Þær ættu að njóta eldanna Kristín Þorsteinsdóttir skrifar 19. júní 2015 07:00 Hún út með ösku fer og eld að spónum ber og yljar upp hjá mér Í dag eru 100 ár frá hinum örlagaríka 19. júní 1915 – þeim tímamótum þegar íslenskar konur 40 ára og eldri fengu fyrst kosningarétt og kjörgengi til Alþingis. Í um þrjá áratugi fram til þess dags höfðu konur háð kröftuga baráttu fyrir jöfnum réttindum og auknum umsvifum í íslensku samfélagi. Var baráttan fyrir kosningaréttinum þar í forgrunni.Ég veit að hún á sorgir, en segir aldrei neitt, þó sé hún dauðaþreytt Þó að dagurinn hafi vissulega markað tímamót í sögu kvenréttinda hallaði enn á hlut kvenna. Það var nefnilega svo að karlmenn þurftu einungis að ná 25 ára aldri til að hljóta sömu réttindi. Aldursákvæði laganna frá 1915 var einsdæmi í heiminum en einungis Bretar höfðu sett viðlíka aldurstakmark bundið við 30 ár. Þessi takmörkun þingkarla á kosningarétti kvenna var talin byggð á ótta þeirra við hið nýtilkomna sterka pólitíska afl. Bríet Bjarnhéðinsdóttir sagði það snoppung fyrir konur að fá það í andlitið, að fyrst við 40 ára aldur teldust þær viðlíka þroskaðar og 25 ára karlmenn.Hún fer að engu óð, er öllum mönnum góð og vinnur verk sín hljóð Bríet Bjarnhéðinsdóttir talaði einhverju sinni um riddaraskap íslenskra karla og göfuglyndi við konur. Þá höfðu íslenskir þingkarlar barist óumbeðnir fyrir réttarbótum kvenna. Það fer lítið fyrir slíkum riddaraskap íslenskra ráðkarla í dag. Göfuglyndið við hefðbundnar kvennastéttir lítið. Ekki berjast þeir óumbeðnir fyrir kjarabótum kvenna. Ekki einu sinni umbeðnir. Jafnvel sárbændir.Launin sem hún fær, eru last og daglegt brauð Sterk heilbrigðis- og menntakerfi mynda grunnstoðir samfélagsins. Ekkert þróað samfélag getur þrifist án slíkra hornsteina. Undirstöður allra framfara. Undirstöður, sem konur mynda. Ekki má hunsa að verulegar launahækkanir heilu stéttanna geti haft neikvæðar efnahagslegar afleiðingar. Það breytir því þó ekki að finna þarf lausn á vandanum sem blasir við. Það er aðkallandi fyrir samfélagið allt. Kvennastéttir færa samfélaginu meiri verðmæti en aðrar stéttir. Það skýtur því skökku við hve endurgjaldið er grátlegt. Lítið gagnast jafnlaunabaráttan þessum konum. Engin himinhá laun innan stéttanna. Engin karlalaun til samanburðar. Það er virðingar¬leysi við konur – og snoppungur að fá það í andlitið.Fáir njóta eldanna sem fyrstir kveikja þá Þennan dag fyrir 100 árum, stóðu konur með vonarglampa í augum og framtíðarsýn um jöfnuð. Nú, 100 árum síðar, búum við enn í samfélagi sem hlúir illa að kvennastéttum – stéttunum sem hlúa að okkur. Stéttunum sem byggja grunnstoðir samfélagsins og skapa forsendur fyrir allt annað. Þær skapa og varðveita verðmætin sem öllu máli skipta. Þær ættu að njóta umbunar til samræmis við framlagið. Þær ættu að njóta virðingar umfram flesta aðra. En þannig er það ekki – og eitthvað þarf að breytast. Þær ættu að njóta eldanna sem fyrstar kveikja þá. Viltu birta grein á Vísi? Sendu okkur póst. Senda grein Kristín Þorsteinsdóttir Skoðun Mest lesið Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun Sterk staða Hafnarfjarðar Orri Björnsson Skoðun Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun Þvílíkt „plan“ fyrir íslensk heimili Magnea Gná Jóhannsdóttir Skoðun Sumt er bara ekki hægt að rökræða Ása Lind Finnbogadóttir Skoðun Vaxtamunarviðskipti láta aftur á sér kræla Jökull Sólberg Auðunsson Skoðun Pjattkratar taka til Þorsteinn Sæmundsson Skoðun NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun Veðmál barna – hættulegur leikur sem hægt er að stöðva Jóhann Steinar Ingimundarson Skoðun
