Af hverju endurhæfing fyrir krabbameinsgreinda? Erna Magnúsdóttir skrifar 5. febrúar 2025 08:02 Í tilefni af alþjóðlegum degi krabbameins er vert að vekja athygli á þverfaglegri heildrænni endurhæfingu hjá Ljósinu sem er eina sérhæfða endurhæfingarmiðstöðin á þessu sviði í landinu. Að greinast með krabbamein getur snúið tilverunni á hvolf þar sem daglegt líf verður ekki það sama og áður og kvíði og óvissa getur yfirtekið hugann. Lífið breytist og verður sennilega aldrei alveg eins og það var en þá er stuðningur fjölskyldu og vina ómetanlegur og gott faðmlag, uppbyggjandi heimsóknir og spjall við sína nánustu og vini getur verið mikil hjálp til að komast yfir erfiðasta hjallann. Fólk sem greinist með krabbamein gengur oft í gegnum miklar breytingar í eigin lífi eitthvað sem kemur óvænt og læknisfræðilegar meðferðir geta leitt til skerts starfsþreks vegna aukaverkana. Vegna mismunandi þarfa hefur verið kappkostað við að hafa þverfaglegan starfshóp sem sinnir endurhæfingu fyrir krabbameinsgreinda en veitir aðstandendum einnig stuðning og fræðslu. Af hverju endurhæfing Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin skilgreinir endurhæfingu sem: Aðgerðir er gera einstaklingum kleift, sem glíma við færniskerðingu eða eru í hættu á að verða fyrir henni, að ná og viðhalda hámarksfærni í umhverfi sínu. Endurhæfing er lykilatriði til að gera einstaklingum kleift að vera í eða snúa aftur í eigið nærumhverfi, vera sjálfbjarga, geta stundað nám eða vinnu og verið virkur þátttakandi í samfélaginu þrátt fyrir takmarkanir. Ýmsar rannsóknir sem gerðar hafa verið í gegnum árin benda sterklega til þess að þverfagleg endurhæfing hafi ávinning fyrir krabbameinsgreinda einstaklinga, bæði sálfélagslega og líkamlega. Á það bæði við um líkamlegar æfingar og andlegan stuðning sem getur dregið úr kvíða og þunglyndi. Þannig getur endurhæfingin aukið virkni og þátttöku í daglegum athöfnum óháð tegund krabbameins. Að sama skapi getur skortur á endurhæfingu eftir krabbameinsgreiningu haft langtíma neikvæðar sálfélagslegar afleiðingar. Til þess að tryggja að krabbameinsgreindir og fjölskyldur þeirra njóti ríkulegra lífsgæða ætti endurhæfing að vera hluti af allri krabbameinsmeðferð. Krabbameinsgreindir geta þurft á langvarandi endurhæfingu að halda eftir greiningu þó svo að þarfirnar geti verið ólíkar eftir tímabilum, því þessir einstaklingar eru ólíkur hópur í læknisfræðilegu tilliti. Í öllum tilfellum ætti tilgangur endurhæfingar að valdefla einstaklinginn og aðstandendur þeirra. Þannig er endurhæfing heildrænt úrræði þar sem horft er á einstaklingana í endurhæfingu með tilliti til daglegs lífs, fjölskyldu og úrræða sem snerta atvinnu, áhugamál og fleira. Endurhæfing á að vera hluti af heilbrigðisþjónustunni sem krabbameinsgreindir fá. Að efla lífsgæðin Það skiptir alla máli að búa við ríkuleg lífsgæði, að vera mikilvægur og hafa merkingu og tilgang í gegnum dagleg verkefni. Virk þátttaka í athöfnum dagslegs lífs, leik og vinnu er hluti af samfélagslegri menningu sérhvers einstaklings og er æskileg eða jafnvel nauðsynleg fyrir vellíðan hans. Þessu ferli er ógnað þegar sjúkdómar steðja að. Heilsa og lífsgæði eru hugtök sem tengjast og rannsóknir sýna að fólk er ánægðara með lífið ef það tekur reglulega þátt í líkamlegri hreyfingu eða annarri