „Hvernig sérðu fyrir þér að leysa þetta?“ eða „Hvaða möguleika sérðu í stöðunni?“ Með þessum hætti eflum við sjálfstraust þeirra og trú á eigin getu. Jafnvægið milli stuðnings og sjálfstæðis: Það er mikilvægt að finna rétta jafnvægið milli þess að vera til staðar fyrir aðra og að leyfa þeim að standa á eigin fótum. Með því að veita stuðning sem byggir á virðingu fyrir sjálfsákvörðunarrétti þeirra getum við hjálpað þeim að vaxa og þroskast án þess að stjórna eða taka yfir. Í íslensku samfélagi, þar sem sjálfstæði og dugnaður eru mikils metin gildi, er þetta sérstaklega mikilvægt. Markmiðið að styðja en ekki stýra: Þegar við hugsum um að hjálpa öðrum, skulum við muna að markmiðið er ekki að stýra þeim, heldur að styðja þau í að feta sína eigin slóð. Með því að treysta öðrum til að taka eigin ákvarðanir, erum við að sýna þeim virðingu og trú á getu þeirra. Með því að gefa fólki tækifæri til að taka ábyrgð á eigin lífi, veitum við þeim mestu gjöfina – sjálfstraustið til að segja: „Sjáðu, þetta gerði ég sjálf/ur.“ Veldur hver á heldur: Að vilja öðrum vel er göfugt markmið, en það krefst næmni og virðingar fyrir sjálfstæði þeirra. Með því að forðast freistinguna að taka af þeim ráðin og í staðinn sá fræi möguleikans, getum við haft jákvæð og varanleg áhrif á líf annarra. Þannig ræktum við listina að hjálpa án þess að taka af öðrum ráðin og leyfum hverjum og einum að valda sínu. Þegar við leyfum fólki að axla sjálfsábyrgð, stuðlum við að samfélagi þar sem einstaklingar standa teinréttir í baki, fullir sjálfstrausts og tilbúnir að takast á við framtíðina. Höfundur er fyrrum framkvæmdastjóri Stjórnunarfélagsins og með 36 ára reynslu á sviði símenntunar, fyrirlestra- og námskeiðahalds. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Árni Sigurðsson Mest lesið Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson Skoðun Er loftslagskvíðinn horfinn? Sonja Huld Guðjónsdóttir Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir Skoðun Refsa fyrst, spyrja svo? Jakob Frímann Magnússon Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) Skoðun Betri hellir, stærri kylfur? Ingvar Þóroddsson Skoðun Skoðun Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar Skoðun Er yfirvöldum alveg sama um fólk á bifhjólum? Njáll Gunnlaugsson skrifar Skoðun Ekki mamman í hópnum - leiðtoginn í hópnum Katrín Ásta Sigurjónsdóttir skrifar Skoðun Rannsóknarnefnd styrjalda Gunnar Einarsson skrifar Skoðun Börn eiga ekki heima í fangelsi Tótla I. Sæmundsdóttir skrifar Skoðun Aðförin að einkabílnum eða bara meira frelsi? Kristín Hrefna Halldórsdóttir skrifar Skoðun Kvöld sem er ekki bara fyrir börnin Alicja Lei skrifar Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar Skoðun Málið er dautt (A Modest Proposal) skrifar Skoðun Femínísk utanríkisstefna: aukin samstaða og aðgerðir Guillaume Bazard skrifar Skoðun Hagsmunir flugrekstrar á Íslandi eru miklir Jóhannes Bjarni Guðmundsson skrifar Skoðun Þjónn, það er bakslag í beinasoðinu mínu Hlédís Maren Guðmundsdóttir skrifar Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar Skoðun Kvennabarátta á tímum bakslags Tatjana Latinovic skrifar Skoðun Líttupp - ertu að missa af einhverju? Skúli Bragi Geirdal skrifar Skoðun Betri hellir, stærri kylfur? Ingvar Þóroddsson skrifar Skoðun Er loftslagskvíðinn horfinn? Sonja Huld Guðjónsdóttir skrifar Skoðun Okur fákeppni og ofurvextir halda uppi verðbólgu Þorsteinn Sæmundsson skrifar Skoðun Óverjandi framkoma við fyrirtæki Ólafur Stephensen skrifar Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar Skoðun Réttlæti hins sterka. Þegar vitleysan í dómsal slær allt út Jörgen Ingimar Hansson skrifar Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar Skoðun Frá Peking 1995 til 2025: Samstarf, framþróun og ný heimsskipan Karl Héðinn Kristjánsson skrifar Skoðun Ástarsvik ein tegund ofbeldis gegn eldra fólki Kolbrún Áslaugar Baldursdóttir skrifar Skoðun Lítil bleik slaufa kemur miklu til leiðar Halla Þorvaldsdóttir skrifar Skoðun Fræ menntunar – frá Froebel til Jung Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun 1500 vanvirk ungmenni í Reykjavík Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson skrifar Skoðun Að hafa trú á samfélaginu Hjálmar Bogi Hafliðason skrifar Sjá meira
