Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar 2. september 2025 19:01 Þegar uppskriftirnar duga ekki, þurfum við mest á því að halda að vera mætt með alúð, kærleika og nærveru. Í september minnum við okkur á að mannslíf skiptir máli – öll mannslíf. Gulur september varð til að frumkvæði aðstandenda og fagfólks sem vildu vekja athygli á forvörnum gegn sjálfsvígum. Gulur liturinn var valinn því hann stendur fyrir birtu, hlýju og von – eiginleika sem við þurfum svo sárlega á að halda þegar myrkrið reynir á. Enn í dag er fjöldi þeirra sem fellur frá af eigin hendi alltof mikill og við eigum langt í land að lækka þá tölu. En til að geta staðið með öðrum þurfum við fyrst að hlúa að okkur sjálfum. Það er ekki sjálfselska heldur forsenda þess að geta elskað aðra. Það sem við segjum okkur sjálfum skiptir máli. Bruce Lipton bendir á að hugmyndir okkar um okkur sjálf virki eins og gleraugu sem móta hvernig við sjáum heiminn – og líkaminn bregst við í samræmi við þær hugmyndir. Þegar við ákveðum að mæta okkur með mildi og trú á eigin gildi, þá erum við að skapa nýjan veruleika. Það er í takt við orð Opru Winfrey sem minnir á að stærsta uppgötvun lífsins sé að við getum mótað framtíð okkar með því einu að breyta afstöðu okkar. En það getur verið erfitt að breyta sjónarhorni þegar sárin tala. Gabor Maté útskýrir að áfallið sé ekki það sem gerðist, heldur það sem gerist innra með okkur í kjölfarið. Þess vegna er svo mikilvægt að við stoppum í smá stund og hlustum á eigin innri raddir, og mætum þeim með samkennd. Það er í þessu innra rými sem bataferlið hefst. Þegar við byrjum að tengjast innra lífi okkar á þennan hátt, þurfum við líka verkfæri til að skilja hvað tilfinningarnar okkar eru að reyna að segja okkur. Þar kemur tilfinningagreindin inn. Ég er sammála Daniel Goleman sem segir að tilfinningagreind sé lykillinn að því að skilja og stýra eigin tilfinningum og þar með byggja upp heilbrigð tengsl. Þegar við lærum að vera í tengslum við okkar eigið hjarta, getum við skapað öruggt rými líka fyrir aðra. Herdís Pálsdóttir minnti á að andstæðan við ást væri ekki hatur heldur höfnun. Þegar við höfum ekki tengsl við eigin hjartaþræði, þá erum við í raun að hafna sjálfum okkur. Það þarf ekki að vera stórt eða flókið að byrja að hlúa að eigin hjarta. Eins og Hanna Hjertaas segir, þá býr í okkur öllum fræ kærleikans sem bíður eftir næringu. Sumum nægir að fara í göngutúr, anda djúpt eða segja við sjálfan sig: „Ég er nóg.“ En fyrir aðra er þetta ekki svo einfalt. Þeir hafa reynt allar „uppskriftirnar“ – göngutúrana, kalda sturturnar og ýmis ráð – án þess að upplifa raunverulega léttir. Þegar mistökin safnast upp og tilfinningin fyrir höfnun verður of stór, þá þora þau ekki að reyna aftur. Fræin sem Hanna talar um verða þá ekki vökvuð, því þeim vantar ekki meiri uppskriftir heldur hlýja nærveru. Mikilvægast er að sá sem glímir við erfiðleika fái aðstoð og upplifi sig mættan af alúð og kærleika. Það að finna að einhver sér mann og heyrir er stundum það vatn sem fræin þurfa til að geta spírað. Það er mikilvægara en allar uppskriftir sem til eru. Gulur september er því ekki aðeins mánuður minningar og vitundarvakningar, heldur einnig ákall um að við lærum að elska og virða okkur sjálf. Og það er ekki síst ákall til okkar allra um að mæta hvort öðru með mildi og