innihaldsríkri iðju. Þeir sem eru haldnir langvinnum sjúkdómum lýsa sér gjarnan sem heilbrigðum ef þeir eru færir um að vera virkir og stunda iðju sem er þeim mikilvæg. Hins vegar upplifir fólk sig veikt og á hliðarlínunni í lífinu ef það hefur ekki tækifæri til að taka þátt í innihaldsríkri iðju. Þátttaka og dagleg virkni fær einstaklinga til að hætta að líta á sig sem sjúklinga en horfa þá frekar á sig sem einstaklinga sem lifa með veikindum. Því er mikilvægt að hafa aðgang að eflandi aðstæðum og að það skipti máli í bataferli að vera innan um aðra og vera virkur. Margir af þeim sem greinast með krabbamein eiga erfitt með að snúa aftur til vinnu. Þau þurfa stuðning og hvatningu en ekki síst skilning á vinnustaðnum, bæði af hálfu vinnuveitanda og samstarfsfólks. Í hagfræðilegu samhengi er endurhæfing og virkni til vinnu gífurlega mikilvæg. Hvernig virkjum við fólk til þátttöku í lífsins verkefnum Ljósið endurhæfingarmiðstöð hefur yfir að ráða þverfaglegum hópi fagaðila sem aðstoðar við að finna bjargráð sem stuðla að betri líðan bæði andlega og líkamlega. Fræðsla, ráðgjöf, samtöl, líkamleg þjálfun, sköpun og jafningjastuðningur eru áhersluatriði í endurhæfingunni. Oft koma upp erfiðleikar er varða íþyngjandi aukaverkanir og má þar nefna andlegt og líkamlegt orkuleysi, svefnvandamál, samskiptaörðugleikar við nánastu aðstandendur, frumkvæðisleysi og streita sem unnið er með af mikilli fagmennsku.Ljósið er byggt í grunnin á hugmyndafræði iðjuþjálfunar og má segja að að því leyti skeri endurhæfingarmiðstöðin sig úr þegar hún er borin saman við aðrar eldri endurhæfingarstofnanir þar sem læknisfræðileg hugmyndafræði tíðkast sem grunnur. Allir þekkja tæki og tól sjúkraþjálfunar sem efla og bæta líkamlega getu, og allir vita að þegar þeir fara til sálfræðinga þá færðu viðtöl oft maður á mann. En hvaða tól nota iðjuþjálfar? Iðjuþjálfun mikilvæg heilbrigðisstétt. Það hefur sýnt sig að hin þverfaglega nálgun í Ljósinu endurhæfingarmiðstöð hefur gefist vel. Þar eru allar stéttir jafn mikilvægar. En oft hafa iðjuþjálfar þurft að svara fyrir hvernig þau nýta þekkingu sýna og úrræði til að endurhæfa fólk. Iðjuþjálfar Ljóssins leitast við að minnka neikvæðar afleiðingar iðjusviptingar og einangrunar í kjölfar greiningar og vegna krabbameinsmeðferða á fjölbreyttan hátt. Í Ljósinu er iðjuþjálfun í hóp mikilvægur hluti starfsins og hverfist gjarnan um handverk, fræðslu og jafningjastuðning þar sem hægt er að sameina fjölmarga valdeflandi og mikilvæga líkamlega og félagslega endurhæfingarþætti. Þá er frátalið gildi handverks og sköpunarinnar sjálfrar sem rannsóknir sýna að minnki depurð, þunglynd, kvíða, verki og gagnist í áfallavinnu samhliða hefðbundinni samtalsmeðferð. Jafnvægi í daglegri iðju Ástæður fyrir iðjuröskun geta verið fjölbreyttar, s.s. skerðingar á færni, líkamlegar, andlegar, félagslegar hindranir, en fela flestar í sér missi sjálfsákvörðunarvalds og stjórnar á eigin aðstæðum. Þá getur verið valdeflandi að velja sér handverk í Ljósinu miðað við áhuga og getu. Þar er í grunninn verið að vinna með úthald, þrautseigju, sjálfstraust og svona mætti lengi telja. Það er þekkt að áreitisþol minnkar og fólk getur orðið viðkvæmara fyrir utanaðkomandi áreitum, t.d. birtu, hljóð, lykt, og farið að einangra sig. Að vinna við sköpun er oft þjálfun