Brotið á Jóhannesi en Birkir fer tómhentur frá Strassborg Árni Sæberg skrifar 21. janúar 2025 12:03 Birkir er einn dáðasti knattspyrnumaður Íslandssögunnar en hann varði lengst af mark Fram og íslenska landsliðsins. vísir/gva Íslenska ríkið var í dag sýknað af öllum kröfum Birkis Kristinssonar, fyrrverandi knattspyrnumanns og viðskiptastjóra hjá einkabankaþjónustu Glitnis, í BK-44 málinu svokallaða fyrir Mannréttindadómstóli Evrópu. Jóhannes Baldursson, fyrrverandi framkvæmdastjóri markaðsviðskipta bankans, fer hins vegar ekki tómhentur frá Strassborg. Málið sneri að sakfellingu Birkis og Jóhannesar, auk tveggja annarra, í Hæstarétti árið 2015. Birkir hlaut fjögurra ára fangelsisdóm og Jóhannes þriggja ára. Þeir voru ákærðir fyrir umboðssvik, markaðsmisnotkun og brot á lögum um ársreikninga í tengslum við 3,8 milljarða króna lánveitingu Glitnis til félagsins BK-44 í nóvember 2007. Félagið var í eigu Birkis. Töldu málsmeðferðina ekki hafa verið réttláta Í reifun ritara dómstólsins segir að Jóhannes og Birkir hafi skotið málinu til dómstólsins vegna meintra brota á rétti þeirra til réttlátrar málmeðferðar í skilningi Stjórnarskrár lýðveldisins Íslands og mannréttindasáttmála Evrópu. Þeir hafi helst byggt kröfur sínar á því að þrír af fimm dómurum Hæstaréttar sem kváðu upp dóm í málinu hafi átt og tapað hlutabréfaeign í Glitni. Þeirra á meðal var Markús Sigurbjörnsson, forseti réttarins á sínum tíma. Ítarlega hefur verið fjallað um hlutabréfaeign hans á árunum fyrir hrun og þá staðreynd að hann vék ekki sæti í svokölluðum Hrunmálum. Niðurstaða dómsins var sú að hlutabréfaeign dómaranna þriggja hafi ekki verið þess eðlis eða umfangs að hlutrænn skynsamlegur vafi væri uppi um hlutlægni þeirra við úrlausn máls Jóhannesar og Birkis. Því var ríkið sýknað af kröfum beggja hvað það varðar. Þurftu ekki að hlýða á vitnisburð Þá segir að Jóhannes hafi talið brotið gegn réttinum til réttlátrar málsmeðferðar með því að Hæstiréttur hafi ekki hlýtt á munnlegan vitnisburð í málinu. Hann hafi haldið því fram að taka hefði skýrslur af honum og vitnum að nýju, sér í lagi vegna þess að ný gögn hefðu komið fram í málinu. Niðurstaða dómsins var sú að í ljósi þess að Jóhannes hafi ekki óskað eftir því á sínum tíma að leiða vitni fyrir Hæstarétt hafi ekki verið brotið gegn rétti hans til réttlátrar málsmeðferðar. Hefðu átt að taka mark á efasemdum um sannsögli regluvarðarins Í dóminum segir að Jóhannes hafi talið hafa verið brotið á rétti hans til réttlátrar málsmeðferðar með því að hvorki héraðsdómur né Hæstiréttur hafi tekið tillit til athugasemda hans um meintan skort á sannsögli regluvarðar Glitnis, sem hafi leitt til sakfellingar hans. Í niðurstöðum dómstólsins segir að í ljósi þess að Hæstiréttur hafi vísað til forsendna héraðsdóms og sömuleiðis sakfellt Jóhannes á grundvelli vitnisburðar regluvarðarins fyrir markaðsmisnotkun, hefði þurft að taka tillit til athugasemda Jóhannesar á báðum dómstigum. Með vísan til þeirrar niðurstöðu var