nærveru. Stundum er öflugasta forvörnin ekki stóra aðgerðin heldur einfalt augnsamband, hlýtt orð eða það að einhver sitji hjá okkur í þögn. Þannig byggjum við samfélag þar sem lífið sjálft er virt að verðleikum. Spurningar til sjálfsskoðunar ●Hvernig get ég stoppað í smá stund í dag og hlustað á innri raddir mínar? ●Hvað þarf hjartað mitt mest á að halda núna – hvíld, hlýju, tengingu eða eitthvað annað? ●Hvaða orð gæti ég sagt við sjálfan mig í dag sem gefa mér styrk og mýkt? ●Hvaða lítil skref get ég tekið til að vökva fræið mitt af kærleika? ●Er einhver í kringum mig sem ég gæti mætt með hlýju og nærveru – jafnvel bara með einu brosi? Höfundur er tilfinningagreindarþerapisti með diplómu frá EQ Institute í Noregi og menntaður leik- og grunnskólasérkennari. Í þessari grein er fjallað um sjálfsvíg. Fólki með sjálfsvígshugsanir er bent á upplýsingasíma heilsugæslunnar s.1700, netspjallið heilsuvera.is, Hjálparsíma Rauða krossins s.1717, á netspjallið 1717.is og á Píeta símann s.552-2218. Þau sem misst hafa ástvin í sjálfsvígi er bent á stuðning í Sorgarmiðstöð s. 551-4141, upplýsingasíma heilsugæslunnar s.1700, netspjallið heilsuvera.is og á Píeta símann s.552-2218. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Heilbrigðismál Geðheilbrigði Mest lesið Hin dásamlega sturlun: Umræðan á Íslandi Davíð Bergmann Skoðun Snorri Másson er ekki vandinn – hann er viðvörun Helen Ólafsdóttir Skoðun Okkar eigin Don Kíkóti Kjartan Jónsson Skoðun Persónudýrkun vinstrisins Trausti Breiðfjörð Magnússon Skoðun Sýnum í verki að okkur er ekki sama Anna Sigga Jökuls Ragnheiðardóttir Skoðun Öryggi geðheilbrigðis Guðrún Karls Helgudóttir Skoðun Reykjavík - barnvæn höfuðborg? Einar Þorsteinsson,Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Menntamorð – um gjöreyðingu menntakerfisins á Gaza sem liður í allsherjar þjóðarmorði Ísrael á Palestínumönnum Kristján Þór Sigurðsson Skoðun Öflugt atvinnulíf í Hafnarfirði Valdimar Víðisson Skoðun 90 milljarða vannýtt útflutningstækifæri Vilhjálmur Hilmarsson Skoðun Skoðun Skoðun Laugarnestangi - til allrar framtíðar Líf Magneudóttir skrifar Skoðun Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar Skoðun Rangfærslur um atburðina á Gaza Egill Þ. Einarsson skrifar Skoðun Öryggi geðheilbrigðis Guðrún Karls Helgudóttir skrifar Skoðun Mjóddin og pólitík pírata Helgi Áss Grétarsson skrifar Skoðun Okkar eigin Don Kíkóti Kjartan Jónsson skrifar Skoðun Sýnum í verki að okkur er ekki sama Anna Sigga Jökuls Ragnheiðardóttir skrifar Skoðun Snorri Másson er ekki vandinn – hann er viðvörun Helen Ólafsdóttir skrifar Skoðun Drúsar og hörmungarnar í Suwayda Armando Garcia skrifar Skoðun Hjarta samfélagsins í Þorlákshöfn slær við höfnina Grétar Ingi Erlendsson skrifar Skoðun Marserum fyrir jafnrétti í íþróttum Willum Þór Þórsson skrifar Skoðun Tímamóta umbætur í nýju kerfi almannatrygginga Huld Magnúsdóttir,Sigríður Dóra Magnúsdóttir,Unnur Sverrisdóttir,Vigdís Jónsdóttir skrifar Skoðun Öflugt atvinnulíf í Hafnarfirði Valdimar Víðisson skrifar Skoðun Persónudýrkun vinstrisins Trausti Breiðfjörð Magnússon skrifar Skoðun Menntamorð – um gjöreyðingu menntakerfisins á Gaza sem liður í allsherjar þjóðarmorði Ísrael á Palestínumönnum Kristján Þór Sigurðsson skrifar Skoðun Reykjavík - barnvæn höfuðborg? Einar Þorsteinsson,Magnea Gná Jóhannsdóttir