á t.d. úttaugaskaða en lyfjameðferðir og skurðaðgerðir geta orsakað úttaugaskaða og þannig getur fólk fundið fyrir máttleysi, dofa og/eða sársauka, yfirleitt í höndum og fótum með tilheyrandi færnisskerðingu og nauðsynlegri aðlögun umhverfis og iðju. Í handverkstímum er farið í leiðir til að takast á við breytta færni og unnið með að efla áhugahvöt út frá einstaklingsbundnum styrkleikum svo hægt sé að styðja við iðju og þátttöku í samfélaginu bæði í endurhæfingarferlinu og þegar því lýkur. Jafningjastuðningur Manneskjur eru tengslategund og það skiptir máli fyrir alla að finna hóp til að tilheyra og samsama sig við. Þegar fólk greinist með krabbamein skipta tengsl þeirra við aðra máli þar sem fjölskylda og vinir geta myndað ómetanlegt stuðningsnet. Hins vegar sýna rannsóknir sífellt fram á mikilvægi þess að mynda einnig tengsl við jafningja. Jafningjar eru þeir sem standa í sambærilegum sporum og geta hvatt áfram, sagt frá lifaðri reynslu, verið fyrirmyndir og lærisveinar. Handverk og fræðslunámskeið Ljóssins eru eiginlegur hluti endurhæfingarinnar þar sem jafningjahópar verða til og fólki gefst kostur á að ræða saman, skiptast á hugmyndum, bjargráðum, ráðleggingum og stuðningi. Ljósið er 20 ára í ár og við sem störfum í Ljósinu getum litið stolt til baka því mikið hefur áunnist í endurhæfingu krabbameinsgreindra á þessu tímabili. Höfundur er framkvæmdastýra Ljóssins, endurhæfingar og stuðningsmiðstöð. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Krabbamein Mest lesið Í skjóli hvíta bjargvættarins Yousef Ingi Tamimi Skoðun Þegar fólkið okkar langar að deyja Sigurborg Sveinsdóttir,Svava Arnardóttir Skoðun 7 símtöl í röð - en ekkert fer í gegn Gró Einarsdóttir Skoðun Ríkisstjórn lobbýistanna Jón Ferdínand Estherarson Skoðun Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson Skoðun Reynslunni ríkari eftir fjárhagsleg áföll síðustu ára Njáll Trausti Friðbertsson Skoðun Áttaviti í öldrunarþjónustu Gunnlaugur Már Briem Skoðun Í senn minning og ákvörðun um framtíð Elliði Vignisson Skoðun Why protest works Adam Daniel Fishwick Skoðun Hvert stefnir ráðherra? Aðalsteinn Árni Baldursson Skoðun Skoðun Skoðun Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson skrifar Skoðun Fleiri átök = verri útkoma í lestri? Birgir Hrafn Birgisson skrifar Skoðun Biðin sem (enn) veikir og tekur Guðlaugur Eyjólfsson skrifar Skoðun Stafrænt netöryggisbelti Hrannar Ásgrímsson skrifar Skoðun Hvert stefnir ráðherra? Aðalsteinn Árni Baldursson skrifar Skoðun Free tuition Colin Fisher skrifar Skoðun Þegar fólkið okkar langar að deyja Sigurborg Sveinsdóttir,Svava Arnardóttir skrifar Skoðun Why protest works Adam Daniel Fishwick skrifar Skoðun Í senn minning og ákvörðun um framtíð Elliði Vignisson skrifar Skoðun Reynslunni ríkari eftir fjárhagsleg áföll síðustu ára Njáll Trausti Friðbertsson skrifar Skoðun Ríkisstjórn lobbýistanna Jón Ferdínand Estherarson skrifar Skoðun 7 símtöl í röð - en ekkert fer í gegn Gró Einarsdóttir skrifar Skoðun Áttaviti í öldrunarþjónustu Gunnlaugur Már Briem skrifar Skoðun Í skjóli hvíta bjargvættarins Yousef Ingi Tamimi skrifar Skoðun Að gjamma á stóra grábjörninn getur haft afleiðingar! Davíð Bergmann skrifar Skoðun Lokun Leo Seafood - Afleiðing tvöföldunar veiðigjalda Sigurgeir B. Kristgeirsson skrifar Skoðun Við