Hún út með ösku fer og eld að spónum ber og yljar upp hjá mér Í dag eru 100 ár frá hinum örlagaríka 19. júní 1915 – þeim tímamótum þegar íslenskar konur 40 ára og eldri fengu fyrst kosningarétt og kjörgengi til Alþingis. Í um þrjá áratugi fram til þess dags höfðu konur háð kröftuga baráttu fyrir jöfnum réttindum og auknum umsvifum í íslensku samfélagi. Var baráttan fyrir kosningaréttinum þar í forgrunni.Ég veit að hún á sorgir, en segir aldrei neitt, þó sé hún dauðaþreytt Þó að dagurinn hafi vissulega markað tímamót í sögu kvenréttinda hallaði enn á hlut kvenna. Það var nefnilega svo að karlmenn þurftu einungis að ná 25 ára aldri til að hljóta sömu réttindi. Aldursákvæði laganna frá 1915 var einsdæmi í heiminum en einungis Bretar höfðu sett viðlíka aldurstakmark bundið við 30 ár. Þessi takmörkun þingkarla á kosningarétti kvenna var talin byggð á ótta þeirra við hið nýtilkomna sterka pólitíska afl. Bríet Bjarnhéðinsdóttir sagði það snoppung fyrir konur að fá það í andlitið, að fyrst við 40 ára aldur teldust þær viðlíka þroskaðar og 25 ára karlmenn.Hún fer að engu óð, er öllum mönnum góð og vinnur verk sín hljóð Bríet Bjarnhéðinsdóttir talaði einhverju sinni um riddaraskap íslenskra karla og göfuglyndi við konur. Þá höfðu íslenskir þingkarlar barist óumbeðnir fyrir réttarbótum kvenna. Það fer lítið fyrir slíkum riddaraskap íslenskra ráðkarla í dag. Göfuglyndið við hefðbundnar kvennastéttir lítið. Ekki berjast þeir óumbeðnir fyrir kjarabótum kvenna. Ekki einu sinni umbeðnir. Jafnvel sárbændir.Launin sem hún fær, eru last og daglegt brauð Sterk heilbrigðis- og menntakerfi mynda grunnstoðir samfélagsins. Ekkert þróað samfélag getur þrifist án slíkra hornsteina. Undirstöður allra framfara. Undirstöður, sem konur mynda. Ekki má hunsa að verulegar launahækkanir heilu stéttanna geti haft neikvæðar efnahagslegar afleiðingar. Það breytir því þó ekki að finna þarf lausn á vandanum sem blasir við. Það er aðkallandi fyrir samfélagið allt. Kvennastéttir færa samfélaginu meiri verðmæti en aðrar stéttir. Það skýtur því skökku við hve endurgjaldið er grátlegt. Lítið gagnast jafnlaunabaráttan þessum konum. Engin himinhá laun innan stéttanna. Engin karlalaun til samanburðar. Það er virðingar¬leysi við konur – og snoppungur að fá það í andlitið.Fáir njóta eldanna sem fyrstir kveikja þá Þennan dag fyrir 100 árum, stóðu konur með vonarglampa í augum og framtíðarsýn um jöfnuð. Nú, 100 árum síðar, búum við enn í samfélagi sem hlúir illa að kvennastéttum – stéttunum sem hlúa að okkur. Stéttunum sem byggja grunnstoðir samfélagsins og skapa forsendur fyrir allt annað. Þær skapa og varðveita verðmætin sem öllu máli skipta. Þær ættu að njóta umbunar til samræmis við framlagið. Þær ættu að njóta virðingar umfram flesta aðra. En þannig er það ekki – og eitthvað þarf að breytast. Þær ættu að njóta eldanna sem fyrstar kveikja þá.
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun
Háskólasamfélagið geri skyldu sína strax, stjórnvöld hafa brugðist Auður Magndís Auðardóttir,Elí Hörpu og Önundar,Eyrún Ólöf Sigurðardóttir,Helga Ögmundardóttir,Íris Ellenberger,Inga Björk Margrétar Bjarnadóttir,Katrín Pálmad. Þorgerðardóttir Skoðun
Af hverju kynjafræði? Og hvaða greinar hafa fengið svipaðar mótbárur í gegnum tíðina? Guðrún Elísa Friðbjargardóttir Sævarsdóttir Skoðun
Þúsundir kusu Sönnu Anna Bentína Hermansen Einarsdóttir,Ármann Hákon Gunnarsson,Baldvin Björgvinsson,Brynja Guðnadóttir,Haraldur Ingi Haraldsson,Jón Hallur Haraldsson,Kolbrún Erna Pétursdóttir,Ólafur H. Ólafsson,Rakel Hildardóttir,Sigrún Jónsdóttir Skoðun
NATO riðar til falls en hvað þýðir það fyrir skilnaðarbarnið Ísland? Steinunn Ólína Þorsteinsdóttir Skoðun