íslenska ríkinu gert að greiða Jóhannesi 4.000 evrur í miskabætur og 8.000 evrur í málskostnað. Það gerir alls um 1,8 milljónir króna. Sakborningur, svo vitni og loks sakborningur aftur Þá segir að Birkir hafi talið hafa verið brotið á rétti hans til réttlátrar málsmeðferðar þar sem hann hafi fyrst haft réttarstöðu sakbornings, svo vitnis og loks sakbornings aftur á meðan málið var rannsakað. Dómurinn taldi að ekki hafi verið brotið gegn rétti Birkis þar sem Hæstiréttur hafi ákveðið að taka ekki tillit til vitnisburðar hans á meðan hann hafði réttarstöðu vitnis í málinu. Um þetta atriði skilaði einn dómari við réttinn sératkvæði. Það gerði einn dómara Hæstaréttar einnig á sínum tíma og taldi að vísa hefði átt ákæru á hendur Birki frá dómi. Dómurinn vísaði frá málsástæðu Birkis um að hann hefði verið ákærður tvisvar í sama máli, sem er bannað. Loks taldi dómurinn málmeðferð hvað Birki varðaði ekki hafa verið of langa og sýknaði ríkið því af kröfu hans þess efnis. Hrunið Mannréttindadómstóll Evrópu Frakkland Evrópusambandið Fjármálafyrirtæki Mest lesið Vilja að Musk fái allt að 122 billjónir á næsta áratug Viðskipti erlent Brutu lög við söluna á Íslandsbanka og greiða yfir 60 milljónir í sektir Viðskipti innlent Pakkarnir séu langt frá því að vera sambærilegir Viðskipti innlent Síminn má dreifa efni Sýnar Viðskipti innlent Ekkert tillit tekið til aðstæðna og ljóst að vöruúrval minnki Viðskipti innlent Húrra opnar þriðju verslunina á höfuðborgarsvæðinu Viðskipti innlent Ellefu prósent þjóðarinnar eiga ísvél Neytendur Hryllingssögur og dæmi: „Slúbbertar halda heilu stofnunum í gíslingu“ Atvinnulíf Segir félaginu skylt að skipta sér af „sorgarvegferð“ Play Viðskipti innlent Seldu samheitalyf við hvítblæði og HIV fyrir hundruð milljóna Viðskipti innlent Fleiri fréttir Ekkert tillit tekið til aðstæðna og ljóst að vöruúrval minnki Brutu lög við söluna á Íslandsbanka og greiða yfir 60 milljónir í sektir Pakkarnir séu langt frá því að vera sambærilegir Síminn má dreifa efni Sýnar Húrra opnar þriðju verslunina á höfuðborgarsvæðinu Segir félaginu skylt að skipta sér af „sorgarvegferð“ Play Seldu samheitalyf við hvítblæði og HIV fyrir hundruð milljóna Ráðin nýr fagstjóri hjá Íslandsstofu Greiddu eina krónu fyrir Mannlíf Aukið samstarf opni á fleiri tengimöguleika til vesturstrandar Bandaríkjanna Bein útsending: Sjálfbærnidagur Landsbankans Tekur við starfi forstjóra Samkaupa Hætta með spilakassa á Ölveri Bein útsending: Ársfundur Grænvangs - Samstarf til framtíðar Flytja Emmessís í Grafarvog 78 sagt upp í þremur hópuppsögnum Tveir nýir framkvæmdastjórar hjá Póstinum Segir „vanstilltan“ starfsmann Icelandair kominn úr skotgröfunum Ráðinn nýr fjárfestingastjóri Ísafold Capital Partners Þrjár ráðnar til Krafts Bein útsending: Morgunfundur Svansins: Harðar kröfur – Auðvelt val Opnuðu 64 ný hjúkrunarrými á Hrafnistu í Kópavogi Kaupa bræðurna út: „Við vorum sammála um að vinna ekki lengur saman“ Flestir ánægðir með söluna á Íslandsbanka Samið um norðlenska forgangsorku „Þetta eru ekki alveg óvæntar fréttir“ Formaður FÍA hafi beina hagsmuni af því að ráðast gegn Play Selja hlut sinn í Skógarböðunum Spáir endalokum Play á Íslandi: „Fjárfestar voru lokkaðir að stofnun þessa félags“ Jón Gunnarsson til Samorku Sjá meira