getum öll stutt við lesskilning barna - Gleðilegan dag læsis Auður Soffía Björgvinsdóttir skrifar Skoðun Allir geta hjálpað einhverjum Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Við erum ekki valdalausar. Við erum óbrjótandi Noorina Khalikyar skrifar Skoðun Vægið eftir sem áður dropi í hafið Hjörtur J Guðmundsson skrifar Skoðun Getur þjóð orðið of rík? – Ádeila frá Noregi sem getur átt við um Ísland Júlíus Valsson skrifar Skoðun Fólk í sárum veldur tárum Árni Sigurðsson skrifar Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar Skoðun Akademískt frelsi og grátur í draumum Viðar Hreinsson skrifar Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar Skoðun Segðu skilið við sektarkenndina Finnur Th. Eiríksson skrifar Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar Skoðun Lög um vinnu og virknimiðstöðvar Atli Már Haraldsson skrifar Sjá meira
Í tilefni af alþjóðlegum degi krabbameins er vert að vekja athygli á þverfaglegri heildrænni endurhæfingu hjá Ljósinu sem er eina sérhæfða endurhæfingarmiðstöðin á þessu sviði í landinu. Að greinast með krabbamein getur snúið tilverunni á hvolf þar sem daglegt líf verður ekki það sama og áður og kvíði og óvissa getur yfirtekið hugann. Lífið breytist og verður sennilega aldrei alveg eins og það var en þá er stuðningur fjölskyldu og vina ómetanlegur og gott faðmlag, uppbyggjandi heimsóknir og spjall við sína nánustu og vini getur verið mikil hjálp til að komast yfir erfiðasta hjallann. Fólk sem greinist með krabbamein gengur oft í gegnum miklar breytingar í eigin lífi eitthvað sem kemur óvænt og læknisfræðilegar meðferðir geta leitt til skerts starfsþreks vegna aukaverkana. Vegna mismunandi þarfa hefur verið kappkostað við að hafa þverfaglegan starfshóp sem sinnir endurhæfingu fyrir krabbameinsgreinda en veitir aðstandendum einnig stuðning og fræðslu. Af hverju endurhæfing Alþjóðaheilbrigðismálastofnunin skilgreinir endurhæfingu sem: Aðgerðir er gera einstaklingum kleift, sem glíma við færniskerðingu eða eru í hættu á að verða fyrir henni, að ná og viðhalda hámarksfærni í umhverfi sínu. Endurhæfing er lykilatriði til að gera einstaklingum kleift að vera í eða snúa aftur í eigið nærumhverfi, vera sjálfbjarga, geta stundað nám eða vinnu og verið virkur þátttakandi í samfélaginu þrátt fyrir takmarkanir. Ýmsar rannsóknir sem gerðar hafa verið í gegnum árin benda sterklega til þess að þverfagleg endurhæfing hafi ávinning fyrir krabbameinsgreinda einstaklinga, bæði sálfélagslega og líkamlega. Á það bæði við um líkamlegar æfingar og andlegan stuðning sem getur dregið úr kvíða og þunglyndi. Þannig getur endurhæfingin aukið virkni og þátttöku í daglegum athöfnum óháð tegund krabbameins. Að sama skapi getur skortur á endurhæfingu eftir krabbameinsgreiningu haft langtíma neikvæðar sálfélagslegar afleiðingar. Til þess að tryggja að krabbameinsgreindir og fjölskyldur þeirra njóti ríkulegra lífsgæða ætti endurhæfing að vera hluti af allri krabbameinsmeðferð. Krabbameinsgreindir geta þurft á langvarandi endurhæfingu að halda eftir greiningu þó svo að þarfirnar geti verið ólíkar eftir tímabilum, því þessir einstaklingar eru ólíkur hópur í læknisfræðilegu tilliti. Í öllum tilfellum ætti tilgangur endurhæfingar að valdefla einstaklinginn og aðstandendur þeirra. Þannig er endurhæfing heildrænt