skrifar Skoðun Magnús og hálfsannleikurinn Hjörtur J. Guðmundsson skrifar Skoðun Það sem gerist þegar formúlur og fordómar hafa of mikil áhrif Matthildur Björnsdóttir skrifar Skoðun Látum verkin tala fyrir börnin á Gaza Gunnar Axel Axelsson skrifar Skoðun 90 milljarða vannýtt útflutningstækifæri Vilhjálmur Hilmarsson skrifar Skoðun Tvær sögur Egill Þ. Einarsson skrifar Skoðun Stærsta kjarabót öryrkja í áratugi Ingjibjörg Isaksen skrifar Skoðun Að bjarga þjóð Jón Baldvin Hannibalsson skrifar Skoðun Háskóli Íslands. Opinn og alþjóðlegur? Styrmir Hallsson,Abdullah Arif skrifar Skoðun Nýtt örorkulífeyriskerfi Inga Sæland skrifar Skoðun Það er heldur betur vitlaust gefið á Íslandi Jónas Yngvi Ásgrímsson skrifar Skoðun Að bera harm sinn í hljóði Gunnhildur Ólafsdóttir skrifar Skoðun Velferð sem virkar Guðrún Hafsteinsdóttir skrifar Skoðun Gleðileg ný fiskveiðiáramót …von eða ótti? Arnar Laxdal skrifar Skoðun „Hristir í stoðum“ RÚV? Hermann Stefánsson skrifar Sjá meira
Þegar uppskriftirnar duga ekki, þurfum við mest á því að halda að vera mætt með alúð, kærleika og nærveru. Í september minnum við okkur á að mannslíf skiptir máli – öll mannslíf. Gulur september varð til að frumkvæði aðstandenda og fagfólks sem vildu vekja athygli á forvörnum gegn sjálfsvígum. Gulur liturinn var valinn því hann stendur fyrir birtu, hlýju og von – eiginleika sem við þurfum svo sárlega á að halda þegar myrkrið reynir á. Enn í dag er fjöldi þeirra sem fellur frá af eigin hendi alltof mikill og við eigum langt í land að lækka þá tölu. En til að geta staðið með öðrum þurfum við fyrst að hlúa að okkur sjálfum. Það er ekki sjálfselska heldur forsenda þess að geta elskað aðra. Það sem við segjum okkur sjálfum skiptir máli. Bruce Lipton bendir á að hugmyndir okkar um okkur sjálf virki eins og gleraugu sem móta hvernig við sjáum heiminn – og líkaminn bregst við í samræmi við þær hugmyndir. Þegar við ákveðum að mæta okkur með mildi og trú á eigin gildi, þá erum við að skapa nýjan veruleika. Það er í takt við orð Opru Winfrey sem minnir á að stærsta uppgötvun lífsins sé að við getum mótað framtíð okkar með því einu að breyta afstöðu okkar. En það getur verið erfitt að breyta sjónarhorni þegar sárin tala. Gabor Maté útskýrir að áfallið sé ekki það sem gerðist, heldur það sem gerist innra með okkur í kjölfarið. Þess vegna er svo mikilvægt að við stoppum í smá stund og hlustum á eigin innri raddir, og mætum þeim með samkennd. Það er í þessu innra rými sem bataferlið hefst. Þegar við byrjum að tengjast innra lífi okkar á þennan hátt, þurfum við líka verkfæri til að skilja hvað tilfinningarnar okkar eru að reyna að segja okkur. Þar kemur tilfinningagreindin inn. Ég er sammála Daniel Goleman sem segir að tilfinningagreind sé lykillinn að því að skilja og stýra eigin tilfinningum og þar með byggja upp heilbrigð tengsl. Þegar við lærum að vera í tengslum við okkar eigið hjarta, getum við skapað öruggt rými líka fyrir aðra. Herdís Pálsdóttir minnti á að andstæðan við ást væri ekki hatur heldur höfnun. Þegar við höfum ekki tengsl við eigin hjartaþræði, þá erum við í raun að hafna sjálfum okkur. Það þarf ekki að vera stórt eða flókið að byrja að hlúa að eigin hjarta. Eins og Hanna Hjertaas segir, þá býr í okkur öllum fræ kærleikans sem bíður eftir næringu. Sumum nægir að fara í göngutúr, anda djúpt eða segja við sjálfan sig: „Ég er nóg.