Það er eðlilegt að vilja öðrum vel og reyna að hjálpa þeim á lífsleiðinni. Hins vegar er vandinn oft sá að í þeirri viðleitni okkar getum við óafvitandi svipt fólk sjálfsábyrgð og sjálfsákvörðunarrétti. Freistingin er að taka í hönd þeirra og leiða þau um örugga slóð, en er það alltaf það besta fyrir viðkomandi? Freistingin að leiða aðra: Þegar við sjáum einhvern glíma við vandamál er fyrsta hugsun okkar oft að bjóða lausn eða leiðbeina beint. Við höldum okkur vera að hjálpa en í raun getum við verið að hamla getu viðkomandi til að finna eigin lausnir. Með því að taka af honum ráðin getum við gert viðkomandi háðan okkur og hamlað persónulegum þroska hans. En hvað gerist þegar við leyfum fólki að taka ábyrgð á eigin ákvörðunum? Mikilvægi sjálfsábyrgðar: Sjálfsábyrgð er lykillinn að persónulegum vexti. Þegar einstaklingar taka eigin ákvarðanir og axla ábyrgð á þeim, eykst sjálfstraust þeirra og hæfni til að takast á við framtíðaráskoranir. Þeir læra af reynslunni, bæði af sorgum og sigrum, sem styrkir þá til lengri tíma litið. Að sá fræi möguleikans: Hvernig getum við þá stutt við aðra án þess að skerða sjálfstæði þeirra? Með því að sá fræi möguleikans í huga þeirra. Þetta felur í sér að hvetja og styðja þá til að finna eigin lausnir, spyrja opinna spurninga, hlusta af athygli og veita uppbyggilega endurgjöf. Til dæmis, í stað þess að segja: „Þú ættir að gera þetta svona,“ gætum við spurt: „Hvernig sérðu fyrir þér að leysa þetta?“ eða „Hvaða möguleika sérðu í stöðunni?“ Með þessum hætti eflum við sjálfstraust þeirra og trú á eigin getu. Jafnvægið milli stuðnings og sjálfstæðis: Það er mikilvægt að finna rétta jafnvægið milli þess að vera til staðar fyrir aðra og að leyfa þeim að standa á eigin fótum. Með því að veita stuðning sem byggir á virðingu fyrir sjálfsákvörðunarrétti þeirra getum við hjálpað þeim að vaxa og þroskast án þess að stjórna eða taka yfir. Í íslensku samfélagi, þar sem sjálfstæði og dugnaður eru mikils metin gildi, er þetta sérstaklega mikilvægt. Markmiðið að styðja en ekki stýra: Þegar við hugsum um að hjálpa öðrum, skulum við muna að markmiðið er ekki að stýra þeim, heldur að styðja þau í að feta sína eigin slóð. Með því að treysta öðrum til að taka eigin ákvarðanir, erum við að sýna þeim virðingu og trú á getu þeirra. Með því að gefa fólki tækifæri til að taka ábyrgð á eigin lífi, veitum við þeim mestu gjöfina – sjálfstraustið til að segja: „Sjáðu, þetta gerði ég sjálf/ur.“ Veldur hver á heldur: Að vilja öðrum vel er göfugt markmið, en það krefst næmni og virðingar fyrir sjálfstæði þeirra. Með því að forðast freistinguna að taka af þeim ráðin og í staðinn sá fræi möguleikans, getum við haft jákvæð og varanleg áhrif á líf annarra. Þannig ræktum við listina að hjálpa án þess að taka af öðrum ráðin og leyfum hverjum og einum að valda sínu. Þegar við leyfum fólki að axla sjálfsábyrgð, stuðlum við að samfélagi þar sem einstaklingar standa teinréttir í baki, fullir sjálfstrausts og tilbúnir að takast á við framtíðina. Höfundur er fyrrum framkvæmdastjóri Stjórnunarfélagsins og með 36 ára reynslu á sviði símenntunar, fyrirlestra- og námskeiðahalds.
Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun
Skoðun Vísindin geta læknað krabbamein en ekki grænmetissafar og kaffistólpípur Dögg Guðmundsdóttir,Guðrún Nanna Egilsdóttir,Vilborg Kolbrún Vilmundardóttir skrifar
Skoðun Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir skrifar
Skoðun Verkakonur samtímans – og nýtt skeið í kvennabaráttu! Guðrún Margrét Guðmundsdóttir,Aleksandra Leonardsdóttir skrifar
Skoðun Samhljómur á meðal ÍSÍ og Íslandsspila um endursköpun spilaumhverfisins Ingvar Örn Ingvarsson skrifar
Skoðun Viljum við læra af sögunni eða endurtaka hana? Arndís Anna Kristínardóttir Gunnarsdóttir skrifar
Skoðun Sameiginlegt sundkort fyrir höfuðborgarsvæðið – löngu tímabært Þórdís Lóa Þórhallsdóttir skrifar
Skoðun Frá Peking 1995 til 2025: Samstarf, framþróun og ný heimsskipan Karl Héðinn Kristjánsson skrifar
Skoðun Hvað eiga kaffihúsin á 18. öld á Englandi og gervigreind sameiginlegt? Stefán Atli Rúnarsson skrifar
Þöggun, hroki og afneitun voru móttökur Samfylkingarinnar til okkar Elín A. Eyfjörð Ármannsdóttir Skoðun