úrræði þar sem horft er á einstaklingana í endurhæfingu með tilliti til daglegs lífs, fjölskyldu og úrræða sem snerta atvinnu, áhugamál og fleira. Endurhæfing á að vera hluti af heilbrigðisþjónustunni sem krabbameinsgreindir fá. Að efla lífsgæðin Það skiptir alla máli að búa við ríkuleg lífsgæði, að vera mikilvægur og hafa merkingu og tilgang í gegnum dagleg verkefni. Virk þátttaka í athöfnum dagslegs lífs, leik og vinnu er hluti af samfélagslegri menningu sérhvers einstaklings og er æskileg eða jafnvel nauðsynleg fyrir vellíðan hans. Þessu ferli er ógnað þegar sjúkdómar steðja að. Heilsa og lífsgæði eru hugtök sem tengjast og rannsóknir sýna að fólk er ánægðara með lífið ef það tekur reglulega þátt í líkamlegri hreyfingu eða annarri innihaldsríkri iðju. Þeir sem eru haldnir langvinnum sjúkdómum lýsa sér gjarnan sem heilbrigðum ef þeir eru færir um að vera virkir og stunda iðju sem er þeim mikilvæg. Hins vegar upplifir fólk sig veikt og á hliðarlínunni í lífinu ef það hefur ekki tækifæri til að taka þátt í innihaldsríkri iðju. Þátttaka og dagleg virkni fær einstaklinga til að hætta að líta á sig sem sjúklinga en horfa þá frekar á sig sem einstaklinga sem lifa með veikindum. Því er mikilvægt að hafa aðgang að eflandi aðstæðum og að það skipti máli í bataferli að vera innan um aðra og vera virkur. Margir af þeim sem greinast með krabbamein eiga erfitt með að snúa aftur til vinnu. Þau þurfa stuðning og hvatningu en ekki síst skilning á vinnustaðnum, bæði af hálfu vinnuveitanda og samstarfsfólks. Í hagfræðilegu samhengi er endurhæfing og virkni til vinnu gífurlega mikilvæg. Hvernig virkjum við fólk til þátttöku í lífsins verkefnum Ljósið endurhæfingarmiðstöð hefur yfir að ráða þverfaglegum hópi fagaðila sem aðstoðar við að finna bjargráð sem stuðla að betri líðan bæði andlega og líkamlega. Fræðsla, ráðgjöf, samtöl, líkamleg þjálfun, sköpun og jafningjastuðningur eru áhersluatriði í endurhæfingunni. Oft koma upp erfiðleikar er varða íþyngjandi aukaverkanir og má þar nefna andlegt og líkamlegt orkuleysi, svefnvandamál, samskiptaörðugleikar við nánastu aðstandendur, frumkvæðisleysi og streita sem unnið er með af mikilli fagmennsku.Ljósið er byggt í grunnin á hugmyndafræði iðjuþjálfunar og má segja að að því leyti skeri endurhæfingarmiðstöðin sig úr þegar hún er borin saman við aðrar eldri endurhæfingarstofnanir þar sem læknisfræðileg hugmyndafræði tíðkast sem grunnur. Allir þekkja tæki og tól sjúkraþjálfunar sem efla og bæta líkamlega getu, og allir vita að þegar þeir fara til sálfræðinga þá færðu viðtöl oft maður á mann. En hvaða tól nota iðjuþjálfar? Iðjuþjálfun mikilvæg heilbrigðisstétt. Það hefur sýnt sig að hin þverfaglega nálgun í Ljósinu endurhæfingarmiðstöð hefur gefist vel. Þar eru allar stéttir jafn mikilvægar. En oft hafa iðjuþjálfar þurft að svara fyrir hvernig þau nýta þekkingu sýna og úrræði til að endurhæfa fólk. Iðjuþjálfar Ljóssins leitast við að minnka neikvæðar afleiðingar iðjusviptingar og einangrunar í kjölfar greiningar og vegna krabbameinsmeðferða á fjölbreyttan hátt. Í Ljósinu er iðjuþjálfun í hóp mikilvægur hluti starfsins og hverfist gjarnan um handverk, fræðslu og jafningjastuðning þar sem hægt er að sameina fjölmarga valdeflandi og mikilvæga líkamlega og félagslega endurhæfingarþætti. Þá er frátalið