Málið sneri að sakfellingu Birkis og Jóhannesar, auk tveggja annarra, í Hæstarétti árið 2015. Birkir hlaut fjögurra ára fangelsisdóm og Jóhannes þriggja ára. Þeir voru ákærðir fyrir umboðssvik, markaðsmisnotkun og brot á lögum um ársreikninga í tengslum við 3,8 milljarða króna lánveitingu Glitnis til félagsins BK-44 í nóvember 2007. Félagið var í eigu Birkis. Töldu málsmeðferðina ekki hafa verið réttláta Í reifun ritara dómstólsins segir að Jóhannes og Birkir hafi skotið málinu til dómstólsins vegna meintra brota á rétti þeirra til réttlátrar málmeðferðar í skilningi Stjórnarskrár lýðveldisins Íslands og mannréttindasáttmála Evrópu. Þeir hafi helst byggt kröfur sínar á því að þrír af fimm dómurum Hæstaréttar sem kváðu upp dóm í málinu hafi átt og tapað hlutabréfaeign í Glitni. Þeirra á meðal var Markús Sigurbjörnsson, forseti réttarins á sínum tíma. Ítarlega hefur verið fjallað um hlutabréfaeign hans á árunum fyrir hrun og þá staðreynd að hann vék ekki sæti í svokölluðum Hrunmálum. Niðurstaða dómsins var sú að hlutabréfaeign dómaranna þriggja hafi ekki verið þess eðlis eða umfangs að hlutrænn skynsamlegur vafi væri uppi um hlutlægni þeirra við úrlausn máls Jóhannesar og Birkis. Því var ríkið sýknað af kröfum beggja hvað það varðar. Þurftu ekki að hlýða á vitnisburð Þá segir að Jóhannes hafi talið brotið gegn réttinum til réttlátrar málsmeðferðar með því að Hæstiréttur hafi ekki hlýtt á munnlegan vitnisburð í málinu. Hann hafi haldið því fram að taka hefði skýrslur af honum og vitnum að nýju, sér í lagi vegna þess að ný gögn hefðu komið fram í málinu. Niðurstaða dómsins var sú að í ljósi þess að Jóhannes hafi ekki óskað eftir því á sínum tíma að leiða vitni fyrir Hæstarétt hafi ekki verið brotið gegn rétti hans til réttlátrar málsmeðferðar. Hefðu átt að taka mark á efasemdum um sannsögli regluvarðarins Í dóminum segir að Jóhannes hafi talið hafa verið brotið á rétti hans til réttlátrar málsmeðferðar með því að hvorki héraðsdómur né Hæstiréttur hafi tekið tillit til athugasemda hans um meintan skort á sannsögli regluvarðar Glitnis, sem hafi leitt til sakfellingar hans. Í niðurstöðum dómstólsins segir að í ljósi þess að Hæstiréttur hafi vísað til forsendna héraðsdóms og sömuleiðis sakfellt Jóhannes á grundvelli vitnisburðar regluvarðarins fyrir markaðsmisnotkun, hefði þurft að taka tillit til athugasemda Jóhannesar á báðum dómstigum. Með vísan til þeirrar niðurstöðu var íslenska ríkinu gert að greiða Jóhannesi 4.000 evrur í miskabætur og 8.000 evrur í málskostnað. Það gerir alls um 1,8 milljónir króna. Sakborningur, svo vitni og loks sakborningur aftur Þá segir að Birkir hafi talið hafa verið brotið á rétti hans til réttlátrar málsmeðferðar þar sem