“ En fyrir aðra er þetta ekki svo einfalt. Þeir hafa reynt allar „uppskriftirnar“ – göngutúrana, kalda sturturnar og ýmis ráð – án þess að upplifa raunverulega léttir. Þegar mistökin safnast upp og tilfinningin fyrir höfnun verður of stór, þá þora þau ekki að reyna aftur. Fræin sem Hanna talar um verða þá ekki vökvuð, því þeim vantar ekki meiri uppskriftir heldur hlýja nærveru. Mikilvægast er að sá sem glímir við erfiðleika fái aðstoð og upplifi sig mættan af alúð og kærleika. Það að finna að einhver sér mann og heyrir er stundum það vatn sem fræin þurfa til að geta spírað. Það er mikilvægara en allar uppskriftir sem til eru. Gulur september er því ekki aðeins mánuður minningar og vitundarvakningar, heldur einnig ákall um að við lærum að elska og virða okkur sjálf. Og það er ekki síst ákall til okkar allra um að mæta hvort öðru með mildi og nærveru. Stundum er öflugasta forvörnin ekki stóra aðgerðin heldur einfalt augnsamband, hlýtt orð eða það að einhver sitji hjá okkur í þögn. Þannig byggjum við samfélag þar sem lífið sjálft er virt að verðleikum. Spurningar til sjálfsskoðunar ●Hvernig get ég stoppað í smá stund í dag og hlustað á innri raddir mínar? ●Hvað þarf hjartað mitt mest á að halda núna – hvíld, hlýju, tengingu eða eitthvað annað? ●Hvaða orð gæti ég sagt við sjálfan mig í dag sem gefa mér styrk og mýkt? ●Hvaða lítil skref get ég tekið til að vökva fræið mitt af kærleika? ●Er einhver í kringum mig sem ég gæti mætt með hlýju og nærveru – jafnvel bara með einu brosi? Höfundur er tilfinningagreindarþerapisti með diplómu frá EQ Institute í Noregi og menntaður leik- og grunnskólasérkennari. Í þessari grein er fjallað um sjálfsvíg. Fólki með sjálfsvígshugsanir er bent á upplýsingasíma heilsugæslunnar s.1700, netspjallið heilsuvera.is, Hjálparsíma Rauða krossins s.1717, á netspjallið 1717.is og á Píeta símann s.552-2218. Þau sem misst hafa ástvin í sjálfsvígi er bent á stuðning í Sorgarmiðstöð s. 551-4141, upplýsingasíma heilsugæslunnar s.1700, netspjallið heilsuvera.is og á Píeta símann s.552-2218.
Í þessari grein er fjallað um sjálfsvíg. Fólki með sjálfsvígshugsanir er bent á upplýsingasíma heilsugæslunnar s.1700, netspjallið heilsuvera.is, Hjálparsíma Rauða krossins s.1717, á netspjallið 1717.is og á Píeta símann s.552-2218. Þau sem misst hafa ástvin í sjálfsvígi er bent á stuðning í Sorgarmiðstöð s. 551-4141, upplýsingasíma heilsugæslunnar s.1700, netspjallið heilsuvera.is og á Píeta símann s.552-2218.
Menntamorð – um gjöreyðingu menntakerfisins á Gaza sem liður í allsherjar þjóðarmorði Ísrael á Palestínumönnum Kristján Þór Sigurðsson Skoðun
Skoðun Að vera séður og heyrður getur bjargað lífi – Gulur september minnir okkur á að hlúa að hjartanu Kristín Magdalena Ágústsdóttir skrifar
Skoðun Tímamóta umbætur í nýju kerfi almannatrygginga Huld Magnúsdóttir,Sigríður Dóra Magnúsdóttir,Unnur Sverrisdóttir,Vigdís Jónsdóttir skrifar
Skoðun Menntamorð – um gjöreyðingu menntakerfisins á Gaza sem liður í allsherjar þjóðarmorði Ísrael á Palestínumönnum Kristján Þór Sigurðsson skrifar
Skoðun Það sem gerist þegar formúlur og fordómar hafa of mikil áhrif Matthildur Björnsdóttir skrifar
Menntamorð – um gjöreyðingu menntakerfisins á Gaza sem liður í allsherjar þjóðarmorði Ísrael á Palestínumönnum Kristján Þór Sigurðsson Skoðun