gildi handverks og sköpunarinnar sjálfrar sem rannsóknir sýna að minnki depurð, þunglynd, kvíða, verki og gagnist í áfallavinnu samhliða hefðbundinni samtalsmeðferð. Jafnvægi í daglegri iðju Ástæður fyrir iðjuröskun geta verið fjölbreyttar, s.s. skerðingar á færni, líkamlegar, andlegar, félagslegar hindranir, en fela flestar í sér missi sjálfsákvörðunarvalds og stjórnar á eigin aðstæðum. Þá getur verið valdeflandi að velja sér handverk í Ljósinu miðað við áhuga og getu. Þar er í grunninn verið að vinna með úthald, þrautseigju, sjálfstraust og svona mætti lengi telja. Það er þekkt að áreitisþol minnkar og fólk getur orðið viðkvæmara fyrir utanaðkomandi áreitum, t.d. birtu, hljóð, lykt, og farið að einangra sig. Að vinna við sköpun er oft þjálfun á t.d. úttaugaskaða en lyfjameðferðir og skurðaðgerðir geta orsakað úttaugaskaða og þannig getur fólk fundið fyrir máttleysi, dofa og/eða sársauka, yfirleitt í höndum og fótum með tilheyrandi færnisskerðingu og nauðsynlegri aðlögun umhverfis og iðju. Í handverkstímum er farið í leiðir til að takast á við breytta færni og unnið með að efla áhugahvöt út frá einstaklingsbundnum styrkleikum svo hægt sé að styðja við iðju og þátttöku í samfélaginu bæði í endurhæfingarferlinu og þegar því lýkur. Jafningjastuðningur Manneskjur eru tengslategund og það skiptir máli fyrir alla að finna hóp til að tilheyra og samsama sig við. Þegar fólk greinist með krabbamein skipta tengsl þeirra við aðra máli þar sem fjölskylda og vinir geta myndað ómetanlegt stuðningsnet. Hins vegar sýna rannsóknir sífellt fram á mikilvægi þess að mynda einnig tengsl við jafningja. Jafningjar eru þeir sem standa í sambærilegum sporum og geta hvatt áfram, sagt frá lifaðri reynslu, verið fyrirmyndir og lærisveinar. Handverk og fræðslunámskeið Ljóssins eru eiginlegur hluti endurhæfingarinnar þar sem jafningjahópar verða til og fólki gefst kostur á að ræða saman, skiptast á hugmyndum, bjargráðum, ráðleggingum og stuðningi. Ljósið er 20 ára í ár og við sem störfum í Ljósinu getum litið stolt til baka því mikið hefur áunnist í endurhæfingu krabbameinsgreindra á þessu tímabili. Höfundur er framkvæmdastýra Ljóssins, endurhæfingar og stuðningsmiðstöð.
Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson Skoðun
Skoðun Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson skrifar
Skoðun Við getum öll stutt við lesskilning barna - Gleðilegan dag læsis Auður Soffía Björgvinsdóttir skrifar
Skoðun Getur þjóð orðið of rík? – Ádeila frá Noregi sem getur átt við um Ísland Júlíus Valsson skrifar
Skoðun Sveitarstjórn Grímsnes- og Grafningshrepps reynir að skrá fólk út úr samfélaginu Guðrún M. Njálsdóttir,Ragna Ívarsdóttir,Þröstur Sverrisson skrifar
Skoðun Skóli án aðgreiningar - tékklisti fyrir stjórnvöld til að gera betur Unnur Helga Óttarsdóttir,Anna Lára Steindal skrifar
Skoðun Fjöldi kynja – treystir þú þér í samtalið með velferð barna að leiðarljósi? Böðvar Ingi Guðbjartsson skrifar
Skoðun Ókeypis minnisblað fyrir Alþingi: Jafnrétti er ekki skoðun- en umræðan er það Sigríður Ásta Hauksdóttir skrifar
Skoðun Að útrýma menningu og þjóð Dagrún Ósk Jónsdóttir,Esther Ösp Valdimarsdóttir,Snædís Sunna Thorlacius skrifar
Vörusvik Rafmenntar í nafni Kvikmyndaskóla Íslands og afleiðingar þeirra Böðvar Bjarki Pétursson,Friðrik Þór Friðriksson Skoðun