hann hafi fyrst haft réttarstöðu sakbornings, svo vitnis og loks sakbornings aftur á meðan málið var rannsakað. Dómurinn taldi að ekki hafi verið brotið gegn rétti Birkis þar sem Hæstiréttur hafi ákveðið að taka ekki tillit til vitnisburðar hans á meðan hann hafði réttarstöðu vitnis í málinu. Um þetta atriði skilaði einn dómari við réttinn sératkvæði. Það gerði einn dómara Hæstaréttar einnig á sínum tíma og taldi að vísa hefði átt ákæru á hendur Birki frá dómi. Dómurinn vísaði frá málsástæðu Birkis um að hann hefði verið ákærður tvisvar í sama máli, sem er bannað. Loks taldi dómurinn málmeðferð hvað Birki varðaði ekki hafa verið of langa og sýknaði ríkið því af kröfu hans þess efnis.
Hrunið Mannréttindadómstóll Evrópu Frakkland Evrópusambandið Fjármálafyrirtæki Mest lesið Vilja að Musk fái allt að 122 billjónir á næsta áratug Viðskipti erlent Brutu lög við söluna á Íslandsbanka og greiða yfir 60 milljónir í sektir Viðskipti innlent Pakkarnir séu langt frá því að vera sambærilegir Viðskipti innlent Síminn má dreifa efni Sýnar Viðskipti innlent Ekkert tillit tekið til aðstæðna og ljóst að vöruúrval minnki Viðskipti innlent Húrra opnar þriðju verslunina á höfuðborgarsvæðinu Viðskipti innlent Ellefu prósent þjóðarinnar eiga ísvél Neytendur Hryllingssögur og dæmi: „Slúbbertar halda heilu stofnunum í gíslingu“ Atvinnulíf Segir félaginu skylt að skipta sér af „sorgarvegferð“ Play Viðskipti innlent Seldu samheitalyf við hvítblæði og HIV fyrir hundruð milljóna Viðskipti innlent Fleiri fréttir Ekkert tillit tekið til aðstæðna og ljóst að vöruúrval minnki Brutu lög við söluna á Íslandsbanka og greiða yfir 60 milljónir í sektir Pakkarnir séu langt frá því að vera sambærilegir Síminn má dreifa efni Sýnar Húrra opnar þriðju verslunina á höfuðborgarsvæðinu Segir félaginu skylt að skipta sér af „sorgarvegferð“ Play Seldu samheitalyf við hvítblæði og HIV fyrir hundruð milljóna Ráðin nýr fagstjóri hjá Íslandsstofu Greiddu eina krónu fyrir Mannlíf Aukið samstarf opni á fleiri tengimöguleika til vesturstrandar Bandaríkjanna Bein útsending: Sjálfbærnidagur Landsbankans Tekur við starfi forstjóra Samkaupa Hætta með spilakassa á Ölveri Bein útsending: Ársfundur Grænvangs - Samstarf til framtíðar Flytja Emmessís í Grafarvog 78 sagt upp í þremur hópuppsögnum Tveir nýir framkvæmdastjórar hjá Póstinum Segir „vanstilltan“ starfsmann Icelandair kominn úr skotgröfunum Ráðinn nýr fjárfestingastjóri Ísafold Capital Partners Þrjár ráðnar til Krafts Bein útsending: Morgunfundur Svansins: Harðar kröfur – Auðvelt val Opnuðu 64 ný hjúkrunarrými á Hrafnistu í Kópavogi Kaupa bræðurna út: „Við vorum sammála um að vinna ekki lengur saman“ Flestir ánægðir með söluna á Íslandsbanka Samið um norðlenska forgangsorku „Þetta eru ekki alveg óvæntar fréttir“ Formaður FÍA hafi beina hagsmuni af því að ráðast gegn Play Selja hlut sinn í Skógarböðunum Spáir endalokum Play á Íslandi: „Fjárfestar voru lokkaðir að stofnun þessa félags“ Jón Gunnarsson til Samorku Sjá meira